Η Άγκυρα πιέζει τις Βρυξέλλες για παράκαμψη του κυπριακού βέτο στην αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης

• NewsroomHuffPost Greece

FRANCOIS LENOIR / REUTERS

Παρεμβάσεις υπό μορφή πιέσεων, σε πολιτικό και διπλωματικό επίπεδο εκδηλώνει η Άγκυρα στις Βρυξέλλες, με βασικό αντικείμενο την παράκαμψη του κυπριακού βέτο, στο μείζον ζήτημα της λήψης απόφασης για αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης, σύμφωνα με τον ΦιλελεύθεροΚύπρου.

Όπως αναφέρει μάλιστα ο Φιλελεύθερος, η αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης εκτιμάται ότι θα εκτινάξει τον όγκο των ευρωτουρκικών εμπορικών συναλλαγών από 140 δισεκατομμύρια ευρώ, στα 300 δισεκατομμύρια ευρώ, ετησίως.

Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει ο «Φ», η Τουρκία δεν δίστασε να παρέμβει στα εσωτερικά της ΕΕ, υποδεικνύοντας προς την Κομισιόν ότι η απόφαση για την Τελωνειακή Ένωση θα πρέπει να ληφθεί με ειδική πλειοψηφία και όχι με ομοφωνία, προκειμένου δηλαδή τα κράτη-μέλη να στερηθούν τη δυνατότητα άσκησης του δικαιώματος αρνησικυρίας.

Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι η  Άγκυρα διαμηνύει παράλληλα προς τις Βρυξέλλες, ότι η αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης πρέπει να προχωρήσει «χωρίς να καθίσταται όμηρος» στα χέρια «κάποιων γνωστών κρατών-μελών που παίζουν πολιτικά παιγνίδια», φωτογραφίζοντας ευκρινώς την Κυπριακή Δημοκρατία. 

Συγκλίνουσες πληροφορίες του «Φ» αναφέρουν ότι ανάλογη παρέμβαση εκδηλώθηκε από την Άγκυρα και κατά τη πρόσφατη Επιτροπή Σύνδεσης ΕΕ-Τουρκίας. Ο Τούρκος Πρέσβης στην ΕΕ, Φαρούκ Καϊμακτσί υπέδειξε ότι η ΕΕ οφείλει να μην επιτρέψει τη λήψη απόφασης για αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης της χώρας του «με ομοφωνία», καθώς μια τέτοια εξέλιξη θα παράσχει τη δυνατότητα σε κάποια κράτη-μέλη να τη καταστήσουν «όμηρο» της δικής τους πολιτικής ατζέντας, φωτογραφίζοντας και πάλι τη Κυπριακή Δημοκρατία, χωρίς να την κατονομάζει.

Αυτό πάντως που προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία δεν είναι τόσο οι παρεμβάσεις της Άγκυρας, όσο η απουσία «έξωθεν καλής μαρτυρίας» εκ μέρους της Κομισιόν. Κύκλοι στην έδρα της ΕΕ υπενθυμίζουν ότι η Νομική Υπηρεσία της Κομισιόν είναι επιρρεπής στις πολιτικές υποδείξεις της ηγεσίας της και έχει επανειλημμένα επιχειρήσει να «τετραγωνίσει τον κύκλο» στο Κυπριακό, με πλέον τρανταχτό παράδειγμα τη χρήση «απαράδεκτης» νομικής βάσης για επιβολή του Κανονισμού για το απευθείας εμπόριο και την ταϊβανοποίηση των κατεχομένων (όπως έκριναν οι νομικές υπηρεσίες Συμβουλίου-Ευρωβουλής).

Σημειώνεται ότι το ζήτημα της αναβάθμισης της Τελωνειακής Ένωσης της Τουρκίας βρίσκεται στο ψυγείο. Αρκετά κράτη-μέλη, με επικεφαλής τη Γερμανία θεωρούν ότι επί του παρόντος και υπό το φως της κατάλυσης του κράτους δικαίου, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αλλά και των συλλήψεων ευρωπαίων πολιτών από το καθεστώς Ερντογάν, η ΕΕ δεν θα πρέπει να επιβραβεύσει τη Τουρκία.

Με άλλα λόγια, αν και δεν διαφωνούν κατ’ ουσίαν με την αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης, η Γερμανία και η πλειοψηφία των κρατών-μελών, θεωρούν ως αντιπαραγωγική στη παρούσα φάση την δρομολόγηση της αναβάθμισης της Τελωνειακής Ένωσης και τη διασυνδέουν με τη βελτίωση της κατάστασης στους τομείς του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη υποψήφια χώρα. Αυτό άλλωστε αναφέρεται και σε επιστολή που απέστειλε το περασμένο καλοκαίρι ο ΥΠΕΞ της Γερμανίας, Σίγκμαρ Γκάμπριελ, προς τη Κομισιόν.

Η Άγκυρα πάντως θεωρεί ότι αργά ή γρήγορα, οι σχέσεις με το Βερολίνο θα αποκατασταθούν και έχει ήδη προβεί σε «ανοίγματα». Έστειλε στη Γερμανία, πριν από μια βδομάδα, τον ΥΠΕΞ, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο οποίος συναντήθηκε με τον Γερμανό ομόλογό του και συγγραφέα της επιστολής προς τη Κομισιόν, Σίγκμαρ Γκάμπριελ.

Ο Τούρκος επίσημος δεν έκρυψε τις προσδοκίες του, αναφέροντας σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Γερμανό αξιωματούχο, ότι: «Δεν χρειάζεται να συμφωνήσουμε στην ενταξιακή διαδικασία της Τουρκίας στην ΕΕ, αλλά και οι δύο πλευρές πρέπει να επιλύσουμε ζητήματα όπως αυτό της αναβάθμισης της Συμφωνίας Τελωνειακής Ένωσης»... 

Με άλλα λόγια, η Άγκυρα κάνει ήδη κινήσεις για βελτίωση των σχέσεων με το Βερολίνο προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος προς την αναβάθμιση της Τελωνειακής της Ένωσης, καθώς γνωρίζει ότι η Γερμανία και η συντριπτική πλειοψηφία των κρατών-μελών που την ακολουθούν, δεν έχουν ενστάσεις επί της ουσίας του ζητήματος, αλλά απλώς θέτουν ως προϋπόθεση τη βελτίωση της κατάστασης στο εσωτερικό της Τουρκίας, πριν την επιβραβεύσουν...

Και παράλληλα, η Κυβέρνηση Ερντογάν ζητά από τη Κομισιόν να δρομολογήσει διαδικασία λήψης απόφασης με ειδική πλειοψηφία και όχι με ομοφωνία, προκειμένου στερήσει τη δυνατότητα άκησης βέτο από τη Κυπριακή Δημοκρατία, το μοναδικό κράτος-μέλος που διαφωνεί και επί της ουσίας με την αναβάθμισης της Τελωνειακής Ένωσης της Τουρκίας.

Σημειώνεται ότι η Λευκωσία δικαίως υποδεικνύει ότι δεν μπορεί να συναινέσει στην αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης της Τουρκίας, όσο η Άγκυρα δεν την εφαρμόζει στη βασική, υφιστάμενη της μορφή. Όσο δηλαδή αρνείται να υλοποιήσει την υποχρέωση για άνοιγμα των τουρκικών λιμανιών προς την Κυπριακή Δημοκρατία.

Ωστόσο, η δίκαιη θέση της Λευκωσίας δεν έχει υιοθετηθεί από κανένα θεσμικό όργανο. Η Κομισιόν, για προφανείς πολιτικούς λόγους, δεν θεωρεί την εφαρμογή της υφιστάμενης Τελωνειακής Ένωσης της Τουρκίας ως προϋπόθεση για την αναβάθμισή της και συνεπώς δεν την έχει περιλάβει στις προτάσεις που κατέθεσε.

Στην ίδια ακριβώς γραμμή κινείται δυστυχώς και η Ευρωβουλή, με τις πλείστες πολιτικές ομάδες να θεωρούν την αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης της Τουρκίας ως την εναλλακτική πολιτική στην ντε φάκτο απενεργοποιημένη ενταξιακή πορεία της υποψήφιας χώρας. 

Σύμφωνα με τον Φιλελεύθερο Κύπρου, η τάση που επικρατεί στο Συμβούλιο, μεταξύ δηλαδή των κρατών-μελών (που έχουν αποκλειστική αρμοδιότητα να αποφασίσουν), είναι η προώθηση της αναβάθμισης της Τελωνειακής Ένωσης της Τουρκίας όταν βελτιωθεί η κατάσταση στα ζητήματα του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Τουρκία. Έχοντας αυτό υπόψη, η Άγκυρα επιχειρεί να αποκαταστήσει τις σχέσεις της με την ΕΕ, προβαίνοντας σε ανοίγματα προς το Βερολίνο, ενώ την ίδια ώρα προσδοκά στην απομόνωση της Λευκωσίας και στην αποστέρηση του δικαιώματος αρνησικυρίας.

Διακαής επιθυμία Γιούνκερ…

Η αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης της Τουρκίας αποτελεί διακαή επιθυμία του Προέδρου της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ο οποίος δεσμεύτηκε γραπτώς προς αυτή την κατεύθυνση, στο πλαίσιο του περίφημου οδικού χάρτη που έδωσε προς τον Ταγίπ Ερντογάν τον περασμένο Μάιο.

Παρά το γεγονός ότι ο κ. Γιούνκερ δεν είχε την έγκριση των κρατών-μελών, τα οποία μάλιστα δεν μπήκε καν στον κόπο να ενημερώσει.

Αν και τα κράτη-μέλη τοποθέτησαν την αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης στο ψυγείο, λόγω της κατάστασης που επικρατεί στην Τουρκία με τη κατάλυση του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η Κομισιόν συνεχίζει να τη διαφημίζει, προβάλλοντας ως δέλεαρ τα οικονομικά οφέλη που θα προκύψουν.

Δεν είναι προφανώς τυχαίο ότι ο Αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Γίρκι Κατάινεν, δήλωσε ότι είναι «εν μέρει κατανοητή» (σ.σ. άρα και εν μέρει ακατανόητη) η απόφαση των κρατών-μελών να μην προωθήσουν επί του παρόντος την αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης. Τοποθέτηση η οποία προκαλεί αλγεινή εντύπωση, καθώς καταδεικνύει ότι η Κομισιόν επιχειρεί να κάνει τη δική της πολιτική, δηλώνοντας αδυναμία να κατανοήσει απόλυτα τις αποφάσεις των κρατών-μελών.

Σόφια: Προσεκτικές κινήσεις

Η Βουλγαρική Προεδρία δεν προτίθεται να προωθήσει κανένα από τα τρία βασικά τουρκικά ντοσιέ στη διάρκεια της θητείας της στο τιμόνι της ΕΕ, το πρώτο εξάμηνο του 2018. Συνεπώς, παραμένουν σε πλήρη στασιμότητα τα τουρκικά διαπραγματευτικά κεφάλαια, καθώς και η ελευθέρωση των ευρωπαϊκών θεωρήσεων διαβατηρίων για τους Τούρκους πολίτες, ενώ η πρόοδος στο ζήτημα της αναβάθμισης της Τελωνειακής Ένωσης εξαρτάται από τη βελτίωση της κατάστασης στη Τουρκία, σε σχέση με το κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Όπως πληροφορείται ο «Φ», τις θέσεις αυτές μετέφερε η Βουλγαρική Προεδρία στους 27 εταίρους της, στο πλαίσιο ενημέρωσης που έλαβε χώρα σε διπλωματικό επίπεδο, στις Βρυξέλλες.

Σημειώνεται ότι οι θέσεις της Σόφιας αντανακλούν τις απόψεις των κρατών-μελών στο Συμβούλιο. Άλλωστε, όπως απεκάλυψε ο «Φ», τα κράτη-μέλη επικύρωσαν στο πλαίσιο της Επιτροπής Σύνδεσης ΕΕ-Τουρκίας ομόφωνα τη θέση ότι υπό τις παρούσες συνθήκες που επικρατούν στην υποψήφια χώρα, δεν είναι δυνατή η εξέταση νέων διαπραγματευτικών κεφαλαίων.

Παράλληλα, διαπιστώνεται απροθυμία για προώθηση της ελευθέρωσης των θεωρήσεων διαβατηρίων, υπό το φως και της αδυναμίας της Τουρκίας να εκπληρώσει τα απαιτούμενα κριτήρια.

Η αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης βρίσκεται μεν τυπικά στο τραπέζι, στη βάση προτάσεων που υπέβαλε η Κομισιόν, αλλά η ουσιαστική προώθησή του ζητήματος, προσκρούει, τουλάχιστον επί του παρόντος, στην κατάλυση του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από το καθεστώς Ερντογάν. 

Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, η Βουλγαρική Προεδρία εστιάζει την προσοχή της στα ζητήματα ανακατανομής των κοινοτικών κονδυλίων προς τη Τουρκία (περίπου 2,2 δισεκατομμύρια ευρώ για τα έτη 2018-2020), τα οποία αναμένεται να υποστούν περικοπές αλλά και να «επαναπροσανατολιστούν» αποκλειστικά στους τομείς του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Παράλληλα, η Σόφια αναμένεται να διαχειριστεί και το ζήτημα της επιπρόσθετης οικονομικής βοήθειας, ύψους 3 δισεκατομμυρίων ευρώ που θα παραχωρηθεί στη Τουρκία από την Ε.Ε., ως στήριξη για τους Σύρους πρόσφυγες που φιλοξενούνται σε τουρκικό έδαφος.

Πηγή: philenews.com