Την Τετάρτη 31 Ιανουαρίου 1996 στις 04.50΄ π.μ. η φρεγάτα «ΝΑΒΑΡΙΝΟ» F461 αναφέρει ότι το ελικόπτερο AB-212ASW «ΠΝ21» εντόπισε άτομα πάνω στη Δυτική Ίμια και ότι πρόκειται για 10 περίπου Τούρκους καταδρομείς.
Αμέσως μετά την επιβεβαίωση της παρουσίας Τούρκων στη νησίδα, κι ενώ το ελικόπτερο βρισκόταν ήδη στον βυθό της θάλασσας, ο Α/ΓΕΕΘΑ ναύαρχος Χ.Λυμπέρης εισηγήθηκε τρεις λύσεις στην πολιτική ηγεσία της χώρας.
Η πρώτη λύση αφορούσε τον άμεσο ναυτικό βομβαρδισμό της νησίδας, η δεύτερη προέβλεπε την προσβολή της από αέρος με το πρώτο φως (!) και η τρίτη την ανάληψη επιχείρησης ανακατάληψης με καταδρομείς.
Ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης τού ζήτησε να εκκενωθεί το εθνικό έδαφος «με τον προσφορότερο τρόπο»...
Φυσικά επρόκειτο για μια πολύ ασαφή εντολή
Στην επίμαχη περιοχή το Πολεμικό Ναυτικό έχει αναπτύξει δύο μεγάλες μονάδες, τρία ταχέα περιπολικά κατευθυνόμενων βλημάτων (πυραυλάκατοι) και δύο κανονιοφόρους.
Συγκεκριμένα η φρεγάτα «ΝΑΒΑΡΙΝΟ» F461 βρισκόταν βορείως των Ιμίων. Το αντιτορπιλικό «ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ» D221 βρισκόταν νότια των νησίδων.
Οι τρεις πυραυλάκατοι είχαν από νωρίς λάβει θέσεις βολής, αγκιστρωμένες ως εξής: ο «ΣΤΑΡΑΚΗΣ» P29 στην Κάλυμνο, ο «ΜΥΚΟΝΙΟΣ» P22 βόρεια της Κω στη νησίδα Ψέριμο και ο «ΞΕΝΟΣ» P27 στη νησίδα Καλόλιμνο, πολύ κοντά στο επίκεντρο της κρίσης.
Σε συνεχή κίνηση γύρω από τις νησίδες βρίσκονταν οι κανονιοφόροι «ΠΟΛΕΜΙΣΤΗΣ» P57 και «ΠΥΡΠΟΛΗΤΗΣ» P61.
Οι τρεις πυραυλάκατοι φέρουν 16 συνολικά κατευθυνόμενα βλήματα επιφανείας-επιφανείας. Αναλυτικά, η πυραυλάκατος «ΜΥΚΟΝΙΟΣ» τύπου Combattante III («Λάσκος»), φέρει 4 βλήματα ΜΜ38 Exocet, ενώ οι άλλες δύο πυραυλάκατοι τύπου Combattante IIIΒ («Καβαλούδης») φέρουν 6 βλήματα Penguin.
Το αντιτορπιλικό «ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ» D221 τύπου Charles F. Adams φέρει 8 κατευθυνόμενα βλήματα Harpoon και 32 αντιαεροπορικά βλήματα Standard SM-1MR (τα οποία σε βολές του Πολεμικού Ναυτικού είχαν αποδείξει την υψηλή αποτελεσματικότητά τους κατά στόχων επιφανείας), η δε φρεγάτα «ΝΑΒΑΡΙΝΟ» F461 τύπου Standard φέρει και αυτή 8 RGM-84 Harpoon.
Από τουρκικής πλευράς στην περιοχή βρίσκεται η φρεγάτα «YAVUZ» F240 τύπου ΜΕΚΟ-200 Track 1 και δύο φρεγάτες τύπου Knox, η «TRAKYA» F254 και η «EGE» F256. Έχουν αναπτυχθεί επίσης δύο πυραυλάκατοι τύπου Dogan, οι «GOURBET» P346 και «FIRTINA» P347, με μάλλον 4 βλήματα Harpoon η καθεμιά.
Τα πλοία του συγκεκριμένου τύπου με εγνωσμένο πρόβλημα στους φορείς των Harpoon σπανίως φέρουν τα 8 προβλεπόμενα βλήματα και συνήθως φέρουν μόνο 2 από αυτά. Κάθε φρεγάτα Knox φέρει 8 Harpoon και τον ίδιο αριθμό φέρει και η «YAVUZ».
H σύγκριση του αριθμού των βλημάτων είχε ως εξής:
Ελλάδα 64 βλήματα.
Τουρκία 32 ή 28 βλήματα.
Η ελληνική πλευρά έχει βάσιμα εκτιμήσει ότι μία τουλάχιστον πυραυλάκατος παραμένει ανεντόπιστη από το Τουρκικό Ναυτικό και συνεπώς αυτή θα μπορούσε να αρχίσει πρώτη αιφνιδιαστικά τις πυραυλικές επιθέσεις.
Την έναρξη των πυρών της πρώτης πυραυλακάτου θα ακολουθήσουν μαζικά και τα υπόλοιπα τέσσερα σκάφη.
Τίποτα από αυτά δεν έγινε παρά την πτώση του ελικοπτέρου ΠΝ21 ΑΒ-212 ASW, οργανικού ελικοπτέρου της φρεγάτας «ΝΑΒΑΡΙΝΟ» F461, που όλα έδειχναν (και υπάρχουν βάσιμα στοιχεία που το καταδεικνύουν) ότι κατέπεσε από τουρκικά πυρά. Γιατί; Γιατί η πολιτική βούληση, βασικοί στοιχείο επιτυχίας μιας στρατιωτικής επιχείρησης, απουσίαζε...
Tι είχε προηγηθεί όμως τις προηγούμενες ημέρες;
Το θερμό επεισόδιο στις βραχονησίδες Ίμια τον Ιανουάριο του 1996 λίγο έλειψε να οδηγήσει σε πολεμική σύγκρουση την Ελλάδα και την Τουρκία. Σημαδεύτηκε από τον άδικο θάνατο τριών Ελλήνων αξιωματικών του Πολεμικού Ναυτικού, υπό συνθήκες που μέχρι και σήμερα, 20 χρόνια μετά, δεν έχουν διευκρινιστεί.
Το θερμό επεισόδιο στις βραχονησίδες Ίμια τον Ιανουάριο του 1996 λίγο έλειψε να οδηγήσει σε πολεμική σύγκρουση την Ελλάδα και την Τουρκία. Σημαδεύτηκε από τον άδικο θάνατο τριών Ελλήνων αξιωματικών του Πολεμικού Ναυτικού, υπό συνθήκες που μέχρι και σήμερα, 20 χρόνια μετά, δεν έχουν διευκρινιστεί.
Η μόλις λίγων ημερών τότε κυβέρνηση του Κώστα Σημίτη, ο οποίος είχε διαδεχθεί τον ασθενή στο «Ωνάσειο» Ανδρέα Παπανδρέου στον πρωθυπουργικό θώκο βρέθηκε μπροστά σε μια σοβαρή δοκιμασία:
Να διαχειριστεί μια εθνική κρίση. Της καταλογίστηκε ατολμία και δειλία, ιδίως στον κ. Σημίτη, ο οποίος προκάλεσε το κοινό αίσθημα όταν από το βήμα της ελληνικής Βουλής έσπευσε να ευχαριστήσει και την αμερικανική κυβέρνηση του Μπιλ Κλίντον για τη στάση της και τη διαμεσολάβησή της ανάμεσα σε Αθήνα και Άγκυρα.
Η Ουάσιγκτον έμελλε να είναι ο απόλυτος κυρίαρχος της γεωστρατηγικής αναμπουμπούλας που προκλήθηκε, με ρυθμιστή τον υφυπουργό Εξωτερικών Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ.
ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
25 Δεκεμβρίου 1995: Το τουρκικό φορτηγό πλοίο «Φιγκέν Ακάτ» προσαράζει σε αβαθή ύδατα κοντά στην Ανατολική Ίμια και εκπέμπει σήμα κινδύνου. Ο πλοίαρχός του αρνείται βοήθεια από το Λιμενικό, υποστηρίζοντας ότι βρισκόταν σε τουρκική περιοχή και ότι οι μόνες αρμόδιες είναι οι αρχές της χώρας του.
26 Δεκεμβρίου 1995: Το Λιμεναρχείο Καλύμνου ενημερώνει το Υπουργείο Εξωτερικών και αυτό με τη σειρά του το Τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών ότι αν δεν παρέμβει ρυμουλκό, το τουρκικό πλοίο θα κινδυνεύσει.
27 Δεκεμβρίου 1995: Το Τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών ενημερώνει την ελληνική πρεσβεία ότι, ανεξαρτήτως του ποιος θα ανελάμβανε τη διάσωση του πλοίου, υπήρχε θέμα γενικότερα με τις βραχονησίδες.
28 Δεκεμβρίου 1995: Δύο ελληνικά ρυμουλκά αποκολλούν το τουρκικό φορτηγό και το οδηγούν στο λιμάνι Κιουλούκ της Τουρκίας. Το πρωί της ίδιας μέρας ένα τουρκικό μαχητικό αεροσκάφος συντρίβεται στα ελληνικά χωρικά ύδατα, στην περιοχή της Λέσβου, ύστερα από εμπλοκή με ελληνικά μαχητικά. Με ελληνική βοήθεια, ο Τούρκος πιλότος διασώζεται.
29 Δεκεμβρίου 1995: Το Τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών εκμεταλλεύεται την κατάσταση και επιδίδει ρηματική διακοίνωση στο αντίστοιχο ελληνικό, στην οποία αναφέρεται ότι οι βραχονησίδες Ίμια είναι καταχωρισμένες στο κτηματολόγιο Μουγκλά του νομού Μπουντρούμ (Αλικαρνασσού) και ανήκουν στην Τουρκία.
9 Ιανουαρίου 1996: Το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών απαντά με καθυστέρηση, απορρίπτοντας τη διακοίνωση.
15 Ιανουαρίου 1996: Παραιτείται ο πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου, που νοσηλεύεται στο «Ωνάσειο».
16 Ιανουαρίου 1996: Το Υπουργείο Εξωτερικών αντιλαμβανόμενο το παιχνίδι των Τούρκων και ζητά αυξημένα μέτρα επαγρύπνησης στην περιοχή των Ιμίων από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας.
19 Ιανουαρίου 1996: Η κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ εκλέγει νέο πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Σημίτη.
26 Ιανουαρίου 1996: Ο δήμαρχος Καλύμνου, Δημήτρης Διακομιχάλης, θορυβημένος από το γεγονός της αμφισβήτησης της ελληνικότητας των Ιμίων, υψώνει την ελληνική σημαία στο ένα νησί, συνοδευόμενος από τον αστυνομικό διευθυντή Καλύμνου, τον ιερέα και δύο κατοίκους του νησιού. Θα κατηγορηθεί αργότερα από τους συντρόφους του στο ΠΑΣΟΚ ότι ήταν αυτός που έριξε λάδι στη φωτιά.
27 Ιανουαρίου 1996: Δύο δημοσιογράφοι της εφημερίδας «Χουριέτ» στη Σμύρνη μεταβαίνουν με ελικόπτερο στη Μεγάλη Ίμια. Υποστέλλουν την ελληνική σημαία και υψώνουν την τουρκική. Η όλη επιχείρηση βιντεοσκοπείται και προβάλλεται από το τηλεοπτικό κανάλι της «Χουριέτ», με τους Τούρκους να πανηγυρίζουν για την ελληνική αποτυχία.
28 Ιανουαρίου 1996: Το περιπολικό του Πολεμικού Ναυτικού «Αντωνίου» κατεβάζει την τουρκική σημαία και υψώνει την ελληνική. Το βράδυ Έλληνες βατραχάνθρωποι αποβιβάζονται στη Μεγάλη Ίμια, χωρίς να γίνουν αντιληπτοί από τα παραπλέοντα εκεί τουρκικά πολεμικά. Η πολιτική εντολή προς τους Έλληνες στρατιωτικούς είναι να αποφευχθεί κάθε κλιμάκωση της έντασης.
29 Ιανουαρίου 1996: Ο νέος πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης, στις προγραμματικές του δηλώσεις στη Βουλή, στέλνει μήνυμα προς τη Τουρκία, ότι σε οποιαδήποτε πρόκληση η Ελλάδα θα αντιδράσει άμεσα και δυναμικά. Η πρωθυπουργός της Τουρκίας Τανσού Τσιλέρ ζητά διαπραγματεύσεις για το καθεστώς των βραχονησίδων του Αιγαίου. Τουρκικά πολεμικά παραβιάζουν τα ελληνικά χωρικά ύδατα και πλησιάζουν τα Ίμια. Γίνονται διαβήματα από την Ελλάδα σε Ε.Ε. και ΗΠΑ.
30 Ιανουαρίου 1996: Ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης έχει τηλεφωνική επικοινωνία με τον Αμερικανό πρόεδρο Μπιλ Κλίντον. Του εκφράζει την ελληνική θέση ότι η χώρα μας δεν επιθυμεί την ένταση, αλλά εφόσον προκληθεί θα αντιδράσει δυναμικά.Η κυβέρνηση δηλώνει έτοιμη να αποσύρει το άγημα, όχι όμως και την ελληνική σημαία. Στα Ίμια σπεύδουν τα πολεμικά πλοία «Ναυαρίνο» και «Θεμιστοκλής». Ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών δηλώνει ότι υπάρχουν και άλλα νησιά του Αιγαίου με ασαφές νομικό καθεστώς και δεν αποδέχεται την ελληνική πρόταση (αποχώρηση του αγήματος, όχι και της σημαίας).
31 Ιανουαρίου 1996 - Η ΑΠΟΦΡΑΔΑ ΜΕΡΑ
00:00: Συγκαλείται σύσκεψη στο γραφείο του Πρωθυπουργού. Ο Υπουργός Εξωτερικών, Θεόδωρος Πάγκαλος, φθάνει καθυστερημένα, επειδή παίρνει μέρος σε τηλεοπτική εκπομπή.
01:40: Στο ΓΕΕΘΑ καταφθάνουν πληροφορίες ότι Τούρκοι κομάντος αποβιβάζονται στη Μικρή Ίμια.
04:30: Ελικόπτερο του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού απογειώνεται από τη φρεγάτα «Ναυαρίνο» για να επιβεβαιώσει την πληροφορία. Επικρατούν άσχημες καιρικές συνθήκες.
04:50: Το πλήρωμα του ελικοπτέρου αναφέρει ότι εντόπισε περί τους 10 Τούρκους κομάντος με τη σημαία τους. Δίνεται εντολή να επιστρέψει στη βάση του κι ενώ πετά μεταξύ των βραχονησίδων Πίτα και Καλόλιμνος αναφέρει βλάβη και χάνεται από τα ραντάρ.
Δυστυχώς αργότερα θα ανασυρθούν νεκρά και τα τρία μέλη του πληρώματος, ο υποπλοίαρχος Χριστόδουλος Καραθανάσης, ο υποπλοίαρχος Παναγιώτης Βλαχάκος και ο αρχικελευστής Έκτορας Γιαλοψός. Όσον αφορά τις αιτίες πτώσης του ελικοπτέρου διατυπώθηκαν διάφορες απόψεις αλλά μέχρι σήμερα δεν έχει δοθεί μία σίγουρη απάντηση.
H επίσημη άποψη του ελληνικού κράτους ήταν ότι το σκάφος κατέπεσε λόγω κακοκαιρίας και απώλειας προσανατολισμού του πιλότου.
Ωστόσο, στην Ελλάδα υπάρχει ευρέως διαδεδομένη η άποψη ότι το ελικόπτερο καταρρίφθηκε είτε από το Τουρκικό Ναυτικό είτε από τους Τούρκους καταδρομείς που υπήρχαν πάνω στο νησί και ότι το γεγονός αποκρύφτηκε, προκειμένου να λήξει η κρίση και να μην οδηγηθούν οι δύο χώρες σε γενικευμένη σύρραξη ή ακόμα και σε πόλεμο.
06:00: Οι Αμερικανοί διά του Υφυπουργού Εξωτερικών Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ επιβάλλουν και στις δύο πλευρές τη θέληση τους. «No ships, no troops, no flags» διαμηνύουν ή σε πιο κομψή διπλωματική γλώσσα να ισχύσει το status quo ante. Μέχρι το μεσημέρι της 31ης Ιανουαρίου 1996 τα πλοία, οι στρατιώτες και οι σημαίες είχαν αποσυρθεί από τα Ίμια.
Και μέσα σε όλα αυτά, ήρθε στο φως και η αλήστου μνήμης του τότε υπουργού Εξωτερικών Θεόδωρου Παγκαλου τη βραδιά της εθνικής κρίσης.
Όπως αποκάλυψε σε μεταγενέστερο χρόνο, ο τέως Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Ναύαρχος Λυμπέρης, όταν ο ίδιος ρώτησε τον κ. Πάγκαλο τι θα πουν στον ελληνικό λαό σχετικά με την απομάκρυνση της σημαίας απʼ τα ελληνικά Ίμια, ο κ. Πάγκαλος απάντησε κυνικά: «Θα πείτε ότι τη σημαία την πήρε ο αέρας!»Γράφει: Θεόφραστος Ανδρεόπουλος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου