Σε ένα «παιχνίδι» με τους θεσμούς και το Σύνταγμα επιδίδεται τις τελευταίες ημέρες η κυβέρνηση Μητσοτάκη, επιχειρώντας να εφαρμόσει τα σχέδιά της για λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων στη χώρα. Στο πλαίσιο αυτό, δεν διστάζει να δρομολογήσει την παράκαμψη του άρθρου 16, με σχετικό νομοσχέδιο που θα φέρει το επόμενο διάστημα προς ψήφιση στη Βουλή.
Μιλώντας το βράδυ της Τετάρτης στην τηλεόραση του ALPHA, ο υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού Κυριάκος Πιερρακάκης ήταν ξεκάθαρος, λέγοντας ότι χαρακτηριστικά ότι «το Σύνταγμα μετεξελίσσεται συνεχώς και χρειάζεται να συνομιλεί με την πραγματικότητα».
Ο υπουργός εμφανίστηκε σίγουρος για αίσιο τέλος του κυβερνητικού εγχειρήματος, λέγοντας πως «μετά το 2020 και την κρίσιμη αλλαγή που σημειώθηκε στο ενωσιακό δίκαιο με αφορμή μια υπόθεση που αφορούσε στην Ουγγαρία άνοιξε ο δρόμος για να μεταφέρουμε και στην Ελλάδα τη δυνατότητα της ίδρυσης και λειτουργίας Μη Κρατικών-Μη Κερδοσκοπικών Πανεπιστημίων, ως παραρτημάτων πανεπιστημίων του εξωτερικού. Στη συνέχεια προσδοκούμε πως με την αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος θα μπορέσουμε να διασφαλίσουμε τη δυνατότητα ξένων ιδρυμάτων να εγκαθίστανται στη χώρα και να ιδρύουν μόνα τους παραρτήματα των πανεπιστημίων τους, όπως συμβαίνει σε ολόκληρο τον πλανήτη, χωρίς κανένα πρόβλημα».
Ανάλογη ήταν και η ανακοίνωση του Υπουργείου Παιδείας που προηγήθηκε, στην οποία (μέσα από ερωτο-απαντήσεις σχετικά με την επικείμενη λειτουργία των ιδιωτικών ΑΕΙ στη χώρα μας) υπήρχε ο ισχυρισμός πως «η Σύγχρονη Συνταγματική Προσέγγιση υποδεικνύει ότι το Σύνταγμα δεν μπορεί να είναι ένα απολιθωμένο σύνολο διατάξεων που ερμηνεύονται στατικά μέσα στο χρόνο». Ανέφερε επίσης ότι «μια σύγχρονη και επίκαιρη ανάγνωση του άρθρου 16 του Συντάγματος, υπό το φως του ενωσιακού δικαίου επιτρέπει τη λειτουργία παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων με την εγγύηση και εποπτεία του κράτους. Η ορθότητα δε της προτεινόμενης προσέγγισης προκύπτει από γνωμοδοτήσεις έγκριτων καθηγητών Συνταγματικού Δικαίου...».
«Θα ωφεληθούν τα δημόσια ΑΕΙ»
Εξίσου σημαντικό θέμα με αυτό της παράκαμψης άρθρου του Συντάγματος, είναι η επιχείρηση διαστρέβλωσης της αλήθειας σχετικά με τον αντίκτυπο που θα έχει η κίνηση αυτή όσον αφορά τη δημόσια και δωρεάν ανώτατη εκπαίδευση στην Ελλάδα. Έτσι, παρά το γεγονός ότι αναμένεται να απαξιωθούν περαιτέρω τα δημόσια ΑΕΙ, τόσο ο Κυριάκος Πιερρακάκης, όσο ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, επιχείρησαν να πείσουν ότι απεναντίας θα υπάρξει σημαντικό όφελος.
Συγκεκριμένα, ο πρωθυπουργός, μιλώντας στο υπουργικό συμβούλιο, έφτασε στο σημείο να πει ότι «προτεραιότητα μας είναι πάντα το δημόσιο πανεπιστήμιο», προσθέτοντας ότι «με πρόσθετη χρηματοδότηση θα μπορεί να διευρύνει τις συνεργασίες με μεγάλα πανεπιστήμια του εξωτερικού».
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Κυρ. Πιερρακάκης που ισχυρίστηκε πως τα ιδιωτικά πανεπιστήμια δεν θα ανταγωνίζονται τα δημόσια ΑΕΙ που «παραμένουν στον πυρήνα του κυβερνητικού ενδιαφέροντος και ήδη απολαμβάνουν αλλαγών που θα διευρυνθούν ακόμη περισσότερο, ώστε να τα οδηγήσουν στην εξωστρέφεια και στη βελτίωση της λειτουργίας τους».
Υποστήριξε επίσης ότι με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο «θα ανοίξουμε και τα δημόσια πανεπιστήμια, τα οποία ήδη παρέχουν αγγλόφωνα μαθήματα από το Erasmus» σε ξένους φοιτητές, τονίζοντας ότι από αυτήν την κίνηση τα δημόσια ΑΕΙ «θα έχουν κι ένα εισόδημα».
«Ήρθε η ώρα πραγματικά να μπορέσει η ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση να πετύχει αυτό που αξίζει..», είπε με στόμφο ο υπουργός.
Υποσχέσεις για «τα πιο αυστηρά κριτήρια» και «έλεγχο»
Λίγο νωρίτερα, ο Κυρ. Πιερρακάκης είχε καλλιεργήσει προσδοκίες για την ποιότητα των ξένων ιδρυμάτων, αλλά και για το όφελος που θα έχουν Έλληνες φοιτητές και καθηγητές. Όπως είπε, θα υπάρξει σειρά όρων και προϋποθέσεων για την ίδρυση και λειτουργία των Μη Κρατικών-Μη Κερδοσκοπικών ΑΕΙ αναφέροντας πως «θα χρειάζονται τουλάχιστον τρεις σχολές για να εξεταστεί ο φάκελός τους, τα κριτήρια ίδρυσης θα είναι τα πιο αυστηρά σε ολόκληρη την Ευρώπη, καθώς έχουμε μελετήσει τι ισχύει σε κάθε χώρα και έχουμε επιλέξει την πιο αυστηρή εκδοχή του πακέτου των κριτηρίων, ο ελάχιστος αριθμός των καθηγητών θα είναι 30 καθηγητές με διδακτορικό, την ευθύνη εξέτασης των φακέλων τόσο στην κτιριακή υποδομή όσο και στο πρόγραμμα σπουδών αλλά και στην επάρκεια των καθηγητών θα έχει η ανεξάρτητη αρχή ανώτατης εκπαίδευσης, η πολιτεία δεν έχει κανένα λόγο να παρέμβει στο πλαίσιο λειτουργίας αυτών των ιδρυμάτων».
Ο κ. Πιερρακάκης υπερακόντισε της μεγάλης ελληνικής καθηγητικής διασποράς στο εξωτερικό από την οποία η χώρα προσδοκά να βρει καθηγητές και διδακτικό προσωπικό για αυτή τη νέα μορφή ΑΕΙ που θα θεσμοθετήσει. Μίλησε επίσης για την ανάγκη να ανακοπεί το ρεύμα μετακίνησης φοιτητών σε ξένα ΑΕΙ που κοστίζει στην ελληνική οικονομία 500 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο και αφορά σε περίπου 40.000 φοιτητές.
Για το θέμα των διδάκτρων, μίλησε αόριστα για ένα ζήτημα που θα απασχολήσει όσα από αυτά ενδιαφερθούν να επενδύσουν στην Ελλάδα σε συνεργασία με εγχώρια πανεπιστήμια.
Όσο για το πότε θα λειτουργήσουν τα μη κρατικά ΑΕΙ, ανέφερε: «από την έναρξη της ακαδημαϊκής περιόδου 2025/2026 και σε κάθε περίπτωση έως το τέλος αυτής της κυβερνητικής περιόδου θα είμαστε έτοιμοι να δούμε να λειτουργούν τα παραρτήματα των ξένων ιδρυμάτων στην Ελλάδα».
► Απαντώντας στο ερώτημα για τη στάση των άλλων κομμάτων της Βουλής στο νομοσχέδιο ο κ.Πιερρακάκης χρησιμοποίησε τη φράση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη από τη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου «τώρα θα δούμε ποιος είναι πραγματικός προοδευτικός και πραγματικός εκσυγχρονιστής». Ωστόσο, η μεγάλη πλειονότητα των κοινοβουλευτικών κομμάτων απορρίπτει ήδη το κυβερνητικό νομοσχέδιο, ενώ θετικός με επιφυλάξεις εμφανίστηκε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής, Νίκος Ανδρουλάκης
