«Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ, τράπεζες, ΜΜΕ: το... κλειστό γκρουπ που αποφάσιζε για τη χώρα»
famellos.jpg
«Να μην ξεχνάμε ότι από τα στοιχεία που κατατέθηκαν στην επιτροπή αποκαλύφθηκε το δάνειο του «Κήρυκα Χανίων» της οικογένειας Μητσοτάκη», λέει στην «Εφ.Συν.» ο Σωκράτης Φάμελλος | ΕUROKINISSI / ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ
Η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών επιβαρύνθηκε κατά 1,7 δισ. ευρώ για δάνεια κομμάτων και μέσων ενημέρωσης, από τα οποία ώς σήμερα τα μισά δεν εξυπηρετούνται. Η αποκάλυψη διά στόματος Σωκράτη Φάμελλου, ο οποίος ήταν πρόεδρος της επιτροπής της Βουλής για το «πολιτικό χρήμα» ώς πρόσφατα, που ανέλαβε αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος.
Με αφορμή τις πρόσφατες κινήσεις στον χώρο της Κεντροαριστεράς, δεν διστάζει να πάρει σαφή θέση: «Κατ' αρχήν πολιτική δεν φτιάχνεις με πρόσωπα και μάλιστα φθαρμένα. Πολιτική φτιάχνεις μέσα στην κοινωνία, με αξίες και ιδέες. Αυτό περιμένουμε. Θέλουμε να ξεκινήσει ένας διάλογος για τη δημοκρατία από την οποία ξεκίνησε η ιδέα της ενωμένης Ευρώπης. Αν το κάνει αυτό το ΠΑΣΟΚ, θα μας βρει συνομιλητές, γιατί από καιρό έχουμε απευθύνει πρόσκληση συνεργασίας και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Δεν μπορώ όμως να καταλάβω πώς, ανακατεύοντας μόνον πρόσωπα, σε επίπεδο παραγόντων, μπορεί να αναπτυχθεί μια νέα πολιτική. Αυτές οι κινήσεις κορυφής εκτιμώ ότι έχουν απαξιωθεί στην κοινωνία».
•Υπάρχει όμως μια πληροφόρηση, κυρίως μέσα από το διαδίκτυο, ότι οι πολίτες εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους προς την κυβέρνηση κατά τις περιοδείες των στελεχών της. Εσάς, που βρεθήκατε το τελευταίο διάστημα στη Θεσσαλονίκη, πώς σας υποδέχτηκε ο κόσμος;
Μπορεί να φαίνεται υποκειμενικό, αλλά εκείνο που γνωρίζω είναι ότι οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ προέρχονται από κοινωνικές διαδικασίες που δεν είχαμε ώς τώρα γνωρίσει στην πολιτική. Δεν γίναμε πολιτικοί ούτε με δαχτυλίδι, ούτε με διορισμό, ούτε με οικογενειακή καρέκλα.
Αυτό σημαίνει ότι η κοινωνία της περιοχής μας μας ξέρει και αυτό διαπίστωσα αυτές τις ημέρες που βρέθηκα στη Θεσσαλονίκη...
•Ποια μηνύματα εισπράττετε από τους πολίτες;
Αυτό είναι το ζήτημα. Ο κόσμος της εργασίας και της αγοράς αγωνιά και προσπαθεί. Θέλει να παράγει, να προοδεύει και χρειάζεται σταθερό περιβάλλον. Η κοινωνία αγωνιά μέσα σε αυτό το δύσκολο οικονομικό περιβάλλον, θα έλεγα και σε αυτό το περιβάλλον των αρνητικών ειδήσεων που θέλει να μας πείσει ότι τίποτα δεν πάει καλά.
Ταυτόχρονα όμως μας δίνει μια αυστηρή εντολή: επιτέλους προχωρήστε. Ζητά επιτέλους ισονομία και αποκατάσταση του αισθήματος δικαίου, στον δημόσιο αλλά και τον ιδιωτικό τομέα.
•Εχετε ακούσει από πρώτο χέρι το περίφημο πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης, αλλά οι πολίτες δύο χρόνια τώρα διαπιστώνουν μεγάλη διαφορά ανάμεσα στις διακηρύξεις και την πρακτική της κυβέρνησης. Θα πουν ορισμένοι ότι είναι η στροφή στην πραγματικότητα. Εχετε όμως εξετάσει το ενδεχόμενο να πληρώσει ο ΣΥΡΙΖΑ ακριβό εκλογικό τίμημα, όπως π.χ. το ΠΑΣΟΚ;
Να χάσετε την εμπιστοσύνη μιας σημαντικής μερίδας πολιτών που στήριζε τις ελπίδες του σε μια κυβέρνηση της Αριστεράς; Κατ' αρχήν θα μου επιτρέψετε να διαφωνήσω για το αν εφαρμόσαμε το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης. Το ίδιο κέντρο επικοινωνίας, που επιχειρεί να δημιουργήσει αυτή την παραπληροφόρηση, μας κάνει κριτική για την πολιτική που μας κατηγορεί ότι εφαρμόζουμε.
Παραμένουμε ήρεμοι γιατί στηριζόμαστε στις αξίες και τη δημοκρατική βάση που έχει η Αριστερά στην Ελλάδα. Να παραδεχτώ ότι δεν έχουμε υλοποιήσει το 100% του κυβερνητικού μας προγράμματος, αλλά τα τρία τέταρτα των παρεμβάσεων έχουν ήδη θεσμοθετηθεί. Χρειάζονται βεβαίως πολλές προσπάθειες για να γίνει μόνιμη η 13η σύνταξη, να αυξηθεί ο κατώτερος μισθός, να τροποποιηθεί ή να καταργηθεί ο ΕΝΦΙΑ.
Νομίζω ότι αυτές είναι οι τελευταίες αναμονές του προγράμματος της Θεσσαλονίκης που δεν έχουν υλοποιηθεί. Πολλά θέματα που έχουν να κάνουν με την υπεράσπιση των συλλογικών διαπραγματεύσεων, τη διατήρηση των 100 δόσεων, τον αναπτυξιακό νόμο, τη διαφάνεια στα δάνεια, τη μικρή μείωση της ανεργίας, την κάθαρση, τα σκάνδαλα των νοσοκομείων, για να αναφέρω μόνον μερικούς τομείς, είναι μερικές ενδείξεις αλλαγής.
•Να μείνουμε λίγο στον χώρο της Κεντροαριστεράς που το τελευταίο διάστημα είχαμε έντονη κινητικότητα. Η Δημοκρατική Συμπαράταξη έγινε τρίτη κοινοβουλευτική δύναμη. Πιστεύετε ότι αυτό μπορεί να έχει επιπτώσεις στην εκλογική δύναμη του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος στις τελευταίες αναμετρήσεις πέτυχε να εκφράσει ένα μεγάλο μέρος των παλιών ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ;
Οφείλω να απαντήσω κατ' αρχήν στην ερώτησή σας για το αν θα έχουμε την εκλογική τύχη του ΠΑΣΟΚ.
Νομίζω ότι υπάρχει μια καθοριστική διαφορά. Ο ΣΥΡΙΖΑ απευθύνεται στο προοδευτικό κομμάτι της κοινωνίας, αλλά αυτό δεν είναι μια σχέση από τα πάνω. Προερχόμαστε από την κοινωνία και το διαφοροποιό στοιχείο μας είναι αυτή ακριβώς η σχέση.
Δεν ασχοληθήκαμε με την πολιτική από καριερισμό, ούτε με στήριξη σε συμφέροντα, όπως είδαμε να γίνεται τα τελευταία χρόνια στο ΠΑΣΟΚ σε επίπεδο κορυφής. Ηταν αυτό που διάβρωσε την πορεία του και διέκοψε τους δεσμούς του με τους δημοκρατικούς πολίτες. Τώρα για την κινητικότητα που λέτε. Κατ' αρχήν πολιτική δεν φτιάχνεις με πρόσωπα και μάλιστα φθαρμένα πρόσωπα. Πολιτική φτιάχνεις μέσα στην κοινωνία, με αξίες και ιδέες.
Αυτό περιμένουμε. Θέλουμε να ξεκινήσει ένας διάλογος για τη δημοκρατία από την οποία ξεκίνησε η ιδέα της ενωμένης Ευρώπης. Αν το κάνει αυτό το ΠΑΣΟΚ θα μας βρει συνομιλητές, γιατί από καιρό έχουμε απευθύνει πρόσκληση συνεργασίας και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Δεν μπορώ όμως να καταλάβω ότι ανακατεύοντας μόνον πρόσωπα, σε επίπεδο παραγόντων, μπορεί να αναπτυχθεί μια νέα πολιτική. Αυτές οι κινήσεις κορυφής εκτιμώ ότι έχουν απαξιωθεί στην κοινωνία.
• Ως την υπουργοποίησή σας διατελέσατε πρόεδρος της επιτροπής της Βουλής που διερεύνησε τις τριγωνικές σχέσεις πολιτικών, τραπεζών και Μέσων Ενημέρωσης. Βρισκόμαστε λίγο πριν από την έκδοση του τελικού πορίσματος και θα θέλαμε την άποψή σας σε σχέση με τις δηλώσεις ορισμένων εκπροσώπων της αντιπολίτευσης που υποστηρίζουν ότι αποδεικνύεται «άνθρακες» ο «θησαυρός» για τον οποίο μιλούσε η κυβέρνηση.
Η συγκρότηση της εξεταστικής επιτροπής ήταν ιστορική αναγκαιότητα. Ηταν κοινωνική απαίτηση να ξεκαθαρίσει το πολιτικό τοπίο σε θέματα του δανεισμού των Μέσων Ενημέρωσης και των σχέσεών τους με το πολιτικό σύστημα. Το ήθελε όλη η κοινωνία και αυτό αποδεικνύεται ότι όλα τα κόμματα είχαν ψηφίσει τη συγκρότηση της επιτροπής. Το περίεργο είναι ότι αυτό έγινε μόνον όταν το πρότειναν ο ΣΥΡΙΖΑ, οι ΑΝ.ΕΛΛ. και οι Οικολόγοι.
Δεν είχαν τολμήσει να το κάνουν οι προηγούμενες κυβερνήσεις και αυτό ακριβώς αποδεικνύει την αναξιοπιστία τους. Η ίδια η επιτροπή επιβεβαίωσε αυτή την αναγκαιότητα και έγινε το βήμα για να ακουστούν επίσημα μέσα στο Κοινοβούλιο όλα αυτά που ψιθυρίζαμε, που πολλοί τα γνώριζαν αλλά κανείς δεν τολμούσε να παραδεχθεί.
Εφερε στην επιφάνεια πολλά περισσότερα από όσα φαίνονταν στην αρχή και αυτό χάρη στην επιλογή της κυβέρνησης να είναι δημόσιες οι συνεδριάσεις. Ηταν ένα δείγμα του σεβασμού μας προς τον πολίτη και την ανάγκη για την απευθείας ενημέρωσή του. Αποφύγαμε έτσι ορισμένα φίλτρα που μπορούσαν να δημιουργηθούν ανάμεσα στις καταθέσεις και τον πολίτη.
•Επί της ουσίας τι έμαθαν οι πολίτες από την επιτροπή;
Επιβεβαιώθηκε κατ' αρχήν η τριγωνική σύνδεση ανάμεσα σε πολιτικούς και Μέσα Ενημέρωσης με το τραπεζικό σύστημα, η οποία δημιουργούσε ανισότιμες σχέσεις για την υπόλοιπη επιχειρηματικότητα.
Κι αυτό γινόταν με ένα ξεκάθαρο τρόπο: το πολιτικό σύστημα διόριζε διοικήσεις στις τράπεζες που, όπως αποδείχτηκε, δίνανε δάνεια με «αέρα», χωρίς εγγυήσεις. Υπήρχαν γκρίζες περιοχές και μάλιστα ιδιοκτήτης Μέσου Ενημέρωσης, στην κατάθεσή του, έκανε λόγο για εμπλοκή και δικαστικών σε αυτό το σύστημα δανειοδότησης.
Εχουμε δηλώσεις στελεχών της Τράπεζας της Ελλάδος που μας είπαν ότι δεν είχαν εργαλεία για να παρέμβουν σε αυτό το «πάρτι», στη φούσκα του δανεισμού. Δεν είχαμε μια ομπρέλα για λογαριασμό της κοινωνίας για να προλάβουμε όλα αυτά τα φαινόμενα που συνέβαιναν κατ΄ εξακολούθηση.
Ο ίδιος όμιλος, ο ίδιος επιχειρηματίας, είχε χρησιμοποιήσει πολλές φορές κριτήρια και εγγυήσεις που δεν υπήρχαν για τους υπόλοιπους. Ούτε καν για τους ανταγωνιστές του. Στην επιτροπή δόθηκαν στοιχεία και για την περίοδο του χρηματιστηρίου. Τότε που επιχειρήσεις στον χώρο της Ενημέρωσης μπήκαν στο χρηματιστήριο χωρίς να ελέγχονται για το αν πληρούν τις προϋποθέσεις.
Τότε εκτινάχτηκαν οι αξίες τους και υπήρχαν κινήσεις πίσω από την κουρτίνα που οδήγησαν σε αυτή την υπερμεγέθυνση, με τραγικά αποτελέσματα για την κοινωνία και πολλούς πολίτες που πίστεψαν και επένδυσαν σε αυτές τις επιχειρήσεις. Μπορώ να πω ότι η εξεταστική ανέδειξε τρία πράγματα:
α) Τις σχέσεις μεταξύ των κυβερνήσεων της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ με τις ηγεσίες των τραπεζών και τα Μέσα Ενημέρωσης που δημιούργησαν ένα κλειστό γκρουπ, το οποίο λάμβανε αποφάσεις για όλα τα σημαντικά πολιτικά και οικονομικά ζητήματα της χώρας. Αυτό συνέβαλε στην αποσύνθεση και στο γεγονός ότι δεν έχουμε ως σήμερα μια υγιή παραγωγική και κοινωνική βάση στη χώρα μας. Στην απαξίωση της πολιτικής και των πολιτικών, στη φυγή των νέων στο εξωτερικό για να αναζητήσουν το δίκιο και την προκοπή τους. Αυτή η micro και mega διαπλοκή είχε διαρρεύσει σε όλους τους τομείς.
β) Ενα τμήμα της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, ύψους περίπου 1,7 δισ. ευρώ, αφορά τον δανεισμό κομμάτων και Μέσων Ενημέρωσης. Να σας πω ότι από αυτό το ποσόν τουλάχιστον το μισό δεν εξυπηρετείται ακόμη και σήμερα. Ηταν μια μεγάλη δεξαμενή δανείων που δόθηκαν ακόμη και την περίοδο της κρίσης όταν οι στρόφιγγες είχαν κλείσει για τους περισσότερους επιχειρηματίες.
γ) Εξαιτίας της επιτροπής, έγιναν γνωστά δάνεια που δεν τα ήξερε η κοινωνία και επιτέλους οι τράπεζες άρχισαν να διεκδικούν την επιστροφή της περιουσίας τους. Οταν ξεκίνησε η λειτουργία της έγιναν κλήσεις για πολλά δάνεια Μέσων Ενημέρωσης για την παροχή των προβλεπόμενων εγγυήσεων και ξεκίνησε η διαδικασία αποπληρωμής τους. Να μην ξεχνάμε ότι από τα στοιχεία που κατατέθηκαν στην επιτροπή αποκαλύφθηκε το δάνειο του «Κήρυκα» Χανίων της οικογένειας Μητσοτάκη.
Υπήρχε ώς τότε μια προστασία, άκρα του τάφου σιωπή. Ακόμη και η τράπεζα δεν είχε ενδιαφερθεί επί χρόνια για την αποπληρωμή του. Με στοιχεία της επιτροπής ξεκίνησε η έρευνα και από την Τράπεζα της Ελλάδος, που διαπίστωσε ότι υπάρχει και άλλο παλιότερο δάνειο 2 εκατ. ευρώ προς την ίδια εφημερίδα το οποίο δεν διατέθηκε για το σκοπό που είχε χορηγηθεί. Πιθανόν ανάλογη στάση να ισχύει και για άλλες πολιτικές οικογένειες και πολιτικούς. Πρέπει να τα ξεκαθαρίσουν όλα αυτά τα θέματα.
• Η επιτροπή ολοκλήρωσε το έργο της. Θα έχουμε πάλι τα γνωστά με τα χωριστά πορίσματα;
Νομίζω ότι όλα όσα ήρθαν στο φως υποχρεώνουν τον πολιτικό κόσμο να καταλήξει σε κοινό πόρισμα, γιατί κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει όσα ακούστηκαν στις συνεδριάσεις και τα οποία είναι γνωστά στις Ελληνίδες και τους Ελληνες.
Από εκεί και πέρα εναπόκειται στα κόμματα της αντιπολίτευσης να ανταποκριθούν στην πρόσκληση. Γι' αυτό καταθέσαμε το εισηγητικό πόρισμά μας ως βάση συζήτησης που ανταποκρίνεται στα όσα κατατέθηκαν. Σε κάθε περίπτωση η Ολομέλεια της Βουλής θα ολοκληρώσει αυτή τη διαδικασία.
•Αναλάβατε πρόσφατα το ευαίσθητο χαρτοφυλάκιο του περιβάλλοντος, όπου εδώ και χρόνια τα πρόστιμα από το ευρωπαϊκό δικαστήριο πέφτουν βροχή. Η Ελλάδα καταβάλλει δεκάδες εκατομμύρια ευρώ και έρχονται συνεχώς νέα. Τι σκοπεύετε να κάνετε;
Η κατάσταση είναι πάρα πολύ δύσκολη, γιατί η χώρα μας πληρώνει μεγάλα πρόστιμα για την έλλειψη υποδομών. Για έργα που δεν έγιναν, για έργα που έγιναν αλλά δεν έχουν αξιοποιηθεί σωστά έως τώρα, για την παράνομη απόθεση τοξικών ουσιών που δεν είχαμε ώς τώρα σχεδιασμό, γιατί δεν έχουμε προστατεύσει το φυσικό περιβάλλον, τα λιμναία οικοσυστήματα και τις περιοχές NATURA.
Είναι ατελεύτητος ο κατάλογος και τα δεκάδες εκατομμύρια ευρώ που αν τα είχαμε επενδύσει πριν από χρόνια τώρα θα είχαμε και τα έργα και την ανάπτυξη που φέρνουν και θέσεις εργασίας. Νομίζω ότι αυτή η κατάσταση αποδεικνύει τη μονομέρεια των προηγούμενων κυβερνήσεων που δεν επένδυσαν στο μέλλον, αλλά μόνον στην εξυπηρέτηση συγκεκριμένων συμφερόντων.
Σε κάθε περίπτωση εμείς έχουμε βάλει ένα πλάνο: το 2017 να γίνει το έτος που θα μειωθούν, ακόμα και να μηδενιστούν, τα πρόστιμα. Ετοιμάζουμε μια παρέμβαση που θα είναι ωφέλιμη και στα δημοσιονομικά της χώρας και θέλουμε να επιστρέψουν αυτοί οι πόροι στο περιβάλλον από μια άλλη σκοπιά.
Θέλουμε να δημιουργήσουμε υποδομές, θέσεις εργασίας και ταυτότητα περιβάλλοντος. Είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε μια τέτοια παρέμβαση. Σε ορισμένους τομείς έχει ήδη γίνει σπουδαίο έργο.
Η δημοσίευση του σχεδιασμού για τα επικίνδυνα απόβλητα φέρνει τον μηδενισμό του προστίμου. Εχει υπογραφεί η απόφαση και βρισκόμαστε σε καλό δρόμο για τα υπόλοιπα.
Στα τέλη Δεκεμβρίου επισκέφθηκα τον επίτροπο Βέλα και συμφωνήσαμε σε ένα πρόγραμμα για τις χωματερές. Καταφέραμε να εξασφαλίσουμε ένα κλίμα εμπιστοσύνης για τα στοιχεία που στέλνουμε στις Βρυξέλλες...
•Είναι όμως εύκολο να κλείσουμε τις χωματερές;
Νομίζω ότι η επικαιροποίηση των ΠΕΣΔΑ που έγινε στο τέλος της περασμένης χρονιάς και η ενεργοποίηση κονδυλίων του ΕΣΠΑ θα μας δώσει μέσα στο 2017 τη δυνατότητα να έχουμε σημαντικότατες υποδομές. Για να μην πω πλήρεις. Σύντομα θα είμαστε έτοιμοι να ανακοινώσουμε συγκεκριμένο πρόγραμμα.
•Ακόμη και για την Πελοπόννησο;
Σε αυτή την περίπτωση έχουμε βρει προσωρινές λύσεις εκτός περιφέρειας που μας επιτρέπουν να κλείσουμε τους ΧΑΔΑ. Θα έχουμε μια περιβαλλοντική αλληλεγγύη από περιοχές που έχουν προχωρήσει με τη διαχείριση των σκουπιδιών. Εχουμε βάλει στόχο να αποκτήσουν υποδομές όλες οι περιοχές μέσα σε αυτό το έτος.
•Παραλάβατε από τον προκάτοχό σας, τον Γιάννη Τσιρώνη, ένα φιλόδοξο νομοσχέδιο για την ανακύκλωση, έναν τομέα στον οποίο η χώρα μας δεν έχει να επιδείξει σοβαρές επιδόσεις. Σε ορισμένους τομείς υπάρχουν αμφισβητούμενα στοιχεία, γκρίζες ζώνες.
Από την πρώτη ημέρα ξεκινήσαμε συναντήσεις με επιμελητήρια, φορείς, αυτοδιοίκηση και βεβαίως τον Εθνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ). Ηταν μια εξαντλητική διαβούλευση και πήραμε όλες τις απόψεις.
Ο ΕΟΑΝ παρέδωσε την πρότασή του, που εξετάζεται από το υπουργείο για να καταλήξουμε σε ένα νομοσχέδιο που θα υλοποιεί την υποχρέωση που έχουμε ως χώρα να υπερδιπλασιάσουμε την ανακύκλωση. Είμαστε αποφασισμένοι να υπάρχει μια νέα σελίδα ανακύκλωσης στη χώρα μας που δεν θα εξαντλείται στη νομοθέτηση, αλλά θα φέρνει αλλαγή συμπεριφοράς και λειτουργίας της αγοράς και της αυτοδιοίκησης. Η πολιτεία θα το υποστηρίξει με κίνητρα και αντικίνητρα. Η σημερινή κατάσταση στη διαχείριση των απορριμάτων δεν μπορεί να συνεχιστεί. Δεν αντιστοιχεί στην πολιτική μας άποψη και επιπλέον θα φέρει νέα πρόστιμα.
•Υπάρχουν όμως σκιές από τη λειτουργία ορισμένων ρευμάτων ανακύκλωσης. Ακόμη και τα στοιχεία τους αμφισβητούνται, ενώ υπάρχουν διαμαρτυρίες ότι αποκλείονται οι μικροί παραγωγοί. Προβλέπονται μέτρα για μεγαλύτερη διαφάνεια;
Κεντρική επιλογή του νομοσχεδίου είναι η ενίσχυση της ανακύκλωσης από τους παραγωγούς και τους πολίτες, αλλά και την αυτοδιοίκηση που έχει τον βασικό ρόλο. Υπάρχουν όμως και άλλες πολύ σημαντικές στοχεύσεις, όπως η αξιοποίηση όλων των πόρων που καταβάλλουν οι πολίτες για την ανακύκλωση συσκευών και σήμερα διαφεύγουν.
Είτε δεν αποδίδονται στα συστήματα, είτε λιμνάζουν. Η ανακύκλωση δεν είναι χώρος επιχειρηματικού κέρδους και δεν πρέπει να αξιοποιούνται τα συστήματα για τέτοιες δραστηριότητες. Προφανώς θα υπάρχει εισόδημα για πολλούς επαγγελματίες, όχι όμως για τα συστήματα ανακύκλωσης που είναι μη κερδοσκοπικά.
Χρειάζεται επίσης να ενισχυθεί ο ελεγκτικός μηχανισμός και υποστηρικτικός χαρακτήρας του ΕΟΑΝ, γι' αυτό προβλέπουμε την ενίσχυση των υπηρεσιών του, ανοιχτή πρόσβαση στα δεδομένα για τους πολίτες, ενώ θα υπάρχουν δομές για τεχνική βοήθεια προς την αυτοδιοίκηση. Θα μπορέσουμε να περάσουμε σε μια «ενήλικη» φάση στην οποία όλη η ζωή μας θα έχει τη σφραγίδα της ανακύκλωσης.
•Μιλήσατε για κίνητρα και αντικίνητρα. Τι θα κερδίσει ο πολίτης;
Με βάση τις υποδομές που πρέπει να αποκτήσουν όλες οι περιφέρειες για την επεξεργασία των στερεών αποβλήτων και την εφαρμογή του τέλους ταφής, ο πολίτης έχει να ωφεληθεί απευθείας μέσα από τα δημοτικά τέλη. Οσο αναπτύσσεται η ανακύκλωση και η μείωση των σκουπιδιών θα υπάρχουν οφέλη για τον δήμο, τον επαγγελματία και τον πολίτη.
Ηρθε επιτέλους η ώρα οι δήμοι να εφαρμόσουν τους κανονισμούς καθαριότητας, που ψηφίζονταν από τα δημοτικά συμβούλια και έμεναν στα χαρτιά. Πιστεύω ότι η υγιής επιχειρηματικότητα, οι επαγγελματίες που θέλουν να προκόψουν τα μαγαζιά τους θα πιέσουν για να μπουν κανόνες και οι άδειες να βγαίνουν με βάση τους νόμους.
Να υπάρχει διαλογή στην πηγή, υποδομές κοντά στα μαγαζιά για το μπουκάλι, πλαστικό ή γυάλινο. Να σας πω ότι το 2017 πρέπει να κλείσει με ολοκληρωμένο σχέδιο για το οργανικό απόβλητο, που θα συγκεντρώνεται χωριστά στην πηγή, να συλλέγεται και να χρησιμοποιείται για την παραγωγή λιπάσματος σε όλη την Ελλάδα.
•Θα πάρετε μέτρα για τον περιορισμό της χρήσης της πλαστικής σακούλας;
Εχουμε υποχρέωση από την Κοινοτική Οδηγία μέσα σε δύο χρόνια να αναπροσαρμόσουμε την πολιτική μας. Σκεπτόμαστε την επιβολή κάποιου αντικινήτρου για να στραφούμε είτε στη σακούλα πολλών χρήσεων που θα κατασκευάζεται από υλικά τα οποία δεν θα επιβαρύνουν το περιβάλλον, είτε σε νέες πρακτικές συσκευασίας των υλικών. -Καλά όλα αυτά τα σχέδια, αλλά έχουν εξασφαλιστεί οι απαιτούμενοι πόροι για τις υποδομές;
Υπάρχουν προβλέψεις της τάξης των δύο δισ. ευρώ για τις δύο μεγάλες κατηγορίες, τα στερεά απόβλητα και για τα αστικά λύματα. Γνωρίζουμε ότι θα χρειαστούν περισσότεροι πόροι, ένα μέρος θα εξασφαλιστεί από το τέλος ανακύκλωσης που ήδη πληρώνουν οι πολίτες.
Θα χρειαστούμε όμως και τη μόχλευση ιδιωτικών επενδύσεων στην επεξεργασία των υλικών που θα συγκεντρώνονται από τα συστήματα ανακύκλωσης, γι' αυτό θα υπάρξουν προγράμματα στήριξης της επιχειρηματικότητας σε αυτούς τους τομείς και με αυτόν τον τρόπο να περάσουμε στην κυκλική οικονομία. Θα αντλούνται πόροι που θα χρησιμοποιούνται στην παραγωγή νέων υλικών και θέσεων εργασίας.
Απαντάμε λοιπόν ότι έχουμε επαρκείς πόρους για να ξεκινήσουμε, αλλά δεν είναι όσοι θα χρειαζόμαστε και γι' αυτό πρέπει να δημιουργήσουμε νέες πηγές χρηματοδότησης δράσεων. Εχουμε αυτή τη δυνατότητα γιατί το περιβάλλον είναι ταυτότητα της χώρας μας αλλά και αναπτυξιακός πόρος.
•Μια σημαντική εξέλιξη είναι η μαζική ανάρτηση των δασικών χαρτών. Είναι μια διαχρονική πληγή για τον πολίτη και τους επενδυτές. Είσαστε αισιόδοξος ότι θα φτάσουμε στην κύρωσή τους, γιατί στο παρελθόν έχουμε ακούσει πολλά;
Οι δασικοί χάρτες είναι μια από τις πολλές θετικές ειδήσεις, που ανοίγουν την πόρτα στη χώρα μας για την «επόμενη ημέρα», αλλά δεν είχαν τόσο έντονη δημοσιότητα.
