Ιστορία του Δήμου Χαλανδρίου

 

Τρίτη 14 Απριλίου 2020

Ιστορία του Δήμου Χαλανδρίου

Ας δούμε πως ήταν κάποτε το Χαλανδρι

Ιστορία του Δήμου Χαλανδρίου

Στην αρχαιότητα το Χαλάνδρι αποτελούσε τον Αρχαίο Αθηναϊκό Δήμο Φλύας που τοποθετείτο στη μεσόγαια χώρα, σύμφωνα με τη διοικητική
διαίρεση του Κλεισθένους.
Ο δήμος Φλύας πρωτοκατοικείται κατά την Προϊστορική ή την Πρωτοιστορική Περίοδο και εκτείνεται στην ευρύτερη περιοχή από το Ψυχικό και τη Φιλοθέη, έως τα Βριλήσσια και την Αγία Παρασκευή, δηλαδή ολόκληρη την έκταση που περικλείεται από Τουρκοβούνια, Πεντέλη και Υμηττό. Η περιοχή παρουσιάζει ενδείξεις εποικισμού κατά την περίοδο της Χαλκοκρατίας (2.600-2.000 π.Χ.) και την Υστεροελλαδική εποχή (1.550-1.100 π.Χ.). Στους κλασικούς χρόνους εμφανίζεται ως τόπος καταγωγής πολλών επιφανών πολιτών της εποχής, όπως ο Ευριπίδης και ο Θεμιστοκλής, ενώ κατά τους Ρωμαϊκούς και Πρωτοχριστιανικούς χρόνους λεηλατείται και ερημώνεται.
Μετά την αποχώρηση των Τούρκων τσιφλικάδων, τα βοσκοτόπια του Χαλανδρίου περιέρχονται διά διανομής ή διά χρησικτησίας σε Έλληνες κτηνοτρόφους και γεωργούς.
Στην καταγραφή του 1835 η κοινότητα του Χαλανδρίου έχει 137 κατοίκους, ενώ το 1844 απαριθμεί 244.  Στα Γενικά Αρχεία του Κράτους  βρίσκεται το έγγραφο της 11ης Μαΐου του 1844 που  εμπεριέχει τον ονομαστικό κατάλογο των ενηλίκων Χαλανδραίων εκείνης της χρονιάς (βλ. παραπομπή στο τέλος).
Στα έτη του σύγχρονου ελληνικού κράτους το Χαλάνδρι εμφανίζεται στη διοικητική αρμοδιότητα των Αθηνών. Το 1910 τίθεται σε εφαρμογή το πρώτο σχέδιο πόλεως και το 1925 αποσπάται από τον Δήμο των Αθηναίων και αναγνωρίζεται ως αυτόνομη κοινότητα της Νομαρχίας Ανατολικής Αττικής. Ένα χρόνο αργότερα το 1926 ιδρύεται ο οικοδομικός συνεταιρισμός "Εταιρία Αγροπόλεων" που οικοδομεί μια μικρή έκταση που πρόσκειται στον Υμηττό και αποσπάται ως αυτόνομη Κοινότητα Χολαργού. Το 1929, αποσπάται και το βορειοανατολικό άκρο του Χαλανδρίου υπό την ονομασία Αγία Παρασκευή, λίγους μήνες αργότερα όμως την εσωκλείει ξανά, στα διοικητικά του όρια και τη διατηρεί μέχρι το 1931.
Το 1941 με τη γερμανική κατοχή το Χαλάνδρι βυθίστηκε σε τέλμα, έως και το 1944, χρονολογία η οποία σηματοδοτεί τη νέα εποχή του Χαλανδρίου ως αυτόνομου Δήμου της Αττικής. Κατά τη διάρκεια της κατοχής το Χαλάνδρι υπήρξε έδρα Τάγματος της Βέρμαχτ, καθόσο αποτελούσε δίοδο γιά την επικοινωνία ανταρτών του ΕΛΑΣ από την Πεντέλη και την Πάρνηθα πρός την Αθήνα. Στις βορειοανατολικές εκτάσεις του Δήμου, στο πάτημα του βουνού, ζούσαν αγρότες και κτηνοτρόφοι που εκμεταλλεύονταν τις κρατικές γεωργικές εκτάσεις έως και το 1949, έτος κατά το οποίο απεσπάστηκε τμήμα για τον συνοικισμό των Βριλησσίων. Ο Δήμος Χαλανδρίου καταφέρνει να κρατήσει μια οικιστική λωρίδα μέχρι τους πρόποδες του βουνού. Το χωριό συνδέεται με την πρωτεύουσα μέσω του σιδηροδρομικού δικτύου που κινείται κατά μήκος της Λεωφόρου Παλαιολόγου, εκεί όπου σήμερα βρίσκεται χώρος πρασίνου της Αγίας Άννας. Στα τέλη του '50 το σιδηροδρομικό δίκτυο ξηλώνεται και η πρόσβαση είναι εφικτή μέσω της Λεωφόρου Αποστολοπούλου, ενώ αργότερα κύριες οδικές αρτηρίες ορίζονται οι Λεωφόροι Κηφισίας και Μεσογείων. Ο Δήμος Χαλανδρίου κάνει τον κύκλο του ώσπου εντάσσεται πλέον ξανά στο Αθηναϊκό Πολεοδομικό Συγκρότημα.

Ο χάρτης στο φύλλο VI από το έργο των Γερμανών Ιωάννη Κάουπερτ και Ερνέστου Κούρτιους, που εκδόθηκε για πρώτη φορά στο Βερολίνο το 1883. Είναι σχεδιασμένος από τον τοπογράφο- χαρτογράφο Κάουπερτ και απεικονίζει το Χαλάνδρι.

Άποψη Χαλανδρίου το 1936

Οκτώβριος 1944, Παρέλαση του ΕΛΑΣ στο Χαλάνδρι, μετά την απελευθέρωση, ενώπιον του στρατηγού Στέφανου Σαράφη

ΚΑΝΙΓΓΟΣ-ΠΟΛΥΔΡΟΣΟ

Αστικό λεωφορείο δεκαετίας 1930 στη διαδρομή Πλατεία Κάνιγγος-Χαλάνδρι Φραγκοκλησια

Φορτηγό στο Χαλάνδρι μεταφέρει βαρέλια με μούστο το έτος 1946.

Αρχείο Δήμου Χαλανδρίου.

Εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής
Η εκκλησία βρίσκεται σε απόσταση τριών οικοδομικών τετραγώνων από τη λεωφόρο Μεσογείων και στην είσοδό της είναι εντοιχισμένα δύο επιτύμβια μνημεία του 4ου αι. π.Χ. με επικαλύψεις από αλλεπάλληλα ασβεστώματα.
Ο αριστερός παραστάτης της θύρας είναι επιτύμβια στήλη ύψους 1,60 και πλάτους 0,60 έχοντας άνω μικρό γείσο που προεξέχει. Χαμηλότερα έχει δυο διπλούς ρόδακες και επιγραφή η οποία αναφέρει: "Ονήτωρ Παυσαίου Πρασιέυς". Ο δεξιός παραστάτης της θύρας του ναού είναι από τμήμα αρχαίου μνημείου.
Αρχαιολογική Εφημερίδα 1925-26  Ιακ. Χ. Δραγάτσης

Κλασικό  αστικό σπίτι (οικία Μαυρομμάτη) στο Χαλάνδρι, στην περιοχή της Αγίας Βαρβάρας,  αρχές του 20ου αιώνα.  Χρονολογία φωτογραφίας 1910.

Αρχείο οικ. Μαυρομμάτη.

Πλατεία Χαλανδρίου! Διασταύρωση Αγίας Παρασκευής και (σημερινής) Ανδρέα Παπανδρέου κατά τη γερμανική κατοχή. Στη φωτογραφία βλέπουμε ένα γερμανικό όχημα να ανεβαίνει το σταυροδρόμι….

 ΧΑΛΑΝΔΡΙ 1959

Η φωτογραφία αυτή τραβήχτηκε το 1960 και δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "Αθηναϊκή". 

Απεικονίζει το λεωφορείο που εξυπηρετούσε  τη γραμμή "Χ - Νέον Χαλάνδριον" ως ενισχυτική συγκοινωνία. Το λεωφορείο  απεικονίζεται  στη λεωφόρο Κηφισίας στο ύψος που είναι σήμερα η στάση "Σκαλάκια".

Αρχείο εφημερίδα "Αθηναϊκή".

Χαλάνδρι, 1950

Αεροφωτογραφία του Χαλανδρίου, στην περιοχή της Αγίας Βαρβάρας (1940), από το αρχείο του ΟΚΧΕ.

Συμβολή Κηφισίας με την οδό Εθνικής Αντιστάσεως. Χρονολογείται τη δεκαετία του '50.

Το φρέαρ του Αδριάνειου Υγραγωγείου στην  οδό Εθνικής Αντιστάσεως.



Γυναίκα κάτοικος Χαλανδρίου με παραδοσιακή φορεσιά,οι ποδόγυροι στην φορεσιά της αττικής ήταν αριστοτεχνήματα υφαντικής εκείνη την εποχή ** Αρχείο Δημήτρης Τσακιλτζής (Νο 058) Ερευνα : ΡΙΖΕΣ Μικρασιατών Χαλανδρίου (Τμήμα Διάδοσης & Διάσωσης Μικρασιατικού Πολιτισμού)

Αριστερά, ο Νικόλαος Λιβαρτζινός με φίλους του το 1946 στο ποδηλατικό του κατάστημα στην Χαϊμαντά στο Χαλάνδρι. Πηγή: Ιδιωτικό Αρχείο Θ. Λιβαρτζινός

Φωτογραφία με θέα το Χαλάνδρι από την Φιλοθέη, κοντά στο κολλέγιο Αθηνών. Δεξιά στο βάθος αποτυπώνεται το παλιό νεκροταφείο Χαλανδρίου με τα κυπαρίσσια. Στη μέση διακρίνεται ο ναός του Αγ. Νικολάου.

Φωτογραφία από το βιβλίο "Το κλίμα της Αττικής" του Δ. Αιγινήτη το 1908

Στρατιωτικά γυμνάσια στο Χαλάνδρι το 1932
Από καρτ ποστάλ της εποχής

Μεγάλο επιτύμβιο ανάγλυφο της κόρης με τη θεραπαινίδα της

περιγραφή

Από την περιοχή ανάμεσα στην εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής και την εκκλησία της Παναγίας Μαρμαριώτισσας στο Χαλάνδρι προέρχεται το μεγάλο επιτύμβιο ανάγλυφο της κόρης με τη θεραπαινίδα της, του 4ου αι. π.Χ. 

Η θέση εύρεσης του αναγλύφου αναφέρεται από τον Γαρδίκα (1920, 50): «ἐν τῷ κτήματι τοῦ Σπυρίδ. Τσιμίνη Ν. τοῦ χωρίου καὶ τῆς σιδηροδρομικῆς γραμμῆς μεταξὺ τῆς Παναγίας Μαρμαριωτίσσης καὶ τῆς Παναγίας τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς». Το ανάγλυφο διασώζει τον δεξιό κρόταφο, δουλεμένο με το ντισιλίδικο, όχι όμως και τον αριστερό, καθώς στην πλευρά αυτή διαπιστώνεται θραύση σε όλο το σωζόμενο ύψος του αναγλύφου. Το στοιχείο αυτό δημιουργεί την εντύπωση μίας πλάκας αρχικά πλατύτερης από τη σωζόμενη, μολονότι δεν φαίνεται να λείπει κάποια μορφή από την ανάγλυφη σύνθεση.

Αρχαιολογική Εφημερίδα 1925-26μ Ιακ Χ. Δραγάτσης


Παναγία Μαρμαριώτισσα, Χαλάνδρι.
Τύπος: Μαυσωλείο αναδιαμορφωμένο.
Χρονολογία: Υστερορωμαϊκή-πρώιμη βυζαντινή περίοδος.

Ο ναΐσκος βρίσκεται στο Κάτω Χαλάνδρι, στην αυλή του σημερινού ναού της Παναγίας, στη νοτιοανατολική του πλευρά.
Αρχικά επρόκειτο για πολυτελές ρωμαϊκό μαυσωλείο που, κατά τους χριστιανικούς χρόνους μετασκευάστηκε σε χριστιανικό ναό, με την προσθήκη μιας τρίπλευρης αψίδας Ιερού στα ανατολικά (ως είθισται στις χριστιανικές εκκλησίες). Το ρωμαϊκό εκείνο μνημείο θύμιζε το ταφικό μνημείο του Ηρώδη του Αττικού στην Κηφισιά, σήμερα εντελώς ερειπωμένο όμως, σε αντίθεση με αυτό του Χαλανδρίου.
Δε διατηρεί τοιχογραφίες από τη βυζαντινή εποχή, παρά ελάχιστα δυσδιάκριτα σπαράγματα του 17ου αιώνα. Η ονομασία Μαρμαριώτισσα πρέπει να προήλθε από τα πολλά μαρμάρινα μέλη που βρέθηκαν στον άμεσο περιβάλλοντα χώρο του ναΐσκου, αλλά και από το υλικό κατασκευής του αρχικού πολυτελούς ταφικού μνημείου.

Πηγή:
Αρχαιολογική Εφημερίδα 1925-26
Ιακ Χ. Δραγάτσης

Διατηρητέο στην οδό Αγίας Παρασκευής 99

Μονώροφο υπερυψωμένο σπίτι του 1920 (με ημιυπόγειο) που φέρει έντονα νεοκλασικά στοιχεία όπως είναι η είσοδος του κτιρίου, η οποία πλαισιώνεται από διπλούς μαρμάρινους κίονες με κιονόκρανα Ιωνικού ρυθμού και στέφεται με καμπύλο αέτωμα, που περιλαμβάνει το άγαλμα της Αθηνάς. Επίσης, εντυπωσιάζει η επιβλητική λευκή χυτή μαρμάρινη σκάλα της εισόδου του κτιρίου, ενώ γεισίποδες κοσμούν το γείσο του κτιρίου και τονίζουν τα ανοίγματα. Το στηθαίο σχηματίζει κολωνάκια και στις γωνίες πεσσούς. Το κτίριο διατηρείται σε καλή κατάσταση και δεν έχει υποστεί μορφολογικές αλλοιώσεις.

Πηγή: Θεματικό ημερολόγιο του 2006 Δήμου Χαλανδρίου. Το ημερολόγιο βασίστηκε στην εργασία των μαθητών του 1ου ΤΕΕ Χαλανδρίου.

Επί της λεωφόρου Κηφισιάς παρά την κλινική Σαμέλλα, ανευρέθη καλυβίτης" τάφος, Α-Δ προσανατολισμού. Ανήκει στην ελληνιστική εποχή.
Πηγή: Αρχαιολογικό Δελτίο 17 - 1965

Αεροφωτογραφία του Χαλανδρίου το 1937, από το αρχείο του ΟΚΧΕ. Πάνω δεξιά αποτυπώνεται  το κέντρο του Χαλανδρίου (πλατεία Αγ. Νικολάου).  Αριστερά διακρίνεται η Λ. Κηφισίας και στο κέντρο η διασταύρωση της οδού Παπανικολή με την οδό Εθνικής Αντιστάσεως.

Παλιό σταθμαρχείο στο Χαλάνδρι της σιδηροδρομικής γραμμής Λαυρίου - Αγίων ΑναργύρωΟ Σιδηροδρομικός Σταθμός Χαλανδρίου ήταν σταθμός των Σιδηροδρόμων Πειραιώς - Αθηνών - Πελοποννήσου, επί της σιδηροδρομικής γραμμής Λαυρίου - Αγίων Αναργύρων, στη χιλιομετρική θέση 52,999 από το σταθμό Λαυρίου. Βρισκόταν στο Χαλάνδρι και πήρε το όνομά του από την κοινότητα (σήμερα δήμο) που εξυπηρετούσε. Εγκαινιάστηκε το 1885 και έκλεισε το 1957, μαζί με τη γραμμή Λαυρίου - Αγίων Αναργύρων. Το κτήριο του σταθμού σώζεται και στεγάζει σήμερα την παιδική βιβλιοθήκη του Δήμου Χαλανδρίου "Μίμης Βασιλόπουλος", στη συμβολή Παλαιολόγου και Παπαρρηγόπουλου.
Στις οδούς Παλαιολόγου / Παπανικολή υπάρχουν ακόμα οι ράγες, θαμμένες στο χώμα αλλά σε κάποια σημεία που αυτό έχει διαβρωθεί, είναι ορατές.

Το πρώτο σχολείο του Χαλανδρίου - 1880 (Μονοτάξιο)

Στο σημερινό δρόμο Σ. Βενιζέλου και Καραολή Δημητρίου γωνία στεγάστηκε το πρώτο Μονοτάξιο Σχολείου του Χαλανδρίου το έτος 1880.

Πηγή: Το ιστορικό του Χαλανδρίου, 1992 - Ιων. Παπαγεωργίου

Αγροτική οικία στο Χαλάνδρι το 1925. Χαλανδριώτικη οικογένεια στην αύλή του σπιτιού τους.

Αρχείο Δήμου Χαλανδρίου.

Αγρότες με κάρο στο εξοχικό Χαλάνδρι το 1935.
Αρχείο Δήμου Χαλανδρίου.

Στρατιωτικά γυμνάσια στην περιοχή του Χαλανδρίου το 1907. Κατασκηνώσεις του πεζικού. Η φωτογραφία αποτελεί καρτποστάλ της εποχής.

Ιωάννης Λέκκας Αγωνιστής του 1821

Την περίοδο της πολιορκίας της Ακρόπολης  (1826) εκτελείται ο Χαλανδραίος αγωνιστής Ιωάννης Λέκκας από  απόσπασμα Τούρκων. Ο αγωνιστής πέθανε με φρικτό τρόπο (γδάρθηκε ζωντανός) μπροστά στα μάτια της γυναίκας του ως αντίποινα, καθώς προηγουμένως στην περιοχή "Ρέθι" είχε επιτεθεί σε τουρκικό καραβάνι που μετέφερε πυρομαχικά προς την Ακρόπολη. Εκτελέστηκε στο κτήμα του επί της οδού Αγίας Παρασκευής και Αριστοφάνους.

Πηγή: Το ιστορικό του Χαλανδρίου, 1992 - Ιων. Παπαγεωργίου

Μόνιμοι κάτοικοι του Χαλανδρίου το έτος 1925

Αρχείο Δήμου Χαλανδρίου.

Πλανόδιοι μανάβηδες το 1935, κάπου στο κέντρο του Χαλανδρίου. Πουλάνε σταφύλια και σύκα από τα περίχωρα.

Αρχείο Δήμου Χαλανδρίου.

Χριστούγεννα στο Χαλάνδρι το 1928

Πλανόδιος πωλητής στο κέντρο του Χαλανδρίου μεταφέρει τις γαλοπούλες που προορίζονται για το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι του 1928.

Αρχείο Δήμου Χαλανδρίου.

Η οδός Ανδρέα Παπανδρέου το 1941

Πανδοχείο του 19ου αιώνα στο Χαλάνδρι

Τον 19ο αιώνα στην σημερινή οδό Ιφικράτους, λειτούργησε πανδοχείο με ιδιοκτήτη τον κ. Αναστασίου που είχε αγοράσει το κτίσμα από τον κ. Κανάκη.

Πηγή: Το ιστορικό του Χαλανδρίου, 1992 - Ιων. Παπαγεωργίου, σ. 55

Μαρμάρινη γούρνα για πότισμα ζώων

Μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα  στην συμβολή Αν. Παπανδρέου και Βασ. Γεωργίου υπήρχε μια μαρμάρινη βρύση με γούρνα για να ποτίζονται τα περαστικά ζώα (άλογα, μουλάρια κλπ) την οποία την ονόμαζαν "Τουρκική".

Πηγή: Το ιστορικό του Χαλανδρίου, 1992 - Ιων. Παπαγεωργίου, σ. 44

Διασταύρωση Ανδρέα Παπανδρέου και Αγίας Παρασκευής στο Χαλάνδρι το 1960, διακρίνεται ο "κλασικός" τροχονόμος της εποχής.

Αρχείο Βασίλη Κοσμάογλου 

Η πλατεία του Χαλανδρίου το 1948 με φόντο την κρήνη και τα τραπεζάκια των καφενείων. Στο βάθος διακρίνεται ο τροχονόμος της εποχής.

Αρχείο Μουσείο Μπενάκη

Η οδός Ανδρέα Παπανδρέου λίγο πριν τη διασταύρωση με την Αγίας Παρασκευής στο Χαλάνδρι το 1935. Διακρίνεται αριστερά το διώροφο σπίτι του τέως Δημάρχου Χαλανδρίου Τριαντάφυλλου Σπυρόπουλου  ενώ δεξιά  το βενζινάδικο του Μποβιάτση, το φαρμακείο του Πέρκιζα,  το μπακάλικο του Πραγκαστή και στη γωνία το καφενείο του Κροντηρά. 

Αρχείο Δήμου Χαλανδρίου.

Στην βόρεια πλευρά του ναού του Αγ, Κωνσταντίνου υπάρχει επιτύμβια στήλη με ανάγλυφο λουτροφόρου, διακοσμημένο με ρόδακες  και επιγραφή που αναφέρει: «Θέωρος Μνησιστράτου Λευκονοεύς».
Ένας επιτύμβιος κιονίσκος του 2ου μ.Χ. έχει βρεθεί στην περιοχή του Αγ. Νικολάου και μεταφέρθηκε στο Μουσείο Πειραιώς. Πρόκειται για μαι απλή μικρή κολόνα από μάρμαρο Υμηττού ύψους 0,73 μ. και μέγιστης διαμέτρου 0,23 μ. στην οποία διασώζεται το όνομα του νεκρού: 
ΜΗΝΑ[ΚΩΝ]
ΜΝΑΚΩΝ[ΟΣ]
ΧΡΗΣΤΟΣ

Πηγή :
Γ. Κ. Γαρδίκας Φλύα-Χαλάνδριον 
Πρακτικά Αρχαιολογικής Εταιρείας 1920, σ. 50.

Ο Άγιος Νικόλαος Χαλανδρίου 1927\
Ο Άγιος Νικόλαος επί της οδού Ανδρέα Παπανδρέου το έτος 1927.
Αρχείο archives.elia.org.gr

Το πρώτο νεκροταφείο στο Χαλάνδρι επί Οθωμανικής περιόδου

Στην κεντρική πλατεία και συγκεκριμένα στο προαύλιο του παλαιού ναού του Αγίου Νικολάου, στην βόρεια πλευρά  όπου βρίσκεται σήμερα η Κρήνη υπήρχε μικρό χριστιανικό νεκροταφείο που λειτουργούσε κατά την οθωμανική περίοδο. Μέτα την απελευθέρωση μεταφέρθηκε στον σημερινό χώρο του Αγίου Γεωργίου επί της οδού Αγίας Παρασκευής.

Πηγή: Το ιστορικό του Χαλανδρίου, 1992 - Ιων. Παπαγεωργίου

Επιχρωματισμένη φωτογραφία στην κεντρική πλατεία του Χαλανδρίου με φόντο την εκκλησία του Αγίου Νικολάου το 1930.

Η κρήνη του Δήμου Χαλανδρίου
Η κρήνη βρίσκεται στην πλατεία του Αγίου Νικολάου και έχει χρησιμοποιηθεί για το λογότυπο του Δήμου. Ανακατασκευάστηκε στη σημερινή της μορφή το 1929.

Αρχείο από τη διεύθυνση www.elia.org.gr

Η πλατεία του Χαλανδρίου το 1950 με φόντο τα τραπεζάκια των καφενείων

Αρχείο Μουσείο Μπενάκη

Αναμνηστική φωτογραφία βάπτισης στο Χαλάνδρι το 1928.
Αρχείο Δήμου Χαλανδρίου.

Εσωτερικό ταβέρνας στο Χαλάνδρι το 1930

Προετοιμασία μαγειρέματος σε ταβέρνα στο Χαλάνδρι το 1930.

Αρχείο Δήμου Χαλανδρίου.

Στην οδό Ρωμανού Μελωδού τοποθετείται το οίκημα που ο Οθωμανός αξιωματικός ("Πασάς") της περιοχής είχε εγκαταστήσει το χαρέμι του.

Πηγή: Το ιστορικό του Χαλανδρίου, 1992 - Ιων. Παπαγεωργίου

Το καφενείο του Κανάρη στην πλατεία Χαλανδρίου το 1928. Θαμώνες παίζουν τάβλι.

Αρχείο Δήμου Χαλανδρίου.

Παραμονές Χριστουγέννων στο κέντρο του Χαλανδρίου το 1937. Μανάβικο και κρεοπωλείο.
Αρχείο Δήμου Χαλανδρίου.

Στην άυλη της οικίας του Σπ. Χαϊμαντά  βρέθηκε:

1. Μια λουτροφόρος λίθινη με αποκομμένο το πάνω μέρος  χωρίς ανάγλυφο σχέδιο ή επιγραφή.

2. Μία λίθινη πλάκα ύψους 0,19 και πλάτους 0,30 με την επιγραφή:

"ΟΡΟΣ ΧΩΡΙΟΥ

ΑΠΟΤΕΤΙΜΗ

ΜΕΝΟΥ ΠΡ

ΟΙΚΟΣ ΘΕΑ

ΝΟΥΣ"

Πηγή: Ιακ. Χ. Δραγάτσης 

Αρχαιολογική Εφημερίδα 1925 -1926, σ. 182

Λατερνατζής στην κεντρική πλατεία του Χαλανδρίου το 1954.

Αρχείο Δήμου Χαλανδρίου.

Το Χαλάνδρι ως παραθεριστικό κέντρο με αυτοσχέδιες ξύλινες καλύβες το έτος 1937.

Αρχείο Δήμου Χαλανδρίου. 

Επί της οδού Αγίας Άννης, κατά την εκτέλεση σκαφτικών εργασιών, απεκαλύφθη κορμός

μαρμάρινου αγαλματιδίου Αφροδίτης, ύψ. 0,11 μ.

Πηγή: ΛΟΥΚΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ. Φλύα - Συμβολή στη Μελέτη της Ιστορίας του Αρχαίου Χαλανδρίου. Τόπος έκδοσης: Χαλάνδρι. Έτος εκδοσης: 1986.

Οδός Παπανικολη κοντά στον σιδηροδρομικό σταθμό  της γραμμής Λαυρίου-Αγίων Αναργυρων στο Χαλάνδρι το 1930.

Αρχείο Πέτρου Πουλίδη ΕΡΤ

Άφιξη με τρένο του Πρίγκιπα Ανδρέα στο Χαλάνδρι το 1937. Παρέλαση επισήμων στην οδό Παπανικολή επί Δικτατορίας Μεταξά. Ο Πρίγκιπας Ανδρέας ήταν ο πατέρας του σημερινού πρίγκιπα Φίλιππου και συζύγου της Βασίλισσας Ελισάβετ  της Αγγλίας

Τα καταστήματα απέναντι από τον Άγιο Νικόλαο στην κεντρική πλατεία του Χαλανδρίου το 1937

Η πλατεία Δούρου  στο Χαλάνδρι το 1950.

Αρχείο Δήμου Χαλανδρίου.

Φορτηγό εκτελεί μεταφορές στην περιοχή του Χαλανδρίου. Η φωτογραφία έχει τραβηχτεί το 1926 στην πλατεία Δούρου

Αρχείο Δήμου Χαλανδρίου

Ξενοδοχείο "Αίγυπτος" στην οδό Ανδρέα Γκίνη στο Χαλάνδρι το 1948. Το κτίριο δεν υπάρχει πλέον σήμερα. Στη θέση του βρίσκεται ένα εμπορικό κέντρο.

Αρχείο Μουσείο Μπενάκη.

Εργαστήριο αγγειοπλαστικής στις αρχές του 20ου αιώνα

Πίσω από το ξενοδοχείο "Μπαρμπαγάλος" στις αρχές του 20ου αιώνα υπήρξε το εργαστήριο αγγειοπλαστικής των  αδελφών Παγκάκη. O Kων/νος Παγκάκης ιδρύει εργαστήριο με παραγωγή κεράμων  και τούβλων στην αρχή, οπότε απασχολεί 5-6 τεχνίτες. Στην συνέχεια μετατρέπει την παραγωγή σε κατασκευή  έργων τέχνης και διακόσμησης, πιθάρια λαδιού, στάμνες και αντικείμενα οικιακής χρήσης.

Θραύσμα από επιτύμβια στήλη, η οποία βρέθηκε στο Χαλάνδρι, με παράσταση από ιππομαχία, (περίπου 400 π.Χ., Παλαιό Μουσείο Βερολίνου). Δωρίστηκε το 1845 από τον Ross Ludwig  στο Μουσείο Βερολίνου. 

Η επιγραφή πάνω στο επιτύμβιο:

ΕΤΑΡΟΙ ΔΕ ΤΕ ΠΑΝΤΕΣ Ι>ΣΑΣΙΝ/ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΣ ΩΣ ΠΟΛΛΟ<Υ>Σ ΩΛΕΣΑ ΔΥΣΜΕ<ΝΕΩΝ/ ΥΜΕΙΣ Δ‘ Ω ΠΑΡΙΟΝΤΕΣ ΕΝΙ ΞΕΙΝΟΙΣΙ ΓΕΝΕ>ΣΘΕ/ΜΑΡΤΥΡΕΣ, ΟΣΣ‘ΑΡΕΤΗΣ ΣΤΗΣΑ ΤΡΟΠΑΙΑ ΜΑ<ΧΗΣ>/..ΥΛΟΣ ΦΛΥΕΥΣ

Ερμαϊκή στήλη του κοσμητού Χρυσίππου από τη Φλύα. Στην εμπρόσθια όψη  η επιγραφή αναφέρει τον «κοσμήτορα» Κλ. Χρύσιππο του Δαμασία από τη Φλυα (Χαλάνδρι). Στη στενή αριστερή πλευρά της στήλης υπάρχει άλλη επιγραφή με τα ονόματα των εφήβων, που συνέβαλαν στην ανέγερση της τιμητικής στήλης και πάνω από τα ονόματα έχει χαραχθεί το στεφάνι του νικητού των αγώνων ανάμεσα σε κλαδιά φοινίκων με την επιγραφή: Κλ. Δαμασίας Φλυεύς, συγγενής προφανώς του τιμώμενου.

Στην αρχή της Λ. Πεντέλης κοντά στον ΟΤΕ. Φωτογραφία από την δεκαετία του '30

Η οικία της Τζίνα Μπαχάουερ

Στην μονοκατοικία της οδού Προφήτη Ηλία 9 και Μπότσαρη στο Χαλάνδρι  έζησε η διάσημη πιανίστα Τζίνα Μπαχάουερ.

Γεννήθηκε στις 21 Μαΐου τον 1910 στην Αθήνα από πατέρα Αυστριακό και μητέρα Ιταλίδα. Έδωσε το πρώτο της ρεσιτάλ σε ηλικία 8 ετών. Οι πρώτες της μουσικές σπουδές έγιναν στην Αθήνα όπου και έλαβε τις πρώτες της τιμητικές διακρίσεις.

Το 1929 και σε ηλικία 19 ετών αναχώρησε για το Παρίσι για την ολοκλήρωση των σπουδών της. Το πρώτο της κοντσέρτο με ορχήστρα έγινε το 1932 όταν ήταν 20 ετών. Ολοκληρώνοντας εκεί έναν κύκλο σπουδών, ταξίδεψε στο Λονδίνο ως μαθητευόμενη του Σεργκέι Ραχμάνινοφ. Από το 1935 και εξής η Μπαχάουερ τράβηξε τον δικό της δρόμο στη μουσική.

Από το 1930 εγκαταστάθηκε στην Αίγυπτο  με τον πρώτο της σύζυγο, επιχειρηματία Ιωάννη Χριστοδούλου. Μετά τον αιφνίδιο θάνατό του το 1950, δεύτερος σύζυγος της έγινε ο βρεττανός διευθυντής ορχήστρας Άλεκ Σέρμαν. Παιδιά δεν απέκτησε.

Έδωσε εκατοντάδες κοντσέρτα – ανάμεσα στα οποία περιλαμβάνονται και 630 για τα συμμαχικά στρατεύματα στη Μέση Ανατολή κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Στις 22 Αυγούστου 1976 ενώ αναμενόταν στο Ηρώδειο, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, με την Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της Ουάσιγκτον, βρέθηκε νεκρή στο σπίτι της στο Χαλάνδρι από τον άντρα της από καρδιακή ανακοπή. 

Αρχοντικό Πολυδροσο Χαλανδρίου
Διώροφο κτίριο του 1920-30. Χαρακτηριστικός τύπος εξοχικής κατοικίας που κατασκευάζουν οι πρόσφυγες μετά το 1922 κατ’ αναλογίαν αυτών της Μ. Ασίας.

Διατηρητέο στην οδό Κοραή 18

Διώροφο κτίριο με υπόγειο 1920-30. Λειτούργησε ως εξοχική κατοικία. Παρουσιάζει αξονική συμμετρία ως προς την διάταξη των ανοιγμάτων. Στον Α΄ όροφο δημιουργούνται μικροί εξώστες και χαρακτηριστικό του κτιρίου είναι οι τετράρριχτες κεραμοσκεπές του, που προεξέχουν και στηρίζονται σε ξύλινες αντηρίδες. Το κτίριο διατηρείται σε καλή κατάσταση.

Διατηρητέο στην οδό Ακακιών 2

Διώροφο κτίριο του 1920-30. Χαρακτηριστικός τύπος εξοχικής κατοικίας που κατασκευάζουν οι πρόσφυγες μετά το 1922 κατ’ αναλογίαν αυτών της Μ. Ασίας. Οι στέγες είναι τετρράριχτες προεξέχουν και στηρίζονται σε ξύλινα φουρούσια. Αξονική συμμετρία των ανοιγμάτων ως προς την διάταξή τους, που είναι γαλλικού τύπου. Στον Β΄όροφο δημιουργούνται μικροί εξώστες από μπετόν με σιδερένια κάγκελα γραμμικής μορφής, ενώ το γείσο του κτιρίου κοσμείται από ταινία με τραβηχτά κύματα. Το κτίριο δεν έχει υποστεί μορφολογικές αλλοιώσεις.

Πηγή: Θεματικό ημερολόγιο του 2006 Δήμου Χαλανδρίου. Το ημερολόγιο βασίστηκε στην εργασία των μαθητών του 1ου ΤΕΕ Χαλανδρίου.

Αεροφωτογραφία της δεκαετίας του '40. Διακρίνεται δεξιά η ρεματιά, στο κέντρο η Λ. Πεντέλης και αριστερά  το κεντρικό Χαλάνδρι.

Αρχείο ΓΥΣ

Τρύγος στην περιοχή της Φραγκοκκλησιάς το έτος 1958.

Χαλανδραίοι την Καθαρά Δευτέρα στο Πολύδροσο Χαλανδρίου το 1928.

Τρύγος στην περιοχή της Φραγκοκκλησιάς το έτος 1960.

Τρύγος στην περιοχή της Φραγκοκκλησιάς το έτος 1958.

Ερείπια αγροτικού συγκροτήματος

(πιθεώνα) 13ου- 14ου αιώνα στη Λ. Πεντέλης

Στην κατασκευή του ανισόπεδου

κόμβου της Αττικής Οδού στη λεωφόρο Πεντέλης εντοπίσθηκαν πίθοι, σοροί και λείψανα τοίχων στη συμβολή της λεωφόρου

με την οδό Λακωνίας και σε απόσταση 60 μ. νοτιοανατολικά του ερειπίου της Φραγκοκκλησιάς.

Κατά τη διάρκεια της ανασκαφικής έρευνας αποκαλύφθηκε εκτεταμένο τμήμα αγροτικού αποθηκευτικού συγκροτήματος (πιθεώνας), με ενδείξεις χρήσης του σε τρεις χρονικές φάσεις.

Eρείπια του βυζαντινού ναυδρίου
της Φραγκοκκλησιάς
Η έρευνα έφερε στο φως τα ερείπια του βυζαντινού ναυδρίου της Φραγκοκκλησιάς, που μαρτυρείται από τον Α. Ορλάνδο
ως «ερειπωμένη μονοκάμαρος βασιλική πλάτους 2,50 μ. εκ μεγάλων καισαρίων και αρχαίων τεμαχίων κατασκευασμένη».

Αναθηματικό Ανάγλυφο 1ου αιων. π.χ.
Βρέθηκε στη θέση Λούτσες (μεταξύ Χαλανδρίου και Αγίας Παρασκευής) .
Απεικονίζεται ο Διόνυσος να κρατά κάνθαρο στο δεξί του χέρι και θύρσο στο αριστερό. Ανήκει στην κατηγορία των λεγόμενων νεοαττικών αναγλύφων.
Εθν. Αρχαιολογικό Μουσείο, Αθήνα

Το εξοχικό κέντρο Νεράιδα βρισκόταν στη Λ. Πεντέλης την δεκαετία του '30,  εκεί που σήμερα στεγάζεται το εμπορικό κέντρο "ΕΡΜEΙΟΝ 1"

Επισκέπτες στη Ρεματιά Χαλανδρίου την δεκαετία του ΄20.

Τραπεζάκια στη Ρεματιά Χαλανδρίου το 1930.

Αρχείο: Συλλογή Χαράλαμπου Γκούβα, Μουσείο Τεχνών και Επιστημών Ηπείρου

Μαρμάρινος ταυροβολικός βωμός από το Χαλάνδρι, Αττική.

360-370 μ.Χ.

Ταυροβολικός βωμός, από πεντελικό μάρμαρο. Προέρχεται πιθανότατα από το Χαλάνδρι (αρχαία Φλύα), Αττική. O βωμός σχετίζεται με τη λατρεία της Ρέας-Κυβέλης και του Άττιδος και συγκεκριμένα με τη μυστηριακή γιορτή των Ταυροβολίων. Στις τρεις πλευρές φέρει ανάγλυφες παραστάσεις, ενώ στην τέταρτη επιγραφή, στη μία πλευρά η Ρέα-Κυβέλη, ένθρονη, ακουμπά το δεξί της χέρι στον ώμο του Άττιδος, ο οποίος στηρίζεται σε καλαύροπα, ραβδί που χρησιμοποιούσαν στις λατρευτικές τελετές και τις οιωνοσκοπίες. Οι μορφές πλαισιώνονται από πεύκα όπου κρέμονται τα σύμβολά τους: σύριγγα, τύμπανο, κρότταλα. Στη δεύτερη πλευρά παριστάνεται ένθρονη η Κυβέλη και πλάι της η Δήμητρα. Πλαισιώνονται από τον Ίακχο, θεό της πομπής των μυστών των Ελευσινίων Μυστηρίων και την Κόρη-Περσεφόνη. Στην τρίτη πλευρά απεικονίζονται δάδες και άλλα σύμβολα. Στην τέταρτη πλευρά έχουν χαραχθεί δύο επιγράμματα. Στο πρώτο αναφέρεται ότι ο Αθηναίος Αρχέλαος, δαδούχος της Περσεφόνης στη Λέρνα και κλειδούχος της Ήρας, ίδρυσε το βωμό για τον Άττι και τη Ρέα, ως ανταπόδοση για τη μύησή του στα Ταυροβολικά Μυστήρια. Στο δεύτερο επίγραμμα ο Αρχέλαος παρουσιάζεται ως ο πρώτος που εόρτασε τα Ταυροβόλια στη συγκεκριμένη θέση.

‘Υψος 0,38 μ., μήκος 0,44 μ., πλάτος 0,37 μ.

Αναφέρονται συνολικά τρεις βωμοί που σχετίζονται με τη λατρεία της

Ρέας και τα Ταυροβόλιά, οι δύο που βρέθηκαν στην κατοχή της κ. Γκίνη και ένας τρίτος

που είδε ο Gerhard στο Χαλάνδρι. 

Ἐφημερίς τῶν φιλομαθῶν



Ἐφημερίς τῶν φιλομαθῶν



Αλώνια στην περιοχή της Φραγκοκκλησιάς το 1960.

Χαλάνδρι του 1931 ! Το Λεωφορείο της γραμμής ''Αθήναι-Χαλάνδριον''

ΛΕΩΦΟΡΟΣ ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ 1963


ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ SMART HOTEL 1963

Η παρέα σε μιά παλιά φωτογραφία, στη χιονισμένη τη πλατεία Χαλανδρίου.
Αρχείο Χαράς Καλογήρου (Χρονολογία: Άγνωστη)

7ο Δημοτικό σχολείο Χαλανδρίου(Χρονολογία: Άγνωστη)


Γυμνάσιο Χαλανδρίου, Απόφοιτοι 1963,


Η ΛΕΩΦΟΡΟΣ ΠΕΝΤΕΛΗΣ ΤΟ 1942


Μονώροφο υπερυψωμένο σπίτι του 1920 (με ημιυπόγειο)



 Εργοστάσιο Δουζένη
περιγραφή
Τοποθεσία: Σοφοκλή Βενιζέλου 68:
Εργοστάσιο Δουζένη (πρώην οινοπνευματοποιείο). Βιομηχανικό κτίριο των αρχών του 20ου αιώνα, με κλασικίζοντα στοιχεία· λιθόκτιστο τμήμα του μάλιστα είναι διώροφο με κερομοσκεπή. Υπόλειμμα της βιομηχανικής περιοχής της Μαρμαριώτισσας.

 1925 – Αναμνηστική φωτογραφία από βαφτίσια


1927 – Ανδρικές παρέες σε ταβέρνα με βαρέλια και λατέρνα

1938 – Οικογενειακό γλέντι στην αυλή του σπιτιού



1928 – Καφενείο Κανάρη στην πλατεία Χαλανδρίου. Θαμώνες παίζουν τάβλι

ΠΗΓΗ https://kataggeilte.blogspot.com/2019/02/blog-post_182.html