Οριστική αθώωση για την πρώην περιφερειάρχη Αττικής Ρένα Δούρου, τον δήμαρχο Ραφήνας-Πικερμίου Ευάγγελο Μπουρνούς και τον αντιδήμαρχο Αντώνη Παλπατζή σχετικά με όλα τα πειθαρχικά παραπτώματα που αφορούσαν τη διαχείριση και την αντιμετώπιση της καταστροφικής πυρκαγιάς στο Μάτι τον Ιούλιο του 2018, αποφάσισε η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής με βάση την απαλλακτική γνωμοδότηση του αρμόδιου Πειθαρχικού Συμβουλίου.
Η «Εφ.Συν.» αποκαλύπτει σήμερα το περιεχόμενο της αθωωτικής γνωμοδότησης του Πειθαρχικού Συμβουλίου που συγκαλείται για πράξεις και παραλείψεις αιρετών βάσει του νόμου 3852. Η απόφαση ελήφθη τον περασμένο Ιούνιο κατά πλειοψηφία αλλά με την ομόφωνη γνώμη των υψηλόβαθμων δικαστικών που απαρτίζουν το Πειθαρχικό Συμβούλιο. Συγκεκριμένα, υπέρ της απαλλαγής ψήφισαν ο πρόεδρος του Πειθαρχικού Συμβουλίου και πρόεδρος Εφετών Δημήτριος Ανέστης και η εφέτης Χριστίνα Κοντού βάσει της αθωωτικής εισήγησης της εφέτη Βασιλικής Παπιγκιώτη.
Στο Πειθαρχικό Συμβούλιο συμμετέχουν επίσης ο αντιπεριφερειάρχης Αττικής (Νότιος Τομέας) Χρήστος Θεοδωρόπουλος και ο δήμαρχος Αλίμου Ανδρέας Κονδύλης που ψήφισαν υπέρ της απαλλαγής ενώ μειοψήφησε η Φανή Μαυρουδή, προϊσταμένη της Διεύθυνσης Κοινωφελών Περιουσιών της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής.
Εισήγηση
Η απαλλακτική εισήγηση επικαλείται το σύνολο των εγγράφων που προσκομίστηκαν στην πειθαρχική διαδικασία, βάσει των οποίων:
1. Η Περιφερειακή Ενότητα Ανατολικής Αττικής την επίδικη περίοδο «είχε προβεί στην αποψίλωση και απομάκρυνση της ξερής φυτικής βιομάζας από τις φυτεμένες νησίδες και τα πρανή του οδικού δικτύου ευθύνης για το έτος 2018 και προ της έναρξης της αντιπυρικής περιόδου». Επισημαίνεται ότι στην περιοχή που κάηκε περιλαμβάνονται δασικές εκτάσεις αρμοδιότητας της Δασικής Υπηρεσίας και όχι εκτάσεις ιδιαίτερης προστασίας (άλση, πάρκα) που ανήκουν στην αρμοδιότητα της Περιφέρειας ενώ στην έκθεσή τους οι επιθεωρητές ελεγκτές της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (ΕΑΔ) δέχτηκαν ότι είχαν εκτελεστεί όλες οι εργασίες που αφορούν πρόληψη πυρκαγιών σε μήκος 15 χιλιομέτρων επί της λεωφόρου Μαραθώνος.
2. Το κείμενο-οδηγός με τίτλο «Σχεδιασμός για την πρόληψη και ετοιμότητα για την αντιμετώπιση κινδύνων που προέρχονται από την εκδήλωση των δασικών πυρκαγιών», υποβλήθηκε μεν στις 20/7/2018, τρεις μέρες πριν από την πυρκαγιά, αλλά «η μη έγκαιρη υποβολή οφείλεται στην καθυστερημένη εκπόνηση του Σχεδίου Δράσης της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας» και τις «μη έγκαιρες εκδόσεις σχετικών αποφάσεων φορέων της κεντρικής κυβέρνησης». Τονίζεται πάντως ότι η καθυστέρηση δεν επηρέασε τον σχεδιασμό αφού είχαν σταλεί από τον Μάρτιο του 2018 πίνακες με επικαιροποιημένα στοιχεία ανθρώπινου δυναμικού και μέσων της Περιφέρειας.
3. Η ενημέρωση των πολιτών για τη λήψη μέτρων αυτοπροστασίας σε περίπτωση πυρκαγιάς «αποτελεί ευθύνη της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας και του Πυροσβεστικού Σώματος», «ενώ η Αποκεντρωμένη Διοίκηση, η Περιφέρεια και οι δήμοι συνεπικουρούν στην ενημέρωση αυτή». Επιπλέον ο αντιπεριφερειάρχης Ανατολικής Αττικής «είναι αποκλειστικά αρμόδιος για τη σύγκληση, τη λειτουργία και το περιεχόμενο του Συντονιστικού Οργάνου Πολιτικής Προστασίας (ΣΟΠΠ)», ωστόσο «ο συντονιστικός ρόλος του ΣΟΠΠ δεν συνδέεται με την υποβολή μέτρων ή σχεδίων προς ψήφιση από τα μέλη του ΣΟΠΠ καθώς κάθε φορέας που συμμετέχει είναι αποκλειστικά υπεύθυνος για την υλοποίηση των δράσεων αρμοδιότητάς του». Εν προκειμένω ο αντιπεριφερειάρχης Ανατολικής Αττικής είχε λάβει αποφάσεις πριν από τη συνεδρίαση του ΣΟΠΠ στις 26/4/2018 και μετά από αυτή, που αφορούσαν την ιεράρχηση και δρομολόγηση δράσεων πολιτικής προστασίας.
4. Η οργανωμένη απομάκρυνση πολιτών «εξετάζεται ως μέτρο προληπτικής προστασίας που πρέπει να δρομολογείται εγκαίρως και κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις και περιορισμούς». «Αρμόδιος να εισηγηθεί την οργανωμένη απομάκρυνση είναι ο εκάστοτε επικεφαλής αξιωματικός του Πυροσβεστικού Σώματος», ενώ «η δράση της απομάκρυνσης πραγματοποιείται μόνον όταν εξασφαλίζεται εγκαίρως η καλή οργάνωση για την ασφαλή υλοποίησή της». «Σε αντίθετη περίπτωση, τονίζεται, η δράση αυτή μπορεί να προκαλέσει μεγαλύτερες συνέπειες-απώλειες και να μετατραπεί σε επιχείρηση διάσωσης, την ευθύνη της οποίας στη στεριά έχει το Πυροσβεστικό Σώμα». Επισημαίνεται πως στις 23/7/2018 ουδόλως προέκυψε ότι τα όργανα της Περιφέρειας έλαβαν εισήγηση απομάκρυνσης από την Πυροσβεστική.
5. Εξετάστηκαν πλήθος συνομιλιών με τον δήμαρχο Πεντέλης Δ. Στεργίου, το Γραφείο Πολιτικής Προστασίας του Δήμου Μαραθώνα και την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής από τις οποίες προκύπτει ότι «λόγω ελλιπούς πληροφόρησης από το Πυροσβεστικό Σώμα οι φορείς της Πολιτικής Προστασίας δεν είχαν σαφή εικόνα για το μέγεθος και την εξέλιξη της φωτιάς». Η Ρένα Δούρου έλαβε «την πρώτη υπεύθυνη και εξακριβωμένη ενημέρωση για τη σοβαρότητα της κατάστασης στις 18.44, από την ευρισκόμενη στο μέτωπο εντεταλμένη περιφερειακή σύμβουλο», μαθαίνοντας ότι «η φωτιά έχει διαπεράσει τη λεωφόρο Μαραθώνος και η Πυροσβεστική εκτελούσε δράσεις διάσωσης και απεγκλωβισμού πολιτών» και βάσει αυτού συγκάλεσε εκτάκτως στις 19.00 το ΣΟΠΠ. Σε άλλο σημείο της γνωμοδότησης σημειώνεται ότι η πρώτη ενημέρωση στην Πυροσβεστική για την έναρξη της φωτιάς στο Νταού Πεντέλης είχε συμβεί στις 16.41, δηλαδή δύο ώρες νωρίτερα.
6. Μέχρι τις 19.00 η Περιφέρεια είχε ανταποκριθεί σε όλα τα αιτήματα για συνδρομή με μέσα για όλες τις φωτιές που εκδηλώθηκαν εκείνη τη μέρα (Κινέτα, Νταού, Καλλιτεχνούπολη, Κάλαμος) και δεν είχε υπάρξει «μέχρι εκείνη τη στιγμή αίτημα από κάποιον άλλο φορέα Πολιτικής Προστασίας που συνδράμει το έργο της Πυροσβεστικής». Επισημαίνεται ακόμη ότι στο ΣΟΠΠ που συνεδρίασε στις 20.30, «από τους 44 φορείς που κλήθηκαν να συμμετάσχουν σε αυτό τελικά συμμετείχαν μόνο τρεις για λόγους αντικειμενικής δυσκολίας». Πέραν τούτου, «ουδείς εκ των φορέων καταθέτει στη δικογραφία ότι η μη σύγκληση του ΣΟΠΠ επηρέασε αρνητικά τη δράση και το έργο του».
7. Οι εμπλεκόμενοι Δήμοι Μαραθώνος και Ραφήνας-Πικερμίου βρίσκονταν σε κατάσταση αυξημένης επιφυλακής και ετοιμότητας και δεν προέκυψε ότι η Πυροσβεστική ζήτησε υδροφόρες ή μηχανήματα έργου χωρίς να ανταποκριθεί η Περιφέρεια.
8. Ο χαρακτηρισμός έντασης της καταστροφής εξαιτίας της πυρκαγιάς είναι αποκλειστική αρμοδιότητα του γενικού γραμματέα Πολιτικής Προστασίας και καθορίζεται από το μέγεθος των απωλειών ή ζημιών που αφορούν τη ζωή, την υγεία και την περιουσία των πολιτών. Ωστόσο, η Ρένα Δούρου έστειλε στις 19.30 εξαιρετικά επείγον έγγραφο με το οποίο ζητούσε κήρυξη σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Σχετικά με τα πειθαρχικά παραπτώματα του δημάρχου Ραφήνας Ευάγγελου Μπουρνούς και του αντιδημάρχου Αντώνη Παλπατζή, η απαλλακτική εισήγηση αναφέρει μεταξύ άλλων ότι οι ελεγχόμενοι είχαν στείλει επιστολές σε όλους τους ιδιοκτήτες των οποίων τα στοιχεία ήταν γνωστά για τον καθαρισμό των οικοπέδων τους και συνέδραμαν με τις υπηρεσίες τους για την απομάκρυνση της φυτικής ύλης.
Οπως αναφέρεται, επιτελέστηκε σημαντικό έργο μεταφοράς βιομάζας που έχει αναδείξει τον δήμο πέμπτο στην ανακύκλωση ανάμεσα σε 66 δήμους της Αττικής. Επίσης, οι υπηρεσίες επέβαλαν πρόστιμα σε ιδιοκτήτες που δεν συμμορφώθηκαν για τον καθαρισμό των οικοπέδων τους, ενώ γίνεται επίκληση τεχνικής έκθεσης μέσω δορυφορικών εικόνων (2/4/2018 και 5/7/2018) βάσει των οποίων «η επιφανειακή βλάστηση των εδαφικών τμημάτων έχει καθαριστεί-αποψιλωθεί σε ποσοστό 80%».
Τονίζεται, επίσης, ότι ο δήμαρχος Μπουρνούς ενημέρωσε αμέσως όλους τους εμπλεκομένους από την αρχή της εκδήλωσης της πυρκαγιάς ενώ από την προηγουμένη είχαν τεθεί σε ετοιμότητα όλο το δυναμικό και τα μέσα του δήμου. Αναφορικά ειδικά με τον αντιδήμαρχο, ο οποίος απουσίαζε, προέκυψε ότι είχε φύγει 3-4 μέρες πριν από το συμβάν και προσπάθησε να επιστρέψει χωρίς να τα καταφέρει λόγω της διακοπής διέλευσης οχημάτων από τον Ισθμό της Κορίνθου.
Καταστροφή
Επαναλαμβάνεται, δε, ότι «μόνος αρμόδιος για την εισήγηση του μέτρου της οργανωμένης απομάκρυνσης πολιτών είναι ο εκάστοτε επικεφαλής αξιωματικός του Πυροσβεστικού Σώματος» ενώ η λήψη της απόφασης σε περίπτωση που η καταστροφή χαρακτηριστεί γενική λαμβάνεται από τον γενικό γραμματέα Πολιτικής Προστασίας.
Σε σχέση με το παράπτωμα της μη εγκατάστασης πέντε νέων υδροστομίων για την τροφοδοσία της Πυροσβεστικής, οι αιρετοί απαλλάσσονται διότι «το σύνολο των υδροστομίων βρισκόταν σε λειτουργική κατάσταση» και κάποια δεν τοποθετήθηκαν «καθώς θα αδυνάτιζε το δίκτυο» ενώ η Πυροσβεστική ήταν ενήμερη και «ουδεμία υπηρεσία διαμαρτυρήθηκε ή παρατήρησε έλλειψη επαρκούς παροχής ύδατος για την κατάσβεση της πυρκαγιάς».
Τέλος, γίνεται δεκτό ότι είχαν διενεργηθεί ασκήσεις πολιτικής προστασίας με εθελοντές και σε σχολεία της περιοχής καθώς «για τις δράσεις αυτές δεν απαιτείται τυπική διαδικασία διενέργειας αλλά ουσιαστική, η οποία έλαβε χώρα σε ανύποπτο χρόνο».
«Πρόκειται για μια σπουδαία απόφαση-ψηφίδα στο παζλ της αλήθειας»
Ως «μία ακόμη ψηφίδα για την αποκάλυψη της αλήθειας» χαρακτήρισε την αθωωτική απόφαση του Πειθαρχικού Συμβουλίου και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης η Ρένα Δούρου ανατρέχοντας σε όσα συνέβησαν από τη στιγμή της καταστροφής.
Οπως αναφέρεται σε ανακοίνωση της πρώην περιφερειάρχη Αττικής, «η απόφαση αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία γιατί το Πειθαρχικό Συμβούλιο, που αποτελείται, κατά πλειοψηφία, από ανώτατους και ανώτερους δικαστές, εξέτασε μία προς μία όλες τις παραλείψεις που συνιστούν το κατηγορητήριο της ποινικής δίκης και έκρινε ότι παραλείψεις δεν υφίστανται».
«Πρόκειται για μια σπουδαία απόφαση-ψηφίδα στο παζλ της αλήθειας για τα θλιβερά και ανεξίτηλα στη μνήμη όλων μας γεγονότα του Ιουλίου του 2018. Παρότι δεν δεσμεύει τις αποφάσεις άλλων δικαστηρίων, αποτελεί μια κρίση που θα λαμβάνεται σοβαρά υπόψη ως στοιχείο της δικογραφίας τους» επισημαίνεται στο Δελτίο Τύπου.
«Η Δικαιοσύνη, εξαιτίας της τραγικότητας της καταστροφής, παρέπεμψε ποινικά όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, από τους εκπροσώπους του Πυροσβεστικού Σώματος μέχρι και όλους εκείνους που εκπροσωπούν φορείς που δρουν υποβοηθητικά στο έργο της Πυροσβεστικής» αναφέρει η κ. Δούρου, θυμίζοντας ότι «από την πρώτη στιγμή της τραγωδίας βρέθηκα αντιμέτωπη με τη δολοφονία χαρακτήρα και την προσπάθεια σε βάρος μου επηρεασμού της κοινής γνώμης από τους πολιτικούς αντιπάλους μου, με στόχο την παραπομπή μου».
«Ολα αυτά τα χρόνια του διασυρμού και της κατασυκοφάντησής μου -συνεχίζει-, σεβόμενη το ότι η δικαστική διαδικασία είναι σε εξέλιξη, απέφυγα να υπερασπιστώ τον εαυτό μου και δεν απάντησα στις συκοφαντίες. Με την απόφαση του Πειθαρχικού Συμβουλίου Αιρετών και του γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης γίνεται ένα σημαντικό βήμα για την απόδοση δικαιοσύνης, όπως ζητούν τα θύματα και οι συγγενείς τους. Είναι επίσης και μία πρώτη, χειροπιαστή απάντηση προς όλους εκείνους που, για να αποκομίσουν πολιτικά οφέλη, δεν δίστασαν να μου προσάψουν αισχρές όσο και νομικά αβάσιμες, όπως αποδεικνύεται, κατηγορίες. Δεν έχω προβεί σε κάποια ενέργεια ούτε έχω παραλείψει κάτι, για το οποίο να φοβάμαι την κρίση της Δικαιοσύνης. Με υπομονή και σεβασμό περιμένω την οριστική και αμετάκλητη κρίση των φυσικών δικαστών, ύστερα μάλιστα και από την άρση της βουλευτικής μου ασυλίας, που η ίδια ζήτησα και μου χορήγησε ομόφωνα η Βουλή, με κατεπείγουσα διαδικασία ύστερα από αίτημά μου, προκειμένου να μην υπάρξει καμία καθυστέρηση, καμία παραγραφή. Την ίδια στιγμή, σε αντίθεση με τους συκοφάντες μου, όταν κάποιοι από αυτούς βρίσκονται οι ίδιοι στη θέση των ποινικά ελεγκτέων, ουδέποτε δυσανασχέτησα για τη δικαστική διαδικασία. Ουδέποτε διαμαρτυρήθηκα, ούτε δήλωσα ότι περνάω έναν Γολγοθά ή ότι αντιμετωπίζω πολιτική δίωξη. Είτε είμαστε αιρετοί, είτε είμαστε πολίτες, όταν ελεγχόμαστε από τους θεσμούς πρέπει να κρινόμαστε με τα ίδια κριτήρια, όπως επιβάλλει η ισότητα, η δίκαιη μεταχείριση. Θεωρώ ότι αυτή η απόφαση διαπνέεται από αυτή την αρχή», καταλήγει η Ρένα Δούρου.