Το Κτηματολόγιο προχωρά, όπως και οι δασικοί χάρτες που καλύπτουν το 32% των περιοχών και πρέπει να σας πω ότι αυτές τις ημέρες ολοκληρώθηκε η κωδικοποίηση της δασικής νομοθεσίας, που θα φέρει ταχεία επίλυση των προβλημάτων, περιορισμό του υποκειμενισμού στη διαχείριση του δάσους και της δημόσιας περιουσίας.
Ο στόχος είναι να έχουμε ένα κωδικοποιημένο και αποτυπωμένο σε ψηφιακή μορφή χάρτη για το περιβάλλον ώστε να υπάρχουν ξεκάθαροι κανόνες και ο καθένας να γνωρίζει τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται σε κάθε περιοχή. Το περιβάλλον δεν είναι χώρος σύγκρουσης αλλά σύνθεσης της κοινωνίας και της οικονομίας. Μαζί με την πολιτεία, έχουμε όλοι την ίδια ευθύνη για να το προστατεύσουμε και να το αξιοποιήσουμε.
•Να κλείσουμε με την ιδιωτικοποίηση του νερού. Υπήρξατε μέλος της πρωτοβουλίας για την προστασία του δημόσιου χαρακτήρα του, συμμετέχετε όμως σε μια κυβέρνηση που μέσω ΤΑΙΠΕΔ σχεδιάζει να πωλήσει νέα μετοχικά πακέτα της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ. Δεν είναι λίγο αντιφατικά όλα αυτά; Μήπως έχετε να πείτε μια πιο ευχάριστη είδηση για το συγκεκριμένο κοινωνικό αγαθό;
Το νερό είναι και παραμένει κοινωνικό αγαθό σε δημόσιο έλεγχο. Αυτή είναι η πολιτική μας τοποθέτηση που δεν έχει αλλάξει και η άποψη της κοινωνίας περιλαμβάνεται μάλιστα στην πρόταση που έχει καταθέσει ο πρωθυπουργός για τη συνταγματική αναθεώρηση.
Δεν πιστεύουμε ότι η δημιουργία ενός ιδιωτικού μονοπωλίου θα μπορέσει να λύσει τα διοικητικά και τα άλλα προβλήματα βιωσιμότητας που μπορεί να αντιμετωπίζουν κάποιοι φορείς διαχείρισης του νερού. Η μετατροπή ενός δημόσιου μονοπωλίου σε ιδιωτικό αποτελεί αδιέξοδη πολιτική, ακόμη και με μια καθαρά λογιστική, οικονομίστικη διάσταση.
Στηριζόμαστε στην απόφαση του ΣτΕ για την ΕΥΔΑΠ, που ισχύει και για την ΕΥΑΘ, ότι το 51% θα παραμένει στον έλεγχο του κράτους και με βάση αυτή την αφετηρία λέμε και σήμερα ότι δεν μιλάμε για ιδιωτικοποίηση του νερού. Παραμένει ανοιχτή μια συζήτηση, στο πλαίσιο του Υπερταμείου και όχι του ΤΑΙΠΕΔ, να εξετάσουμε τις δυνατότητες για να διαθέσουμε το επιπλέον ποσοστό που κατέχει το κράτος. Θα μπορεί να αξιοποιηθεί με κοινωνικές και δημοτικές προσφορές έτσι ώστε να ενισχύσουμε και τη μετοχική βάση των εταιρειών και να εξασφαλίσουμε καλύτερα οικονομικά μέσα για τις επενδύσεις σε υποδομές.
Θα μπορούσαμε να ανοίξουμε μια συζήτηση με τα Επιμελητήρια, τους δήμους και επιστημονικά ιδρύματα που διαθέτουν τεχνογνωσία. Μπορούμε να δεχτούμε και ιδιωτικούς πόρους, χωρίς όμως θα θίγεται το 51% που διασφαλίζει τον δημόσιο χαρακτήρα του νερού. Βάζουμε επίσης τρεις απαράβατους κανόνες: να κατοχυρώνονται τα κοινωνικά τιμολόγια για ευπαθείς ομάδες, να επιβραβεύονται όσοι κάνουν περιβαλλοντική διαχείριση και καταναλώνουν λιγότερες ποσότητες, καθώς και να διασφαλίζονται υψηλά επίπεδα ποιότητας για το πόσιμο νερό.
