Η Ελλάδα καίγεται και φέτος. Η απουσία οποιουδήποτε σοβαρού σχεδιασμού για τις αναμενόμενες φωτιές -εκτός αν η κυβέρνηση…αιφνιδιάστικε- αναδείχτηκε, όπως και η κάκιστη διαχείριση όταν αυτές ξέσπασαν. Η περίπτωση της Χίου, ενός ακριτικού νησιού μας , είναι χαρακτηρισρική.
Η εφημερίδα Πολίτης της Χίου αποκαλύπτει με στοιχεία που δεν μπορούν να αμφισβητηθούν ότι το νησί αφέθηκε στην τύχη του στη φωτιά των τελευταίων ημερών. Σύμφωνα με τα στοιχεία, έως τις 12:40 το μεσημέρι της Τετάρτης 13 Αυγούστου 2025 είχαν καεί 42.466 στρέμματα στο νησί, γεγονός που συνιστά τη μεγαλύτερη οικολογική καταστροφή των τελευταίων ετών για την περιοχή.
Το ρεπορτάζ είναι αποκαλυπτικό και επαναφέρει το ερώτημα που θέσαμε χθες από το militaire.gr . Που ήταν όλα αυτά τα εναέρια μέσα που είχε ανακοινώσει ένα μήνα πριν ο πρωθυπουργός;
Το ρεπορτάζ:
Για ποιο λόγο στην πρόσφατη πυρκαγιά στη Χίο δεν συνέδραμαν εναέρια μέσα; Γιατί η παρουσία μόνο δυο ελικοπτέρων μονάχα ως συμβολική μπορεί να εκληφθεί και καθόλου δεν απέτρεψε την ολική καταστροφή.
Ενισχύστε το militaire.gr ,δείτε γιατί ΕΔΩ
Η μεγάλη πυρκαγιά της 12ης Αυγούστου στη βόρεια Χίο δεν κατέκαψε μόνο δάση και χωριά· κατέδειξε με οδυνηρή σαφήνεια πώς οι κυβερνητικές επιλογές στη διαχείριση των εναέριων μέσων μπορούν να κρίνουν την έκταση μιας καταστροφής. Την ημέρα εκείνη, ενώ στην Αχαΐα και τη Ζάκυνθο επιχειρούσαν πολλαπλά αεροσκάφη και ελικόπτερα, στη Χίο στάλθηκαν μόλις δύο εναέρια μέσα – ένας αριθμός τραγικά ανεπαρκής για την ένταση και την έκταση του μετώπου. Το αποτέλεσμα; Καμένες εκτάσεις σχεδόν διπλάσιες από αυτές σε άλλες περιοχές, δυσβάστακτες τόσο για το μέγεθος του νησιού όσο και για το φυσικό του κεφάλαιο.
Ένα σύστημα πυρόσβεσης που δεν προστάτευσε τη Χίο
Η Χίος βρέθηκε αντιμέτωπη με τη φωτιά σχεδόν αβοήθητη από αέρα. Ο συνδυασμός χρόνιας υποστελέχωσης του Πυροσβεστικού Σώματος (πάνω από 3.500 οργανικά κενά), γερασμένου στόλου αεροσκαφών/ελικοπτέρων, ελλιπών δασικών δρόμων και ελάχιστων σημείων υδροληψίας δημιούργησε ένα εκρηκτικό μείγμα αδυναμίας. Ακόμη και οι τοπικές εθελοντικές δυνάμεις, όσο και αν υπερέβαλαν εαυτόν, δεν μπορούσαν να καλύψουν το κενό μιας σοβαρής αεροπυρόσβεσης.
Τα νούμερα που εκθέτουν
Στις 12 Αυγούστου, η Ελλάδα αντιμετώπιζε ταυτόχρονα τρία μεγάλα μέτωπα:
- Δυτική Αχαΐα: περίπου 20 εναέρια μέσα (συν 2 επιπλέον Canadair)
- Ζάκυνθος: 3 Canadair στην έναρξη της ημέρας
- Χίος: μόλις 2 ελικόπτερα
Καμένες εκτάσεις (μέχρι 13 Αυγούστου, VIIRS):
- Χίος: 40.000 στρέμματα
- Αχαΐα: 20.000 στρέμματα
- Ζάκυνθος: 17.000 στρέμματα
Η αναλογία είναι αμείλικτη: η Χίος είχε τη μεγαλύτερη καταστροφή με τα λιγότερα μέσα.
Πολιτικές και θεσμικές προτεραιότητες
Η επίσημη εξήγηση μιλά για «επιχειρησιακά κριτήρια». Όμως τα δεδομένα και η εμπειρία δείχνουν ότι η κατανομή εναέριων μέσων σπάνια είναι μόνο τεχνικό ζήτημα:
Ενισχύστε το militaire.gr ,δείτε γιατί ΕΔΩ
- Πολιτικό και οικονομικό βάρος: Περιοχές με έντονο τουριστικό ή εκλογικό ενδιαφέρον προστατεύονται κατά προτεραιότητα, καθώς η ταχεία παρέμβαση θεωρείται πολιτικά «επωφελής».
- Τοπική πολιτική επιρροή: Περιφέρειες και δήμοι που έχουν άμεσες διασυνδέσεις με κυβερνητικά στελέχη μπορούν να κινητοποιήσουν εναέρια μέσα πιο γρήγορα μέσω προσωπικών παρεμβάσεων και πολιτικών πιέσεων.
- Εκλογική βαρύτητα: Η Αχαΐα είναι πολυεδρική περιφέρεια με 9 βουλευτές – το πολιτικό κόστος απώλειας είναι μεγαλύτερο.
- Τηλεοπτική προβολή: Οι φωτιές σε «τηλεοπτικές» περιοχές επιστρατεύουν περισσότερα μέσα, ώστε η κυβέρνηση να δείξει άμεση δράση. Λιγότερο «τηλεοπτικές» περιοχές μπορεί να μένουν με μειωμένη κάλυψη. Είναι ενδεικτικό ότι η Χίος έλαβε τη μικρότερη τηλεοπτική και διαδικτυακή κάλυψη παρά το γεγονός ότι υπέστη τις σοβαρότερες καταστροφές.
- Γεωγραφική απομόνωση: Η Χίος, μακριά από την ηπειρωτική Ελλάδα, θεωρείται ακριβή και χρονοβόρα στην ενίσχυση.
- Αυτοδυναμία τοπικών δυνάμεων (;): Η παράδοση ισχυρής τοπικής εθελοντικής πυρόσβεσης (ΟΜΙΚΡΟΝ, κ.α.) μπορεί να δημιούργησε την εσφαλμένη εντύπωση ότι η κατάσταση θα αντιμετωπιστεί χωρίς μαζική ενίσχυση από το κέντρο.
- Μικρότερη πολιτική και τουριστική βαρύτητα: Σε σύγκριση με την Αχαΐα και τη Ζάκυνθο – δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς με εύκολη πρόσβαση και υψηλή προβολή στην καρδιά του Αυγούστου – η Χίος δεν αντιμετωπίστηκε ως εξίσου άμεση προτεραιότητα.
Το έγκλημα κατά της Natura 2000
Η βορειοδυτική Χίος, όπου εκδηλώθηκε η πυρκαγιά της 12ης Αυγούστου, περιλαμβάνει εκτεταμένες εκτάσεις ενταγμένες στο δίκτυο Natura 2000, το πανευρωπαϊκό σύστημα προστατευόμενων περιοχών που θεσπίστηκε για τη διατήρηση των πιο πολύτιμων και απειλούμενων οικοτόπων και ειδών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στην περιοχή αυτή έχουν χαρακτηριστεί δύο ζώνες:
Ενισχύστε το militaire.gr ,δείτε γιατί ΕΔΩ
- GR4130001 – Βόρεια Χίος, Νήσοι Οινούσσες και Παράκτια Θαλάσσια Ζώνη (Ειδική Ζώνη Διατήρησης – SAC), η οποία περιλαμβάνει δάση Pinus brutia, θαμνώνες αείφυλλων πλατύφυλλων, ενδημικά φυτά του Αιγαίου, καθώς και κρίσιμους θαλάσσιους οικοτόπους.
- GR4130003 – Βόρεια Χίος (Ζώνη Ειδικής Προστασίας – SPA), που αποτελεί καταφύγιο για σπάνια και απειλούμενα πτηνά, όπως ο φιδαετός, ο πετρίτης και το σπάνιο Cinereous Bunting, καθώς και σημαντικό πέρασμα για πλήθος μεταναστευτικών ειδών.
Η οικολογική αξία της περιοχής είναι εξαιρετικά υψηλή: οι οικότοποι που προστατεύονται συμβάλλουν στη διατήρηση της βιοποικιλότητας σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, ενώ η απώλειά τους είναι πρακτικά μη αναστρέψιμη σε ανθρώπινη κλίμακα χρόνου.
Η Οδηγία 92/43/ΕΟΚ για τους Οικοτόπους, ενσωματωμένη στην ελληνική νομοθεσία με τον Ν. 3937/2011, επιβάλλει στα κράτη μέλη την υποχρέωση να λαμβάνουν όλα τα αναγκαία μέτρα για την αποφυγή υποβάθμισης αυτών των περιοχών, συμπεριλαμβανομένης της πρόληψης και της ταχείας καταστολής φυσικών καταστροφών όπως οι δασικές πυρκαγιές.
Η διάθεση μόλις δύο εναέριων μέσων για την κατάσβεση, σε μια τόσο ευαίσθητη και νομικά προστατευόμενη περιοχή, εγείρει σοβαρά ερωτήματα για το κατά πόσο τηρήθηκαν οι υποχρεώσεις αυτές. Σε περίπτωση που αποδειχθεί ότι η ανεπαρκής επέμβαση οδήγησε σε σημαντική υποβάθμιση των οικοτόπων, η Ελλάδα θα μπορούσε να βρεθεί αντιμέτωπη με διαδικασία παράβασης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία μπορεί να καταλήξει ακόμη και σε παραπομπή στο Δικαστήριο της Ε.Ε. και επιβολή κυρώσεων. Πέρα από τη νομική διάσταση, μια τέτοια εξέλιξη θα έπληττε και τη διεθνή αξιοπιστία της χώρας στην εφαρμογή της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής πολιτικής.
Συμπέρασμα – Η Χίος δεν κάηκε τυχαία
Η πυρκαγιά της 12ης Αυγούστου στη βόρεια Χίο είναι η ζωντανή απόδειξη ότι, σε μια χώρα που κάθε καλοκαίρι μετράει καμένα, ο βαθμός της καταστροφής δεν εξαρτάται μόνο από τον καιρό ή το ανάγλυφο, αλλά πρωτίστως από τις πολιτικές προτεραιότητες.
Η άνιση κατανομή εναέριων μέσων εκείνη την ημέρα δεν ήταν απλώς ένα επιχειρησιακό λάθος· ήταν μια απόφαση που έκρινε την τύχη μιας ολόκληρης περιοχής. Στην περίπτωση της Χίου, η απόφαση αυτή οδήγησε σε απώλειες δυσανάλογες για το μέγεθος του νησιού και τραγικές για ένα οικοσύστημα ευρωπαικής σημασίας.
Ενισχύστε το militaire.gr ,δείτε γιατί ΕΔΩ
Αυτό που συνέβη δεν αφορά μόνο τη Χίο:
- Σηματοδοτεί ένα επικίνδυνο προηγούμενο, όπου νησιά και απομακρυσμένες περιοχές μπορεί να λαμβάνουν τη μικρότερη δυνατή στήριξη σε κρίσιμες ώρες, αν δεν έχουν το «πολιτικό βάρος» ή την «οικονομική προτεραιότητα» άλλων περιοχών.
- Αποκαλύπτει συστημική αδυναμία: έλλειψη μόνιμων βάσεων εναέριων μέσων στα νησιά, υποστελέχωση, υποδομές πρόληψης που παραμένουν ημιτελείς ή ανύπαρκτες.
- Εκθέτει τη χώρα σε νομικούς κινδύνους: η αδυναμία προστασίας μιας περιοχής Natura 2000, παρά τις προβλέψεις της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, μπορεί να οδηγήσει την Ελλάδα ενώπιον του Δικαστηρίου της Ε.Ε., με κυρώσεις που θα πληρώσει ο Έλληνας φορολογούμενος.
Ενισχύστε το militaire.gr ,δείτε γιατί ΕΔΩ
Η τραγωδία στη Χίο είναι επομένως διπλή:
- Η απώλεια χιλιάδων στρεμμάτων οικοτόπων που χρειάστηκαν αιώνες για να διαμορφωθούν και δεν θα επανέλθουν στη διάρκεια της ζωής μας.
- Η απώλεια εμπιστοσύνης των πολιτών ότι η Πολιτεία προστατεύει ισότιμα κάθε γωνιά της χώρας.
Η κοινωνία της Χίου, οι τοπικοί φορείς και οι περιβαλλοντικές οργανώσεις δεν πρέπει να αφήσουν το θέμα να ξεχαστεί. Η προσφυγή στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν είναι μόνο μια νομική δυνατότητα· είναι και ένας τρόπος να σταλεί το μήνυμα ότι η εγκατάλειψη περιοχών υψίστης οικολογικής αξίας δεν είναι ανεκτή.
Αν η υπόθεση αυτή μείνει χωρίς συνέπειες, τότε θα έχουμε αποδεχθεί σιωπηρά ότι η προστασία της φύσης και των τοπικών κοινωνιών είναι προαιρετική — και ότι η επόμενη Χίος μπορεί να είναι οποιοδήποτε άλλο νησί ή ορεινή περιοχή της Ελλάδας.
