Το
κοινό νόμισμα είχε πρωταρχικό στόχο την ευημερία των πολιτών που το
μοιράζονταν, όμως 20 χρόνια μετά η λιτότητα έχει οδηγήσει σε κοινωνικές
αναταραχές, αμφισβήτηση, τριγμούς, διαχωρισμούς ίσως ακόμα και ρωγμές.
Μία
από τις βασικές υποσχέσεις της νομισματικής ένωσης, του ευρώ, ήταν η
ευημερία των πολιτών, ωστόσο, η λιτότητα που αναγκάζονται να εφαρμόσουν
οι δημοσιονομικά πιο «απείθαρχες» χώρες αντιμετωπίζουν συχνά κοινωνικές
εκρήξεις.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Οικονομικών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Διονύσιο Χιόνη, «η πρόσφατη παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση του 2007 βρήκε απροετοίμαστη την Ευρωζώνη και αδύνατη να ανταπεξέλθει στις αναταραχές που της εμφανίστηκαν».
Η λειτουργία της Ευρωζώνης μετά την εύκολη «παιδική ηλικία» φαίνεται ότι μπήκε σε μία μάλλον απαιτητική και δύσκολη εφηβεία και ενηλικίωση.
Δύο δεκαετίες δύο όψεις του νομίσματος
«Η κοινωνική και πολιτική ευφορία, της πρώτης δεκαετίας της λειτουργίας του ευρώ, με τον άνετο και πληθωρικό δανεισμό και με το σταθερό μεν αλλά υπερτιμημένο νόμισμα, δημιούργησε αρχικά τάσεις σύγκλισης στις χώρες της ΟΝΕ» παρατηρεί ο κ. Χιόνης.
Όμως το κοινό νόμισμα δεν κατάφερε να αποτελέσει ούτε τον ρόλο του συμβόλου εκείνου που θα αποτελέσει σημείο αναφοράς για 19 λαούς, όπως αποτελούσε το εθνικό νόμισμα. «Η καθυστερημένη υιοθέτηση του, λειτούργησε ως ανασταλτικός παράγοντα» εξηγεί ο κ. Χιόνης.
Κρίσιμο σταυροδρόμι
Ο καθηγητής προειδοποιεί ότι η Ευρωζώνη βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι και προβλέπει ότι οι δομικές αδυναμίες της, που έγιναν εμφανής στην περίοδο της κρίσης, θα την αναγκάζουν να μεταμορφωθεί άμεσα αν θέλει να διατηρηθεί.
Κατά τον κ. Χιόνη ο μεγαλύτερος κίνδυνος, ωστόσο, για το ενιαίο νόμισμα είναι οι κοινωνικές αναταραχές, «αφού οι πολίτες αντιδρούν στη βίαιη δημοσιονομική πειθαρχία των τελευταίων ετών και στέκονται καχύποπτοι απέναντι στο κοινό νόμισμα».
… και εγένετο ευρώ, για ποιους και πότε
Το ευρώ μπήκε στη ζωή των Ευρωπαίων την 1η Ιανουαρίου του 1999 αρχικά ως άυλο νόμισμα και από το 2002 με τραπεζογραμμάτια και κέρματα.
Τα τραπεζογραμμάτια και τα κέρματα ευρώ έχουν ισχύ νόμιμου χρήματος σε 19 από τα 28 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων υπερπόντιων διαμερισμάτων, εδαφών και νησιών τα οποία είτε αποτελούν μέρος κάποιας χώρας της ζώνης του ευρώ είτε συνδέονται με αυτή.
Η Ανδόρρα, το Μονακό, ο Άγιος Μαρίνος και η Πόλη του Βατικανού χρησιμοποιούν επίσης το ευρώ βάσει επίσημης συμφωνίας με την ευρωπαϊκή κοινότητα. Το Μαυροβούνιο και το Κοσσυφοπέδιο χρησιμοποιούν το ευρώ, αλλά χωρίς επίσημη συμφωνία. Σήμερα, 340 εκατομμύρια άνθρωποι πραγματοποιούν πληρωμές σε μετρητά στο ίδιο νόμισμα.
Εκτός από τη Δανία που έχει ρήτρα εξαίρεσης, και το Ηνωμένο Βασίλειο, στη νομισματική ένωση θα κληθούν να ενταχθούν όλες οι χώρες της ΕΕ.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Οικονομικών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Διονύσιο Χιόνη, «η πρόσφατη παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση του 2007 βρήκε απροετοίμαστη την Ευρωζώνη και αδύνατη να ανταπεξέλθει στις αναταραχές που της εμφανίστηκαν».
Η λειτουργία της Ευρωζώνης μετά την εύκολη «παιδική ηλικία» φαίνεται ότι μπήκε σε μία μάλλον απαιτητική και δύσκολη εφηβεία και ενηλικίωση.
Δύο δεκαετίες δύο όψεις του νομίσματος
«Η κοινωνική και πολιτική ευφορία, της πρώτης δεκαετίας της λειτουργίας του ευρώ, με τον άνετο και πληθωρικό δανεισμό και με το σταθερό μεν αλλά υπερτιμημένο νόμισμα, δημιούργησε αρχικά τάσεις σύγκλισης στις χώρες της ΟΝΕ» παρατηρεί ο κ. Χιόνης.
Ωστόσο, προσθέτει ότι «μετά την πάροδο της
ευφορίας και με την έλευση της κρίσης εμφανίστηκαν τα πρώτα σημάδια
απόκλισης και οι δομικές αδυναμίες της ευρωζώνης να αντιδράσει συλλογικά
και άμεσα στις οικονομικές αναταραχές».
Ένας δεύτερος στόχος της δημιουργίας του ευρώ ήταν να καταστεί το
κοινό νόμισμα αντίπαλον δέος στο δολάριο. Το ευρώ των 19 διαφορετικών
κυβερνήσεων, χωρών κλήθηκε δηλαδή να ανταγωνιστεί το αμερικανικό
νόμισμα.
Όπως μας ξεκαθαρίζει ο κ. Χιόνης, το ευρώ δεν
μπόρεσε να διαδραματίσει κυρίαρχο ρόλο στις διεθνείς αγορές. Ο λόγος
κατά τον κ. Χιόνη είναι ότι «η Ευρωζώνη είναι μια νομισματική ένωση,
αλλά μια ατελής οικονομική και δημοσιονομική ένωση χωρών-μελών με
διαφορετικά θεσμικά και διαρθρωτικά χαρακτηριστικά ενώ η Αμερική είναι
ένα Ομοσπονδιακό κράτος».
«Αποτέλεσμα αυτού, η δυνατότητα άμεσης μεταφοράς πόρων από την μία
Πολιτεία της Αμερικής στην άλλη. Στις χώρες της Ευρωζώνης δεν υπάρχει
αυτή η δυνατότητα. Η ανάγκη θεσμοθέτησης ενός μηχανισμού μεταφοράς πόρων
μεταξύ των κρατών κρίνεται επιτακτική. Στόχος η προφύλαξη και η
γρηγορότερη αντιμετώπιση των δημοσιονομικών σε περιόδους κρίσεων»
σημειώνει.Όμως το κοινό νόμισμα δεν κατάφερε να αποτελέσει ούτε τον ρόλο του συμβόλου εκείνου που θα αποτελέσει σημείο αναφοράς για 19 λαούς, όπως αποτελούσε το εθνικό νόμισμα. «Η καθυστερημένη υιοθέτηση του, λειτούργησε ως ανασταλτικός παράγοντα» εξηγεί ο κ. Χιόνης.
Σημαντικός λόγος ήταν οι ανισορροπίες στις
χώρες του ευρώ καθώς και οι παγκόσμιες αναταραχές που «επιτάχυναν τις
συζητήσεις γύρω από την πορεία του κοινού νομίσματος. Οι κυβερνήσεις,
ειδικότερα στην περιφέρεια, εφάρμοσαν αυστηρά δημοσιονομικά προγράμματα,
με αποτέλεσμα να επιδεινωθεί το βιοτικό επίπεδο των πολιτών».
Στη συνέχεια, «η μείωση των εισοδημάτων, σε συνδυασμό με τη ραγδαία
αύξηση της ανεργίας, καλλιέργησαν δυσάρεστες εντυπώσεις στους πολίτες
για το ενιαίο νόμισμα και γι' αυτό μετά από τόσα χρόνια επανερχόμαστε
στη συζήτηση για Εθνικά νομίσματα» αναφέρει.Κρίσιμο σταυροδρόμι
Ο καθηγητής προειδοποιεί ότι η Ευρωζώνη βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι και προβλέπει ότι οι δομικές αδυναμίες της, που έγιναν εμφανής στην περίοδο της κρίσης, θα την αναγκάζουν να μεταμορφωθεί άμεσα αν θέλει να διατηρηθεί.
«Το 2019 θα είναι ένα καθοριστικό έτος για το
μέλλον του ενιαίου νομίσματος» σημειώνει και υπογραμμίζει ότι τόσο οι
επικείμενες εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όσο και οι
κοινωνικές — πολιτικές αναταράξεις σε χώρες της Ευρωζώνης δεν αφήνουν
περιθώρια εφησυχασμού.
«Οι αναιμικές προβλέψεις για την ανάπτυξη των περισσότερων κρατών
μελών, σε συνδυασμό με τη λήξη του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης
αποτελούν κινδύνους για την Ευρωζώνη» τονίζει.Κατά τον κ. Χιόνη ο μεγαλύτερος κίνδυνος, ωστόσο, για το ενιαίο νόμισμα είναι οι κοινωνικές αναταραχές, «αφού οι πολίτες αντιδρούν στη βίαιη δημοσιονομική πειθαρχία των τελευταίων ετών και στέκονται καχύποπτοι απέναντι στο κοινό νόμισμα».
… και εγένετο ευρώ, για ποιους και πότε
Το ευρώ μπήκε στη ζωή των Ευρωπαίων την 1η Ιανουαρίου του 1999 αρχικά ως άυλο νόμισμα και από το 2002 με τραπεζογραμμάτια και κέρματα.
Τα τραπεζογραμμάτια και τα κέρματα ευρώ έχουν ισχύ νόμιμου χρήματος σε 19 από τα 28 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων υπερπόντιων διαμερισμάτων, εδαφών και νησιών τα οποία είτε αποτελούν μέρος κάποιας χώρας της ζώνης του ευρώ είτε συνδέονται με αυτή.
Η Ανδόρρα, το Μονακό, ο Άγιος Μαρίνος και η Πόλη του Βατικανού χρησιμοποιούν επίσης το ευρώ βάσει επίσημης συμφωνίας με την ευρωπαϊκή κοινότητα. Το Μαυροβούνιο και το Κοσσυφοπέδιο χρησιμοποιούν το ευρώ, αλλά χωρίς επίσημη συμφωνία. Σήμερα, 340 εκατομμύρια άνθρωποι πραγματοποιούν πληρωμές σε μετρητά στο ίδιο νόμισμα.
Εκτός από τη Δανία που έχει ρήτρα εξαίρεσης, και το Ηνωμένο Βασίλειο, στη νομισματική ένωση θα κληθούν να ενταχθούν όλες οι χώρες της ΕΕ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου