«Η δομή που έκλεισε και ήδη παραδόθηκε για χρήση στον Δήμο Ανατολικής επίσημα ήταν 20 στρέμματα. Πάνω από 70 στρέμματα ήταν οι καταπατημένοι χώροι. Μια τεράστια άθλια παραγκούπολη όπου συνυπήρχαν άνθρωποι και ποντίκια, η οποία και έφτανε μέχρι τα πρώτα σπίτια της πόλης. Αυτή η αθλιότητα ήταν ο καταυλισμός και το ΚΥΤ στο Βαθύ της Σάμου και αυτό που έχει σημασία είναι πως ήδη αποτελεί παρελθόν. Και για την ιστορία του τόπου και για τον πολιτισμό μας ως χώρα και για τους ανθρώπους στο Βαθύ και στη Σάμο γενικότερα».
Αυτό υπογράμμισε ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Νότης Μηταράκης παρουσιάζοντας τη νέα Κλειστή Ελεγχόμενη Δομή (ΚΕΔ) στη θέση Ζερβού της Σάμου, η οποία λειτουργεί πλέον επίσημα εδώ και λίγες ημέρες, φιλοξενώντας τους λιγοστούς αιτούντες άσυλο που έχουν μείνει στο νησί.
Η είσοδος στη δομή γίνεται μέσω ενός συστήματος με το οποίο πιστοποιείται τόσο με ταυτότητα όσο και με δακτυλικό αποτύπωμα το δικαίωμα εισόδου σε αυτήν. Κανείς δεν έχει δικαίωμα να μπει στον καταυλισμό πέραν όσων δικαιούνται.
«Σήμερα η Σάμος έχει ένα Κέντρο φιλοξενίας σύγχρονο, σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, το οποίο προσφέρει ασφάλεια στους φιλοξενούμενους, στους εργαζόμενους και στην τοπική κοινωνία» είπε ο κ. Μηταράκης περνώντας πρώτος την ελεγχόμενη είσοδο.
Ένας μεγάλος πληροφοριακός χάρτης ενημερώνει όσους μπαίνουν στην ΚΕΔ για την οργάνωση της σε «γειτονιές», σε διακριτούς δηλαδή ανεξάρτητους και σαφέστατα διαχωρισμένους με ασφάλεια χώρους. Γειτονιές για ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, όπως ασυνόδευτα ανήλικα ή μονογονεϊκές οικογένειες, αλλά και χώρος φιλοξενίας γενικού πληθυσμού, νέων αφίξεων και χώρος καραντίνας. Πολλαπλοί χώροι διοίκησης και στέγασης υπηρεσιών όπως ιατρεία, σχολικές αίθουσες και γραφείο ψυχοκοινωνικών και νομικών υπηρεσιών.
Σε κάθε «γειτονιά» λειτουργούν: Χώροι εστιατορίων με πρόσθετη χρήση ως χώροι κοινόχρηστων δραστηριοτήτων και χώροι διανομής αγαθών. Χώροι άθλησης. Χώροι αναψυχής και παιδικές χαρές. Κοινόχρηστα πλυντήρια. Κοινόχρηστες κουζίνες. Κυλικεία για κάλυψη αναγκών σε προϊόντα κυλικείου.
«Δεν είναι μια δομή μόνιμης παραμονής, αλλά πρόσκαιρης και προσωρινής. Στη Σάμο τα τελευταία χρόνια πέρασαν δεκάδες χιλιάδες. Η Κλειστή Ελεγχόμενη Δομή στη Σάμο έχει υποδομές για 3.000 άτομα αλλά σήμερα φιλοξενεί μόλις 300» τόνισε ο κ. Μηταράκης, προσθέτοντας: «Κι αν με ρωτήσετε γιατί κάνουμε μια δομή για 3.000 άτομα αφού δεν έχουμε ροές; η απάντηση είναι για τον ίδιο λόγο που σχεδιάζουμε αντισεισμικά τις οικοδομές, τα σπίτια μας, τα άλλα δημόσια κτίρια και τα σχολεία κι ας μην έχουμε σεισμούς σήμερα».
Οι χώροι πρασίνου στην ΚΕΔ Σάμου καλύπτουν το 25% των συνολικών χώρων της δομής, ενώ όλοι οι εσωτερικοί χώροι διαμονής και διοίκησης είναι κλιματιζόμενοι.
Υπάρχει σύστημα ανακύκλωσης των αρδεύσιμων υδάτων που προκύπτουν από την τριτοβάθμια επεξεργασία των λυμάτων, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν για τις τουαλέτες ή για την άρδευση της δομής και των αναδασωτέων εκτάσεων μέσα και έξω από αυτήν. Τέλος υπάρχει επαρκές σύστημα πυρόσβεσης.
Φυλάσσεται από την Ελληνική Αστυνομία και από ιδιωτική εταιρεία φύλαξης όλο το 24ωρο με παρουσία 50 ένστολων σε κάθε βάρδια.
Είναι δυναμικότητας 3.000 φιλοξενούμενων, η οποία αναλύεται ως εξής:
- 1.560 άτομα γενικός πληθυσμός
- 240 ασυνόδευτα ανήλικα
- 240 ευάλωτες ομάδες, μονογονεϊκές οικογένειες, γυναίκες
- 960 στο ΠΡΟΚΕΚΑ
Το έργο της κατασκευής ανατέθηκε στην κατασκευαστική εταιρεία ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ Α.Ε., τον Οκτώβριο του 2020, έπειτα από διεθνή ανοικτό διαγωνισμό, στον οποίο εκδήλωσαν συμμετοχή όλες οι μεγάλες ελληνικές κατασκευαστικές εταιρείες. Ο προϋπολογισμός κατασκευής ανήλθε σε περίπου 38 εκατ. ευρώ (πλέον ΦΠΑ) και χρηματοδοτήθηκε 100% από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Θέματα ασφαλείας
Το σύνολο της δομής περιβάλλεται από διπλή περίφραξη ασφαλείας τύπου ΝΑΤΟ, η οποία σε συνδυασμό με την εγκατάσταση στην είσοδο των απαραίτητων συστημάτων ελέγχου, εξασφαλίζει την ασφαλή και ελεγχόμενη είσοδο και έξοδο από τη δομή σε όποιον το δικαιούται.
Επιπλέον, σε όλη την έκταση της δομής έχει προβλεφθεί η εγκατάσταση Κλειστού Συστήματος Παρακολούθησης, το οποίο χρησιμοποιεί «έξυπνο» λογισμικό με σκοπό να προειδοποιεί εγκαίρως για τυχόν έκτακτα συμβάντα, ενώ έχει τη δυνατότητα να δίνει ειδοποιήσεις και εικόνα στο Τοπικό Κέντρο Συμβάντων, στο Κέντρο Ελέγχου στην Αθήνα και στα Κέντρα Ελέγχου των άλλων εμπλεκόμενων φορέων (π.χ. Ελληνική Αστυνομία). Επίσης, περίφραξη καθώς και πύλες ελέγχου με καρταναγνώστες έχουν τοποθετηθεί και στις διακριτές ενότητες της δομής για την προστασία των εργαζόμενων σε αυτές, αλλά και των ευάλωτων ομάδων, όπως τα ασυνόδευτα παιδιά και οι μονογονεϊκές οικογένειες.
Τι περιλαμβάνεται στη νέα δομή
Οι χώροι διαμονής αναπτύσσονται σε 14.250 τετραγωνικά μέτρα και διαιρούνται σε διακριτές ζώνες. Αποτελούνται από 240 οικίσκους, των 25 τετραγωνικών μέτρων έκαστος, με χωρητικότητα τέσσερα άτομα ανά οικίσκο, επτά ισόγεια κτίρια διαμονής των 500 τετραγωνικών μέτρων με χωρητικότητα 120 ατόμων ανά κτήριο και δυο των 400 τετραγωνικών μέτρων έκαστο με χωρητικότητα 120 ατόμων ανά κτήριο. Η τοποθέτηση των αιτούντων άσυλο θα γίνεται βάσει εθνοτικών και κοινωνικών κριτηρίων (οικογένειες, άτομα με κινητικές αναπηρίες, σοβαρά προβλήματα υγείας, έγκυες).
