ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ 10.09.2019, 14:02

Ενα έγκλημα στην καρδιά της Θεσσαλονίκης

 Βασιλική Τζεβελέκου

 

Τεχνικοί, αρχαιολόγοι, πολίτες ανατριχιάζουν στην πρόταση του Κυρ. Μητσοτάκη για απόσπαση των αρχαιοτήτων από τον σταθμό Βενιζέλου του μετρό. Η πρόταση αυτή, που δεν τηρεί τη νομιμότητα, πάει πίσω τα χρονοδιαγράμματα, επιφέρει υψηλό κόστος στην υλοποίηση του έργου, ενώ ελλοχεύει ο κίνδυνος καταστροφής των αρχαιοτήτων.

Από το ένα ατόπημα στο άλλο οδηγείται (και) στον χώρο του πολιτισμού με τις δηλώσεις του ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Μετά την πρότασή του για δανεισμό των Γλυπτών του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο, ακολούθησαν από τη ΔΕΘ οι ανακοινώσεις για την απόσπαση των αρχαιοτήτων από τον σταθμό Βενιζέλου του μετρό. Οι οποίες ανακοινώσεις προκαλούν πλήθος αντιδράσεων και εγείρουν πλήθος ερωτημάτων.

Κατ’ αρχάς, φαίνεται ότι ο πρωθυπουργός δεν κρατάει ούτε τα προσχήματα για την τήρηση της νομιμότητας. Γιατί η μελέτη με βάση την οποία προχωράει το έργο έχει την ομόφωνη γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου και Υπουργική Απόφαση (2017).

Για να επανέλθει το θέμα με αναπομπή στο ΚΑΣ χρειάζεται τεκμηριωμένη εισήγηση από τις υπηρεσίες του ΥΠΠΟ ότι το έργο δεν μπορεί να υλοποιηθεί. Πώς προεξοφλεί ότι οι υπηρεσίες θα στοιχειοθετήσουν τον φάκελο και το ΚΑΣ θα γνωμοδοτήσει υπέρ της νέας πρότασης; Η οποία είναι εκείνη του 2014 που εγκαταλείφθηκε...

Tότε, η γενική γραμματέας και πρόεδρος του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, η σημερινή υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, είχε υπερασπιστεί με όλα τα μέσα την απόσπαση των αρχαιοτήτων ως μοναδική λύση για την ολοκλήρωση του έργου.

Η πρόταση προκάλεσε αντιδράσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, τελικά απορρίφθηκε, ενώ βρέθηκε νέα τεχνική λύση για τη λειτουργία του Μητροπολιτικού Σιδηροδρόμου Θεσσαλονίκης και την κατά χώρα διατήρηση των αρχαιοτήτων. Μάλιστα όσοι ένιωσαν δικαιωμένοι ενώθηκαν κάτω από το σύνθημα «Και μετρό και αρχαιότητες».

H απόσπαση των αρχαιοτήτων έχει μη υπολογισμένο κόστος, δεν υπάρχει μελέτη και κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι το μνημειακό σύνολο θα επανατοποθετηθεί αυτούσιο στη θέση του χωρίς απώλειες
Μυρσίνη Ζορμπά

Παίζουμε Μonopoly και ο χαμένος παίρνει ρεβάνς στην επόμενη παρτίδα; Αυτό αναρωτιούνται σε απλά ελληνικά τεχνικοί, αρχαιολόγοι, πολίτες, που με ανατριχίλα άκουσαν από το στόμα του Κυριάκου Μητσοτάκη την πρόταση που θα πάει πίσω τα χρονοδιαγράμματα και θα επιφέρει υψηλό κόστος στην υλοποίηση του έργου. Μια σειρά δε από κινδύνους ελλοχεύουν για τις αρχαιότητες, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί επιστήμονες, που θέτουν επιπρόσθετα το ερώτημα πώς και πόσες από αυτές θα επανατοποθετηθούν στο μέλλον.

«Η εξαγγελία του κ. Μητσοτάκη να αποσπαστούν οι αρχαιότητες δεν υπακούει σε καμία εμφανή λογική, ούτε καν στη δική του. Η κατασκευή του μετρό με κατά χώραν διατήρηση των αρχαιοτήτων βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο, έχει υλοποιηθεί το σύνολο των μελετών και σημαντικό τμήμα των κατασκευαστικών εργασιών που συνεχίζονται, με το κόστος να έχει υπερβεί τα 5 εκατομμύρια. Αντίθετα, η απόσπαση των αρχαιοτήτων έχει μη υπολογισμένο κόστος, δεν υπάρχει μελέτη και κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι το μνημειακό σύνολο θα επανατοποθετηθεί αυτούσιο στη θέση του χωρίς απώλειες, ότι δεν θα προκύψουν στην πορεία νέα δεδομένα με νέες οικονομικές συνέπειες και χρονικές καθυστερήσεις», δηλώνει στην «Εφ.Συν.» η τέως υπουργός Πολιτισμού Μυρσίνη Ζορμπά και θέτει ερωτήματα:

«Ποιός ωφελείται;»

«Επιχειρείται ένα έγκλημα στην καρδιά της Θεσσαλονίκης. Οι μοναδικές αρχαιότητες του σταθμού Βενιζέλου συγκροτούν για τη Θεσσαλονίκη μια καινοτόμα ολοκληρωμένη αρχαιολογική εμπειρία για όλους, αναδεικνύοντας με τον καλύτερο τρόπο τη συνύπαρξη του παρελθόντος με την τρέχουσα ζωή. Πρόκειται για ένα επίτευγμα του υπουργείου Πολιτισμού που έλαβε θεσμική υπόσταση το 2017 και προχώρησε γρήγορα και αποτελεσματικά ώς σήμερα, μέσα σε ένα σύνθετο περιβάλλον επιστημονικών μελετών, τεχνικών και οικονομικών απαιτήσεων και συνεργασιών. Γιατί το κάνει ο πρωθυπουργός; Στα εγκλήματα ψάχνουμε πάντοτε ποιος ωφελείται, ποιο είναι το κίνητρο. Εδώ, ποιος προκαλεί το κοινό αίσθημα, στερώντας από την πόλη ένα εμβληματικό για τη φυσιογνωμία της έργο με μακρόπνοη προοπτική; Η κινητοποίηση της κοινωνίας πολιτών είναι αυτή που θα το ματαιώσει και θα αποκαλύψει τα κίνητρα του εγκλήματος».

Μηχανικοί, αρχαιολόγοι, όλοι λένε ότι, αν αρχίσουμε να γκρεμίζουμε, να κάνουμε τις μελέτες από την αρχή, θα έχουμε υπέρογκο κόστος και μεγάλες καθυστερήσεις. Ο μόνος που θα ωφεληθεί θα είναι ο ανάδοχος 
Γιάννης Μπουτάρης

Ο τέως δήμαρχος Γιάννης Μπουτάρης, που είχε ταχθεί από την αρχή υπέρ της διατήρησης του μοναδικού μνημειακού συνόλου, ηγείται της πρωτοβουλίας Κίνηση Πολιτών για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, που καλεί τους πολίτες να συνυπογράψουν κείμενο-ψήφισμα.

«Η τελική απόφαση του ΣτΕ, που ακυρώνει όλες τις προηγούμενες, λέει οι αρχαιότητες να παραμείνουν in situ και να γίνει η μελέτη. Η μελέτη έχει πληρωθεί, υπάρχει και προχωράει. Αν έχουν γίνει παραλείψεις δεν μπορώ να το γνωρίζω. Αυτό που γνωρίζω είναι ότι σήμερα έχουν πληρωθεί και έχουν προχωρήσει κατασκευές. Για να μετακινηθούν οι αρχαιότητες θα πρέπει να σπάσει η πλάκα στην Εγνατίας. Επίσης γνωρίζω ότι όσο ήταν διευθύνων σύμβουλος στην “Ακτωρ” ο κ. Κούτρας, το έργο προχωρούσε σφαίρα. Μετά άρχισε να καρκινοβατεί. Επίσης ξέρω ότι ο “Ακτωρ” 2-3 μήνες πριν από τις εκλογές άρχισε να στέλνει σημειώματα για τις καθυστερήσεις. Εμένα κάτι μου λέει αυτό. Μηχανικοί, αρχαιολόγοι, όλοι λένε ότι, αν αρχίσουμε να γκρεμίζουμε, να κάνουμε τις μελέτες από την αρχή, θα έχουμε υπέρογκο κόστος και μεγάλες καθυστερήσεις. Ο μόνος που θα ωφεληθεί θα είναι ο ανάδοχος», λέει στην «Εφ.Συν.» ο κ. Μπουτάρης, καταλήγοντας:

Ο τουρισμός

«Πέρα από την ιστορική και επιστημονική αξία των ευρημάτων, η δημιουργία μουσειακού χώρου στο μετρό, όπου θα τα βλέπει όλος ο κόσμος, ανεβάζει τον τουρισμό της πόλης. Οι επιστήμονες κάνουν λόγο για μια αντίστοιχη Πομπηία, μια πόλη κάτω από την πόλη. Η Θεσσαλονίκη έχει έναν θησαυρό, που είναι το πολιτισμικό παρελθόν της. Οφείλουμε να το σεβαστούμε και να το αναδείξουμε».

Με αναλυτική ανακοίνωση τοποθετείται για το θέμα ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων που έχει δώσει σημαντικές μάχες στο παρελθόν «ώστε να μην επιτρέψει να αποσπαστεί και να καταστραφεί το μοναδικό μνημειακό σύνολο της βυζαντινής κοσμικής Θεσσαλονίκης, το σταυροδρόμι του decumanus maximus και του cardo, μαζί με τα δημόσια κτίρια που το περιβάλλουν».

Η ανακοίνωση θυμίζει ότι τα έργα έχουν προχωρήσει «...αυτό που προτείνεται ουσιαστικά είναι είτε να αποξηλωθεί η πλάκα οροφής, που μόλις κατασκευάστηκε, είτε να απομακρυνθούν οι αρχαιότητες από το άνοιγμα που έχει απομείνει, γεγονός που όχι μόνο επιβαρύνει το κόστος του έργου, αλλά θέτει και σε κίνδυνο τις ίδιες τις αρχαιότητες».

Σημειώνει, δε, ότι η εξαγγελία «...δεν λαμβάνει υπόψη τις πραγματικές ανάγκες ή την πρόοδο του τεχνικού έργου, αλλά δείχνει να υπαγορεύεται από εμμονή συγκεκριμένων κύκλων για απόσπαση ή και “εξαφάνιση” των αρχαιοτήτων από το μετρό της Θεσσαλονίκης, αντίληψη αναχρονιστική και εντέλει παρωχημένη...» (ολόκληρη η ανακοίνωση στην efsyn.gr).

TAGS