Ο Αναπληρωτής Καθηγητής Δημοσίου Διεθνούς Δικαίου, στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και μέλος του Labour Party (Εργατικοί) Αντώνης Τζανακόπουλος μίλησε στο Sputnik για τις παραμέτρους της συμφωνίας που κυρώθηκε για την οριστική έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρώπη και εφαρμόζεται πλέον από 1/1.
Παραμονή Πρωτοχρονιάς, 23:00 ώρα Λονδίνου, 24:00 ώρα Βρυξελλών ξαναχτύπησαν οι καμπάνες του Big Ben, έπειτα από τρία χρόνια. Η Βρετανική και Ευρωπαϊκή Ιστορία γύριζαν σελίδα ταυτόχρονα με τους χτύπους του εμβληματικού ρολογιού, σηματοδοτώντας το Brexit, την οριστική, δηλαδή, έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ.
Μια μέρα νωρίτερα, λίγα λεπτά προτού το ρολόι χτυπήσει μεσάνυχτα, το νομοσχέδιο για τη νέα εμπορική σχέση μεταξύ ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου έλαβε την βασιλική σφραγίδα και κατέστη νόμος του κράτους.
Eίχε προηγηθεί η express υπερψήφιση (με 521 ψήφους υπέρ και 73) της συμφωνίας στη Βουλή των Κοινοτήτων.
«Το πεπρωμένο αυτής της μεγάλης χώρας βρίσκεται τώρα στα χέρια μας», δήλωσε αμέσως μετά ο Μπόρις Τζόνσον για τη νέα, αβέβαιη εποχή που εισέρχεται η Μεγάλη Βρετανία.
Για τα «μέτωπα» που ανοίγουν και τις συνέπειες της μοιραίας ιστορικής, πολυπαραγοντικής εξόδου που ανάβει το πράσινο φως για τους τελωνειακούς ελέγχους στα σύνορα για πρώτη φορά μετά από σχεδόν πέντε δεκαετίες, μας μίλησε ο Αναπληρωτής Καθηγητής Δημοσίου Διεθνούς Δικαίου, στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και μέλος του Labour Party Αντώνης Τζανακόπουλος.
Από τη Συμφωνία που επετεύχθη όντως αποφεύχθηκε, κύριε Τζανακόπουλε, το χάος που θα προξενούσε ένα no deal Brexit;
Αποφεύχθηκαν οι δασμοί σε προϊόντα, πράγμα που θα είχε όντως χαοτικές επιπτώσεις στο εμπόριο μεταξύ ΕΕ και Ηνωμένου Βασιλείου. Όμως η συμφωνία δεν είναι παρά μια συμφωνία-σκελετός που αφήνει ανοικτά πολλά θέματα.
Όπως;
Όπως π.χ. θέματα ασφάλειας, ανταλλαγής πληροφοριών, υπηρεσιών κ.λπ., πράγμα που σημαίνει ότι πολλά μένει ακόμη να συμφωνηθούν.
Το Βρετανικό Κοινοβούλιο πρόλαβε οριακά να ψηφίσει την Συμφωνία, ενώ πολλές φωνές προειδοποιούσαν περί του αντιθέτου.
Πρόλαβε, αφού είχε ήδη προγραμματίσει ημερομηνίες για τέτοιο ενδεχόμενο, και δεδομένης της στήριξης των Εργατικών, είναι σχεδόν σίγουρο ότι η συμφωνία θα κυρωνόταν. Τώρα για το ποιος είναι επαρκής χρόνος για συζήτηση, το παράπονο, δηλαδή, των σκληροπυρηνικών, είναι και το σταθερό παράπονο των χαμένων σε τέτοιες περιπτώσεις. Πάντα θέλουν περισσότερο χρόνο κ.ο.κ. Το ποιος είναι επαρκής χρόνος συζήτησης για την κύρωση συμφωνίας εντός ενός κοινοβουλίου το καθορίζει τυπικά το ίδιο το κοινοβούλιο.
Τα 27 ευρωπαϊκά κοινοβούλια δεν πρόλαβαν να κυρώσουν τη συμφωνία ως τις 31 Δεκεμβρίου.
Η ΕΕ όμως έχει ήδη πει πως θα τη θέσει σε προσωρινή εφαρμογή, όπως επιτρέπει άλλωστε το διεθνές δίκαιο.
Τελικά, μπορούμε να μιλάμε για μια καλή ή για μια κακή συμφωνία; Ποιος κερδίζει περισσότερο, Ε.Ε ή Ηνωμένο Βασίλειο; Σε τι και γιατί; Βγαίνει όντως πολιτικά κερδισμένη η Βρετανία, ενώ στις οικονομικές παραμέτρους ευνοείται η Ε.Ε.; Παρότι το μεγαλύτερο μέρος των εξαγωγών του Ηνωμένου Βασιλείου στην ΕΕ, θα μπορούσε να αντιμετωπίσουν πιθανούς κανονιστικούς/ δασμολογικούς φραγμούς, ο Τζόνσον είπε ότι η συμφωνία είναι καλή για τα ψηφιακά και τον νομικό κλάδο. Τι ισχύει όντως; Ισχύει ότι οι βρετανικές εξαγωγές θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα λόγω δασμών και του προαπαιτούμενου τα βρετανικά προϊόντα να ευθυγραμμίζονται στην ευρωπαϊκή νομοθεσία;
Τα ερωτήματα που θέτετε είναι πάρα πολλά και δεν μπορούν να απαντηθούν τόσο απλά. Ποιος κερδίζει; Κανείς! Και οι δύο χάνουν, όπως σίγουρα θα έχαναν και οι δύο από την έξοδο της Μεγάλης Βρετανίας. Η συμφωνία είναι μια συμφωνία-σκελετός όπως είπα, και πολλά θέματα μένει ακόμη να ρυθμιστούν. Οικονομικά η ΕΕ είναι το ισχυρότερο μέρος και έχει υπαγορεύσει τους κανόνες. Πολιτικά κερδισμένη αν βγαίνει η Βρετανία δεν ξέρω. Ενδεχομένως, αλλά μόνο βραχυπρόθεσμα. Όταν οι οικονομικές συνέπειες χτυπήσουν, σε συνδυασμό με τον κορονοϊό, δεν είμαι σίγουρος τι θα μπορέσουν να την κάνουν την πολιτική νίκη, αν υποθέσουμε ότι αυτή έχει λάβει χώρα. Από κει και πέρα δεν είναι δυνατόν να σας κάνω μια σημείο-προς-σημείο εκτίμηση για όλες τις πτυχές της συμφωνίας καθώς προς το παρόν δεν έχουμε δει παρά μια περίληψή της.
Οι εκπρόσωποι του κλάδου της αλιείας, δηλώνουν πάντως «προδομένοι». Υποστηρίζουν ότι η βρετανική κυβέρνηση «έθαψε τα αλιευτικά δικαιώματα για να μπορέσει να πετύχει μια μεγαλύτερη συμφωνία στο παρά πέντε». Ισχύει;
Για να απαντηθούν τέτοια ερωτήματα χρειάζονται αρκετές σελίδες, αλλά και οι λεπτομέρειες της συμφωνίας.
Κινδυνεύει η συνοχή του Ηνωμένου Βασιλείου, με τους Σκωτσέζους και τους Βορειοϊρλανδούς να αισθάνονται εξαπατημένοι και να ζητούν ακόμη κι αυτή την ώρα δημοψήφισμα;
Ναι, φυσικά και κινδυνεύει. Ήδη η αποσχιστική τάση της Σκωτίας έχει ενισχυθεί σημαντικά, πράγμα που βγάζει απόλυτο νόημα (η Σκωτία άλλωστε είναι πολύ πιο προοδευτική από την Αγγλία και την Ουαλία, αλλά αναγκάζεται εδώ και δεκαετίες να ανέχεται συντηρητικές κυβερνήσεις).
Όμως υπάρχουν και έντονες αποσχιστικές τάσεις εκ μέρους της Βόρειας Ιρλανδίας, δεδομένου ότι πλέον θα υπάρχει «σκληρό σύνορο» εντός του κράτους: η συμφωνία απόσχισης, προκειμένου να αποφύγει το σκληρό σύνορο πάνω στο νησί της Ιρλανδίας (μεταξύ Δημοκρατίας της Ιρλανδίας και Βόρειας Ιρλανδίας) προβλέπει ότι η Βόρεια Ιρλανδία θα συνεχίσει να εφαρμόζει ευρωπαϊκό Δίκαιο και να μην έχει στην ουσία σύνορο με την ΕΕ.
Το σύνορο επομένως μεταφέρεται στην Ιρλανδική Θάλασσα, εντός του Ηνωμένου Βασιλείου. Σαν να λέμε ότι έχουμε σκληρό σύνορο εντός Ελλάδας, στα Τέμπη, λόγου χάρη. Αυτό κόβει τη χώρα στα δύο και δεν μπορώ να φανταστώ πως δεν θα έχει σοβαρές επιπτώσεις μακροπρόθεσμα, είτε ακόμη και παραβίαση της συμφωνίας αποχώρησης, με συνεπακόλουθη παραβίαση της συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής που έφερε την ειρήνη στην Ιρλανδία και άρα νέα ανάφλεξη, είτε απόσχιση της Βόρειας Ιρλανδίας). Όλα λοιπόν είναι στο παιχνίδι.
Το ότι οι Εργατικοί (Labour Party) ψηφίζουν την Συμφωνία είναι μια ήττα τους, συνολικότερα μια ήττα της Αριστεράς;
Δεν θα μπορούσαν να κάνουν κάτι άλλο, δεδομένης της εκκωφαντικής νίκης του Τζόνσον πριν ένα χρόνο. Η ήττα των Εργατικών και της Αριστεράς γενικότερα έγκειται στο ότι δεν κατάφερε να κατευθύνει και να εγκολπώσει την απογοήτευση και την αντίδραση του κόσμου στην πτώση του βιοτικού του επιπέδου, λόγω του Καπιταλισμού-καζίνο, και επέτρεψε τελικά να στραφεί αυτή από λαϊκιστές σε απλοϊκά συνθήματα που έφεραν ως μοναδικούς υπεύθυνους τους γραφειοκράτες των Βρυξελλών και τα "ντόπια υποχείριά τους". Εκεί χάθηκε το παιχνίδι, κι αυτό μάλιστα πριν πέντε χρόνια σχεδόν.
Οι ξένοι υπήκοοι και δη οι Έλληνες που διαμένουν κι εργάζονται στο Ηνωμένο Βασίλειο, ποιες δυσκολίες θα αντιμετωπίσουν;
Οι Έλληνες που ζουν ήδη στη Μεγάλη Βρετανία θα υποστούν τις ίδιες επιπτώσεις που θα υποστεί και ο υπόλοιπος πληθυσμός από την συρρίκνωση της οικονομίας, τους ελέγχους στα αεροδρόμια (αν καταφέρουμε ποτέ να ξαναταξιδέψουμε κανονικά) κ.λπ. Αλλά δεν θα έχουν άλλες επιπτώσεις από την έξοδο εφόσον ζουν ήδη εδώ και έχουν αιτηθεί και λάβουν το λεγόμενο settled ή pre-settled status, που εγγυάται πλέον το δικαίωμα παραμονής τους στο ΗΒ. Οι αλλαγές θα υπάρξουν για τους Έλληνες που θα θέλουν από δω και στο εξής να έρθουν να σπουδάσουν ή να εργαστούν στη Μεγάλη Βρετανία, αφού θα πρέπει να λάβουν σχετική θεώρηση (βίζα) με βάση το νέο μεταναστευτικό κανονιστικό πλαίσιο, το οποίο δεν είναι ακόμη γνωστό στις λεπτομέρειές του.
