Φεύγει από τις κατώτερες βαθμίδες δημοσίων υπαλλήλων το «βάρος» της αξιολόγησης κι έρχεται η πίεση των προϊσταμένων τους… Ερχεται παράλληλα και το μπόνους παραγωγικότητας, που αν κι έχει εξαγγελθεί προ μηνών, στην παρούσα περίοδο μοιάζει να εξυπηρετεί και προεκλογικές σκοπιμότητες. Αυτές είναι οι πρώτες αναγνώσεις γύρω από το νέο σύστημα αξιολόγησης που επεξεργάζεται για τον δημόσιο τομέα η κυβέρνηση.
Η σχετική νομοθετική πρωτοβουλία παρουσιάστηκε χθες από τον υπουργό Εσωτερικών Μ. Βορίδη στο υπουργικό συμβούλιο που συνεδρίασε υπό τον πρωθυπουργό Κυρ. Μητσοτάκη. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα του υπουργείου, αναμένεται να αναρτηθεί προς δημόσια διαβούλευση εντός του πρώτου τριμήνου του 2022, ενώ ο αρμόδιος υπουργός έχει δεσμευτεί στην ΑΔΕΔΥ να προηγηθεί συνάντηση πριν από τη σύνταξη της τελικής εκδοχής του νομοσχεδίου. Ποιοι είναι αυτή τη στιγμή οι βασικοί άξονες του νέου συστήματος αξιολόγησης δημοσίων υπαλλήλων; Βάσει πληροφοριών από το υπουργείο Εσωτερικών:
● Η αξιολόγηση θα επικεντρωθεί στα στελέχη της δημόσιας διοίκησης και «φεύγει» από τις κατώτερες βαθμίδες υπαλλήλων. Θα συνδεθεί με τη στοχοθεσία και ειδικότερα με τα ετήσια σχέδια δράσης που συντάσσονται στο τέλος κάθε έτους. Πάνω στο κατά πόσον επιτυγχάνονται οι στόχοι που αποτυπώνονται σε αυτά τα ετήσια σχέδια θα αξιολογούνται τα στελέχη του Δημοσίου από τους προϊστάμενους της αμέσως επόμενης ιεραρχικής βαθμίδας (π.χ. ο τμηματάρχης θα αξιολογείται από τον διευθυντή, ο τελευταίος από τον γενικό διευθυντή και αυτός από τον υπηρεσιακό γραμματέα). Δεν θα υπάρχει «αμφίδρομη» αξιολόγηση, δηλαδή αξιολόγηση προϊσταμένου από τους υφισταμένους του.
● Η αξιολόγηση των απλών υπαλλήλων θα γίνεται στο κατά πόσο συνδράμουν στη στοχοθεσία, αλλά όχι με ποσοτικά χαρακτηριστικά, περισσότερο θα αξιολογούνται ικανότητες και προσόντα (στη λογική του talent management). Δηλαδή «φεύγει» από πάνω τους η αξιολόγηση με βαθμολογία. Δεν θα υπάρξουν «τιμωρητικές» επιπτώσεις σε όσους κρίνεται ότι υστερούν, τονίζει το υπουργείο, αλλά παραπομπή σε προγράμματα επιμόρφωσης του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης (ΕΚΔΔΑ). Εν ολίγοις, η αξιολόγηση θα είναι διαφορετικού πεδίου για τους προϊσταμένους και διαφορετικού για τους υπαλλήλους. Υπολογίζονται σε 220.000 οι προϊστάμενοι και οι απλοί υπάλληλοι του «στενού» δημόσιου τομέα που θα τεθούν υπό το νέο σύστημα αξιολόγησης (το οποίο δεν αφορά εκπαιδευτικούς, ένστολους κ.ά.).
● Οσοι πετυχαίνουν τους στόχους θα επιβραβεύονται. Αυτό που έχει «κλειδώσει» ως απόφαση είναι η χορήγηση οικονομικού μπόνους στους επιτυχόντες προϊσταμένους. Για τον σκοπό αυτό θα αξιοποιηθεί μια δεξαμενή 10 εκατ. ευρώ, πόροι που θα προέλθουν από το Ταμείο Ανάκαμψης. Δεν θα επιδιωχθεί κάποια «δημοσιονομική ουδετερότητα», δηλαδή τα προς χορήγηση μπόνους δεν θα αφαιρεθούν από άλλους υπαλλήλους. Αγνωστα το ύψος του μπόνους και η διάρκεια χορήγησής του ή το αν θα εφαρμοστεί «πιλοτικά» η συγκεκριμένη μορφή επιβράβευσης. Οι σχετικές λεπτομέρειες αναμένεται να διευκρινιστούν στις αρχές του 2022. Επιπλέον, εξετάζονται σενάρια για επιβράβευση των επιτυχόντων της αξιολόγησης με ταχύτερη μισθολογική εξέλιξη, πρόσθετες άδειες ή περισσότερη τηλεργασία.
Επομένως, η αξιολόγηση μοιάζει να γίνεται πιο απαιτητική για τους προϊσταμένους, αλλά αυτό δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να δοθεί εκκίνηση σε ένα νέο «κυνήγι» υπαλλήλων, σύμφωνα με τις ανησυχίες που εκφράζουν συνδικαλιστικά στελέχη. Οπως εξηγούν στην «Εφ.Συν.», διαμορφώνεται ένα πλαίσιο κατά το οποίο οι προϊστάμενοι θα μεταφέρουν την πίεσή τους για την επίτευξη των απαιτούμενων στόχων στους υφισταμένους τους. Εφόσον η χορήγηση μπόνους σε υπαλλήλους αποφασίζεται από τον προϊστάμενό τους, αναμένεται όξυνση του εσωτερικού ανταγωνισμού σε μια υπηρεσία έως και σε επίπεδο… ανθρωποφαγίας. Σημειώνουν, δε, ότι πολλοί που βρίσκονται σήμερα σε θέσεις προϊσταμένων δεν έχουν κριθεί και παραμένουν σε θέσεις ευθύνης με υπουργικές αναθέσεις – κάτι που γεννά αυτομάτως ζητήματα άνισης μεταχείρισης.
Υποστελεχωμένο
Σύμφωνα με συνδικαλιστικούς εκπροσώπους δημοσίων υπαλλήλων, η αλλαγή του συστήματος αξιολόγησης είναι το τελευταίο πράγμα που έχει ανάγκη η ελληνική Δημόσια Διοίκηση. Απαιτείται να προηγηθούν προσλήψεις στον –υποστελεχωμένο, κατά κοινή ομολογία– δημόσιο τομέα, ξεκινώντας από κρίσιμους για τους πολίτες τομείς, όπως η Υγεία, η Παιδεία και τα Ασφαλιστικά Ταμεία.
Πολλοί εντοπίζουν ακόμα μία περίπτωση κυβερνητικής αμφιθυμίας (ή «διγλωσσίας») στη συγκεκριμένη πρωτοβουλία: η αξιολόγηση που προωθεί ο κ. Βορίδης παραπέμπει περισσότερο σε αξιολόγηση δομών, ενώ το σύστημα της υπουργού Παιδείας, Νίκης Κεραμέως, αξιολογεί ατομικά τους εκπαιδευτικούς. Επιπλέον, υπάρχει και ο υπουργός Εργασίας, Κ. Χατζηδάκης, που έχει ρίξει στους υπαλλήλους του ΕΦΚΑ την ευθύνη για τα… βάσανα των πολιτών που αναμένουν την έκδοση της σύνταξής τους και παρουσιάζει ως «λύση» την είσοδο ιδιωτών προϊσταμένων στον φορέα. Συνδικαλιστές εκφράζουν την ανησυχία ότι η «πρακτική Χατζηδάκη» πιθανόν θα επεκταθεί και στο υπόλοιπο Δημόσιο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου