«Στη δυσκολότερη μάχη της ζωής τους η πολιτεία εμπαίζει τους ασθενείς»

«Στον καρκίνο ένας είναι ο θεός, ο γιατρός σου. Και το θαύμα το φάρμακό σου». Ο Κ.Μ., που έχει περάσει και ξεπεράσει τον καρκίνο χρόνια τώρα, είναι ο πρώτος άνθρωπος που μιλάμε ξεκινώντας αυτό το ρεπορτάζ. Οσο η κυνική παράσταση με τα φάρμακα που όλο έρχονται κι όλο δεν φτάνουν είναι σε εξέλιξη, ακούμε για ευθύνες και βλέπουμε το γνωστό πινγκ πονγκ (όπου φταίνε όλοι, αλλά δεν αναλαμβάνει την ευθύνη κανείς). Τι γίνεται όταν ο θεός μείνει χωρίς θαύμα στα χέρια του;
Αν κάποιος στην οικογένειά σου έχει νοσήσει ή αν έχεις νοσήσει εσύ ο ίδιος, ξέρεις πως η μάχη κατά του καρκίνου σε εμπλέκει ολόκληρο: το σώμα, το πνεύμα και την ψυχή σου. Κι εκτός από τη θεραπεία σου, χρειάζεσαι ψυχική ηρεμία, καλή διατροφή, ύπνο, ψυχολογική υποστήριξη. Σε αυτήν τη μάχη άλλα κράτη προσφέρουν στους πολίτες τους από ψυχολόγους μέχρι κατ’ οίκον νοσηλεία κι από παρηγορητική φροντίδα μέχρι εκπαίδευση για τους οικείους τους. Σε αυτή τη χώρα η πολιτεία σε αναγκάζει να δώσεις αλλεπάλληλες μάχες, από το να παλεύεις τη γραφειοκρατία μέχρι συχνά πυκνά να ψάχνεις το φάρμακό σου.
«Οταν αρρώστησε η Αιμιλία, δεν είχε κανέναν να τρέξει, ούτε γονείς, ούτε αδέρφια, ούτε σύντροφο. Ηταν ένας καρκίνος εξαιρετικά επιθετικός κι έπρεπε να τον κοιτάξει κατάματα, να πιστέψει πως μπορεί να νικήσει, να πάρει δύσκολες αποφάσεις, να απαντήσει στα διλήμματα της θεραπείας. Μέσα σε όλα αυτά, έπρεπε να βρει και τα φάρμακα». Η Ελένη είναι ο άνθρωπος που συντρόφευσε την Αιμιλία σε όλο αυτό το μακρύ ταξίδι. Κι εκείνη που ανέλαβε το σαφάρι για το φάρμακο.
«Μη φανταστείς κάτι ακριβό, αλλά υπήρχε έλλειψη. Χρειάστηκε να πάρω τηλέφωνα μέχρι και σε πολιτικά γραφεία για να βρεθεί στο φαρμακείο κάποιου νοσοκομείου και να το πάρουμε. Και μέσα σε όλα αυτά να πρέπει να καθησυχάζω την Αιμιλία πως όλα θα πάνε καλά, πως δεν κινδυνεύει, πως δεν σημαίνει τίποτα η καθυστέρηση, ενώ λίγους μήνες πριν είχαμε κάνει υπερπροσπάθεια να την πείσουμε να αρχίσει άμεσα τη θεραπεία γιατί κάθε ώρα μετράει. Πώς χειρίζεσαι τον τρόμο, την οδύνη, την απόγνωση; Είναι σαν η πολιτεία, αντί να στηρίζει τους ανθρώπους της στη δυσκολότερη μάχη της ζωής τους, να τους τιμωρεί και να τους εμπαίζει».
Τα φάρμακα που λείπουν αυτή τη φορά από τα νοσοκομεία είναι φτηνά, αλλά πολύ βασικά σε μια σειρά από καρκίνους. Πώς νιώθει ένας άνθρωπος που ακούει ότι το ραντεβού του αναβάλλεται, ειδικά όταν γνωρίζει πως αυτό μπορεί να σημαίνει ακόμα και πολλές μέρες μέχρι να βρεθεί το επόμενο; «Για σκέψου λίγο τον εαυτό σου με μια ημικρανία που δεν σταματά επί εβδομάδες ή με ένα σπασμένο πόδι χωρίς γύψο. Πάρε αυτό και πολλαπλασίασέ το επί χίλια».
Η Μαριλένα έχει κάνει δύο χειρουργεία και τους τελευταίους μήνες κάνει τις χημειοθεραπείες της. «Νιώθεις να παίζεται κορόνα γράμματα η ζωή σου. Είσαι παντελώς ανίσχυρος όχι μόνο απέναντι στην αρρώστια, αλλά κι απέναντι στο κράτος που σου στερεί τα όπλα για να πολεμήσεις και μάλιστα καρκίνους ιάσιμους».

«Ζω με τις ουλές μου»

Το δίχτυ του φόβου απλώνεται όχι μόνο για όσους νοσούν αυτή τη στιγμή και τις οικογένειές τους, αλλά και για όσους έχουν νικήσει μεν τον καρκίνο, αναγκαστικά όμως κάθε χρόνο πρέπει να υποβάλλονται σε εξετάσεις. Πώς επηρεάζει η εικόνα του κράτους-μπάχαλο τους πρώην καρκινοπαθείς; Η Εύα αρρώστησε όταν ήταν παιδί. Τώρα κάθε χρόνο υποβάλλεται στον τυπικό έλεγχο.
«Αντιλαμβάνομαι τον καρκίνο ως ένα μεγάλο σχολείο. Εμαθα να αφουγκράζομαι το σώμα μου, να ζω με τις ουλές μου, αλλά και την αίσθηση ότι ίσως κάποια στιγμή ξαναβρεθώ στα ίδια νοσοκομειακά κρεβάτια με την ίδια φαρμακίλα στο στόμα. Και πολύ φοβάμαι μήπως ακούσω εκείνο το αμήχανο “δυστυχώς, δεν έχουμε τα φάρμακά σας”».
Οι άνθρωποι αναγκάζονται να καταφεύγουν σε συλλόγους καρκινοπαθών και οι σύλλογοι με τη σειρά τους να ψάχνουν από νοσοκομείο σε νοσοκομείο. Το πρόβλημα με τις ελλείψεις στα φάρμακα δεν είναι καινούργιο - τουλάχιστον η Ζωή Γραμματόγλου το θυμάται να έρχεται και ξαναέρχεται εδώ και 16 χρόνια, τόσα όσα είναι η ίδια πρόεδρος του Συλλόγου Καρκινοπαθών Εθελοντών Φίλων Ιατρών ΚΕΦΙ. Η κ. Γραμματόγλου κάνει λόγο για πάγιες αβελτηρίες της ελληνικής διοίκησης, αλλά και το παιχνίδι με τις εισαγωγές-εξαγωγές φαρμάκων που κάνουν οι εταιρείες.
Η άγρια πραγματικότητα που ζουν αναρίθμητοι καρκινοπαθείς ανέδειξε όλες τις χρόνιες παθογένειες μιας χώρας που νοσεί στο πεδίο του αυτονόητου, αφού δεν έχει εθνικό μητρώο νεοπλασιών (ώστε ανά πάσα στιγμή να γνωρίζει πόσοι ασθενείς υποβάλλονται σε ποιες θεραπείες και πού), τα φαρμακεία των νοσοκομείων δεν είναι ηλεκτρονικά διασυνδεδεμένα μεταξύ τους (ώστε να καταγράφονται οι ελλείψεις ή τα πλεονάσματα) και κυρίως δεν υπάρχει απόθεμα ασφαλείας σε φάρμακα, ούτε καν στα βασικά.
«Μπορεί να υπάρχει καθυστέρηση μηνών και όλη η θεραπεία να πάει πίσω και για αυτό υπάρχει επιπλέον άγχος», μας λέει η κ. Γραμματόγλου. «Στον καρκίνο δεν υπάρχει μέριμνα. Τόσα χρόνια δεν έχει βρεθεί ένας υπουργός να βοηθήσει. Αν αρρωστήσει δικός τους άνθρωπος, θα πάνε στον ιδιωτικό τομέα, θα κινήσουν γη και ουρανό, θα το βρουν το φάρμακο. Αλίμονο στον φτωχό τον άνθρωπο που περιμένει στις ουρές και δεν του βρίσκουν τα φάρμακά του».
Ο Αλέξανδρος Αρδαβάνης είναι ογκολόγος στον «Αγιο Σάββα». Με την πολυετή εμπειρία του μαχόμενου γιατρού, αλλά και τη διεισδυτική ματιά του ποιητή, είναι ο κατάλληλος άνθρωπος να μιλήσει για τον γιατρό που πρέπει να ανακοινώσει στον ασθενή πως η θεραπεία αναβάλλεται λόγω έλλειψης φαρμάκου. «Είναι ένα μαστίγιο στο πρόσωπο. Αυτό νιώθει ο άρρωστος, όση εμπιστοσύνη κι αν έχει στον γιατρό του» μας λέει ο κ. Αρδαβάνης. «Κι αν το φάρμακο υπάρχει στο ιδιωτικό νοσοκομείο, αλλά όχι στο δημόσιο, είναι διπλό το μαστίγωμα γιατί άλλος μπορεί να προσφύγει στον ιδιώτη κι άλλος όχι».

«Θεραπεία σε αντίσκηνα»

Ο κ. Αρδαβάνης αντιμετώπισε πρόβλημα μόνο με έναν ασθενή του, αλλά «φανταστείτε την αγωνία τη δική του και της οικογένειας με το φάρμακο που όπου να ‘ναι φτάνει. Τελικά καθυστέρησε μόνο μία εβδομάδα. Δεν μπορείς να αφήνεις το φάρμακο να λειτουργεί με όρους αγοράς. Βρίσκεις λύσεις μεσοβέζικες, αλλά υπάρχουν καρκίνοι στους οποίους δεν μπορείς να το κάνεις, όπως π.χ. στον καρκίνο των όρχεων που θες πλατίνα».
Ο ίδιος μάς εξηγεί πως οι γιατροί αντιμετωπίζουν μια σειρά από εμπόδια στη μάχη τους κατά του καρκίνου και όχι μόνο την έλλειψη φαρμάκων κατά περιόδους. «Αναγκαζόμαστε και καθυστερούμε πολλές φορές λόγω έλλειψης κλίνης, η οποία μπορεί να σχετίζεται με πολλά, όπως τη λίμνωση ασθενών που δεν θα έπρεπε να νοσηλεύονται σε εμάς, π.χ. ασθενών στο τελικό στάδιο που δεν μπορούν να πάνε σε κλινικές ανακούφισης».
Ο Κ.Μ., που πέρασε και νίκησε έναν πολύ σοβαρό καρκίνο, μιλάει για μια άλλη διάσταση της νόσου, το ταξικό πρόσημό της: «Το δικό μου Ταμείο μού έδωσε σε λίγες ώρες την έγκριση να φύγω για επέμβαση στις ΗΠΑ. Η Κατερίνα αντίθετα, που έφτασε στο Μπάφαλο λίγες μέρες μετά από μένα, περίμενε ένα εξάμηνο από το τότε ΙΚΑ να της εγκρίνει το ταξίδι. Ο όγκος στο στομάχι της ήταν πια τεράστιος. Η γραφειοκρατία τη σκότωσε. Ενα μήνα μετά την επέμβαση, στην Ελλάδα πια, άρχιζε και για μένα ο Γολγοθάς των χημειοθεραπειών. Οι χημειοθεραπείες γίνονται με ακρίβεια ρολογιού. Κάθε 21 μέρες έπρεπε να κάνω εισαγωγή για την εβδομαδιαία θεραπεία.
»Οταν ο σεισμός γκρέμισε το νοσοκομείο, οι γιατροί βγήκαν στο προαύλιο μέσα σε σκηνές και συνέχισαν το έργο τους γιατί η θεραπεία δεν μπορεί να περιμένει. Αυτοί που κυβερνούν και έχουν αφήσει σήμερα τους καρκινοπαθείς χωρίς τα όπλα τους, τα φάρμακά τους, ας μη θεωρούν αυτονόητη πραγματικότητα το παχυλό πορτοφόλι και τις ιδιωτικές ασφάλειες. Ο καρκίνος έχει ταξικό πρόσημο, αλλά ακόμα και στα δικά τους παιδιά υπάρχουν πορτοφόλια που δεν αντέχουν τον οικονομικό πόλεμο με τον καρκίνο».

ΡΕΠΟΡΤΑΖ .ΤΩΡΑ.GR

ΡΕΠΟΡΤΑΖ .ΤΩΡΑ.GR

Τετάρτη 29 Ιανουαρίου 2020