Στη νέα δομή στη Σάμο επιπλέον, περιλαμβάνονται:
- Χώρος Διαμονής ΠΡΟΚΕΚΑ (οκτώ ισόγεια κτίρια διαμονής των 500 τ.μ. έκαστο, συνολικής δυναμικότητας 960 ατόμων)
- Χώρος καραντίνας Covid-19 (37 οικίσκοι των 25 τετραγωνικών μέτρων έκαστος)
- Υγειονομικοί χώροι (τέσσερις οικίσκοι και τρία ισόγεια κτίρια συνολικής επιφάνειας 760 τετραγωνικών μέτρων)
- Χώροι διοίκησης (39 οικίσκοι και 18 ισόγεια κτίρια, συνολικής επιφάνειας 3.600 τετραγωνικών μέτρων)
- Χώροι δημιουργικής απασχόλησης (17 οικίσκοι, συνολικής επιφάνειας 850 τετραγωνικών μέτρων)
- Αίθουσα υπολογιστών (ένας οικίσκος 50 τετραγωνικών μέτρων)
- Εστιατόρια (οκτώ ισόγεια κτίρια, συνολικής επιφάνειας 2.600 τετραγωνικών μέτρων)
- Χώροι Διανομής Φαγητού (τέσσερις οικίσκοι των 25 τετραγωνικών μέτρων έκαστος)
- Χώροι διανομής NFIs (έξι οικίσκοι των 25 τετραγωνικών μέτρων έκαστος)
- Χώροι καταστημάτων (16 οικίσκοι των 25 τετραγωνικών μέτρων έκαστος). Η άδεια χρήσης τους θα δίδεται είτε από τον οικείο δήμο ή από το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου.
- Χώροι πλυντηρίων και κουζίνας (19 οικίσκοι των 25 τετραγωνικών μέτρων έκαστος)
- Χώροι πολιτισμικών δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων (τέσσερα ισόγεια κτίρια, συνολικής επιφάνειας 250 τετραγωνικών μέτρων)
- Τρεις παιδικές χαρές
- Επτά γήπεδα
- Χώροι στάθμευσης.
Όλα τα κτίρια είναι είτε μεταλλικές κατασκευές, είτε προκατασκευασμένα containers με πλήρη ξενοδοχειακό και γραφειακό εξοπλισμό.
Για την επικοινωνία περιμετρικά, αλλά και εντός της δομής μεταξύ των ενοτήτων έχει κατασκευαστεί ασφαλτοστρωμένος δρόμος.
Στη δομή έχουν επίσης προβλεφθεί όλες οι απαραίτητες ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις για την ασφαλή και απρόσκοπτη λειτουργία της, όπως σύστημα πυρασφάλειας με μόνιμο υδροδοτικό συγκρότημα, ηλεκτροπαραγωγά ζεύγη για την εξασφάλιση της ηλεκτρικής τροφοδοσίας της δομής, σύστημα επεξεργασίας ποσίμου νερού, εξοικονόμηση ενέργειας με σύστημα παραγωγής Ζεστού Νερού Χρήσης με αντλίες θερμότητας.
Επίσης υπάρχουν:
- κλιματισμός, θέρμανση-ψύξη με αντλίες θερμότητας
- πρόσβαση στο διαδίκτυο μέσω WiFi σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους
- διαχείριση και παρακολούθηση λειτουργίας του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού μέσω συστήματος αυτοματισμού
- χρήση φωτιστικών Led σε εσωτερικό και εξωτερικό φωτισμό
- βιολογική επεξεργασία λυμάτων τριτοβάθμιου επιπέδου
- εξοικονόμηση νερού με επαναχρησιμοποίηση του επεξεργασμένου προϊόντος της βιολογικής επεξεργασίας σε καζανάκια και άρδευση.
Στη νέα ΚΕΔ Σάμου έχουν υλοποιηθεί γραφειακές υποδομές για περίπου 400 θέσεις εργασίας, που θα καλύψουν τις ανάγκες του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, της Ελληνικής Αστυνομίας και των λοιπών εμπλεκόμενων φορέων.
Πράξη οι υποσχέσεις
«Κάναμε πράξη όλα όσα υποσχεθήκαμε για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού ζητήματος. Μέσα στο 2021 θα εγκαινιάσουμε τις νέες δομές στην Κω και στη Λέρο. Και το αργότερο τον Σεπτέμβριο του 2022 θα είναι έτοιμες οι δομές στη Λέσβο και στη Χίο. Η ΒΙΑΛ και το Μαυροβούνι θα κλείσουν και πλέον τα δύο νησιά θα έχουν σύγχρονα κέντρα φιλοξενίας μακριά από τον αστικό ιστό, τα οποία θα προσφέρουν θέσεις εργασίας και θα βοηθήσουν στη διατήρηση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ, το οποίο είχαμε χάσει επί ΣΥΡΙΖΑ» σημείωσε ο κ. Μηταράκης ολοκληρώνοντας την ξενάγηση στη νέα ΚΕΔ της Σάμου.
«Από την πρώτη στιγμή, θέσαμε ως κυβέρνηση δύο ξεκάθαρους στόχους: Πρώτον, την ουσιαστική μείωση των μεταναστευτικών ροών. Όπου τα αποτελέσματα είναι εμφανή: μείωση 90% σε σχέση με το 2019. Και δεύτερον, τον δραστικό περιορισμό των επιπτώσεων της κρίσης στις τοπικές κοινωνίες. Σήμερα, έχουμε ανακτήσει τον έλεγχο του μεταναστευτικού, εκπληρώνοντας τις δεσμεύσεις μας προς τους πολίτες. Απαντήσαμε με πράξεις στα λόγια όσων προσπαθούν να διαστρεβλώσουν την πραγματικότητα. Η Ελλάδα εφαρμόζει με συνέπεια μια αυστηρή, αλλά ταυτόχρονα δίκαιη μεταναστευτική πολιτική. Μια πολιτική που επικεντρώνεται σε έξι πυλώνες δράσης.
Πρώτον, στην αποτελεσματική φύλαξη των συνόρων, πάντοτε με σεβασμό στις επιταγές του Διεθνούς Δικαίου και των ευρωπαϊκών κανόνων εμπλοκής στη θάλασσα.
Δεύτερον, στις ταχείες διαδικασίες διαχωρισμού προσφύγων από παράνομους οικονομικούς μετανάστες, γεγονός που αποτυπώνεται στην κατακόρυφη αύξηση της παραγωγικότητας των αποφάσεων ασύλου.
Τρίτον, στην ενίσχυση των επιστροφών και των απελάσεων, έχοντας καταφέρει σήμερα να διατηρούμε ισοζύγιο επιστροφών-αφίξεων με θετικό πρόσημο για τη χώρα μας.
Τέταρτον, στον εξορθολογισμό της διάρκειας και του ύψους των επιδομάτων.
Πέμπτον, με τον έλεγχο των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων και τη διάρθρωση ενός πλαισίου λογοδοσίας, τόσο των ιδίων, όσο και των μελών τους.
Και τέλος έκτον, στην αντικατάσταση των παλαιών ΚΥΤ με τις νέες κλειστές ελεγχόμενες δομές. Δομές μόνιμες ως εγκαταστάσεις που παρέχουν εκτός όλων των άλλων και πολλές εκατοντάδες μόνιμες θέσεις εργασίας. Δομές που κατοχυρώνουν την χαμένη αξιοπρέπεια σε ανθρώπους που ζητούν διεθνή προστασία και προσφέρουν ασφάλεια, σε ωφελούμενους, προσωπικό και την τοπική κοινωνία» τόνισε ο κ. Μηταράκης.
