Μια μάχη που κρατάει από πολύ παλιά αλλά τώρα αναζωπυρώνεται ξανά, προκαλώντας ανησυχία στη διεθνή κοινότητα.
Για εβδομάδες τώρα, Παλαιστίνιοι διαδηλωτές συγκρούονται με την ισραηλινή αστυνομία καθημερινά μέσα και γύρω από την Παλιά Πόλη της Ιερουσαλήμ, που φιλοξενεί σημαντικούς θρησκευτικούς χώρους ιερούς για τους Εβραίους, τους Χριστιανούς και τους Μουσουλμάνους και αποτελεί το συναισθηματικό επίκεντρο της σύγκρουσης στηΜέση Ανατολή.
Τη Δευτέρα στήθηκε σκηνικό πολέμου με σειρήνες και ρουκέτες από τη μία και αεροπορικές επιδρομές με νεκρούς από την άλλη, στη Λωρίδα της Γάζας.
Η Ιερουσαλήμ είναι η σκηνή βίαιων συγκρούσεων μεταξύ Εβραίων και Αράβων για 100 χρόνια και παραμένει μια από τις πιο αμφισβητούμενες πόλεις στη γη. Οι τελευταίες συγκρούσεις ξεκίνησαν πριν από ένα μήνα λόγω της κίνησης της ισραηλινής πλευράς να μπλοκάρει κάποιες παλαιστινιακές συγκεντρώσεις στις αρχές του μουσουλμανικού ιερού μήνα του Ραμαζανιού. Μετά την χαλάρωση αυτών των περιορισμών, οι εντάσεις για ένα σχέδιο εκδίωξης δεκάδων Παλαιστινίων από μια γειτονιά της ανατολικής Ιερουσαλήμ συνέχισαν να πυροδοτούν αντιπαραθέσεις.
Τη Δευτέρα το πρωί, εκατοντάδες Παλαιστίνιοι τραυματίστηκαν σε συγκρούσεις μεταξύ διαδηλωτών, που έριξαν πέτρες, και της αστυνομίας, που απάντησε με δακρυγόνα και σφαίρες από καουτσούκ. Αστυνομικοί τραυματίστηκαν επίσης.
Πρωτεύουσα δύο λαών
Το Ισραήλ θεωρεί την Ιερουσαλήμ ως «ενοποιημένη, αιώνια» πρωτεύουσα. Είχε καταλάβει την ανατολική Ιερουσαλήμ, η οποία περιλαμβάνει την Παλιά Πόλη, στον πόλεμο της Μέσης Ανατολής του 1967, μαζί με τη Δυτική Οχθη και τη Γάζα. Οι Παλαιστίνιοι θέλουν αυτές τις περιοχές για το μελλοντικό τους κράτος, με την ανατολική Ιερουσαλήμ να χρησιμεύει ως πρωτεύουσα τους. Ομως το Ισραήλ προσάρτησε το ανατολικό τμήμα της πόλης σε μια κίνηση που δεν αναγνωρίζεται διεθνώς.
Η μοίρα της ανατολικής Ιερουσαλήμ υπήρξε ένα από τα πιο ακανθώδη ζητήματα στην ειρηνευτική διαδικασία, η οποία σταμάτησε πριν από μια δεκαετία.
Οι Ισραηλινοί τη Δευτέρα ήταν έτοιμοι να σηματοδοτήσουν την Ημέρα της Ιερουσαλήμ, μια εθνική εορτή για την «προσάρτηση», η οποία τελικά ματαιώθηκε λόγω της έκρυθμης κατάστασης. Τα τελευταία χρόνια, χιλιάδες Ισραηλινοί - κυρίως θρησκευτικοί εθνικιστές - διαδηλώνουν στην Παλιά Πόλη, συμπεριλαμβανομένης της πυκνοκατοικημένης Μουσουλμανικής Συνοικίας, σε μια κίνηση που θεωρείται προκλητική από πολλούς Παλαιστίνιους.
Τις τελευταίες ημέρες, σκληροπυρηνικοί Ισραηλινοί έχουν διοργανώσει διάφορα γεγονότα στην ανατολική Ιερουσαλήμ, με αποτέλεσμα να ξεσπάσουν διάσπαρτες, βίαιες διαμάχες με Παλαιστίνιους.
Η ιερή κορυφή του λόφου
Οι συγκρούσεις της Δευτέρας πραγματοποιήθηκαν μέσα και γύρω από το Τζαμί Αλ-Ακσα στην Παλιά Πόλη. Το τζαμί είναι η τρίτη πιο ιερή τοποθεσία στο Ισλάμ και βρίσκεται σε ένα εκτεταμένο οροπέδιο που φιλοξενεί επίσης τον εμβληματικό χρυσό Θόλο του Βράχου. Οι μουσουλμάνοι αναφέρονται σε αυτόν ως «Ευγενές Καταφύγιο».
Το περιτοιχισμένο οροπέδιο είναι επίσης ο ιερότερος χώρος για τους Εβραίους, που το ονομάζουν Ορος του Ναού, επειδή ήταν η θέση των βιβλικών ναών. Οι Ρωμαίοι κατέστρεψαν τον Δεύτερο Ναό το 70 μ.Χ., και μόνο το Δυτικό Τείχος απέμεινε. Τα τζαμιά χτίστηκαν αιώνες αργότερα.
Η γειτονική Ιορδανία χρησιμεύει ως θεματοφύλακας του σημείου, που είναι ανοιχτό για τουρίστες σε συγκεκριμένες ώρες, αλλά μόνο οι μουσουλμάνοι επιτρέπεται να προσεύχονται εκεί. Το Δυτικό Τείχος είναι ο πιο ιερός χώρος όπου οι Εβραίοι μπορούν να προσεύχονται.
Τα τελευταία χρόνια, ομάδες θρησκευτικών και εθνικιστών Εβραίων που συνοδεύονται από την αστυνομία επισκέπτονται το συγκρότημα σε μεγάλους αριθμούς και κάνουν προσευχές κατά παράβαση των κανόνων που θεσπίστηκαν μετά το 1967 από το Ισραήλ, την Ιορδανία και τις μουσουλμανικές θρησκευτικές αρχές. Οι Παλαιστίνιοι θεωρούν τις συχνές επισκέψεις και τις απόπειρες προσευχής από Εβραίους ως πρόκληση, που συχνά πυροδοτεί συγκρούσεις ή σοβαρότερη βία.
Μερικοί Ισραηλινοί λένε ότι ο τόπος αυτός πρέπει να είναι ανοιχτός σε όλους τους προσκυνητές. Οι Παλαιστίνιοι αρνούνται, φοβούμενοι ότι το Ισραήλ θα καταλάβει τελικά τον σημείο ή θα το διχοτομήσει. Ισραηλινοί αξιωματούχοι λένε ότι δεν έχουν καμία πρόθεση να αλλάξουν το status quo.
Πολιτικές διάκρισης
Οι Εβραίοι που γεννήθηκαν στην Ανατολική Ιερουσαλήμ είναι Ισραηλινοί πολίτες, ενώ στους Παλαιστινίους από την Ανατολική Ιερουσαλήμ χορηγείται ένα έγγραφο μόνιμης διαμονής που μπορεί να ανακληθεί εάν ζουν έξω από την πόλη για μεγάλο χρονικό διάστημα. Μπορούν να υποβάλουν αίτηση για υπηκοότητα, αλλά είναι μια μακρά και αβέβαιη διαδικασία και οι περισσότεροι επιλέγουν να μην το κάνουν επειδή δεν αναγνωρίζουν τον έλεγχο του Ισραήλ.
Το Ισραήλ έχει χτίσει εβραϊκούς οικισμούς στην ανατολική Ιερουσαλήμ που φιλοξενούν περίπου 220.000 ανθρώπους. Εχει περιορίσει σοβαρά την ανάπτυξη των παλαιστινιακών γειτονιών, οδηγώντας σε υπερπληθυσμό και μη εξουσιοδοτημένη κατασκευή χιλιάδων σπιτιών που κινδυνεύουν να κατεδαφιστούν.
Η ισραηλινή ομάδα δικαιωμάτων B’Tselem και το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με έδρα τη Νέα Υόρκη έχουν αναφερθεί στις πολιτικές που επιφέρουν διακρίσεις στην ανατολική Ιερουσαλήμ σε πρόσφατες εκθέσεις που υποστηρίζουν ότι το Ισραήλ είναι ένοχο για το έγκλημα του «απαρτχάιντ» (σ.σ. διαχωρισμός). Το Ισραήλ απορρίπτει αυτούς τους ισχυρισμούς, λέγοντας ότι οι κάτοικοι της Ιερουσαλήμ αντιμετωπίζονται ισότιμα.
Απειλές έξωσης
Οι πρόσφατες νυχτερινές συγκρούσεις ξεκίνησαν στις αρχές του Ραμαζανιού, όταν η ισραηλινή αστυνομία έστησε οδοφράγματα έξω από την Πύλη της Δαμασκού στην Παλιά Πόλη, ένα δημοφιλές σημείο συγκέντρωσης μετά τις βραδινές προσευχές κατά τη διάρκεια του ιερού μήνα, όταν οι Μουσουλμάνοι νηστεύουν από την αυγή έως το σούρουπο. Αργότερα τα αφαίρεσαν, αλλά στη συνέχεια κλιμακώθηκαν οι διαμαρτυρίες για τις απειλές έξωσης δεκάδων παλαιστινιακών οικογενειών από τη γειτονιά Σεΐχ Τζαρά της ανατολικής Ιερουσαλήμ.
Οι οικογένειες αυτές έχουν εμπλακεί σε μια μακρά νομική μάχη με Εβραίους εποίκους που επιδιώκουν να αποκτήσουν περιουσία σε πολυσύχναστες παλαιστινιακές γειτονιές λίγο έξω από την Παλιά Πόλη. Το Ισραήλ κάνει λόγο για ιδιωτική διαμάχη περί ακινήτων, αλλά τα δεινά των οικογενειών αυτών έχουν προσελκύσει την παγκόσμια προσοχή.
Γενική αναταραχή
Οι συγκρούσεις στην Ιερουσαλήμ, και ιδιαίτερα στην Αλ-Ακσα, συχνά αντηχούν σε ολόκληρη την περιοχή.
Η παλαιστινιακή σουνιτική παραστρατιωτική οργάνωση Χαμάς, η οποία κυβερνά τη Γάζα, έχει καλέσει σε μια νέα ιντιφάντα ή εξέγερση, όπως αυτή που πυροδοτήθηκε από την επίσκεψη ενός Ισραηλινού πολιτικού στην Αλ Ακσα το 2000. Οι πολιτοφύλακες της Γάζας έριξαν πυραύλους και μπαλόνια με εμπρηστικές συσκευές σε υποστήριξη των διαδηλωτών καθώς η άτυπη κατάπαυση του πυρός με το Ισραήλ άρχισε να ξεφτίζει.
Ακολούθησαν διαμαρτυρίες στη κατεχόμενη Δυτική Οχθη και σε αραβικές κοινότητες στο Ισραήλ. Μια σειρά θανατηφόρων πυροβολισμών στη Δυτική Οχθη την περασμένη εβδομάδα έχει επίσης αυξήσει τις εντάσεις.
Η Ιορδανία και άλλα αραβικά έθνη που έχουν φιλικούς δεσμούς με το Ισραήλ έχουν καταδικάσει την καταστολή κατά των διαδηλώσεων, ενώ ο μεγαλύτερος εχθρός του Ισραήλ - το Ιράν - ενθάρρυνε τις παλαιστινιακές επιθέσεις. Οι ΗΠΑ και η ΕΕ καταδίκασαν τη βία και εξέφρασαν ανησυχία για τις εξώσεις.
