Τον προηγούμενο Απρίλιο, ο ΟΗΕ προέβλεπε ότι η μαζική εισβολή του νέου κορονοϊού στην αφρικανική ήπειρο θα μπορούσε να προκαλέσει τους επόμενους μήνες τον θάνατο 300 χιλιάδων έως και 3,3 εκατομμυρίων προσώπων.
Μετά από έναν μόλις μήνα, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τον χαμηλό αριθμό των μολύνσεων, ο ΠΟΥ αναθεώρησε τις αρχικές δυσμενείς προβλέψεις, κατεβάζοντας τον αριθμό των νεκρών σε 190 χιλιάδες.
Ευτυχώς, τους επόμενους μήνες, η πραγματικότητα διέψευσε αυτές τις καταστροφικές προβλέψεις, δεδομένου ότι, από τις 24 Φεβρουαρίου που είχαμε το πρώτο επίσημα καταγραμμένο κρούσμα μέχρι σήμερα, έχουν χάσει τη ζωή τους περίπου 40 χιλιάδες Αφρικανοί που είχαν μολυνθεί από τον SARS CoV-2. Ενας αρκετά μεγάλος αριθμός θανάτων, που είναι, όμως, σχετικά περιορισμένος, αν αναλογιστεί κανείς ότι, την ίδια χρονική περίοδο, στην πολύ μικρότερη Ιταλία ο αριθμός των νεκρών από τη νόσο COVID-19 ξεπερνά τις 39 χιλιάδες!
Περιγράφοντας ως «ήπια» τη συνολική δυναμική της πανδημίας στην αφρικανική ήπειρο, αναφερόμαστε στη σχετικά περιορισμένη ταχύτητα διάδοσης και στη μικρή θνητότητα που καταγράφεται στα 54 κράτη-έθνη της Αφρικής.
Μολονότι οι αφρικανικές χώρες διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους ως προς το κοινωνικοπολιτικό, οικονομικό και πολιτισμικό τους υπόβαθρο, θα πρέπει να υπάρχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά που συνέβαλαν στο να μην εκδηλωθεί στην αφρικανική ήπειρο η ίδια τραγωδία που συντελείται σε άλλες ηπείρους (ευρωπαϊκή, ασιατική και αμερικανική).
Από τι εξαρτάται και τι κινδύνους εγκυμονεί;
Πώς εξηγείται, άραγε, η ήπια δυναμική της νέας πανδημίας σε αυτή την ήπειρο; Ποια είναι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των πληθυσμών της Αφρικής που, τουλάχιστον μέχρι σήμερα, λειτούργησαν ως τροχοπέδη στη διάδοση της πανδημίας;
Σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύτηκε πριν από μία εβδομάδα στο «Wired», τρεις είναι οι αποφασιστικοί προστατευτικοί παράγοντες:
● Πρώτον, η σχετικά χαμηλή μέση ηλικία της πλειονότητας των ανθρώπων, αφού περίπου το 60% των Αφρικανών έχει ηλικία κάτω από 25 έτη.
● Δεύτερον, το γεγονός ότι τα υγειονομικά συστήματα όλων των χωρών της Αφρικής έχουν αντιμετωπίσει αλλεπάλληλες επιδημίες σοβαρών μολυσματικών νόσων, όπως π.χ. η φυματίωση, η ελονοσία, οι ρετροϊοί της νόσου Εμπολα και του AIDS. Η διαρκής και ευρύτατη παρουσία ιογενών επιδημιών ίσως να προσφέρει στους Αφρικανούς κάποια ανοσία στις νέες μολύνσεις.
● Ο τρίτος παράγοντας σχετίζεται με τις υγειονομικές υποδομές των περισσότερων αφρικανικών χωρών, οι οποίες, ενώ είναι ανεπαρκείς, διαθέτουν προσωπικό με μεγάλη πείρα στην αντιμετώπιση ιογενών επιδημιών. Ετσι, οι επιπτώσεις στον πληθυσμό από μια νέα επιδημία εκδηλώνονται με πιο ήπιο τρόπο και με σχετική καθυστέρηση.
Σε αυτό συμβάλλουν, ενδεχομένως, και οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες που επικρατούν στην Αφρική, οι οποίες μειώνουν τον χρόνο παραμονής σε κλειστούς χώρους και άρα εμποδίζουν τη διάδοση της νέας πανδημίας σε αυτήν την ήπειρο.
Γιατί, ωστόσο, σε αντίθεση με τις πολύ πιο ανεπτυγμένες οικονομικά χώρες της Δύσης, οι περισσότερες φτωχές αφρικανικές χώρες υιοθέτησαν αμέσως δρακόντεια μέτρα για να εμποδίσουν τη διάδοση του κορονοϊού;
Η εξήγηση της ετοιμότητας και της τόσο άμεσης αντίδρασής τους είναι, όπως αναφέραμε, ότι τόσο οι κυβερνήσεις όσο και οι πληθυσμοί των περισσότερων αφρικανικών χωρών έχουν αποκτήσει, εδώ και πάρα πολλά χρόνια, επώδυνη πείρα στην αντιμετώπιση ανάλογων κρίσεων από ιογενείς επιδημίες.
Επομένως, πολύ πριν η επιδημία του νέου κορονοϊού εξαπλωθεί και γίνει υπερβολικά απειλητική, η κάθε αφρικανική χώρα προσπάθησε, με τα πενιχρά ιατρικά και οικονομικά μέσα που διαθέτει, να προστατεύσει τον πληθυσμό της.
Ετσι, οι περισσότερες χώρες, αν και δεν αντιμετώπιζαν οξύτατο πρόβλημα, αποφάσισαν εγκαίρως ότι απαιτούνται κάποια επώδυνα μέτρα, όπως π.χ. η απαγόρευση μετακινήσεων, το κλείσιμο των σχολείων και των δημόσιων υπηρεσιών, των εστιατορίων κ.ο.κ. Ακόμη και οι χώρες που δεν παρουσιάζουν σχεδόν κανένα κρούσμα, επέβαλαν προληπτικά, μέσω της διαρκούς αστυνόμευσης και της στρατιωτικής επιτήρησης, ένα τέτοιο «καθεστώς εκτάκτου ανάγκης».
Αν, όμως, αυτά τα απαγορευτικά μέτρα, οι «προσωρινές απαγορεύσεις» της κινητικότητας και των εμπορικών ανταλλαγών μεταξύ των διάφορων πολύ φτωχών πληθυσμών διαρκέσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα, τότε είναι ορατός ο κίνδυνος πολλοί από αυτούς να πεθάνουν από την πείνα και όχι από τον κορονοϊό.
Μολονότι στην Αφρική ο αριθμός των νεκρών παραμένει, μέχρι σήμερα, σχετικά χαμηλός, πολλοί ειδικοί προβλέπουν ότι, στο άμεσο μέλλον, η κατάσταση θα αλλάξει, λόγω της δραματικής επιβάρυνσης των συστημάτων υγείας, τα οποία για να αντιμετωπίσουν εγκαίρως την αύξηση των κρουσμάτων από τη νέα επιδημία ήταν υποχρεωμένα να περιορίσουν δραματικά την ιατρική φροντίδα σε ασθενείς που πάσχουν από άλλες ασθένειες ή από τις διαδεδομένες ιογενείς νόσους.
Κάτι που, εξάλλου, έχει συμβεί κατ’ επανάληψη στην Αφρική. Για παράδειγμα, το 2014, στους 11.300 θανάτους από τον ιό Εμπολα, θα πρέπει να προστεθούν και 10.600 νεκροί από άλλες ιογενείς παθήσεις. Δεδομένου λοιπόν ότι η προστασία από τον νέο κορονοϊό έχει επιβάλει την αναστολή, για αρκετούς μήνες, του εμβολιασμού των Αφρικανών εναντίον άλλων ιογενών παθήσεων, είναι προβλέψιμο ότι, τους επόμενους μήνες, ο αριθμός των νεκρών θα αυξηθεί δραματικά και όχι εξαιτίας της COVID-19.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου