Ιταλία: Στις 12 βγαίνουν τα... φαντάσματα - Η αποχή, τα exit polls και τα εκλογικά σενάρια
Οι Ιταλοί αποφασίζουν σήμερα αν θα επιλέξουν την πιο δεξιά κυβέρνησή τους από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, με ολόκληρη την Ευρώπη να παρακολουθεί με πολύ ενδιαφέρον την εκλογική αναμέτρηση στην Ιταλία. Η Τζόρτζια Μελόνι, που ηγείται του ακροδεξιού κόμματος Αδέλφια της Ιταλίας, στοχεύει να γίνει η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της χώρας, σε συμμαχία με δύο άλλα δεξιά κόμματα.
Έντονη είναι η ανησυχία στις Βρυξέλλες εν όψει μιας ενδεχόμενης νίκης της Μελόνι, καθώς το κόμμα της είναι σύμμαχος με την ακροδεξιά Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι και την κεντροδεξιά Φόρτσα Ιτάλια του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, οι οποίες έχουν εκφράσει φιλορωσικές απόψεις. Την ίδια ώρα η Μελόνι «φλερτάρει» ανοιχτά με την Ουγγαρία του αυταρχικού Βίκτορ Όρμπαν.
Το «συντηρητικό» μέτωπο (με τα Αδέλφια της Ιταλίας, την Λέγκα και την Φόρτσα Ιτάλια) και το «προοδευτικό» μέτωπο (Δημοκρατικό Κόμμα, Περισσότερη Ευρώπη, Συμμαχία Οικολόγων και Ιταλικής Αριστεράς και Επιλογή Πολιτών), είναι οι δύο οι κύριες συμμαχίες κομμάτων που μετέχουν στην εκλογική αναμέτρηση στην Ιταλία. Παράλληλα, ως ανεξάρτητη δύναμη παίρνει μέρος στις ιταλικές εκλογές το Κίνημα Πέντε Αστέρων, ενώ τη στήριξη των εκλογέων ζητούν, επίσης, τα κόμματα Ζωντανή Ιταλία και Δράση, τα οποία πρόσφατα δημιούργησαν τον λεγόμενο «Κεντρώο Πόλο». Τα πρώτα exit polls θα βγουν γύρω στα μεσάνυχτα, ώρα Ελλάδος και κατά τις 3 το πρωί θα έχουμε και τα πρώτα επίσημα αποτελέσματα.
Ως τις 12 το μεσημέρι είχε προσέλθει στην κάλπη το 19,21% των ψηφοφόρων, όπως αναφέρει η ιστοσελίδα του υπουργείου Εσωτερικών. Τα τελικά στοιχεία αναφέρονται και στους 7.904 ιταλικούς δήμους. Τα στοιχεία αυτά είναι σχεδόν όμοια με εκείνα των τελευταίων πολιτικών εκλογών του 2018: την ίδια ώρα εκείνη την Κυριακή είχε ψηφίσει το 19,43% των δικαιούχων. Η περιφέρεια Αιμίλια-Ρομάνα είναι αυτή στην οποία ψήφισαν οι περισσότεροι: 23,46% (22,70% το 2018) ακολουθούμενη από τη Λομβαρδία, με 22,40% (20,90% το 2018). Η περιοχή στην οποία ρίχτηκαν οι λιγότερες ψήφοι είναι η Καμπανία, με 12,45% (16,96% το 2018). Ακολουθεί η Καλαβρία, με 12,84% (15,11% το 2018).
Οι κάλπες για τις πιο κρίσιμες ίσως και καθοριστικές εκλογές που διεξήχθησαν τα τελευταία αρκετά χρόνια στην Ιταλία, άνοιξαν στις 8.00 το πρωί ώρα Ελλάδας και Κύπρου. Μεταξύ των 50.869.304 Ιταλών ψηφοφόρων, το 51,74% των πολιτών με δικαίωμα ψήφου είναι γυναίκες, και το υπόλοιπο 48,26% άνδρες, ενώ 4.741.790 είναι απόδημοι Ιταλοί. Συνολικά, σε όλη την ιταλική επικράτεια, τα εκλογικά τμήματα είναι 61.566, η μεγάλη πλειοψηφία των οποίων φιλοξενείται σε σχολικά συγκροτήματα. Οι ψηφοφόροι καλούνται να εκλέξουν τα μέλη των δύο σωμάτων του ιταλικού κοινοβουλίου. Μετά από συνταγματικό δημοψήφισμα, το μέγεθος της Βουλής των Αντιπροσώπων και της Γερουσίας έχουν μειωθεί σε 400 και 200 μέλη αντίστοιχα.
Αυτό σημαίνει ότι το όριο πλειοψηφίας των δύο τρίτων που απαιτείται για τις συνταγματικές αλλαγές απαιτεί πλέον 267 και 134 έδρες αντίστοιχα. Ο εκλογικός νόμος με τον οποίο διεξάγεται η σημερινή αναμέτρηση εφαρμόσθηκε για πρώτη φορά το 2018 και βασίζεται κατά δυο τρίτα στην απλή αναλογική και κατά ένα τρίτο στο πλειοψηφικό. Οι κάλπες κλείνουν στς 12.00 τα μεσάνυχτα, ώρα Ελλάδας και Κύπρου, και τότε αναμένονται τα exit polls, που θα δώσουν μια πρώτη γεύση για το εκλογικό αποτέλεσμα. Επίσημα αποτελέσματα αναμένονται τη Δευτέρα. Τότε η προσοχή θα στραφεί στον πρόεδρο της Δημοκρατίας, Σέρτζιο Ματαρέλα, ο οποίος, με βάση το αποτέλεσμα των εκλογών και τη σύνθεση του νέου κοινοβουλίου, θα πρέπει να διορίσει νέο πρωθυπουργό.
Ο Ματαρέλα θα επιλέξει ως πρωθυπουργό τον ηγέτη που έχει τις περισσότερες πιθανότητες να κερδίσει την υποστήριξη του κοινοβουλίου σε ψήφο εμπιστοσύνης. Η διαδικασία μπορεί να είναι χρονοβόρα. Μπορεί να χρειαστούν αρκετές εβδομάδες μέχρι να διευθετηθεί το τελικό σχήμα του συνασπισμού και το πρόγραμμά του για την κυβέρνηση. Οι νέοι βουλευτές εκλέγονται για να παραμείνουν στη θέση του για πέντε χρόνια, ωστόσο οι προώρες εκλογές δεν είναι σπάνιες στην Ιταλία.
«Το νέο Ιταλικό πείραμα»: Ο διεθνής Τύπος για τις εκλογές στην Ιταλία
«Η Τζόρτζια Μελόνι θα μπορούσε να είναι το νέο ιταλικό πείραμα», γράφει η Frankfurter Allgemeine Zeitung. Η γερμανική εφημερίδα αναφέρει ότι «η Μελόνι είναι σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις το φαβορί για να γίνει η νέα πρωθυπουργός, μετά τον Μάριο Ντράγκι».
Η ισπανική El País σημειώνει ότι «η ΕΕ παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα έναν πολιτικό σεισμό στην Ιταλία . Για να προσπαθήσει να καταλάβει τι θα μπορούσε να προκαλέσει στην Ευρώπη μια πιθανή νίκη της Τζόρτζια Μελόνι και των εταίρων της».
Το αμερικανικό Associated Press εξηγεί ότι «η Μελόνι είναι μέρος μιας δεξιάς συμμαχίας με τον ηγέτη της αντιμεταναστευτικής Λέγκας Ματέο Σαλβίνι και τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι, τον τρεις φορές πρωθυπουργό που ηγείται του κόμματος Forza Italia, το οποίο δημιούργησε πριν από τρεις δεκαετίες».
Το αμερικανικό πρακτορείο σημειώνει ότι « ο περίπλοκος ιταλικός εκλογικός νόμος επιβραβεύει τους εκλογικούς συνασπισμούς, πράγμα που σημαίνει ότι οι Δημοκρατικοί βρίσκονται σε μειονεκτική θέση, καθώς δεν έχουν καταφέρει να εξασφαλίσουν μια εξίσου ευρεία συμμαχία με αριστερούς λαϊκιστές και κεντρώους».
Η γαλλική Le Monde τονίζει ότι «η υπερσυντηρητική Μελόνι κυριάρχησε ως ανεμοστρόβιλος στην προεκλογική εκστρατεία στην Ιταλία. Το Δημοκρατικό Κόμμα απέτυχε να κινητοποιήσει την Αριστερά για τις βουλευτικές εκλογές και αντιμετωπίζει τον ανταγωνισμό από το αντισυστημικό Κίνημα 5 Αστέρων, το οποίο ανακάμπτει μετά από χρόνια παρακμής», είναι το σχόλιο της γαλλικής Le Monde.
Ο βρετανικός Observer υπογραμμίζει ότι « οι εκλογές απειλούν να αποτελέσουν μια οδυνηρή αναμέτρηση για την ιταλική Αριστερά. Η αντίστροφη μέτρηση έχει ήδη αρχίσει, με την Τζόρτζια Μελόνι και η ακραία ριζοσπαστική Δεξιά να φαίνεται ότι θα κερδίσει για πρώτη φορά μετά τον πόλεμο» γράφει ο Observer.
«Εκατομμύρια Ιταλοί ψηφίζουν σε μια εκλογική αναμέτρηση που αναμένεται να φέρει την πιο δεξιά κυβέρνηση της χώρας από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και να στέψει μια γυναίκα ως πρωθυπουργό», γράφει το Reuters και προσθέτει: «Μια δεξιά συμμαχία υπό την ηγεσία των Αδελφών της Ιταλίας της Τζόρτζια Μελόνι φαίνεται κοντά σε μια σαφή νίκη σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις»
«Η Τζόρτζια Μελόνι ,έτοιμη να γίνει η πρώτη γυναίκα που θα ηγηθεί της Ιταλίας, αποστασιοποιήθηκε από το ακροδεξιό παρελθόν της και έκανε εκστρατεία ως συντηρητική που η Ιταλία και οι σύμμαχοί της δεν χρειάζεται να φοβούνται», σχολιάζει η Wall Street Journal.
Γιατί αγωνιά τόσο η ΕΕ
Η σημερινή ψηφοφορία θα μπορούσε να έχει εκτεταμένες συνέπειες όχι μόνο για την Ιταλία αλλά και για την ΕΕ, παρόλο που η συμμαχία της Μελόνι με τη σκληροπυρηνική, αντιμεταναστευτική Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι και τη Forza Italia του Σίλβιο Μπερλουσκόνι έχει τονίσει τη δέσμευσή της στο μπλοκ και στο ΝΑΤΟ.
Το «μεταφασιστικό» κόμμα της Μελόνι έχει αυξήσει σημαντικά τα ποσοστά του: από 4% το 2018 σε σχεδόν 25%. Το κόμμα της Μελόνι δεν απέχει πολύ από το Δημοκρατικό Κόμμα (PD) του Ενρίκο Λέτα, ο τρικομματικός, ακροδεξιός συνασπισμός, όμως, έχει συνολικά περίπου το 48%, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, ενώ η κεντροαριστερά αναμένεται να αποσπάσει περίπου 29%.
Μπορεί η Μελόνι να έχει αποστασιοποιηθεί από τη νεοφασιστική καταγωγή του κόμματός της, λέγοντας ότι η ιταλική δεξιά «έχει παραδώσει τον φασισμό στην ιστορία», αλλά θαυμάζει τον εθνικιστή ηγέτη της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, αντιτίθεται στα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων και θέλει οι δυνάμεις του Ναυτικού να μην αφήνουν τους μετανάστες στις ιταλικές ακτές.
Η άρνησή της να συμμετάσχει στην προηγούμενη κυβέρνηση φαίνεται τελικά να απέδωσε καρπούς. Τα συνθήματά της («Θεός, οικογένεια, πατρίδα» και «Λιγότερη Ευρώπη, αλλά μια καλύτερη Ευρώπη»), ωστόσο, προκαλούν ταραχή.
Το χρονικό της δεξιάς στροφής
Ο πρωθυπουργός, Μάριο Ντράγκι, πρώην επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο οποίος πριν από 18 μήνες ήταν μια δημοφιλής τεχνοκρατική επιλογή για να διευθύνει την Ιταλία ως υπηρεσιακός πρωθυπουργός στο αποκορύφωμα της πανδημίας, παραιτήθηκε τον περασμένο μήνα μετά την κατάρρευση του συνασπισμού του.
Ο ίδιος βρισκότνα στο μιας κυβέρνησης εθνικής ενότητας για ενάμιση χρόνο, όταν και ήταν μια περίοδος σχετικής σταθερότητας και οικονομικής ανάκαμψης, αλλά το αντικατεστημένο Κίνημα Πέντε Αστέρων απέσυρε την υποστήριξή του, όπως έκαναν στη συνέχεια και η Λέγκα και η Forza Italia.
Η κίνηση αυτή δεν άρεσε στους Ιταλούς ψηφοφόρους, οι οπόιοι θεωρούν και τα Πέντε Αστέρια και τη Λέγκα υπεύθυνους για την πολιτική αστάθεια στην οποία περιήλθε η χώρα μετά την παραίτηση Ντράγκι και έτσι στράφηκαν ακόμα περισσότερο προς τους «Αδερφούς της Ιταλίας».
Το ιταλικό σύστημα
Σύμφωνα με έναν τον νέο νόμο του 2018, λίγο περισσότερο από το ένα τρίτο των βουλευτών στην Άνω και Κάτω Βουλή της Ιταλίας εκλέγονται με βάση το πλειοψηφικό σύστημα, με τους υπόλοιπους να επιλέγονται με αναλογική εκπροσώπηση μέσω κομματικών καταλόγων.
Τα κόμματα μπορούν να σταθούν μόνα τους ή ως μέρος ενός συνασπισμού. Τα μεμονωμένα κόμματα χρειάζονται τουλάχιστον 3% των ψήφων για να κερδίσουν έδρες, ενώ οι συνασπισμοί απαιτούν 10%. Δεν υπάρχει πλέον αυτόματη πλειοψηφία για κανένα κόμμα ή ομάδα που κερδίζει περισσότερο από το 40% των ψήφων.
Φέτος, οι έδρες στην Κάτω Βουλή μειώθηκαν από 630 σε 400, με τη Γερουσία να πηγαίνει από 315 σε 200. Το μικρότερο κοινοβούλιο είναι πιθανό να έχει σημαντικό ρόλο στο μέλλον, μειώνοντας το μέγεθος των μελλοντικών πλειοψηφιών και καθιστώντας την πίστη του κόμματος πρωταρχική.
Σύμφωνα με το νέο σύστημα, οι ψηφοφόροι λαμβάνουν δύο δελτία ψηφοφορίας, ένα για τη Γερουσία και ένα για την Κάτω Βουλή, αλλά μπορούν να βάλουν μόνο έναν σταυρό σε κάθε δελτίο.
Οι υποψήφιοι
Ο συνασπισμός centrodestra (κεντροδεξιά) κυριαρχείται από τους «Αδερφούς της Ιταλίας» και επικεντρώθηκε στην προώθηση της παραδοσιακής ιταλικής οικογένειας, όμως η λαϊκιστική Λέγκα, κομμάτι του ίδιου συνασπισμού, προσηλωμένη στη μείωση της μετανάστευσης και στην αποδυνάμωση της επιρροής της ΕΕ, θα μπορούσε να τραβήξει την Ιταλία προς τα πολύ δεξιά.
Στο βασικό θέμα της ημέρας, την κρίση του κόστους ζωής, ο συνασπισμός πρότεινε μείωση του ΦΠΑ σε βασικά είδη και ενέργεια, επαναδιαπραγμάτευση του σχεδίου ανάκαμψης της ΕΕ της Ιταλίας για να ληφθούν υπόψη οι αυξανόμενες τιμές και κίνητρα στους εργοδότες να προσφέρουν ενεργειακά κουπόνια στους εργαζόμενους.
Προτείνει επίσης συνολικές φορολογικές περικοπές, καταργώντας το αμφιλεγόμενο πρόγραμμα ανακούφισης της φτώχειας με «μισθούς πολιτών», αλλά αυξάνοντας άλλες πρόνοιες και αυξάνοντας τις συντάξεις, και θέλει να μεταρρυθμίσει το σύμφωνο σταθερότητας της ΕΕ και να εισαγάγει άμεσες εκλογές για τον πρόεδρο της Ιταλίας.
Ένας κεντροαριστερός συνασπισμός κατέρρευσε τον Αύγουστο μέρες μόνο μετά τη συγκρότησή του, όταν το κεντρώο κόμμα Δράση αποχώρησε, αφήνοντας το PD σε μια συμμαχία που ονομάζεται PD-IDP, που αποτελείται από τέσσερις λίστες πολλαπλών μικρών, αριστερών, φιλοευρωπαϊκών και πράσινων κομμάτων.
Δεν έχει κοινό πρόγραμμα θέσεων, επομένως το PD κυκλοφόρησε το δικό του, το οποίο περιλαμβάνει την αύξηση της ανανεώσιμης ενέργειας και την παροχή δωρεάν ή χαμηλού κόστους ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε οικογένειες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.
Το PD προτείνει επίσης μείωση του φόρου εισοδήματος για τους μεσαίους και χαμηλούς μισθούς, αύξηση των καθαρών μισθών κατά ένα μήνα το χρόνο, βελτίωση των αμοιβών για εκπαιδευτικούς και εργαζομένους στον τομέα της υγείας και καθιέρωση κατώτατου ωρομισθίου στα 9 ευρώ.
Υποσχέθηκε επίσης να διευκολύνει τα παιδιά των μεταναστών να αποκτήσουν την ιταλική υπηκοότητα, να αυστηροποιήσει τις ποινές για βία ή διακρίσεις κατά της LGBTQ+ κοινότητας, να νομιμοποιήσει την κάνναβη και να μειώσει την ηλικία ψήφου από τα 18 στα 16.
Το Κίνημα Πέντε Αστέρων (M5S), με επικεφαλής τον πρώην πρωθυπουργό Τζουζέπε Κόντε, κατεβαίνει μόνο του. Χωρίστηκε στα δύο όταν ο πρώην ηγέτης Λουίτζι Ντι Μάιο έφυγε για να σχηματίσει το δικό του κόμμα, το Impegno Civico, και η υποστήριξη του M5S μειώθηκε από το 32% στις εκλογές του 2018 σε περίπου 10%.
Θέλει να εκδώσει κοινό χρέος της ΕΕ για να δημιουργήσει ένα ταμείο ανάκτησης ενέργειας, να αναθεωρήσει το σύμφωνο σταθερότητας και να επιτρέψει στους εργαζόμενους να παίρνουν περισσότερους από τους ακαθάριστους μισθούς τους. Πολλές από τις κοινωνικές του πολιτικές είναι παρόμοιες με αυτές του PD.
Η Azione έχει σχηματίσει συμμαχία με την Italia Viva του πρώην πρωθυπουργού Ματέο Ρέντσι, την οποία τα δύο κόμματα αποτελούν τον «τρίτο πόλο» και σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις είναι περίπου στο 5%.
Η διαφαινόμενη νίκη
Οι δημοσκοπήσεις δίνουν σαφές προβάδισμα στον ακροδεξιό συνασπισμό. Μεγάλος νικητής, όμως, και στην ιταλική εκλογική μάχη φαίνεται πως θα είναι η αποχή. Σύμφωνα με τις τελευταίες σφυγμομετρήσεις, 40% του εκλογικού σώματος είτε δεν θα ψηφίσει είτε δεν έχει αποφασίσει ακόμη ποιον θα ψηφίσει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου