Όπως δήλωσε σήμερα ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είπε στον Αμερικανό ομόλογό του Ντόναλντ Τραμπ, κατά τη διάρκεια της χθεσινής τηλεφωνικής συνομιλίας τους, ότι τα αμερικανικά στρατεύματα πρέπει να αποσυρθούν από τη Μανμπίιτζ στη βόρεια Συρία.
Χθες, πριν από την τηλεφωνική επικοινωνία με τον Τραμπ, ο Ερντογάν είπε πως η Τουρκία θα επεκτείνει τις στρατιωτικές της επιχειρήσεις στη Συρία στην πόλη Μάνμπιτζ, μια ενέργεια που θα μπορούσε ενδεχομένως να φέρει τις τουρκικές δυνάμεις ενώπιον εκείνων των ΗΠΑ.
Σε δηλώσεις που έκανε σε δημοσιογράφους μετά την κοινή συνέντευξη τύπου με τον ομόλογό του της Αυστρίας, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου επισήμανε ότι η Τουρκία δεν θα επιτεθεί εναντίον συριακών κυβερνητικών δυνάμεων εκτός εάν κινηθούν εναντίον της.
Ο Ντόνανλτ Τραμπ ζήτησε από τον Ρ.Τ. Ερντογάν «να περιορίσει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις και να μηδενιστεί κάθε πιθανότητα που θα ενείχε τον κίνδυνο να προκληθεί μια σύγκρουση μεταξύ των τουρκικών και των αμερικανικών δυνάμεων».
Η απάντηση του Ρ.Τ.Ερντογάν ήταν: «Πρώτα να σταματήσετε εσείς να εφοδιάζετε με όπλα τους Κούρδους και μετά θα σταματήσουμε εμείς την επίθεση» και κάπου εκεί τελείωσε η συνομιλία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Ρεξ Τίλερσον, πρότεινε την δημιουργία μιας ζώνης ασφαλείας στο βόρειο τμήμα της Συρίας, μήκους 30 χλμ., όπως δήλωσε ο Τσαβούσογλου.
«Ο Τίλερσον πρότεινε να σχηματιστεί μια ζώνη ασφαλείας μήκους 30 χιλιομέτρων και τόνισε ότι οι ΗΠΑ δεν επιθυμούν να έρθουν αντιμέτωπες με την Τουρκία στο βόρειο τμήμα της Συρίας», αναφέρει ο τηλεοπτικός σταθμός NTV, μεταφέροντας τις δηλώσεις Τσαβούσογλου.
Νωρίτερα, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ συζήτησε με τον Τίλερσον την πορεία των επιχειρήσεων στη βόρεια Συρία.
Ενόψει της συνεχόμενης στρατιωτικής επιχείρησης της Τουρκίας κατά των Κούρδων στην βόρεια Συρία τα πράγματα στο διπλωματικό μέτωπο έχουν αρχίσει να«θερμαίνονται» την στιγμή που το αμερικάνικο υπουργείο Εξωτερικών κατηγορεί την Ρωσία ότι προσπαθεί να«δημιουργήσει ένταση» ανάμεσα στις σχέσεις της Άγκυρας και της Ουάσιγκτον.
Η εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, Χέδερ Νάουερτ, κατηγόρησε την Ρωσία για διάδοση «προπαγάνδας» με δηλώσεις ότι η τουρκική επιχείρηση στην βόρεια Συρία είναι μια απάντηση στην αμερικανική παροχή όπλων σε κουρδοσυριακές πολιτοφυλακές.
«Νομίζω ότι θα ήθελαν να οδηγήσουν μια σφήνα μεταξύ δύο συμμάχων του ΝΑΤΟ, μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας, και νομίζω ότι αυτό είναι κάτι που δεν πρόκειται να συμβεί», δήλωσε η Νάουερτ σε συνέντευξη Τύπου στην Ουάσιγκτον την Τρίτη. «Δεν πρόκειται να επιτύχουν σε αυτό», πρόσθεσε.
Οι πολιτικοί αναλυτές Χάσαν Ουνάλ Χασάν Οκτάι εξήγησαν γιατί οι λανθασμένες πολιτικές των ΗΠΑ, και όχι οι προσπάθειες της Ρωσίας, ήταν εκείνες οι οποίες οδήγησαν τις σχέσεις Τουρκίας-ΗΠΑ στο σημερινό χαμηλό σημείο τους.
Ο Unal, επικεφαλής του τμήματος Διεθνών Σχέσεων στο πανεπιστήμιο Atilim στην Άγκυρα, ξεκίνησε εξηγώντας γιατί οι δηλώσεις της Νάουερτ ήταν γελοίες.
«Κανείς, εκτός από τις ίδιες τις ΗΠΑ δεν επιδεινώνει τις εντάσεις στις σχέσεις Τουρκίας-ΗΠΑ» υπογραμμίζει ο ακαδημαϊκός. «Η Ουάσιγκτον άπλα πρέπει να μάθει να κοιτάζεται στον καθρέφτη. Οι σχέσεις ανάμεσα στην Τουρκία και τις ΗΠΑ βρίσκονται σε κρίση όχι από την Ρωσία, αλλά από την παράλογη πολιτική της Αμερικής, και πρωτίστως από το σχέδιό της για την δημιουργία ενός «ευρύτερου Κουρδιστάν»».
Σύμφωνα με τον Unal, εφόσον το πρόγραμμα εξακολουθεί να κατέχει κεντρική θέση στη στρατηγική των ΗΠΑ για τη Μέση Ανατολή, οι προοπτικές για την αποκατάσταση στενών σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και Αμερικής θα παραμείνουν δυσοίωνες.
«Οι ΗΠΑ πρέπει να σταματήσουν ν’ αναζητούν δικαιολογίες και να επινοούν το ανύπαρκτο «ρωσικό δάκτυλο», και τελικά να καταλάβουν ότι το πρόβλημα είναι μ΄ αυτούς. Γιατί οι ΗΠΑ προσπαθούν επίμονα να δημιουργήσουν ένα κουρδικό κράτος παραβιάζοντας την εδαφική ακεραιότητα τεσσάρων χωρών στην περιοχή - της Τουρκίας, του Ιράν, του Ιράκ και της Συρίας. Θεωρούσαν ότι θα μπορούσαν να προχωρήσουν στην υλοποίηση αυτού του σχεδίου διατηρώντας ταυτόχρονα [καλές] σχέσεις με την Τουρκία. Αλλά ήταν πάντα προφανές ότι αργά ή γρήγορα η Τουρκία θα αντιταχθεί σε ένα τέτοιο σενάριο και θα στραφεί στην δύναμη (σ.σ. την ένοπλη σύρραξη), κάτι που παρατηρούμε σήμερα», δήλωσε ο πολιτικός επιστήμονας.
O «Κλάδος Ελαίας», η επιχείρηση που ξεκίνησε το Σάββατο η Τουρκία στη βόρεια Συρία εναντίον της κουρδικής πολιτοφυλακής Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG) περιπλέκει ακόμη περισσότερο την κατάσταση στην εμπόλεμη χώρα.
Οι διάφορες εμπλεκόμενες πλευρές και οι μεγάλες δυνάμεις που τις στηρίζουν προσπαθούν να θέσουν υπό τον έλεγχό τους όσα περισσότερα εδάφη μπορούν προκειμένου να ενισχύσουν τη θέση τους στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, σύμφωνα με δημοσίευμα του AFP, που αναμεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων. Ποιες επιπτώσεις θα έχει η τουρκική επιχείρηση στην Αφρίν στην εξέλιξη της σύγκρουσης;
Αφρίν, μια περιοχή στρατηγικής σημασίας
Ο κουρδικός θύλακας Αφρίν βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της επαρχίας του Χαλεπιού και συνορεύει με την Τουρκία στα δυτικά και τα βόρεια και με περιοχές που έχουν υπό τον έλεγχό τους Σύροι αντάρτες, που στηρίζονται από την Άγκυρα, στα νότια και τα ανατολικά.
Για την Άγκυρα στόχος είναι να εκδιώξει από τα σύνορά της την ισχυρή κουρδική πολιτοφυλακή YPG, την οποία θεωρεί «τρομοκρατική» οργάνωση. Όμως αυτή έχει τη στήριξη των ΗΠΑ και είναι σημαντικός τους εταίρος στη μάχη κατά των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους.
Η επιχείρηση ενδέχεται να επιτρέψει στην Τουρκία να εδραιώσει την επιρροή της στη βορειοδυτική Συρία αλλά και στις συμμαχικές της δυνάμεις των ανταρτών να θέσουν υπό τον έλεγχό τους περισσότερα εδάφη, εκτιμούν ειδικοί.
«Με αυτό τον τρόπο τα εδάφη των ανταρτών θα ενωθούν για πρώτη φορά εδώ και καιρό» στη βόρεια Συρία, εκτιμά ο Άρον Λουντ, ειδικός του αμερικανικού ιδρύματος Century, αναφερόμενος στις περιοχές που ελέγχουν οι αντάρτες στο Χαλέπι και στη γειτονική επαρχία Ιντλίμπ.
«Ο τομέας των ανταρτών θα είναι έτσι πιο βιώσιμος και θα μπορεί να εξακολουθεί να διαφεύγει του ελέγχου του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ χάρη στην ξένη χρηματοδότηση και την προστασία από το εξωτερικό», προσθέτει. Σύμφωνα με τον Τσαρλς Λίστερ, ειδικό στη Συρία στο αμερικανικό κέντρο Middle East Institute, η Άγκυρα και η Ουάσινγκτον ενδέχεται να διαπραγματευτούν μια συμφωνία.
Οι Κούρδοι θα κρατήσουν τα ημιαυτόνομα εδάφη τους στη βορειοανατολική Συρία με αντάλλαγμα την αμερικανική στήριξη «για μια αντίστοιχη περιοχή, υπό τον έλεγχο της συριακής αντιπολίτευσης, στα βορειοδυτικά», εκτιμά.
Κέρδος για τη συριακή κυβέρνηση;
Η τουρκική στρατιωτική πίεση ενδέχεται επίσης να ωθήσει τη YPG να συμφιλιωθεί με τη συριακή κυβέρνηση μέσω της μεσολάβησης της Ρωσίας. Κούρδοι αξιωματούχοι έχουν δηλώσει στο AFP ότι η Μόσχα τους πρότεινε να τους προστατεύσει από την Τουρκία, αν παρέδιδαν τα εδάφη που ελέγχουν στη Δαμασκό. Όταν αυτοί αρνήθηκαν, η Ρωσία απέσυρε την αεροπορική στήριξη που τους παρείχε.
Σύμφωνα με τον Λουντ, «ο Άσαντ και η Ρωσία ίσως καταλήξουν σε συμφωνία με τους Κούρδους: θα σας στείλουμε στρατεύματα και ο τομέας αυτός της Αφρίν θα είναι υπό την προστασία μας». Σε αντάλλαγμα οι Κούρδοι θα πρέπει να δεσμευθούν να κάνουν υποχωρήσεις απέναντι στη Δαμασκό σε ό,τι αφορά την αυτονομία τους.
Χάρη στη στήριξη της Μόσχας η Δαμασκός κατάφερε να ανακτήσει τον έλεγχο περισσότερο από του μισού της Συρίας.
Τί επιπτώσεις θα έχει στο ΙΚ;
Μετά την άνοδο του ΙΚ το 2014, οι Κούρδοι έχουν αναχθεί σε βασικό αντίπαλό τους, σημειώνοντας σημαντικές νίκες εναντίον τους. Οι Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF), ένας κουρδοαραβικός συνασπισμός που στηρίζεται από τις ΗΠΑ και στον οποίο η YPG έχει ηγετικό ρόλο, εκδίωξαν τους τζιχαντιστές από τη βόρεια και βορειοανατολική Συρία.
Οι SDF κατηγορούν την Τουρκία ότι με την επιχείρησή της τώρα «στηρίζει ξεκάθαρα» το ΙΚ, ενώ καταγγέλλουν ότι η Άγκυρα «στρέφει» την προσοχή των Κούρδων προς την Αφρίν, αναγκάζοντάς τους να παραμελήσουν τους τζιχαντιστές.
Παρά την απώλεια βασικών προπυργίων του, το ΙΚ «εξακολουθεί να διαθέτει μια όχι αμελητέα δύναμη στο τρίγωνο στα συρο-ιρακινά σύνορα, με χιλιάδες μαχητές», προειδοποιούν οι SDF.
«Το ΙΚ προσπαθεί να ξεκινήσει μια εξέγερση εναντίον των ΗΠΑ και των τοπικών τους εταίρων στη Συρία», υπογραμμίζει ο Νίκολας Έρας, ειδικός του Centre for a New American Security. «Αν η προσοχή της YPG αποσπαστεί από τις ενέργειες της Τουρκίας στην Αφρίν, το ΙΚ θα έχει μια πραγματική ευκαιρία να χτυπήσει»στα ανατολικά, προειδοποιεί.
Και η διαδικασία ειρήνευσης;
Η τουρκική επιχείρηση συμπίπτει με τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις που είναι προγραμματισμένες να διεξαχθούν μέχρι και το τέλος του μήνα. Συνομιλίες υπό την αιγίδα του ΟΗΕ διεξάγονται σήμερα και αύριο στη Βιένη, ενώ στις 30 Ιανουαρίου στο Σότσι (νότια Ρωσία) θα πραγματοποιηθεί το «Κογκρέσο Εθνικού Διαλόγου».
Διευρύνοντας «την περιοχή ελέγχου» στη βόρεια Συρία, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν «θα μπορεί να επηρεάζει ακόμη περισσότερο το μέλλον της Συρίας», υπογραμμίζει ο Έρας.
