της Μαρίνας Νικολάκη
Μεγαλύτερο από ότι μάλλον περιμένανε ήταν το πλήγμα που δέχτηκε η ΕΕ μετά το Βrexit. Kι όπως όλα δείχνουν ακόμα και κορυφαία στελέχη όπως ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ (πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής) είναι έτοιμα να εγκαταλείψουν το καράβι λίγο πριν... το δουν να βυθίζεται.
Κατά την ομιλία του στο ευρωκοινοβούλιο για την παρουσίαση της Λευκής Βίβλου για το μέλλον της ΕΕ, ο Γιούνκερ ανακοίνωσε πως δεν θα είναι υποψήφιος για μια δεύτερη διαδοχική θητεία, αν και στο παρελθόν είχε δηλώσει πως: «Οι ηγέτες που τα παρατάνε... δεν έχουν σχέδιο).
Η απόφαση του αυτή είχε ανακοινωθεί λίγες ημέρες πριν στον κρατικό γερμανικό ραδιοφωνικό σταθμό Deutschlandfunk και επιβεβαιώνεται σήμερα, εν όψει 2019 που θα γίνει η επόμενη εκλογή. Η θητεία του προέδρου της Επιτροπής είναι πενταετής, με δυνατότητα ανανέωσης για άλλα πέντε χρόνια, ενώ ο κ. Γιούνκερ θεωρείται σύμμαχος της χώρας μας, λόγω του ρόλου που επιτέλεσε για να εξομαλυνθεί η κρίση της διαπραγμάτευσης του.
Να σημειωθεί ότι, είχε ταχθεί υπέρ της παραμονής της χώρας μας στην Ευρωζώνη και κατά των αιτιάσεων περί Grexit.Ο πρώην πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου παρουσίασε τη Λευκή Βίβλο του, τα πέντε σενάρια για το μέλλον της ΕΕ, και επανέλαβε πως το Brexit ήταν μια τραγωδία για την Ευρώπη.
Επίσης έδωσε «ρεσιτάλ» όταν απάντησε σε ερώτηση Ιταλού δημοσιογράφου, ο οποίος τον κατηγόρησε για ασύμμετρη παρεμβατικότητα στα πολιτικά τεκταινόμενα της Ελλάδας.
Ο Λουξεμβούργιος πρόεδρος, εμφανώς ενοχλημένος από την ερώτηση, απάντησε πως είναι «ο πιο δημοφιλής Ευρωπαίος πολιτικός στην Ελλάδα», συμπληρώνοντας, δε, πως δεν άσκησε ποτέ κριτική στον Έλληνα πρωθυπουργό.
Χαριτολογώντας, ο κ. Γιούνκερ τόνισε πως ο Έλληνας πρωθυπουργός τρέφει μια «βαθιά αγάπη» προς το πρόσωπό του και τόνισε πως τρέφει «βαθιά συμπάθεια ή ακόμα και αγάπη για τον ελληνικό λαό».
Αναλυτικά, σημείωσε πως από αυτή τη στιγμή αρχίζει ένα debate στο οποίο καλεί όλους τους πολίτες της Ευρώπης να λάβουν μέρος, έτσι ώστε οι θεσμοί να μπορέσουν να έρθουν πιο κοντά τους. Δεν είναι μια Βίβλος των Βρυξελλών αυτή, είπε ο κύριος Γιούνκερ χαρακτηριστικά.Στο κείμενο των 32 σελίδων ο Γιούνκερ θυμίζει τον ρόλο της Ε.Ε. ως εγχειρήματος για την ειρήνηακόμη κι αν οι Ευρωπαίοι σήμερα δεν νιώθουν το ίδιο δέσιμο με την ειρήνη όπως οι γονείς ή οι παπούδες τους. Η τρέχουσα κρίση δεν πρέπει να περιορίσει το μέλλον της Ευρώπης: η Ε.Ε. έχει αποδειξει σε ανάλογες καταστάσεις ότι αντέχει.
Υπάρχει όμως μια αλήθεια είπε ο Γιούνκερ: «Η θέση της Ευρώπης στον κόσμο συρρικνώνεται, το μερίδιό της στην παγκόσμια οικονομία και τον πληθυσμό της Γης μειώνεται συνεχώς!»
Μιλώντας ενώπιον της Ολομέλειας του Ευρωκοινοβουλίου, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής παρουσίασε τη Λευκή Βίβλοτης Κομισιόν που περιέχει πέντε διαφορετικές στρατηγικές για το μέλλον της Ε.Ε. μετά το Brexit...
Πρόταση ακόμα και για μία Ευρωπαϊκή Ένωση πολλών ταχυτήτων παρουσίασε για πρώτη φορά ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, στο πλαίσιο των διαβουλεύσεων για το μέλλον της Γηραιάς Ηπείρου μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου.Η πλέον βαρυσήμαντη πρόταση θα επιτρέπει σε ομάδες κρατών-μελών να προχωρούν σε βήματα βαθύτερης ενοποίησης χωρίς τη σύμφωνη γνώμη ή τη συμμετοχή των απρόθυμων χωρών. Όσοι απέχουν πάντως θα έχουν τη δυνατότητα να ενταχθούν στην εμπροσθοφυλακήαργότερα.
Εάν δεν μπορούμε να πετύχουμε συμφωνία στο επίπεδο των 27, αυτό θα πρέπει να είναι δυνατό για όσους θέλουν να προχωρήσουν. Αυτοί που δεν θέλουν να λάβουν μέρος θα μπορούν να το πράξουν αργότερα, είπε χαρακτηριστικά ο κ. Γιούνκερ. Παραδέχτηκε ωστόσο ότι το εν λόγω σχέδιο θα δημιουργήσει πολλούςομόκεντρους κύκλουςστους κόλπους της Ε.Ε.
Στο πλαίσιο της ευρωζώνης, η πρόταση θα επιτρέπει σε κράτη που το επιθυμούν να συνεργάζονται στενότερα σε πεδία όπως η φορολογία και οι κοινωνικές παροχές, εναρμονίζοντας περαιτέρω τις πολιτικές τους.
Υπενθυμίζεται ότι υπέρ μίας Ευρωπαϊκής Ένωσης πολλών ταχυτήτων έχει ταχθεί και η γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ.
Οι προτάσεις της Κομισιόν θα συζητηθούν στη Σύνοδο Κορυφής της Ρώμης, στις 25 Μαρτίου, όπου οι ηγέτες θα γιορτάσουν την 60η επέτειο από την ιδρυτική συνθήκη της Ένωσης και θα κληθούν να λάβουν κρίσιμες αποφάσεις για το μέλλον της.Η Σύνοδος της Ρώμης θα είναι η στιγμή γέννησης της Ευρώπης των 27 είπε ο κ. Γιούνκερ.
Πέραν του σεναρίου για Ε.Ε. πολλών ταχυτήτων (Οτι δηλαδή, η Ε.Ε. συνεχίζει να υφίσταται στην παρούσα μορφή της, αλλά κάποια κράτη-μέλη συγκροτούν έναν συνασπισμό των προθύμων ή περισσότερες ομάδες, που προχωρούν ταχύτερα σε συγκεκριμένους τομείς -όπως στην ασφάλεια, την άμυνα ή το φορολογικό δίκαιο. Η Συνθήκη της Λισσαβώνας το επιτρέπει ήδη χάρη στον μηχανισμό της σταθερής δομικής συνεργασίας. Αυτό, βέβαια, οδηγεί σε περισσότερα αποτελέσματα, αλλά χώρες που θέλουν να κάνουν λιγότερα ίσως αποκομίσουν την αίσθηση ότι αποκλείονται),η Λευκή Βίβλος περιέχει και τα εξής σενάρια:
Σενάριο 1: Συνεχίζουμε όπως τώρα
Η Ε.Ε., η οποία μετά την αποχώρηση της Βρετανίας απαρτίζεται από 27 κράτη, συνεχίζει στην ίδια πορεία και εστιάζει στην εφαρμογή της μεταρρυθμιστικής της ατζέντας. Το ευρώ θα ενισχυθεί δομικά, τα κράτη-μέλη θα βελτιώσουν τη συνεργασία τους στην άμυνα, στη μάχη κατά της τρομοκρατίας και στην προστασία των εξωτερικών συνόρων. Στην εξωτερική πολιτική, η Ε.Ε. θα μιλά με μια φωνή, αλλά η ενότητα εξακολουθεί να κλυδωνίζεται λόγω εσωτερικών συγκρούσεων.
Σενάριο 2: Η Ε.Ε. περιορίζεται σε μια κοινή εσωτερική αγορά
Τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. εστιάζουν μόνον στην εμβάθυνση ορισμένων τομέων της εσωτερικής αγοράς, ενώ σε άλλους τομείς θα συμφωνείται μια ενισχυμένη συνεργασία μεταξύ μεμονωμένων κρατών. Αποκλείεται η κοινή πολιτική σε θέματα όπως το μεταναστευτικό, η ασφάλεια ή η άμυνα. Οι συνέπειες: η εσωτερική αγορά θα μεταβληθεί σε λόγο ύπαρξης της Ε.Ε. Θα συνεχίσει να υφίσταται η ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών, αλλά ίσως όχι των προσώπων και των υπηρεσιών.
Οι εντεινόμενες διαφορές εξασθενούν τις αντιστάσεις σε μια νέα οικονομική κρίση και το ευρώ απειλείται.
Σενάριο 3 : Εστιάζουμε στα ουσιώδη
Δηλαδή να εξετάζονται μαζί ορισμένες προτεραιότητες: όχι να γίνονται λιγότερα, αλλά περισσότερα σε έναν μειωμένο αριθμό τομέων, όπως η φύλαξη χερσαίων και θαλάσσιων συνόρων στην Ε.Ε., μια κοινή φωνή σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και η εγκαθίδρυση της Ευρωπαϊκής Αμυντικής Ένωσης. Άλλες προτεραιότητες είναι η στενότερη συνεργασία σε τομείς, π.χ., καινοτομίας, εμπορίου και ασφάλειας. Το πρόβλημα με αυτό το σενάριο είναι να μπορέσουν να συμφωνήσουν τα κράτη-μέλη στους τομείς που θέλουν στενότερη συνεργασία.
Σενάριο 4: Η μεγάλη συνεργασία θα κάνουν πολύ περισσότερα από κάθε άλλη φορά σε όλους τους τομείς.
Αυτό σημαίνει μια ομοσπονδιακή Ε.Ε. Αυτή η επιλογή φαίνεται πως προκρίνεται από την Κομισιόν, έστω κι αν ορισμένοι τη θεωρούν ουτοπική. Σύμφωνα με αυτό το σενάριο, η Ε.Ε. θα βασίζεται περισσότερο στις δικές της δυνατότητες (π.χ. θα συγκεντρώνει έσοδα μέσω κοινής φορολογίας), θα μιλά εν ονόματι όλης της Ευρώπης, για τομείς όπως το εμπόριο και η εξωτερική πολιτική, ενώ θα αναλάβει και ηγετική θέση στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και σε ανθρωπιστικά θέματα. Θα υπάρχει πολύ ταχύτερη διαδικασία λήψης αποφάσεων στις Βρυξέλλες, ωστόσο η Κομισιόν αναγνωρίζει ότι υπάρχει κίνδυνος αποξένωσης μεριδίου της κοινωνίας που νιώθει ότι η Ε.Ε. στερείται νομιμότητας
Δείτε το βίντεο με την παρουσίαση της Λευκής Βίβλου για το μέλλον της ΕΕ: