Πτώση κατέγραψαν οι ευρωπαϊκές μετοχές σήμερα στο ξεκίνημα των συναλλαγών, ύστερα από την παράταση της αναστολής παράδοσης φυσικού αερίου από τον αγωγό Nord Stream 1 προς την Γηραιά Ήπειρο, πυροδοτώντας νέες ανησυχίες για την ενεργειακή κρίση. Όμως, οι τιμές του φυσικού αερίου τραβούν την ανηφόρα, όπως φαίνεται ενδεικτικά από την αγορά της Ολλανδίας, όπου σημειώνεται άνοδος πάνω από 25%.
Στο μεταξύ τα ευρωπαϊκά σχέδια επί χάρτου συνεχίζονται με τις καθυστερημένες αντιδράσεις να μην αρκούν προς το παρόν για την ανακούφιση των εκατομμυρίων πολιτών. Σύμφωνα με έγγραφα που έχει στη διάθεσή του το POLITICO, οι παρεμβάσεις στην αγορά ενέργειας θα περιλαμβάνουν την επιβολή εισφοράς στα υπερκέρδη των εταιρειών ηλεκτρισμού και ενέργειας ενώ εξετάζεται η επιβολή ανώτατων ορίων στις τιμές φυσικού αερίου.
Οι εμπειρογνώμονες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, των εθνικών αντιπροσωπειών και οι διπλωμάτες στις πρεσβείες εργάζονταν το Σαββατοκύριακο για να επιταχύνουν τα σχέδια σχετικά με μια επείγουσα παρέμβαση για την προστασία των νοικοκυριών και των εταιρειών - με πολλούς ηγέτες να προειδοποιούν για μαζικές κοινωνικές αναταραχές αν δεν συγκρατηθούν οι τιμές.
Το κόστος του φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος έχει εξαπλασιαστεί μέσα σε ένα χρόνο. Σ χθεσινό έγγραφο με ημερομηνία που είδε η στήλη Playbook του ιστότοπου, η τσεχική προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε. προειδοποίησε ότι οι τιμές «οδηγούν σε σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην κοινωνία. Επίσης, αρχίζουμε να βλέπουμε στην Ευρώπη έναν αυξημένο αριθμό εργοστασίων που σταματούν την παραγωγή ή ακόμη και κλείνουν εντελώς».
Διπλωμάτες λένε ότι τα νέα μέτρα θα αποφασιστούν το συντομότερο την Παρασκευή, αφού η Γερμανία (που ήταν η μεγάλη αρνητική στάση) υποστήριξε τελικά την πρόταση της Επιτροπής, την οποία χαιρέτισαν και άλλες χώρες.
Η πρόταση της τσεχικής προεδρίας
Η τσεχική προεδρία έχει καταρτίσει έναν κατάλογο προτάσεων από όλο το μπλοκ. Σε αυτόν, η προεδρία ζητά από τις πρωτεύουσες να δηλώσουν ποια μέτρα είναι διατεθειμένες να υποστηρίξουν στη σύνοδο των υπουργών ενέργειας της Ε.Ε. αυτή την Παρασκευή. Ενώ όλα δείχνουν ότι θα επιβληθεί εισφορά στα υπερκέρδη από την ηλεκτρική ενέργεια και θα ληφθούν μέτρα μείωσης της ζήτησης, τα οποία υποστήριξε η Επιτροπή την περασμένη εβδομάδα, ορισμένες χώρες θέλουν να προχωρήσουν παραπέρα.
Ειδικότερα, ορισμένα κράτη - μέλη επιθυμούν επίσης ανώτατα όρια τιμών για το φυσικό αέριο από «συγκεκριμένες δικαιοδοσίες». Μια ιδέα είναι να γυρίσει το τραπέζι στον Βλαντιμίρ Πούτιν, παρόμοια με αυτό που μόλις αποφάσισε η G7 να κάνει για το ρωσικό πετρέλαιο. Αντί απλώς να παρακολουθεί αβοήθητη κάθε φορά που ο Πούτιν μειώνει περαιτέρω τις προμήθειες φυσικού αερίου, η Ε.Ε. θα πρέπει αντ' αυτού να αποφασίσει ένα όριο τιμών στο οποίο οι εταιρείες θα μπορούν να αγοράζουν ρωσικό φυσικό αέριο. Ο Ρώσος πρόεδρος θα πρέπει στη συνέχεια να αποφασίσει αν θα το δεχτεί ή όχι.
Οι επιλογές για την αποσύνδεση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου βρίσκονται επίσης ακόμη στο τραπέζι - αλλά παραμένουν μεγάλες διαφωνίες μεταξύ των χωρών της Ένωσης σχετικά με το αν και πώς θα εφαρμοστεί μια τέτοια ευαίσθητη παρέμβαση.
Οι κυβερνήσεις της Ανατολικής Ευρώπης επιθυμούν η Ε.Ε. να απελευθερώσει πρόσθετα δικαιώματα εκπομπών αερίων θερμοκηπίου εάν η τιμή αυξηθεί πάνω από ένα ορισμένο όριο - μια πρόταση στην οποία οι Βρυξέλλες αντιτίθενται σθεναρά. Ανώτεροι αξιωματούχοι της Επιτροπής επισημαίνουν ότι η τιμή του CO2 παρέμεινε σταθερή φέτος, κυμαινόμενη γύρω στα 80-90 ευρώ ανά τόνο. Αλλά αυτό είναι πολύ υψηλότερο από αυτό που είχε προβλέψει η Επιτροπή προηγουμένως και μπορεί να αποτελεί ένδειξη κερδοσκοπίας, λένε οι διπλωμάτες, υποστηρίζοντας ότι απαιτείται μεγαλύτερη διαφάνεια στις συναλλαγές.
Εδώ έρχεται η ιδέα της προέδρου της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, να χωρίσει τις προτάσεις σε ένα πακέτο άμεσων παρεμβάσεων και μακροπρόθεσμων μεταρρυθμίσεων. Οι Βρυξέλλες θα αναβάλουν κάποιες από τις ευρύτερες ιδέες που προωθούν οι ηγέτες, αλλά για τις οποίες οι χώρες δεν μπορούν να συμφωνήσουν γρήγορα (σκεφτείτε την ισπανική επιδότηση του φυσικού αερίου ή την έκκληση των Ανατολικοευρωπαίων να περιορίσουν τις τιμές των εκπομπών) για αργότερα, χωρίς να χρειαστεί να δώσουν ένα οριστικό όχι.
Διχογνωμία στη Γερμανία, αλλά...
Οι αξιωματούχοι και οι διπλωμάτες περίμεναν μέχρι στιγμής το Βερολίνο να προχωρήσει. Οι Βρυξέλλες λαμβάνουν διαφορετική απάντηση ανάλογα με το αν καλούν την καγκελαρία υπό την ηγεσία των Σοσιαλιστών, το υπουργείο Οικονομίας και Ενέργειας υπό την ηγεσία των Πρασίνων ή, τέλος, τα υπουργεία Οικονομικών και Μεταφορών. Τα δύο τελευταία βρίσκονται στα χέρια του φιλελεύθερου φιλελεύθερου κόμματος FDP με μικρή κυβέρνηση, ο αρχηγός του οποίου πολέμησε με νύχια και με δόντια για να αποτρέψει οποιαδήποτε νέα μορφή φόρων.
Σε χθεσινή συνάντηση οι ηγέτες του συνασπισμού της Γερμανίας συμφώνησαν να υποστηρίξουν την προτεινόμενη από την Επιτροπή εισφορά στην τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας για τους υπερπαραγωγικούς σταθμούς. Το κείμενο της συμφωνίας τους αναφέρει ότι θα πιέσουν επίσης για την επιβολή εισφορών έκτακτου κέρδους σε ολόκληρη την ΕΕ για τις ενεργειακές εταιρείες εκτός της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Συμφώνησαν επίσης να αναβάλουν την αύξηση της εθνικής τιμής CO2 της Γερμανίας.
Η προτιμώμενη επιλογή των Βρυξελλών και του Βερολίνου θα εισπράξει ουσιαστικά τα υπερκέρδη των πυρηνικών, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των σταθμών ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα και θα αναδιανείμει τα έσοδα αυτά για την επιδότηση της ηλεκτρικής ενέργειας για τους καταναλωτές και τις ΜΜΕ. Αλλά διαβάστε την πρόταση της Επιτροπής και θα αναζητήσετε μάταια τις λέξεις φόρος ή εισφορά. Η ομάδα της Von der Leyen ήταν πολύ προσεκτική ώστε να μην παρουσιάσει την παρέμβαση ως εισφορά (που οικονομικά είναι), αλλά, μάλλον με σύγχυση, την αποκαλεί «ανώτατο όριο τιμών».
Δηλαδή η Επιτροπή προσποιείται ότι η νέα εισφορά δεν είναι εισφορά, επειδή το FDP της Γερμανίας υποσχέθηκε να μην εισάγει νέους φόρους όσο είναι στην κυβέρνηση; Δεν θα ήταν η πρώτη φορά που η ΕΕ δένεται σε σημασιολογικούς κόμπους.
Παρά τα γλωσσικά τεχνάσματα, ορισμένοι προειδοποιούν ότι ο Λίντνερ θα έχει πρόβλημα στην πορεία, καθώς οι επιδοτήσεις της Γερμανίας και τα μέτρα ελάφρυνσης της ενέργειας ενδέχεται να υπερβούν το «φρένο χρέους» της χώρας το επόμενο έτος. Αλλά η τρέχουσα απειλή σημαίνει ότι οι ηγέτες πρέπει να αντιμετωπίζουν ένα πρόβλημα τη φορά. «Όλοι τώρα συμφωνούν ότι κάτι πρέπει να γίνει» το συντομότερο δυνατό, δήλωσε ένας αξιωματούχος. «Πρόκειται για την επιβίωση των κυβερνήσεών τους».
Το επόμενο βήμα
Η τσεχική προεδρία θέλει οι χώρες να εγκρίνουν μια σειρά προτάσεων - συμπεριλαμβανομένου του ανώτατου ορίου τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, γνωστού και ως εισφορά - στο Συμβούλιο Ενέργειας της Παρασκευής και να αναθέσουν στην Επιτροπή την ανάπτυξη νομοθεσίας με βάση το άρθρο 122 της Συνθήκης για τη λειτουργία της ΕΕ, το οποίο επιτρέπει στις χώρες να συμφωνούν μέτρα έκτακτης ανάγκης χωρίς την ανάγκη συμμετοχής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, δήλωσαν διπλωμάτες.
Θεατρινισμοί για τους οποίους ενδιαφέρονται μόνο οι Βρυξέλλες: Αξιωματούχοι και διπλωμάτες λένε στο Playbook ότι η Επιτροπή είναι πιθανό να παρουσιάσει τη νομοθεσία ταυτόχρονα με την ομιλία της φον ντερ Λάιεν για την κατάσταση της ΕΕ στις 14 Σεπτεμβρίου - ένα γεγονός που οι περισσότεροι Ευρωπαίοι αγνοούν μακάρια.
Εισάγοντας λίγο πραγματισμό, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ δήλωσε ότι η Ε.Ε. δεν μπορεί να περιμένει μέχρι την ομιλία της φον ντερ Λάιεν για να προτείνει λύσεις για το κόστος της ενεργειακής κρίσης. «Δεν υπάρχει ούτε μια μέρα για χάσιμο», δήλωσε ο Μισέλ προχθές σε συνέντευξή του.
Όλοι αυτοί οι φόροι, οι εισφορές, τα ανώτατα όρια και οι επιδοτήσεις δεν θα λύσουν το υποκείμενο πρόβλημα, εκτός αν οδηγήσουν σε αύξηση της προσφοράς ενέργειας ή σε μείωση της ζήτησης. Γι' αυτό οι προτάσεις για συντονισμένη μείωση της ζήτησης και επιτάχυνση της αδειοδότησης μπορεί να είναι οι λιγότερο ελκυστικές αλλά και οι πιο αποτελεσματικές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου