ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ
ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ
ΑΡΘΡΟ 19 Καθένας έχει το δικαίωμα της ελευθερίας της γνώμης και της έκφρασης
ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ
ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ
ΑΡΘΡΟ 19 Καθένας έχει το δικαίωμα της ελευθερίας της γνώμης και της έκφρασης
«Ήταν μια σημαντική συνάντηση για να κατανοήσουμε τις προκλήσεις της Φινλανδίας στη διαχείριση των σύνορα με τη Ρωσία. Παράλληλα, εγώ με τη Τζόρτζια Μελόνι παρουσιάσαμε τις ειδικές προκλήσεις ασφαλείας που αντιμετωπίζει η Μεσόγειος στο μεταναστευτικό. Παράλληλα, είδαμε τις κοινές προκλήσεις, στην προστασία των συνόρων.Η προστασία των συνόρων είναι αναπόσπαστο μέρος της μεταναστευτικής στρατηγικής. Η καλύτερη διαχείριση αυτών των προκλήσεων, πρέπει να αποτελεί ένα κοινό ευρωπαϊκό μέλημα και αυτό είναι και το θέμα που συζητήσαμε και στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Θα ήθελα να επαναλάβω από την Λαπωνία πόσο σημαντικό και αναγκαίο είναι να παράσχουμε περαιτέρω χρηματοδότηση, όχι μόνο για την διαχείριση των συνόρων αλλά και για τις φυσικές κατασκευές που μας επιτρέπουν να διαχειριζόμαστε τα σύνορά μας πιο αποτελεσματικά.
Ο Πέτερι Όρπο ήταν σωστός, πρέπει να γίνουμε εξυπνότεροι στον τρόπο που κατανέμουμε πόρους στην άμυνα, είτε σε εθνικό ή σε ευρωπαϊκό επίπεδο, πρέπει να γίνουμε ευέλικτοι στην αμυντική δαπάνη και πώς θα ενισχύσουμε συλλογικά την ευρωπαϊκή άμυνα»,δήλωσε ο κ. Μητσοτάκης και πρόσθεσε πως «το 2% του ΑΕΠ για τις αμυντικές δαπάνες είναι, πιθανώς, ιστορία. Πρέπει να επενδύσουμε περισσότερα από 2% και να αλληλοεπιδράσουμε με τον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ για να υπάρξει συνεννόηση και με το ΝΑΤΟ».
Τέλος, ο πρωθυπουργός υπενθύμισε ότι τον Φεβρουάριο «θα διοργανωθεί έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο όπου και θα συζητηθούν οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε και όσον αφορά την ανάγκη να σκεφτούμε λίγο πιο καινοτόμα. Είναι πάρα πολύ σημαντικό για να πείσουμε το διατλαντικό μας ετέρο ότι λαμβάνουμε την ασφάλειά μας με πλήρη σοβαρότητα και υπευθυνότητα … Τον Φεβρουάριο θα έχουμε ξεχωριστή συνάντηση για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε. Σας ευχαριστώ που μας φιλοξενήσατε, αυτές οι συναντήσεις είναι πάντα εποικοδομητικές για να καταλάβουμε τις ανησυχίες ασφαλείας που υπάρχουν»Βέβαια καλά είναι όλα αυτά αλλά ακόμα δεν έχουμε δει τίποτα άλλο παρά αγορές από το εξωτερικό και κανένα ευρώ ουσιαστικά να μην έχει πέσει στην εγχώρια αμυντική βιομηχανία, όπως κάνει η Τουρκία η οποία πλέον εξάγει προϊόντα αξίας πολλών δισεκατομμυρίων. pronews.gr.
Η άποψη ότι ο υψηλός πληθωρισμός στις ΗΠΑ θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί με τη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής, χωρίς να επιβραδυνθεί ο ρυθμός ανάπτυξης, είχε αρχίσει να αποκτά όλο και μεγαλύτερη αποδοχή στις ΗΠΑ τον τελευταίο χρόνο.
Μετά τις προβλέψεις της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας (Fed) την περασμένη Τετάρτη για αύξηση του πληθωρισμού το 2025, το ιδανικό αυτό σενάριο ξεθώριασε σημαντικά, οδηγώντας σε αναταράξεις τις διεθνείς αγορές.
Όταν η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) άρχισε το 2022 την επιθετική αύξηση των επιτοκίων, η κυρίαρχη άποψη μεταξύ των αναλυτών ήταν ότι η αμερικανική οικονομία δύσκολα θα απέφευγε την ύφεση, με βάση την εμπειρία από αντίστοιχες πληθωριστικές περιόδους του παρελθόντος.
Βασική αιτία για τον πληθωρισμό στη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου θεωρούνταν, άλλωστε, η επεκτατική δημοσιονομική και νομισματική πολιτική που εφαρμόστηκε στην περίοδο της πανδημίας, σε συνδυασμό με τα σοκ από τις αυξήσεις των τιμών ενέργειας και τροφίμων. Ο συνδυασμός αυτός εκτίναξε τον πληθωρισμό στο 9,1% τον Ιούνιο του 2022, το υψηλότερο επίπεδο σχεδόν 40 ετών.
Με βάση την οικονομική θεωρία και την εμπειρία προηγούμενων δεκαετιών, η ταχεία αύξηση των επιτοκίων - από 0,25% στις αρχές του 2022 εκτινάχτηκαν στο 4,5% τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους - αναμενόταν ότι θα μείωνε τη ζήτηση για επενδύσεις και κατανάλωση και επομένως η αμερικανική οικονομία θα επιβραδυνόταν πολύ ή θα έπεφτε σε ύφεση.
Η εκτίμηση αυτή δεν επαληθεύτηκε. Παρά την καταιγιστική αύξηση των επιτοκίων, το αμερικανικό ΑΕΠ αυξήθηκε 2,5% το 2022, όσο ήταν περίπου κατά μέσο όρο η ανάπτυξη στις ΗΠΑ την περασμένη δεκαετία. Δεδομένης της χρονικής υστέρησης, με την οποία οι μεταβολές στα επιτόκια επηρεάζουν την οικονομική δραστηριότητα, πολλοί αναλυτές υποστήριξαν ότι η ύφεση θα ερχόταν το 2023, καθώς μάλιστα η Fed συνέχιζε να αυξάνει τα επιτόκια, φτάνοντας στο υψηλό επίπεδο του 5,5% πέρυσι τον Ιούλιο.
Ωστόσο, αντί για καταβαράθρωση, το ΑΕΠ αυξήθηκε 2,9%, δηλαδή περισσότερο από το 2022, ενώ παράλληλα ο πληθωρισμός (με βάση τον δείκτη τιμών καταναλωτή) μειωνόταν σημαντικά στο 6,5% τον Δεκέμβριο του 2022 και στο 3,4% τον Δεκέμβριο του 2023.
Το ιδανικό σενάριο άρχισε να κυριαρχεί εφέτος καθώς η ανάπτυξη της αμερικανικής οικονομίας παρέμεινε δυναμική. Σύμφωνα με την πρόβλεψη της Fed, η αύξηση του ΑΕΠ θα ανέλθει στο 2,5% το 2024 για να υποχωρήσει ελαφρά στο 2,1% το 2025. Τα κέρδη στο μέτωπο του πληθωρισμού δεν ήταν, πάντως, σημαντικά εφέτος. Μπορεί να υποχώρησε μετά από διακυμάνσεις, στο 2,4% τον Σεπτέμβριο, αλλά στη συνέχεια αυξήθηκε τον Οκτώβριο (2,6%) και τον Νοέμβριο (2,7%).
Η Fed αναθεώρησε την Τετάρτη ανοδικά τις προβλέψεις της για τον πληθωρισμό - στο 2,4% για το 2024 (από 2,3% που ήταν η πρόβλεψή της τον Σεπτέμβριο) και ακόμη περισσότερο για το 2025 (2,5% αντί 2,1%), ανοίγοντας τον ασκό του Αιόλου για τις αγορές, καθώς συνοδεύτηκε από προβλέψεις για σημαντικά βραδύτερη μείωση των επιτοκίων της το 2025. Μετά τη μείωση των επιτοκίων συνολικά κατά μία ποσοστιαία μονάδα από τον Σεπτέμβριο εφέτος, η Fed προέβλεψε μία περαιτέρω μείωση κατά μόνον μισή μονάδα το 2025, στο 3,9%, ενώ προηγουμένως προέβλεπε ότι θα μειώνονταν στο 3,4%.
Η αλλαγή αυτή αιφνιδίασε τους επενδυτές, με αποτέλεσμα να αυξηθεί σημαντικά η απόδοση του 10ετούς αμερικανικού ομολόγου στο 4,57% και να προκληθούν μεγάλες πωλήσεις μετοχών και απώλειες, περίπου 3%, στους βασικούς χρηματιστηριακούς δείκτες των ΗΠΑ την Τετάρτη. Παράλληλα, μειώθηκε κάτω από τα 100.000 δολάρια η τιμή του bitcoin και η τιμή του χρυσού σημείωσε κάμψη.
Η αλλαγή στην πρόβλεψη για τον πληθωρισμό συνδέεται σε κάποιο βαθμό και με τις αλλαγές πολιτικής που έχει εξαγγείλει ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος αναλαμβάνει την εξουσία στις 20 Ιανουαρίου.
Ο Τραμπ έχει ταχθεί υπέρ της επιβολής μεγάλων αυξήσεων στους δασμούς για τις εισαγωγές στις ΗΠΑ που θα οδηγούσαν σε αυξήσεις των τιμών. Ο πρόεδρος της Fed, Tζερόμ Πάουελ, επεσήμανε ότι κάποια από τα μέλη της αρμόδιας για τη νομισματική πολιτική Επιτροπής της Fed προσπάθησαν να προβλέψουν τον αντίκτυπο από τα μέτρα της νέας κυβέρνησης, αλλά τόνισε ότι αυτό είναι πολύ πρόωρο, αφού δεν έχουν ανακοινωθεί συγκεκριμένα μέτρα πολιτικής.
Αντίστροφα μετρά ο χρόνος για τα Χριστούγεννα, με την εορταστική κίνηση να κορυφώνεται τις τελευταίες μέρες καθώς οι καταναλωτές πραγματοποιούν τις αγορές τους για το χριστουγεννιάτικο τραπέζικαι σε δώρα για τα αγαπημένα τους πρόσωπα.
Τα καταστήματα και σήμερα, Κυριακή 22 Δεκεμβρίου, μπορούν να είναι ανοιχτά, στο πλαίσιο του εορταστικού ωραρίου λειτουργίας που βρίσκεται σε ισχύ, όπως επίσης και την επόμενη Κυριακή (29/12). Για τις τελευταίες, ενόψει Χριστουγέννων, αγορές των καταναλωτών, τα καταστήματα θα είναι ανοιχτά επίσης τη Δευτέρα (23/12) από τις 9 το πρωί έως τις 9 το βράδυ και την Τρίτη, παραμονή Χριστουγέννων, από τις 9 το πρωί έως τις 6 το απόγευμα. Κλειστά θα παραμείνουν ανήμερα των Χριστουγέννων (Τετάρτη 25/12) καθώς και τη δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων (Πέμπτη 26/12).Οι έμποροι προσδοκούν ο τζίρος της φετινής εορταστικής περιόδου να ξεπεράσει τον αντίστοιχο περσινό και να φτάσει πάνω από τα 4 δισ. ευρώ, όπως επισήμανε ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ και του ΠΕΣΑ, Βασίλης Κορκίδης, αναμένοντας πως η αγοραστική κίνηση θα «ζεσταθεί» μετά και την καταβολή του δώρου Χριστουγέννων στους εργαζομένους του ιδιωτικού τομέα.Την ίδια στιγμή, πάντως, οι καταναλωτές για ακόμη μία χρονιά πιέζονται από τις υψηλές τιμές σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες ενώ η ακρίβεια συνεχίζει να αποτελεί το νούμερο ένα πρόβλημα για τα ελληνικά νοικοκυριά.
Σύμφωνα με έρευνα της ΕΥ ένας στους τρεις (36%) καταναλωτές σκοπεύει να ξοδέψει λιγότερα χρήματα στις χριστουγεννιάτικες αγορές του σε σύγκριση με πέρσι ενώ το 54% σχεδιάζει να δαπανήσει περίπου τα ίδια. Μόλις το 4% θα ξοδέψει περισσότερα ενώ το 6% δεν θα κάνει αγορές. Παράλληλα, η τιμή των προϊόντων αποτελεί το σημαντικότερο κριτήριο για τη συντριπτική πλειονότητα των καταναλωτών (95%) προκειμένου να προχωρήσουν σε αγορές.
Αντίστοιχη έρευνα της Klarna, δείχνει πως πάνω από ένας στους δύο καταναλωτές αναζητά πιο οικονομικά προϊόντα ενώ το 41,1% σχεδιάζει να μειώσει τις δαπάνες του σε μη απαραίτητα είδη και το 32,5% θα προχωρήσει σε αγορά μόνο αν υπάρχει σημαντική προσφορά. Παράλληλα, το 20,1% δηλώνει ότι θα αγοράσει λιγότερα δώρα σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές. Για τις χριστουγεννιάτικες αγορές, το μεγαλύτερο ποσοστό των συμμετεχόντων στην έρευνα (37%), σχεδιάζει να ξοδέψει από 101 έως 250 ευρώ ενώ το 20,2%, από 251 έως 500 ευρώ.Σημαντικό μέρος του προϋπολογισμού των νοικοκυριών αναμένεται πάντως και φέτος να κατευθυνθεί προς τα τρόφιμα για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι, το κόστος του οποίου, σύμφωνα με το ΙΝΕΜΥ - ΕΣΕΕ εκτιμάται πως θα είναι αυξημένο κατά 4,3% έως 5,8% σε σχέση με πέρσι, φτάνοντας τα 107,54 έως 148,89 ευρώ για 6 έως 8 άτομα.
Από την πλευρά του, το υπουργείο Ανάπτυξης εφαρμόζει και φέτος τα μέτρα που εφαρμόστηκαν και τις δύο προηγούμενες χρονιές - «Το Καλάθι των Χριστουγέννων» και το «Καλάθι του Άι Βασίλη»- σε σούπερ μάρκετ και καταστήματα παιχνιδιών αντίστοιχα. Το πρώτο, περιλαμβάνει 6 κατηγορίες τροφίμων με αυξημένη εποχική ζήτηση λόγω εορτών και θα διαρκέσει έως τις 3 Ιανουαρίου και το δεύτερο, 10 κατηγορίες παιχνιδιών και θα ισχύσει έως τις 8 Ιανουαρίου.
Από τα λιντσαρίσματα της Κου Κλουξ Κλαν μέχρι την εκτέλεση των κομμουνιστών Τζούλιους και Εθελ Ρόζενμπεργκ και από την Αμερικανική Επανάσταση μέχρι το αστέρι Swarovski στο κέντρο Ροκφέλερ, τα χριστουγεννιάτικα δέντρα έχουν συνοδεύσει ορισμένες από τις πιο σκοτεινές στιγμές στην ιστορία του αμερικανικού κράτους. Απόλυτα αναμενόμενο, αφού για πρώτη φορά τα έφεραν στην Αμερική κάποιοι Γερμανοί μισθοφόροι.
ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ
Στη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ υπάρχει μια μικρή παράγραφος στην οποία οι επαναστάτες καταδικάζουν τη βρετανική αυτοκρατορία γιατί «μετέφερε στρατιές μισθοφόρων για να ολοκληρώσουν την αποστολή του θανάτου, της καταστροφής και της τυραννίας». Το σχόλιο αφορά τους διαβόητους Γερμανούς στρατιώτες, που προέρχονταν κυρίως από τα κρατίδια της Εσης και σε ορισμένες μάχες έφτασαν να αποτελούν ακόμη και το ένα τρίτο των αποικιακών στρατευμάτων της Αγγλίας. Αυτό που δεν θα μπορούσε να αναφέρει η Διακήρυξη είναι ότι μαζί με τον θάνατο, οι ξένοι στρατιώτες πιστεύεται ότι έφεραν μαζί τους και το έθιμο του στολισμού χριστουγεννιάτικων δέντρων.
Το μίσος, βέβαια, των Αμερικανών για τους μισθοφόρους της Εσης δεν τους εμπόδισε να υιοθετήσουν με ενθουσιασμό τα χριστουγεννιάτικα δέντρα. Η νεαρή αστική τάξη τους, μάλιστα, κατάφερε σχεδόν έναν αιώνα αργότερα να τα μετατρέψει και πάλι σε σύμβολο της τυραννίας. Κάθε Χριστούγεννα οι πλουσιότεροι πολίτες αφιέρωναν μία ημέρα στους σκλάβους τους, τους οποίους καλούσαν γύρω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο. Ο Φρέντερικ Ντάγκλας, η θρυλική μορφή του αγώνα για την κατάργηση της δουλείας, αποκαλούσε αυτές τις εκδηλώσεις «μια βαλβίδα ασφαλείας που εκτονώνει το επαναστατικό πνεύμα της υπόδουλης ανθρωπότητας» – αν και ορισμένοι άθεοι θα διεύρυναν τη φράση για να συμπεριλάβει το σύνολο των εορτών των Χριστουγέννων και όχι μόνο τα δέντρα. Οπως εξηγούσε πάντως η συγγραφέας Αλισον Κίνεϊ, οι γαιοκτήμονες είχαν ιδιαίτερους λόγους να καλοπιάνουν τους σκλάβους τους καθώς την περίοδο των Χριστουγέννων φούντωναν πάντα οι φήμες για επερχόμενη εξέγερση.
Θεωρητικά, η συνέχεια της ιστορίας θα έπρεπε να είναι ενωτική καθώς, όπως υποστήριζε παλαιότερα και η Washington Post, τα πρώτα χριστουγεννιάτικα δέντρα που στήνονταν σε δημόσιους χώρους είχαν στόχο να προωθήσουν την εικόνα των Χριστουγέννων ως μιας ανοιχτής γιορτής χωρίς φυλετικούς ή θρησκευτικούς διαχωρισμούς. Η εφημερίδα μάλιστα υποστήριζε ότι τα πρώτα δέντρα σε δημόσιους χώρους εντάσσονταν στην προσπάθεια ενσωμάτωσης των μεταναστών, οι οποίοι μετέφεραν διαφορετικές πολιτισμικές αποσκευές. Ακόμη κι αν ισχύει όμως αυτή η παρατήρηση, φαίνεται ότι ξεχνά την ταξική διάσταση των χριστουγεννιάτικων δέντρων. Και φυσικά κανένα δέντρο δεν εκφράζει σε τέτοιο βαθμό τις γιγαντιαίες ανισότητες της αμερικανικής κοινωνίας όσο το περίφημο δέντρο έξω από το κέντρο Ροκφέλερ στην καρδιά του Μανχάταν.
Η εικόνα των εκατοντάδων εργατών που δουλεύουν για ημέρες ώστε να τοποθετήσουν τα 50.000 λαμπάκια και κυρίως το κρυστάλλινο αστέρι Swarovski, αξίας 3 εκατομμυρίων δολαρίων, ξεχειλίζει από συμβολισμούς. Η πραγματική, ταξική ιστορία του συγκεκριμένου χριστουγεννιάτικου δέντρου, όμως, λέει ότι ο Ροκφέλερ –ο πρώτος Αμερικανός δισεκατομμυριούχος– έκλεψε την ιδέα από Ιταλούς μετανάστες/εργάτες που το 1931 δούλευαν με μισθούς πείνας για την κατασκευή του κτιρίου. Εν μέσω της Μεγάλης Υφεσης οι εργάτες έστησαν μέσα στο γιαπί ένα μεγάλο δέντρο το οποίο διακόσμησαν με χάρτινα αγγελάκια και κονσέρβες που τους έφερναν οι οικογένειές τους.
Αν και οι περισσότεροι θυμούνται τους εργάτες του Ροκφέλερ από τις θρυλικές ασπρόμαυρες φωτογραφίες, που τους δείχνουν να ισορροπούν σε σκαλωσιές εκατοντάδες μέτρα πάνω από το έδαφος (γεγονός που τώρα έγινε τουριστική ατραξιόν στην ταράτσα του κτιρίου), η μοναδική φωτογραφία με το χριστουγεννιάτικο δέντρο που έχει διασωθεί ίσως να περιγράφει καλύτερα την κατάστασή τους.
Στις ΗΠΑ, βέβαια, τα χριστουγεννιάτικα δέντρα εκτός από αμιγώς ρατσιστικές και ταξικές ιστορίες κουβαλούν στα κλαδιά τους και την πολιτική παρακαταθήκη της χώρας. Οπως διαβάζουμε στους New York Times του 1953, το πρώτο χριστουγεννιάτικο δέντρο που τοποθετήθηκε στη Union Square ήταν μια προσφορά ομάδας επιχειρηματιών της περιοχής, οι οποίοι το αφιέρωσαν στο «Πρόγραμμα για τον τερματισμό της εξύμνησης του ριζοσπαστισμού».
Ουσιαστικά, δηλαδή, ήταν ακόμη ένα προπαγανδιστικό εργαλείο στο κυνήγι μαγισσών που είχε εξαπολύσει ο γερουσιαστής Μακάρθι εναντίον του κομμουνισμού. Οι πραγματικοί κομμουνιστές, βέβαια, απάντησαν με το δικό τους χριστουγεννιάτικο δέντρο. Οταν, την ίδια χρονιά, το αμερικανικό κράτος εκτέλεσε τον Τζούλιους και την Εθελ Ρόζενμπεργκ με την κατηγορία της κατασκοπίας για την ΕΣΣΔ, δύο οικογενειακοί φίλοι αγόρασαν και στόλισαν ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο για τα δύο ορφανά παιδιά του ζευγαριού. Ηταν η Shirley και ο W.E.B. Du Bois, δύο κομμουνιστές μαχητές για τα δικαιώματα των μαύρων, οι οποίοι αργότερα θα αποκήρυσσαν την αμερικανική ιθαγένειά τους. Αυτό, θα γράψει η Αλισον Κίνεϊ, «ήταν το πιο αμερικανικό χριστουγεννιάτικο δέντρο της ιστορίας, αφιερωμένο στην αντίσταση αλλά και στη θλίψη του θανάτου».
Η αναβάθμιση του εκπαιδευτικού μας συστήματος με την εισαγωγή του International Baccalaureate (IB) αποτελεί πρόσφατη έμπνευση του υπουργού Παιδείας και μαρτυρά πλήρη ανικανότητα αντίληψης της καθ’ ημάς πραγματικότητας ● Το συγκεκριμένο πρόγραμμα είναι ανεφάρμοστο στα ελληνικά δημόσια σχολεία, κοστίζει 40.000 ευρώ ανά μαθητή μόνο για τις Β' και Γ' Λυκείου και προσφέρει σε λίγους ευκαιρίες πρόσβασης σε καλά ξένα ΑΕΙ.
International Baccalaureate. Η νέα λέξη για την ελληνική δημόσια εκπαίδευση. Την έριξε ο υπουργός Παιδείας, ξαφνικά, στο πεδίο των αντιπαραθέσεων για την αναβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος της χώρας και άρχισαν όλοι να συζητούν. Οχι για το ίδιο το ΙΒ, αλλά για την τελευταία ιδέα του φουριόζου κ. Πιερρακάκη.
«Είναι ένα απαιτητικό πρόγραμμα σπουδών», είπε και ο ίδιος, αλλά λόγω της κυβερνητικής δέσμευσης για «γρήγορα βήματα στις αλλαγές» υπόσχεται να καλύψει «τον χαμένο χρόνο» με «τολμηρές κινήσεις, εξωστρέφεια και αυτοπεποίθηση προς όφελος της εκπαιδευτικής κοινότητας – και με ίσες ευκαιρίες για όλους».
Αλήθεια τώρα; Ισες ευκαιρίες για το ΙΒ που απαιτεί κάπου 40.000 ευρώ για μόνο δύο τάξεις, τη Β’ και τη Γ’ Λυκείου, ειδικά καταρτισμένους καθηγητές με πιστοποίηση τόσο για τη διδασκαλία του ειδικού προγράμματος όσο και για τη χρήση της Αγγλικής και, φυσικά, υποδομές προσαρμοσμένες στο ΙΒ; Και για ποιους;
Τους μαθητές των δημόσιων προτύπων; Που πλήρωσαν ακριβά την προετοιμασία για την εισαγωγή τους, που διεκδίκησαν την εισαγωγή στα πρότυπα επειδή δεν μπορούν να πληρώσουν τα ιδιωτικά (χωρίς -πόσο μάλλον με- ΙΒ), που ξαφνικά (όσοι ενδιαφέρονται) βλέπουν ένα καινούργιο ακριβό όνειρο να μπαίνει σφήνα στο άλλο ακριβό όνειρο των σπουδών στο εξωτερικό; Σοβαρά, κύριε υπουργέ;
Δεν πρόκειται για ζήτημα ιδεολογικό, προκατάληψης ή αρχής. Πρόκειται για την ικανότητα αντίληψης της πραγματικότητας και ειδικότερα της ελληνικής πραγματικότητας. Ακόμη και όσοι γνωρίζουν καλά τι σημαίνει ΙΒ δεν μπορούν να φανταστούν την υλοποίησή του σε ένα δημόσιο -έστω πρότυπο- σχολείο μέσα σε έναν χρόνο!
Πώς το -κατά παραδοχή και του ίδιου του υπουργού- «απαιτητικό» αυτό πρόγραμμα θα είναι έτοιμο να λειτουργήσει τον Σεπτέμβριο του 2026; Εδώ έχουν γίνει ανέκδοτο τα αγγλικά των Ελλήνων πανεπιστημιακών στα αγγλόφωνα τμήματα των ΑΕΙ. Για γνωστικά αντικείμενα που γνωρίζουν κιόλας. Οχι για το απόλυτα διαφορετικής φιλοσοφίας πρόγραμμα σπουδών του ΙΒ από το εθνικό.
Η αποστολή του προγράμματος ΙΒ, όπως ορίζεται από τους εμπνευστές του, είναι: «Να διαμορφώσει νέες και νέους μορφωμένους, με ερευνητικό πνεύμα, που νοιάζονται για τους άλλους και που θα συμβάλουν με τη σειρά τους στη διαμόρφωση ενός καλύτερου, ειρηνικού κόσμου».
Αυτό σημαίνει παροχή προγραμμάτων σπουδών που θεμελιώνονται σε τρεις βασικούς πυλώνες: 1) ολιστική μάθηση, 2) διαπολιτισμική συνείδηση 3) επικοινωνία. Ολοι αυτοί οι στόχοι, δε, επιτυγχάνονται όχι από το πανάκριβο πρόγραμμα των δύο τελευταίων τάξεων της Β’ και Γ’ Λυκείου αλλά από το ολοκληρωμένο πρόγραμμα που ξεκινά από το νηπιαγωγείο και το οποίο εφαρμόζεται από κάποια -όχι όλα- ιδιωτικά σχολεία στην Ελλάδα.
Τι είναι το ΙΒ
Συγκεκριμένα, τo IB είναι ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα σπουδών για παιδιά 3-18 ετών. Το MYP (Middle Years Program) αποτελεί ένα από τα τρία εκπαιδευτικά προγράμματα του Οργανισμού του Διεθνούς Απολυτηρίου ΙΒΟ και απευθύνεται σε μαθητές 11-16 ετών. Το PYP (Primary Years Program) προορίζεται για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση, ενώ το DP (Diploma Program) αντιστοιχεί στις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου.
Σημειωτέον, τα διαφορετικά διδακτικά αντικείμενα (που κατανέμονται σε οχτώ ομάδες μαθημάτων) συναντιούνται και συνδυάζονται μέσω της κοινωνικής προσφοράς που αναπτύσσουν οι μαθητές σε όλα τα χρόνια των σπουδών τους και της Ατομικής Εργασίας (Personal Project), μιας σύνθετης και πρωτότυπης δημιουργικής εργασίας που υλοποιούν οι μαθητές στην τελευταία τάξη του MYP, την A’ Λυκείου. Μετά, ακολουθεί το πρόγραμμα των δύο τελευταίων τάξεων.
Στον πυρήνα, πάντως, του προγράμματος βρίσκεται η διαθεματική προσέγγιση της γνώσης. Για παράδειγμα, μία από τις βασικές αρχές του προγράμματος ΜΥΡ είναι ότι η Λογοτεχνία και η Γλώσσα θεωρούνται ένα ενιαίο «μάθημα» και η διδασκαλία τους είναι κοινή. Για την Α' Γυμνασίου, το μάθημα μπορεί να είναι το έργο ενός συγγραφέα και η εργασία των μαθητών ένα κείμενο που θα αποτελεί ένα δικό τους συγγραφικό έργο.
Αυτό απαιτεί ένα ειδικά διαμορφωμένο πρόγραμμα σπουδών που δεν το συναντάς στα δημόσια σχολεία, αλλά -για την αλήθεια- ούτε και σε όλα τα ιδιωτικά που προσφέρουν ΙΒ. Μήπως ο υπουργός σκέφτηκε ότι μπορεί να βάλει τέτοιους στόχους για τη δημόσια εκπαίδευση επειδή ενέταξε τη μελέτη ενός λογοτεχνικού έργου στο σχολείο; Τίποτα δεν είναι απίθανο...
Ισες ευκαιρίες σε όλους υπόσχεται ο υπουργός Παιδείας ότι θα προσφέρει το ΙΒ, ξεχνώντας όλως τυχαίως να αναφερθεί στις δεκάδες χιλιάδες ευρώ που κοστίζει το πρόγραμμα σε κάθε μαθητή
Πειραματισμοί
«Θα πειραματιστούμε», είπε ο κ. Πιερρακάκης σε τηλεοπτική εκπομπή. «Θα μας πάρει περίπου ενάμιση χρόνο». Είναι κακός ο πειραματισμός; Οχι βέβαια! Η κοροϊδία, όμως, είναι. Και, εν προκειμένω, δεν ξέρεις από πού να την πρωτοπιάσεις. Από την «επιμόρφωση» που χρόνια τώρα εξαντλείται σε κάτι σεμινάρια απαξιωμένα; Από την ανικανότητα του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) να διαχειριστεί ακόμα και τα από καιρό σχεδιασμένα (βλ. πολλαπλό βιβλίο κ.ά.);
Από την κατάντια των υποδομών στα σχολεία για την οποία ο ίδιος ο πρωθυπουργός ζήτησε τη βοήθεια «χορηγών»; Από την ελαχιστοποίηση της χρηματοδότησης από τα σχολεία έως τα πανεπιστήμια; Από τη μείωση των σχολικών μονάδων-τμημάτων ανά την επικράτεια; Από την ξεκάθαρη αναγωγή της εκπαίδευσης σε προνόμιο και όχι δικαίωμα-αγαθό;
Και, εν πάση περιπτώσει, όταν κρεμάς στον ψωριάρη φούντες με μαργαριτάρι, ε, δεν σε παίρνει να καμαρώνεις. Δεν αρκεί μια επίσκεψη του υπουργού Παιδείας στη Γενεύη, την έδρα του Οργανισμού του Διεθνούς Απολυτηρίου (International Baccalaureate), και η συζήτηση με τον γενικό διευθυντή Ολι-Πέκα Χάινονεν σχετικά με την προοπτική εισαγωγής του IB στην ελληνική δημόσια εκπαίδευση.
Σε ιδανικές συνθήκες, ουδείς θα είχε αντίρρηση για την εφαρμογή του ΙΒ σε ένα δημόσιο σύστημα παιδείας. Σε πολλές χώρες εφαρμόζεται. Τόσο στις σκανδιναβικές (Φινλανδία, Σουηδία) όσο και σε άλλες ευρωπαϊκές (Γαλλία, Αγγλία), ακόμα και στις ΗΠΑ.
Ωστόσο, είναι δωρεάν, είναι ισότιμο με το Εθνικό Απολυτήριο -που εδώ δεν έχει ακόμα καθιερωθεί-, στηρίζεται με ουσιαστικές εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις, ενώ σε συστήματα όπως των ΗΠΑ η «τιμή» διαφέρει ανάλογα με το σχολείο, την περιοχή και φυσικά με τις οικονομικές αντοχές των οικογενειών, καθώς όλα τα απαραίτητα για την εφαρμογή του ΙΒ πληρώνονται (από συγγράμματα έως συμμετοχή σε εξετάσεις κ.ά.).
Η ΟΙΕΛΕ (Ομοσπονδία Ιδιωτικών Εκπαιδευτικών) είπε, ήδη, στον υπουργό ότι «Η πολιτική ενίσχυσης συγκεκριμένων τύπων σχολείων είναι ριζικά αντίθετη από την πολιτική που απαιτείται για το εκπαιδευτικό μας σύστημα. Η πρόταση πολιτικής μας βασίζεται κυρίως στη σχολή σκέψης των σκανδιναβικών συστημάτων (ιδίως της Φινλανδίας), που προτείνουν ενιαίο πρόγραμμα για όλα τα παιδιά, από την πρωτεύουσα του κράτους μέχρι το τελευταίο χωριό.
»Στον αντίποδα αυτής της σχολής βρίσκεται η αγγλοσαξονική-νεοφιλελεύθερη σχολή της αγοράς, που επιδιώκει την κατηγοριοποίηση σχολείων και μαθητών με καθαρά κοινωνικο-οικονομικά κριτήρια. Ποιοτική εκπαίδευση για λίγους, βασικές εκπαιδευτικές υπηρεσίες για τους πολλούς. Αποτέλεσμα μιας τέτοιας αντίληψης είναι η γιγάντωση των εκπαιδευτικών και κοινωνικών ανισοτήτων».
Παρ’ όλα αυτά, ας δούμε. Πού συγκαταλέγεται η Ελλάδα; Ο κ. Πιερρακάκης, κατόπιν ένστασης της ΟΙΕΛΕ, απάντησε ότι τα «δίδακτρα για το ΙΒ θα τα καλύψει το υπουργείο Παιδείας». Εννοεί, δηλαδή, ότι τα ακριβά δίδακτρα που πληρώνουν οι μαθητές των ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων για το ΙΒ στις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου θα καλυφθούν από δημόσια επιχορήγηση. Φοβερό!
Θα κάνει το ίδιο και αφού πάει καλά το πείραμα και από τα «τουλάχιστον πέντε» φτάσουμε στα συνολικά 21 πρότυπα που θα εφαρμόζουν το ΙΒ; Ακόμη καλύτερα! Μιλάμε για χρήμα. Πολύ χρήμα. Ο κάθε μαθητής μόνο για την εγγραφή στο ΙΒ καλείται να πληρώσει από 8.000 έως 15.000 ευρώ. Στα ιδιωτικά σχολεία. Στα δημόσια πρότυπα δεν γνωρίζουμε τι τιμή θα πετύχει το υπουργείο Παιδείας και ο τότε ή ο εκάστοτε επικεφαλής του. Αλλά, αφού το ανακοίνωσε ο νυν...
Ο λογαριασμός
Για να επανέλθουμε, όμως, στην (ελληνική) πραγματικότητα, ας δούμε τι ισχύει για το ΙΒ στη χώρα μας. Πρόκειται -στην πλειονότητα- για ένα διετές πρόγραμμα σπουδών, στη Β' και Γ' Λυκείου. Υπάρχουν τρία υποχρεωτικά μαθήματα, κοινά για όλους: α) Γνωσιοθεωρία, β) Σύνταξη Ερευνητικής Εργασίας (ανάλογη με τη διπλωματική στα ΑΕΙ και τη δίνουν στο τέλος της διετίας), γ) Δράσεις δημιουργικότητας και προσφορά υπηρεσιών μαζί με την υποχρεωτική εκπόνηση εργασίας.
Παράλληλα, υπάρχουν έξι ομάδες μαθημάτων: 1) Μητρική Γλώσσα και Λογοτεχνία, 2) Εκμάθηση ξένης γλώσσας, 3) Ιστορία - Διοίκηση Επιχειρήσεων - Οικονομικά - Ψυχολογία - Φιλοσοφία, 4) Φυσικές Επιστήμες και Υπολογιστές (Φυσική, Χημεία, Βιολογία, Επιστήμη των Υπολογιστών), 5) Μαθηματικά, 6) Καλές Τέχνες, Μουσική, Θέατρο.
Οι μαθητές πρέπει να επιλέξουν έξι μαθήματα (ένα από τις πέντε πρώτες και ένα είτε από την έκτη είτε ένα επιπλέον από τις υπόλοιπες). Σημειωτέον, οι εργασίες αποτελούν σημαντικό ποσοστό της τελικής βαθμολόγησης (έως και 40%). Ολα αυτά, σε οικονομικά μεγέθη, μεταφράζονται ως εξής: Από 100-150 ευρώ για κάθε βιβλίο από τα έξι μαθήματα - και συνήθως δεν είναι ένα, είναι δύο με τρία τα βιβλία που χρειάζονται. «Ιδιαίτερα» από ειδικευμένους σε ΙΒ καθηγητές (συνήθως από εκείνους που τα διδάσκουν κιόλας) αν όχι για όλα τα μαθήματα, σίγουρα για τα περισσότερα από αυτά. Η ταρίφα κυμαίνεται από 100-150 ευρώ.
Η «συμμετοχή» σε δράσεις ή διάφορες δραστηριότητες που απαιτεί η φύση του προγράμματος. Η «συμμετοχή» στις εξετάσεις. Και, πριν απ’ όλα, τα δίδακτρα που κινούνται μεταξύ 8.000-15.000 ευρώ. Με έναν πρόχειρο υπολογισμό, η κάθε τάξη φτάνει τις 20.000 ευρώ, σύνολο, δηλαδή, 40.000 ευρώ. Και όλος αυτός ο προϋπολογισμός για να μπουν «απευθείας» σε κάποιο ξένο πανεπιστήμιο. Ομως, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι όλοι θα μπουν σε ένα καλό ξένο πανεπιστήμιο.
Οι πολύ καλοί και καλά προετοιμασμένοι μαθητές θα τα καταφέρουν. Υπάρχει, ωστόσο, ένα σημαντικός αριθμός μαθητών που δεν θα καταφέρουν να διαβούν την πόρτα σημαντικών ευρωπαϊκών ή αμερικανικών πανεπιστημίων. Απλώς θα φύγουν στο εξωτερικό. Δεν είναι εύκολο το ΙΒ. Και δεν ανοίγει εύκολα τις πόρτες των μεγάλων πανεπιστημίων (Ευρώπη και ΗΠΑ) τα οποία έχουν ψηλά τον πήχη της βαθμολογίας, κάποια, δε, απαιτούν πρόσθετες εξετάσεις. Αυτά τα πανεπιστήμια, όμως, οι πραγματικά καλοί μαθητές μπορούν να τα προσεγγίσουν με ή χωρίς ΙΒ, με ή χωρίς πανελλαδικές.
Οσο για τα εκπαιδευτικά επιτεύγματα, δεν είναι όλα ίδια στα ελληνικά ιδιωτικά σχολεία. Είτε σε εκείνα που περιορίζονται στις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου είτε σε εκείνα που -λένε ότι- ξεκινούν από την αρχή. Είναι μικρός ο εκπαιδευτικός κόσμος και γρήγορα μαθαίνεται η αλήθεια.
Φρούδες προοπτικές
Κάποια ιδιωτικά προσπαθούν να δικαιολογήσουν τα ακριβά τους δίδακτρα άλλοτε με εντυπωσιακές στον τίτλο παρεμβάσεις τόσο στην ύλη όσο και στη δομή του προγράμματος και άλλοτε με τις υποχρεωτικές εντάξεις, όπως κάποια μαθήματα στα αγγλικά από το Γυμνάσιο. Για να μη θυμηθούμε και τα μεγάλα σκάνδαλα για τη διαρροή των θεμάτων από εκπαιδευτικούς συγκεκριμένων σχολείων που μοσχοπούλησαν το εμπόρευμα (εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ το μάθημα). Το 2009 ήταν η χειρότερη χρονιά. Τα κοινά μυστικά αποκαλύφθηκαν.
Πού καταλήγουμε, λοιπόν; Ή θα μιλάμε σοβαρά ή δεν θα μιλάμε καθόλου. Ο υπουργός Παιδείας, όμως, είναι λαλίστατος ανεξαρτήτως θεματολογίας και συνθηκών. Και έχει εκτεθεί. Πολλάκις. Ακόμα και στο δικό του γήπεδο ως εξπέρ στα γκολ του εκσυγχρονισμού διά της πλήρους ψηφιοποίησης. Μαθητές και καθηγητές θυμούνται καλά και ενίοτε ζουν, ακόμα, τον εφιάλτη με τις «ψηφιακές πλατφόρμες». Ειρήσθω εν παρόδω, πάλι «έπεσε το my school» πρόσφατα.
Στα σοβαρά, λοιπόν, τώρα. Ακόμα κι αν παρακάμψουμε την προφανή επέκταση της κατηγοριοποίησης των σχολείων και των μαθητών, αυτή τη φορά με το ΙΒ στα πρότυπα, δηλαδή, την επιβάρυνση με χιλιάδες ευρώ για φρούδες προοπτικές σε οικογένειες που ήδη έχουν πληρώσει ακριβά την εισαγωγή στις λίγες θέσεις των προτύπων των αρίστων. Τι θα γίνει με το δημόσιο σχολείο; Τι θα γίνει με το Λύκειο;
Τι θα γίνει με το σύστημα πρόσβασης στα ΑΕΙ; Τι επιφυλάσσεται για την ελληνική δημόσια εκπαίδευση; Κάπου διαβάσαμε ότι κάθε υπουργός Παιδείας όταν αναλαμβάνει ξεκινά από τις τρύπες στη σκεπή του συστήματος. Κάποιος που να αρχίσει από τα θεμέλια; Εκτός κι αν το μεγάλο όραμα του παρόντος υπουργού είναι να γίνουμε ένα ιδανικό ΙΒ από την αρχή μέχρι το τέλος...
