Ο Γαληνός της Ικαρίας” – Το νέο βιβλίο της Φίλιας Ξυλά – Παττακού
Κυκλοφόρησε το δεύτερο μυθιστόρημα της Φίλιας Ξυλά – Παττακού, με τίτλο “Ο Γαληνός της Ικαρίας” (εκδόσεις Νότιος Άνεμος). Κεντρικό πρόσωπο είναι ο Κωνσταντής Καβαρλίγκος, Ικαριώτης που η ανάγκη για εργασία τον οδηγεί σε περιπλανήσεις με αφετηρία το 1881 όταν ήταν δεν ήταν 17 ετών, μέχρι να επιστρέψει, μετά από πολλά χρόνια πίσω.
Mέσα από τις περιπλανήσεις του Κωνσταντή Καβαρλίγκου “περνούν” όλες οι ιστορικές περίοδοι που σημάδεψαν την μετέπειτα πορεία της χώρας μας. Η μετανάστευση, άλλοτε περιστασιακή, άλλοτε μεγαλύτερης διάρκειας προς την Τουρκία και ειδικά τα μικρασιατικά παράλια με τον ελληνισμό τους, τυπικά “εσωτερική” αφού τότε η Ικαρία ήταν κατακτημένη από τους Τούρκους, άλλοτε προς άλλες χώρες με έντονη την παρουσία της ελληνικής παροικίας, όπως η Αίγυπτος. Φυσικά η Αμερική η χώρα των ευκαιριών όπως γράφει στον Κωνσταντή, ένας παιδικός του φίλος ο Λεωνίδας, που όταν ρίζωσε εκεί έγινε Λήο.
Το φευγιό για την Αθήνα και η αναζήτηση μίας καλύτερης τύχης από τις λιγοστές δυνατότητες και τη μεγάλυ καταπόνηση που έδινε η περιορισμένη κτηνοτροφική και αγροτική δραστηριότητα στο νησί, αλλά και οι εργολαβικές “έξοδοι” σε άλλους τόπους για την καρβουνοποιία, στην οποία ήταν ξακουστοί οι Ικαριώτες.
Στο λεκανοπέδιο Αττικής ο Κωνσταντής βρίσκεται μετά από διάφορες περιπλανήσεις σαν εργάτης στου Φιξ, αλλά και σαν μικροεπιχειρηματίας – ταβερνιάρης, σαν λιγνιτωρύχος στο Λαύριο. Άλλος ένας σταθμός, επίπονου και μικρού μεροκάματου, δείγμα των συνθηκών εργασίας της εποχής, όμως η τύχη τον φέρνει θετικό πρωταγωνιστή σε ένα εργατικό ατύχημα, αφού γλιτώνει κόσμο και ο Σερπιέρης, το αφεντικό των μεταλλείων τον παρασημοφορεί και του δίνει τη δυνατότητα με συστατική επιστολή να εργαστεί στη Μασσαλία στο νοσοκομείο, σε μία εργασία σαφώς πιο ασφαλή για τη σωματική του ακεραιότητα και τη ζωή του από τις στοές του Λαυρίου.
Επίσης αποτυπώνεται ο καθοριστικός ρόλος των λιμανιών στην κινητικότητα εμπορευμάτων, αλλά και ανθρώπων, έτσι ο Κωνσταντής βρίσκεται για χρόνια στη Μασσαλία και εργάζεται εκεί., αλλά και περιγράφει τη ζωή με κέντρο το λιμάνι.
Μέσα από την ανθρώπινη ιστορία, εξελίσσονται έστω δια της “διαθλάσεως” οι Βαλκανικοί πόλεμοι, ο Α’ Παγκόσμιος πόλεμο, η απελευθέρωση των νησιών του Αιγαίου και η ενσωμάτωσή τους στο ελληνικό κράτος, η Μικρασιατική καταστροφή, χρονική περίοδος που ο Κωνσταντής έχει ήδη επιστρέψει και έχει εγκατασταθεί ξανά στην Ικαρία και ακολούθως ο Β’ Παγκόσμιος πόλεμος, η γερμανοϊταλική κατοχή, αλλά και το μεγάλο προσφυγικό ρεύμα προς την Τουρκία, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική, που ο Κωνσταντής λόγω ηλικίας δεν μπορεί, ίσως και να μην ήθελε να το ακολουθήσει και μένει στο νησί του.
Ο χαρακτηρισμός “Γαληνός” δεν είναι ούτε τυχαίος, ούτε αυθαίρετος, αφού ο Καβαρλίγκος είχε μοναδικές γνώσεις ειδικά για τις θεραπευτικές ιδιότητες των βοτάνων της ικαριακής γης, που σε συνδυασμό με την πολύχρονη εργασία του σε νοσοκομείο της Γαλλίας, τον έκαναν να προσφέρει θεραπευτικές υπηρεσίες στους συμπατριώτες του που σε αυτόν έβρισκαν αποκούμπι σε ένα νησί που ειδικά στο δυσπρόσιτο χωριό του, η Υγεία, δεν ήταν – δυστυχώς – υπόθεση για την οποία το κράτος είχε έστω και τη στοιχειώδη δραστηριότητα στήριξής της.
Μαζί με τον πράο χαρακτήρα του, η προσφορά του αυτή συνετέλεσαν στο να μείνει η ανάμνησή του στο χωριό, σαν ένα ιδιαίτερα αγαπητό πρόσωπο.
Εδώ λοιπόν πρέπει να τονίσουμε ότι ο Κωνσταντής Καβαρλίγκος, υπήρξε υπαρκτό πρόσωπο και όπως σημειώνει η συγγραφέας που είχε συλλέξει μαρτυρίες από το συγγενικό περιβάλλον του Κωνσταντή: “Στην αφήγηση συνυπάρχουν πρόσωπα πραγματικά και φανταστικά, όπως οι παιδικές μου μνήμες και η ατμόσφαιρα του νησιού μου έπλασαν. Είναι αυτός που έφυγε και δεν ξαναγύρισε ποτέ στην πατρίδα του. Είναι ο μετανάστης, που δεν άντεξε μακριά από τον τόπο του, αλλά και ούτε προσπάθησε να αφομοιωθεί. Είναι ο ναυτικός που ταξίδεψε στις πέντε θάλασσες. Είναι ο Κωνσταντής που επιστρέφει”. Ο Κωνσταντής γεννήθηκε το 1865 στο χωριό Μαγγανίτης της Ικαρίας και απεβίωσε στις 7 Ιουλίου 1946.
Όπως αναφέρουν μεταξύ άλλων, οι εκδόσεις «Νότιος Άνεμος»: «Κυκλοφόρησε το νέο βιβλίο της Φίλιας Ξυλά-Παττακού , με τίτλο «Ο Γαληνός της Ικαρίας» και περιεχόμενο την μυθιστορηματική βιογραφία ενός από τους πρώτους πρακτικούς γιατρούς της Ικαρίας που έζησαν και έδρασαν το πρώτο μισό του περασμένου αιώνα.
Προσωπικότητα ιδιαίτερη ο Κωσταντής Καβαρλίγκος έφυγε νέος από την Ικαρία σε αναζήτηση καλύτερης ζωής.
Μέσα από μια περιπετειώδη διαδρομή πέρασε από την επιχείρηση του πρώτου παραγωγού μπύρας του ελληνικού βασιλείου, από την μεταλλευτική επιχείρηση του αμφιλεγόμενου Σερπιέρη στο Λαύριο κι από εκεί κατέληξε με ένα παιχνίδι της τύχης πρακτικός νοσοκόμος στην Μασσαλία.
Η νοσταλγία για την πατρίδα του δεν τον άφησε να ριζώσει ούτε εκεί αλλά βήμα βήμα τον έφερε πάλι στην γενέθλια γη στην οποία έμεινε ως το τέλος της ζωής του βοηθώντας τους συμπατριώτες του με τις ιατρικές γνώσεις που είχε αποκτήσει. Δίκαια του έμεινε το παρατσούκλι «Γαληνός» το οποίο συνοδεύει μέχρι σήμερα κάποιους απογόνους του.
Βιβλίο καλογραμμένο, επιμελημένο άψογα, με ροή και γρήγορη πλοκή, μας φέρνει μεταξύ άλλων σε επαφή με τις
ιδιαιτερότητες και τις δυσκολίες της ζωής στην Ικαρία πριν από 100 χρόνια. Παράλληλα δείχνει την θέληση των κατοίκων να μην την εγκαταλείπουν ούτε κι όταν συναντούν «τα καλύτερα».
Η συγγραφέας
Η Φίλια Ξυλά – Παττακού γεννήθηκε στο Σικάγο των ΗΠΑ από γονείς με καταγωγή τη Χίο και την Ικαρία. Ήρθε στην Ελλάδα το 1974. Σπούδασε στη σχολή Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστημών του ΕΚΠΑ. Είναι παντρεμένη με τον Κώστα Παττακό και έχουν δύο παιδιά. Εργάζεται στο Υπουργείο Εσωτερικών. Το 2015 εξέδωσε το πρώτο της μυθιστόρημα στα αγγλικά με τίτλο “The russuit of happoness, an Icarian story”. Η αποδοχή που είχε το μυθιστόρημα στο εξωτερικό, την ενθάρρυνε να το μεταφέρει και να το εκδώσει στην Ελλάδα με τίτλο: “Το κυνήγι της ευτυχίας: Μία ικαριώτικη ιστορία σε τέσσερις ηπείρους” (εκδόσεις Νότιος Άνεμος). “Ο Γαληνός της Ικαρίας”, είναι το δεύτερό της μυθιστόρημα. Η φωτογραφία στο εξώφυλλο είναι από την παρασημοφόρηση του Κ. Καβαρλίγκου από τον Σερπιέρη για το ρόλο του στη διάσωση εργατών στο εργατικό ατύχημα στα μεταλλεία του Λαυρίου.
Ιnfo
Συγγραφέας: Φίλια Ξυλά-Παττακού
Εκδόσεις: ΝΟΤΙΟΣ ΑΝΕΜΟΣ – Έτος έκδοσης: 2020
Διαστάσεις: 14 x 21 εκ. ISBN: 978-960-9511-77-3 Αριθμός σελίδων: 122
