Το «Ya Basta!» δεν αρκεί
Η μάχη των αριστερών δυνάμεων ενάντια στην πολιτική αλλοτρίωση και την αποχή από τα κοινά βρίσκει το νόημά της όχι απευθείας από την πολιτική, αλλά από την αποσπασματική και άμεση εμπειρία των πολιτών μιας αλλαγής που είναι απαραίτητη γιατί είναι εφικτή.
Δηλαδή, όπως λέει ο μεγάλος Γαλλο-αυστριακός φιλόσοφος Αντρέ Γκορζ, «Η απαίτηση για αλλαγή δεν πηγάζει από την αδυναμία να αποδεχτούμε αυτό που είναι, αλλά από τη δυνατότητα να μην το αποδεχτούμε πλέον». Ποια η διαφορά ανάμεσα στις δύο εναλλακτικές;
Η πρώτη προέρχεται από μια στάση άρνησης του υπάρχοντος, η οποία πηγάζει από το γνωστό «Φτάνει! - Ya Basta!», από το αίσθημα ότι δεν πάει άλλο με το σημερινό καθεστώς.
Η δεύτερη σηματοδοτεί την ύπαρξη μιας θετικής πρότασης, ενός βιώσιμου και ρεαλιστικού εναλλακτικού σχεδίου, το οποίο μας καθιστά ικανούς όχι μόνο να απορρίψουμε το παλιό, αλλά να προτείνουμε κάτι που μπορεί να φανεί στα μάτια των ανθρώπων εφικτό και υλοποιήσιμο.
Η συζήτηση αυτή αφορά φυσικά και το θέμα της ιδεολογικής ηγεμονίας, αφού η Αριστερά πρέπει να πείσει ότι διαθέτει όχι μόνο ένα γενικό σχέδιο για το-μετά-τον-καπιταλισμό, αλλά και δράσεις για αλλαγές που γεφυρώνουν το σήμερα με το αύριο, που αμφισβητούν την ηγεμονία του καπιταλισμού και προϋποθέτουν την αυτονομία, την αυτενέργεια, τη συμμετοχή και την αυτοδιαχείριση.
Με τη διαμεσολάβηση της τεχνοκρατίας ο καπιταλισμός ουσιαστικά επιχειρεί να ευνουχίσει αυτή τη δεύτερη εκδοχή της απελευθερωτικής αυτοδιαχείρισης των υποθέσεων των «από κάτω».
Επιχειρεί να τους πείσει ότι το υπάρχον σύστημα είναι ο τελικός ορίζοντας της ιστορίας, πέρα από τον οποίο καθετί είναι ανέφικτο. Αρα το μόνο εφικτό είναι η διαχείρισή του. Εξ ου και η προτίμηση του συστήματος στους τεχνοκράτες, οι οποίοι διαθέτουν την τεχνογνωσία της διαχείρισης πραγμάτων και ανθρώπων (που αντιμετωπίζονται σαν πράγματα).
Σ’ αυτό συνοψίζεται και το περίφημο ΤΙΝΑ («Δεν υπάρχει εναλλακτική»), υπονοώντας ότι δεν υπάρχει «ολική εναλλακτική λύση» στον καπιταλισμό και άρα οι «από πάνω» θα μείνουν για πάντα «από πάνω» και οι «από κάτω» για πάντα «από κάτω».
Η Αριστερά οφείλει να επεξεργάζεται συστηματικά την αποδόμηση του δόγματος ΤΙΝΑ και σαν συλλογική βούληση και νους να παρουσιάζει τις δυνατότητες που υπάρχουν γι’ αυτή την αποδόμηση στο σήμερα: πολιτικά, οικονομικά, ιδεολογικά, πολιτιστικά.
Να αποκαλύπτει, όπως λέει ο Γκορζ, την «αντίθεση ανάμεσα στις δυνατότητες για απελευθέρωση και ανάπτυξη που περικλείουν οι παραγωγικές και πνευματικές δυνάμεις που διαθέτει η κοινωνία, και στην ανικανότητά της να τις χρησιμοποιήσει και να τις καλλιεργήσει προς μια απελευθερωτική κατεύθυνση».
Εάν, αντίθετα, η Αριστερά αναδεχτεί τη διαχείριση του συστήματος και πολύ περισσότερο της κρίσης του, τότε αναλαμβάνει το ρίσκο να συμβάλει στο να σκοτεινιάσει ακόμα περισσότερο ο ορίζοντας του πραγματικού, του εφικτού και του επιθυμητού και να διευρύνει το πεδίο της αποχής των πολιτών από τα κοινά και της ανοχής τους (λόγω απογοήτευσης) απέναντι στην υπάρχουσα κατάσταση.
Οι «από κάτω» όχι μόνο πρέπει να συμμετέχουν σ’ αυτούς τους προβληματισμούς, αλλά να ενθαρρύνονται να τους διατυπώνουν και να απαιτούν επεξεργασία λύσεων. Διαφορετικά τα κάθε είδους συνέδρια, διασκέψεις και εκδηλώσεις θα χάνουν το πραγματικό και ουσιαστικό τους περιεχόμενο και θα παραμένουν απατηλά στοιχεία μιας συμβολικής τάξης πραγμάτων χωρίς αντίκρισμα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου