- +
«Τσιμπάει», μήνα με τον μήνα, η ακρίβεια σε βασικά είδη διατροφής και προϊόντα πρώτης ανάγκης, με τους σχετικούς υποδείκτες τιμών καταναλωτή να σημειώνουν μέχρι και διψήφιες αυξήσεις μέσα σε έναν χρόνο. Το «καμπανάκι» που χτύπησε την άνοιξη, με αφορμή τις ανατιμήσεις στο πασχαλινό τραπέζι, εξελίσσεται σε βαριά καμπάνα για το καλάθι των νοικοκυριών.
Μια ματιά στα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. αποτυπώνει σε αριθμούς αυτό που διαπιστώνουν εμπειρικά οι καταναλωτές, κάθε φορά που επισκέπτονται το σούπερ μάρκετ και βλέπουν τον λογαριασμό στο ταμείο όλο και πιο φουσκωμένο για τις ίδιες αγορές. Μπορεί η ετήσια αύξηση στον Γενικό Δείκτη Τιμών Καταναλωτή να συγκρατήθηκε στο 1%, όμως οι αυξήσεις σε συγκεκριμένα είδη διατροφής ξεπέρασαν το 15%, ενώ οι τιμές της ενέργειας απογειώθηκαν, με αυξήσεις από 30% στο πετρέλαιο ώς και 60% στο φυσικό αέριο.
Ενδεικτικά, οι κυριότερες μεταβολές τιμών από τη σύγκριση των δεικτών του Ιουνίου του 2021 με τον Ιούνιο του 2020 στα είδη διατροφής διαμορφώθηκαν ως εξής: αρνί και κατσίκι 17%, άλλα βρώσιμα έλαια (πλην ελαιόλαδου) 15%, πατάτες 8,6%, ψάρια νωπά 4,1%, τυριά 2,5%, ελαιόλαδο 1,3%, πουλερικά 1,2%, λαχανικά νωπά 1,2%.
Ο μέσος όρος αυξήσεων στα είδη διατροφής και τα μη αλκοολούχα ποτά συγκρατήθηκε στο 0,4%, καθώς μειώθηκαν οι τιμές σε προϊόντα όπως οι χυμοί και το γιαούρτι, όμως από τον Μάιο και μετά η ανοδική τάση επιταχύνεται, με μηναία αύξηση του δείκτη τιμών στο 1%.
Πρωταθλητές στη διατροφική ακρίβεια το φετινό καλοκαίρι είναι τα φρούτα, καθώς η ΕΛ.ΣΤΑΤ. διαπιστώνει αυξήσεις 20,4% μέσα σε έναν μόλις μήνα, από το Μάιο στον Ιούνιο. Χαρακτηριστικό είναι ότι υποδείκτης τιμών καταναλωτή στα φρούτα σκαρφάλωσε από το 102 τον Ιανουάριο στο 125,37 τον Ιούνιο, με αύξηση πάνω από 23 μονάδες βάσης σε ένα εξάμηνο, τιμή που μεταφράζεται σε ποσοστιαία αύξηση 22,5%.
Στον... κακό μας τον καιρό αποδίδει τις υπέρογκες αυξήσεις στα φρούτα ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Παραγωγών - Πωλητών Λαϊκών Αγορών, Παντελής Μόσχος. Οσο για τις συνολικές ανατιμήσεις στα αγροτικά προϊόντα, παραδέχεται ότι ευθύνονται οι αυξήσεις στο κόστος της παραγωγής (λιπάσματα, ζωοτροφές, πετρέλαιο, μεταφορικά κ.ά.), τις οποίες υπολογίζει από 10%-20%.
«Τον Μάρτιο με Απρίλιο, είχε μια παγωνιά που είχε να γίνει στην αγροτική παραγωγή 20 χρόνια. Ολα τα πρώιμα φρούτα, ροδάκινα, βερίκοκα, κεράσια, είχαν τεράστιες καταστροφές. Οι ποσότητες είναι πάρα πολύ λίγες, γι’ αυτό έχουν αυξηθεί πολύ οι τιμές. Το συμπύρηνο ροδάκινο (η πιο φθηνή κατηγορία), που προορίζεται για κονσερβοποίηση και εξάγεται σε όλο τον κόσμο, από 3-4 λεπτά το κιλό, πήγε στα 40 λεπτά χονδρική. Τα φρέσκα ροδάκινα πουλιούνται στη χονδρική 1-1,5 ευρώ και στη λιανική πάνω από 2,5-3 ευρώ, αν και στις λαϊκές αγορές θα τα βρείτε φθηνότερα», μας λέει ο κ. Μόσχος.
Ο ίδιος προσθέτει ότι η παγωνιά έπληξε εξίσου Ιταλία και Ισπανία, χώρες από τις οποίες εισάγαμε προϊόντα, όταν υπήρχε έλλειψη, ενώ αναμένεται έκτακτο κονδύλι για να αποζημιωθούν οι παραγωγοί.
Ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Καταναλωτών, Γιώργος Λεχουρίτης, δεν συμμερίζεται την άποψη ότι για την ακρίβεια ευθύνεται μόνο η κακοκαιρία και οι ανατιμήσεις στις πρώτες ύλες και κάνει λόγο για φαινόμενα αισχροκέρδειας.
«Ως ΙΝΚΑ είχαμε προειδοποιήσει εγκαίρως ότι η ακρίβεια θα πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις το καλοκαίρι. Δυστυχώς, επιβεβαιωθήκαμε, αφού το υπουργείο Ανάπτυξης παραμένει απλός παρατηρητής, χωρίς να κάνει τίποτα. Εμείς ως καταναλωτές, δυστυχώς, βιώνουμε την ακρίβεια καλά στο πετσί μας σε όλο το φάσμα της αγοράς. Στα καύσιμα, οι αυξήσεις από τον Σεπτέμβριο αγγίζουν τα 20%, ενώ σε τρόφιμα και είδη υγιεινής οι αυξήσεις κυμάνθηκαν από 4% - 15% μέχρι τον Απρίλιο - Μάιο και τώρα κοντεύουμε να φτάσουμε το 20%».
Ο πρόεδρος του ΙΝΚΑ επιμένει ότι οι αυξήσεις σε επώνυμα προϊόντα σούπερ μάρκετ είναι πολύ μεγαλύτερες από το 2,2% που διαπιστώνει για παράδειγμα η εταιρεία ερευνών ΙRI για το πρώτο τετράμηνο του 2021 και τις αντίστοιχες τιμές που δίνει το Ινστιτούτο Ερευνας Λιανεμπορίου και Καταναλωτικών Αγαθών. Παραδέχεται ότι ο τιμάριθμος συγκρατείται εν μέρει από τις προσφορές των σούπερ μάρκετ, οι οποίες όμως είναι προσωρινές, ενώ οι αυξήσεις στις τελικές τιμές είναι μόνιμες και από τα φθηνότερα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας στα οποία επενδύουν αλυσίδες σούπερ μάρκετ για να κυριαρχήσουν στην αγορά.
«Για τον υπουργό Ανάπτυξης φταίει η παγκοσμιοποίηση και οι αναταράξεις στις διεθνείς αγορές. Αυτό είναι γεγονός, όμως δεν δικαιολογεί αυτού του είδους τις αυξήσεις. Φύγαμε από το λογικό κέρδος και έχουμε φτάσει στην κερδοσκοπία. Οσο για τα φρούτα, πράγματι είχαμε παγετό σε Πέλλα και Ημαθία αλλά αυτό από μόνο του δεν δικαιολογεί το ύψος των ανατιμήσεων. Δηλαδή δεν υπάρχουν άλλες περιοχές με οπωροφόρα δέντρα στην Ελλάδα; Το υπουργείο Ανάπτυξης έχει υπηρεσίες που μπορούν να ελέγξουν τις τιμές και να περιορίσουν τέτοια φαινόμενα. Αν έπραττε ως όφειλε δεν θα φτάναμε σε αυτό το σημείο», καταλήγει ο πρόεδρος του ΙΝΚΑ και απευθύνει ύστατη έκκληση στο υπουργείο και στη γ. γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή να λάβουν μέτρα για να αναχαιτιστεί το κύμα ακρίβειας, πριν μετατραπεί σε τσουνάμι.
