Πώς οι ΗΠΑ οργάνωσαν το σχέδιο ανατροπής Μαδούρο
Παιδιά παίζουν μπάσκετ στο Καράκας με φόντο τον Ούγο Τσάβες |
AP Photo/Rodrigo Abd
Το σχέδιο ανατροπής του
προέδρου της Βενεζουέλας, Νικολάς Μαδούρο, από την αμερικανική κυβέρνηση
παρουσιάζει σε εκτενές ρεπορτάζ η ισπανική εφημερίδα El Pais. Οι
πληροφορίες θυμίζουν έντονα πολιτικό θρίλερ, ωστόσο δεν αφήνουν καμία
αμφιβολία ότι πρόκειται για την κλασική κυνική αμερικανική πολιτική
παρεμβάσεων.
Στις 21 Ιανουαρίου πραγματοποιήθηκε στον Λευκό Οίκο μια συνάντηση
στην οποία συμμετείχε, εκτός των Τραμπ και Πενς, όλο το κυβερνητικό
επιτελείο που ασχολείται με τα θέματα της Συρίας, της Βόρειας Κορέας,
του Σουδάν και του Ιράν, αλλά και το μέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων
Μάριο Ντιάς-Μπάλαρτ -που προέρχεται από οικογένεια Κουβανών εξορίστων
στις ΗΠΑ- και ο γερουσιαστής Μαρκ Ρούμπιο, από τα πιο γνωστά «γεράκια»
των Ρεπουμπλικάνων, πολέμιων της κουβανέζικης κυβέρνησης, που ασκούν
πιέσεις για την ανατροπή του.
Βγήκαν από το κέντρο της αμερικανικής κυβέρνησης την επόμενη ημέρα και τα γεγονότα πήραν τον δρόμο τους.
Είχε προετοιμάσει το έδαφος ο Ρούμπιο, που δήλωσε μέσω Twitter:
«Αύριο είναι μια πολύ ωραία ημέρα (και σημαντική) για τη δημοκρατία και
τη συνταγματική τάξη στη Βενεζουέλα».
Όντως, στις 23 Ιανουαρίου, ο πρόεδρος του Κοινοβουλίου της
Βενεζουέλας, Χουάν Γουαϊδό, αυτοανακηρύχθηκε μεταβατικός πρόεδρος της
χώρας, επικαλούμενος το άρθρο 233 του Συντάγματος της χώρας. Οι ΗΠΑ τον
αναγνωρίζουν και ακολουθούν ο Καναδάς και οι υπόλοιποι σύμμαχοι των ΗΠΑ,
πλην του Μεξικού και της Ουρουγουάης, ζητώντας τη διεξαγωγή εκλογών,
την αποχώρηση του Νικολάς Μαδούρο. Η κυβέρνηση Τραμπ προειδοποιεί ότι αν
δεν συμβούν όλα αυτά εντός λίγων ημερών, δεν μπορεί να αποκλείσει τη
στρατιωτική επέμβαση.
Όλο αυτό φυσικά δεν είναι παρά η κορύφωση στην κρίση των σχέσεων
μεταξύ των δύο χωρών, η οποία διαρκεί τουλάχιστον δύο χρόνια, με τον
σχεδιασμό και το ξεδίπλωμα των κυρώσεων εις βάρος της Βενεζουέλας να
ξεκινάει ακόμη από την εποχή της προεδρίας Ομπάμα.
Σύμφωνα με τον πολιτικό αναλυτή Φερνάντο Κουτζ, πάντως, με την άνοδο
του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία, η αμερικανική κυβέρνηση, με την
ενίσχυση των γνωστών «γερακιών» από τον Λευκό Οίκο και με επικεφαλής τον
αντιπρόεδρο Μάικ Πενς, είχε ξεκινήσει επαφές με συντηρητικές δυνάμεις
στην Κολομβία και τη Βραζιλία, ώστε να αυξηθεί η πίεση προς το Καράκας.
«Ήδη από την πρώτη εβδομάδα διακυβέρνησης Τραμπ», λέει ο Κουτζ, «ο νέος πρόεδρος ζήτησε ενημέρωση για τη Βενεζουέλα».
Επόμενο βήμα ήταν η ανάληψη καθηκόντων από τον Τζον Μπόλτον ως
σύμβουλο ασφαλείας του Αμερικανού προέδρου, ενός από τους πρωτεργάτες
της αμερικανικής εισβολής στο Ιράκ, επί προεδρίας Τζορτζ Μπους Τζ. το
2003.
Με τον τρόπο αυτό, η «σκληρή γραμμή» έναντι της Βενεζουέλας και του
προέδρου της Νικολάς Μαδούρο ενισχύεται, με αποκορύφωμα την ανάληψη
καθηκόντων από τον Μάικ Πομπέο στο υπουργείο Εξωτερικών.
Αυτή η ομάδα που βρίσκεται στον στενό κύκλο του Ντόναλντ Τραμπ έχει
επίσης στενές επαφές και σχέσεις με την αντιπολίτευση στο Καράκας, που
ήδη αναζητεί τρόπο να ανατρέψει τον πρόεδρο της Βενεζουέλας.
Επικαλούμενη πηγές στον Λευκό Οίκο, η El Pais αναφέρει ότι «οι
συνθήκες μοιάζουν με ευθυγράμμιση των άστρων, δεν θα βρισκόταν άλλη
ανάλογη ευκαιρία».
Στις 10 Ιανουαρίου, που ξεκίνησε η νέα προεδρική θητεία του Νικολάς
Μαδούρο, η Βουλή, που ελέγχεται από την αντιπολίτευση αρνείται να τον
αναγνωρίσει ως πρόεδρο.
Χαρακτηρίζει τις εκλογές -τις οποίες είχε μποϊκοτάρει η
αντιπολίτευση- άκυρες και κρίνει ότι η θέση του προέδρου είναι «κενή»,
επικαλούμενη επίσης το άρθρο 233 του Συντάγματος, το οποίο ορίζει ότι σε
περίπτωση απουσίας προέδρου της χώρας, τη θέση αυτή αναλαμβάνει
αυτομάτως ως μεταβατικός και έως την προκήρυξη εκλογών ο πρόεδρος της
Βουλής.
Ο Χουάν Γουαϊδό είχε ταξιδέψει στην Ουάσιγκτον τον Δεκέμβριο, όπου
είχε συναντήσεις με διάφορα πρόσωπα, μεταξύ των οποίων ο Λούις Αλμάργο,
γενικός γραμματέας του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών (ΟΕΑ). Στη
συνέχεια πήγε στην πρωτεύουσα της Κολομβίας Μπογκοτά, όπου μετείχε στη
Σύνοδο της Ομάδας της Λίμα, η οποία δημιουργήθηκε το 2017 από 14
αμερικανικά κράτη με αντικείμενο «την αποφυγή κρίσης στη Βενεζουέλα».
Στη σύνοδο, 13 χώρες καταδικάζουν την κυβέρνηση Μαδούρο και αρνούνται
α την αναγνωρίσουν. Διαφώνησε μόνο το Μεξικό. Ωστόσο, αυτή η σύνοδος
ήταν κρίσιμη για την πορεία που πήραν τα πράγματα, καθώς ουσιαστικά η
Ουάσιγκτον πήρε «πράσινο φως» για να προχωρήσει τα σχέδιά της.
Στα σχέδια αυτά συνέβαλε πολύ και ο Καναδάς, αν και σύμφωνα με τον
πρώην δήμαρχο του Καράκας, Αντόνιο Λεντέσμα, που ζει αυτοεξόριστος στην
Ισπανία, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η κυβέρνηση του Τζάστιν Τριντό
λειτουργεί κινούμενη από ανθρωπιστικό ενδιαφέρον «και τάσσεται υπέρ της
προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Έως τις 21 Ιανουαρίου, που έγινε η αποφασιστική συνάντηση στον Λευκό
Οίκο, οι επαφές εντός και εκτός ΗΠΑ εντάθηκαν. Σημαντικό ρόλο σε αυτές
έπαιξε και ο Κάρλος Βέκτσιο, μέλος της αντιπολίτευσης της Βενεζουέλας,
που ζει εξόριστος στις ΗΠΑ, αλλά και ο πρώην πρόεδρος της Βουλής της
χώρας, Χούλιο Μπόρχες.
Ήδη ο Γουαϊδό είχε ζητήσει από τη Γουστάβο Τάρε να αναλάβει αντιπρόσωπος της δικής του κυβέρνησης στην ΟΕΑ.
«Είμαι καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου», λέει ο Τάρε που ζει στην
Ουάσιγκτον. «Αμέσως κατάλαβα τι σημαίνει αυτό» και ότι «ισχυρές χώρες
επρόκειτο να τον αναγνωρίσουν».
Ο Τάρε δέχθηκε φυσικά την πρόταση, για να «βοηθήσει στη μετάβαση», όπως λέει.
Μέχρι το βράδυ της 21η Ιανουαρίου έγιναν πολλά τηλεφωνήματα και
επαφές μεταξύ των Ντιάς-Μπάλαρτ, Ρούμπιο, του Μάικ Πομπέο, του υπουργού
Οικονομικών των ΗΠΑ, Στίβεν Μνουτσίν, του αντιπροέδρου Πενς και του
Γουαϊδό, για να τον διαβεβαιώσουν ότι θα έχει τη στήριξη των ΗΠΑ.
Όπως δήλωσε και ο Ντιάς-Μπάλαρτ, τίποτα «δεν συνέβη ξαφνικά. Αυτή η
κυβέρνηση στις ΗΠΑ είναι διατεθειμένη να κάνει πολλά. Έχουμε κάνει
πολλές συναντήσεις τα τελευταία δύο χρόνια».
Από τον «άξονα του κακού» στην «τρόικα της τυραννίας»
Και βέβαια, όλοι θυμούνται ότι συχνά-πυκνά ο Αμερικανός πρόεδρος είχε
αναφερθεί στη Βενεζουέλα. Στις 15 Φεβρουαρίου, ένα μόλις μήνα από την
ανάληψη των καθηκόντων του, πλάι στους Πενς και Ρούμπιο, δέχθηκε στον
Λευκό Οίκο τη Λίλιαν Τιντόρι, σύζυγο του φυλακισμένου μέλους της
αντιπολίτευσης, Λεοπόλδο Λόπες.
Τον Αύγουστο την ίδιας χρονιάς είχε δηλώσει ότι «δεν μπορεί να
αποκλείσει στρατιωτική επέμβαση, είμαστε γείτονες και έχουμε στρατό
παντού στον κόσμο. Η Βενεζουέλα δεν είναι μακριά και ο κόσμος εκεί
υποφέρει και πεθαίνει».
Φυσικά, η κόντρα με το καθεστώς του Νικολάς Μαδούρο είναι πολύ πιο βαθιά από αυτό που όλοι θέλουν να φαίνεται.
Για τις αμερικανικές κυβερνήσεις, Κούβα, Βενεζουέλα και Νικαράγουα
θεωρούνται πρόβλημα. Ο πρώην πρόεδρος Τζορτζ Μπους Τζ. τις θεωρούσε
μέλος του «άξονα του κακού» (μαζί με τη Βόρεια Κορέα, το Ιράν και το
Ιράκ), ενώ πλέον ο σύμβουλος του Ντόναλντ Τραμπ, Τζον Μπόλτον, της
χαρακτηρίζει «τρόικα της τυραννίας», διότι «προκαλούν πολιτική αστάθεια,
άνθρωποι υποφέρουν, είναι ένα τρομακτικό λίκνο του κομμουνισμού» που
πρέπει «να καταρρεύσει».
Και φυσικά, όπως αποκαλύπτει ο πρώην πρόεδρος της Βουλής της
Βενεζουέλας, μέλος της αντιπολίτευσης, Χούλιο Μπόρχες, υπάρχει «κίνδυνος
η κρίση να επεκταθεί και στη Βολιβία».
«Δεν πρέπει να επιτρέψουμε να επιβιώσει», τονίζει.
Πηγή:
El Pais
