Οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας και του στρατιωτικού-βιομηχανικού της συγκροτήματος το 2014 αποδείχθηκαν πολύ αδύναμες. Οι Ρώσοι τους παρέκαμψαν και οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι χώρες της ΕΕ «δεν παρατήρησαν» τα κενά και συνέχισαν να συνεργάζονται με τον επιτιθέμενο.
Για οκτώ χρόνια, τίποτα δεν εμπόδισε τον κατακτητή να εξοπλίσει τα τανκς, τα αεροπλάνα, τα πλοία και τα στρατιωτικά του οχήματα με δυτικό υλικό και να προετοιμαστεί για μια νέα μεγάλη σφαγή στην κεντρική Ευρώπη.
Μόλις τώρα οι δυτικές χώρες αρχίζουν να κάνουν τα πρώτα βήματα για να κλείσουν τα κενά για τη στρατιωτική βιομηχανία της Ρωσίας, η οποία έχει ήδη στοιχίσει τη ζωή σε δεκάδες χιλιάδες Ουκρανούς.
Εξοπλισμός με δυτικό «γέμιση» που σκοτώνει Ουκρανούς
Το στρατιωτικό-βιομηχανικό συγκρότημα της Ρωσίας (MIC) δεν είναι αυτάρκης. Το μεγαλύτερο μέρος του στρατιωτικού εξοπλισμού της κατοχικής χώρας περιέχει εξαρτήματα από «μη φιλικές χώρες». Τα ρωσικά drones θα ήταν ένα καλό παράδειγμα, καθώς στην πραγματικότητα κατασκευάζονται για τη Ρωσία από όλο τον κόσμο.
Έτσι, το drone «Orlan-10» περιέχει μια μονάδα GPS κατασκευασμένη από την ελβετική εταιρεία U-blox, έναν κινητήρα της ιαπωνικής SAITO, μια γεννήτρια εκκίνησης από την American Texas Instruments Incorporated και έναν ελεγκτή πτήσης από τη γαλλο-ιταλική STMicroelectronics.
Το drone «Forpost» είναι αντίγραφο του ισραηλινού IAI Searcher. Τα "Forposts" συναρμολογούνται στο "Εργοστάσιο Πολιτικής Αεροπορίας Ural" χρησιμοποιώντας ισραηλινή τεχνολογία και αμερικανικά και γερμανικά ανταλλακτικά.
Η συνεργασία με τον γαλλικό κατασκευαστή ηλεκτρονικών ειδών Thales ήταν επίσης σημαντική για το ρωσικό στρατιωτικό-βιομηχανικό συγκρότημα. Μέχρι το 2020, περισσότερα από χίλια ρωσικά τανκς είχαν τροποποιηθεί από τον εξοπλισμό αυτής της εταιρείας.
Συγκεκριμένα, η θερμική απεικόνιση Catherine FC της Thales χρησιμοποιήθηκε για τη δημιουργία συστημάτων στόχευσης ESSA, PLISSA και Sosna-U. Τοποθετούνται σε τροποποιημένα άρματα μάχης T-80, T-90 και T-72 και σε άλλα οχήματα μάχης.
Από το 2009, αυτές οι συσκευές θερμικής απεικόνισης συναρμολογούνται στη Ρωσία στο «Οπτικο-Μηχανικό Εργοστάσιο Βόλγα», στο πλαίσιο συμφωνίας αδειοδότησης με τον Γάλλο κατασκευαστή. Οι θερμοαπεικόνες επιτρέπουν στον πυροβολητή να δει τον εχθρό από λίγα χιλιόμετρα μακριά, ακόμα και τη νύχτα.
Άρματα μάχης με γαλλικό εξοπλισμό χρησιμοποιήθηκαν κατά την εισβολή στο Ντονμπάς το 2014. Αυτό αποδεικνύεται από ένα βίντεο από το εσωτερικό ενός ρωσικού T-72, το οποίο οι μαχητές του [αυτοαποκαλούμενου] «LDPR» [Λαϊκή Δημοκρατία του Λουχάνσκ και του Ντόνετσκ] προσπάθησε να περάσει για τρόπαιο. Τα τανκς με παρόμοιο εξοπλισμό κατασχέθηκαν κατά τη διάρκεια της ρωσικής εισβολής το 2022.
Επιπλέον, γαλλικές θερμικές απεικονίσεις βρέθηκαν σε ρωσικά αμφίβια οχήματα μάχης πεζικού BMD-4, τα οποία πυροβόλησαν εναντίον πολιτικών αυτοκινήτων στο Bucha.
Σύμφωνα με το δημοσιογραφικό δημοσίευμα ερευνών Disclose , η Thales εξόπλισε επίσης 60 ρωσικά μαχητικά SU-30SM με τα συστήματα πλοήγησης. Αεροσκάφη με αυτή την τροποποίηση εκτοξεύτηκαν σε πόλεις της Συρίας πριν από αρκετά χρόνια. Τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους, αρκετοί καταρρίφθηκαν στον ουρανό πάνω από τις ουκρανικές πόλεις Vasylkiv και Brovary.
Ο εξοπλισμός προέρχεται ακόμη και από την κύρια εχθρική χώρα της Ρωσίας, τις Ηνωμένες Πολιτείες. Παρόλο που οι Ρώσοι αρνούνται επίσημα ότι αγοράζουν αμερικανικά όπλα, εξαρτήματα από τις Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται συχνά στη ρωσική τεχνολογία.
Οι Ρώσοι δεν κρύβουν ότι βάζουν αμερικανικές θερμικές απεικονίσεις Flir σε μικρά πολεμικά πλοία . Εξαρτήματα από τις Ηνωμένες Πολιτείες χρησιμοποιούνται επίσης στα ρωσικά drones "Forpost", "Zastava", "Granat" και "Orlan-10", σύμφωνα με τη ρωσική έκδοση "Military Review" .
Τα τρακτέρ KamAZ-65225 λειτουργούν με κινητήρες American Cummins και με γερμανικά κιβώτια ταχυτήτων ZF Friedrichshafen. Αυτά τα φορτηγά από τη ρωσική αυτοκινητοβιομηχανία χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά πυραυλικών συστημάτων «Pantsir», τανκς και συστημάτων πυροβολικού.
Το ρωσικό θωρακισμένο αυτοκίνητο «Lynx» είναι στην πραγματικότητα ένα ιταλικό Iveco LMV. Σύμφωνα με το δημοσίευμα «Russia Beyond», εκατοντάδες από αυτά τα αυτοκίνητα παραδόθηκαν στη Ρωσία τουλάχιστον μέχρι το 2016. Οι Ιταλοί πουλούσαν επίσης τουφέκια, πιστόλια και πυρομαχικά στους κατακτητές λίγους μήνες πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, σύμφωνα με ένα «Investigate Europe». έρευνα .
Τα αεροηλεκτρονικά και οι κινητήρες αεροσκαφών είναι άλλα κενά. Οι Ρώσοι αντιμετωπίζουν προβλήματα με τον εφοδιασμό των δικών τους αεροσκαφών με εξαρτήματα. Προσπάθησαν επανειλημμένα να δημιουργήσουν διαδρομές λαθρεμπορίου από τη Φινλανδία και την Ουκρανία για να προμηθεύουν σύγχρονα μαχητικά αεροσκάφη με εισαγόμενα ανταλλακτικά.
Τα ρωσικά εργοστάσια χρησιμοποιούν επίσης μηχανήματα και αναλώσιμα από τη Γερμανία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ελβετία για να μπορούν να παράγουν σύγχρονα όπλα. Δεν υπάρχουν ανάλογα αυτών των εργαλείων στη Ρωσία.
Σπασμένες κυρώσεις
Μετά την προσάρτηση της Κριμαίας και την κατάληψη τμήματος του Ντονμπάς το 2014, η Ευρωπαϊκή Ένωση επέβαλε κυρώσεις στη Ρωσία και απαγόρευσε την εξαγωγή όπλων και «ειδών διπλής χρήσης» (οπτικά, ηλεκτρονικά και άλλα ανταλλακτικά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε οπλισμό).
Ωστόσο, οι χώρες της ΕΕ δεν σταμάτησαν να προμηθεύουν όπλα και εξαρτήματα στον κατακτητή. Υπήρχαν κενά που χρησιμοποιούσαν οι ευρωπαϊκές εταιρείες.
Το πρώτο κενό είναι ότι το κείμενο της απόφασης του Συμβουλίου της ΕΕ του 2014 για κυρώσεις κατά της Ρωσίας έχει την ακόλουθη εξαίρεση: το εμπάργκο δεν ισχύει για συμβάσεις που έχουν συναφθεί πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Αυτό επέτρεψε στους κατασκευαστές όπλων να συνάψουν πρόσθετες συμφωνίες σε προηγούμενες συμβάσεις με τη Ρωσία.
Το δεύτερο κενό αναφέρεται σε αγαθά «διπλής χρήσης» . Στα χαρτιά, η προμήθεια αυτών σε ρωσικές στρατιωτικές επιχειρήσεις απαγορευόταν, αλλά στην πραγματικότητα ευρωπαϊκά ανταλλακτικά και μηχανήματα παραδίδονταν τακτικά σε εργοστάσια ρωσικών στρατιωτικών-βιομηχανικών συγκροτημάτων.
Οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 833/2014 του Συμβουλίου περιείχαν μια άλλη εξαίρεση: ένα κράτος μέλος μπορεί να εκδώσει άδεια εξαγωγής αγαθών εάν είναι βέβαιο ότι αυτά τα αγαθά δεν θα χρησιμοποιηθούν για στρατιωτικούς σκοπούς.
Αυτή η ασαφής διατύπωση επέτρεψε την προμήθεια αγαθών διπλής χρήσης σε Ρώσους μεσάζοντες ή διανομείς, οι οποίοι αργότερα τα μεταπωλούσαν σε στρατιωτικές εταιρείες.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για τις Εξαγωγές Συμβατικών Όπλων υπολόγισε ότι μεταξύ 2015 και 2020, δέκα χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξήγαγαν όπλα στη Ρωσία αξίας 346 εκατομμυρίων ευρώ. Η Γερμανία και η Γαλλία χρησιμοποίησαν αυτό το κενό περισσότερο, αντιπροσωπεύοντας το 80% του συνόλου των παραδόσεων.
Πώς οι Ρώσοι παρακάμπτουν τις κυρώσεις: παραδείγματα
Περίπτωση 1. Το ρωσικό Lipetsk Mechanical Plant (LMP) παράγει τρακτέρ για το αντιαεροπορικό πυραυλικό σύστημα S-300. Αυτή η επιχείρηση δεν ήταν υπό δυτικές κυρώσεις το 2014 και ήταν ελεύθερη να διαπραγματευτεί με ξένες εταιρείες.
Από την αλληλογραφία των κορυφαίων διευθυντών του εργοστασίου, η οποία έγινε δημόσια μετά από χακάρισμα από την ομάδα χάκερ Anonymous, αποκαλύφθηκε ότι εκπρόσωποι της ρωσικής εταιρείας διαπραγματεύονταν με ξένους κατασκευαστές για λογαριασμό της Concern Kalashnikov, η οποία τελούσε υπό κυρώσεις της ΕΕ.
Η αλληλογραφία έδειξε ότι ο εμπορικός διευθυντής του ρωσικού Lipetsk Mechanical Plant, Dmitry Belykh, βοήθησε την Concern Kalashnikov να βρει μια γραμμή για την παραγωγή σφαιρών και μάλιστα έλαβε μια εμπορική προσφορά από τον βελγικό κατασκευαστή New Lachaussée.
Τα αποσπάσματα αλληλογραφίας μεταξύ LMP και Kalashnikov Concern που το πιστοποιούν αυτό αναπαράγονται παρακάτω.
Στις 29 Νοεμβρίου 2021, η Kseniya Grashenkova, σύμβουλος του διευθυντή αγορών Kalashnikov, ζήτησε από τον Dmitry Belykh να στείλει εμπορικά αιτήματα για την αγορά μιας γραμμής παραγωγής σφαιρών σε ορισμένες ξένες εταιρείες: Atech (Τουρκία), Invernizzi Presse (Ιταλία), Manhurin K «MX (Γαλλία), New Lachaussée sa (Βέλγιο) και Vasini (Ιταλία).
Ο Belykh αναφέρει στην Grashenkova ότι έστειλε αιτήματα στους αναφερόμενους αποδέκτες.
Η περαιτέρω αλληλογραφία διεξάγεται με το ακόλουθο σχήμα - "Καλάσνικοφ Concern" - "Lipetsk Mechanical Plant" - ένας διεθνής κατασκευαστής. Οι περισσότερες εταιρείες δεν απάντησαν. Η ιταλική Invernizzi Presse ξεκίνησε διαπραγματεύσεις, αλλά αργότερα διέκοψε την επικοινωνία.
Ωστόσο, στις 3 Δεκεμβρίου 2021, ο Belykh έλαβε μια επιστολή από έναν εκπρόσωπο της βελγικής εταιρείας New Lachaussee sa, Igor Pozhivil. Οι επαφές του διαβιβάστηκαν στην Μέριμνα Καλάσνικοφ από τον εμπορικό διευθυντή της LMP.
Ακολουθεί ενεργή αλληλογραφία μεταξύ του Belykh και ενός εκπροσώπου της New Lachaussée sa, με αποτέλεσμα ο τελευταίος να στείλει μια εμπιστευτική εμπορική προσφορά για τη γραμμή παραγωγής σφαιρών.
Η πρόταση απευθύνεται στο Tula Arms Factory και υπογράφεται από τους Βέλγους διευθυντές . Το εργοστάσιο της Τούλα είναι επίσης έμμεσο μέλος της ρωσικής κρατικής εταιρείας Rostech, όπως και η Concern Καλάσνικοφ.
Ο Belykh έστειλε όλες τις πληροφορίες στην Grashenkova της ανησυχίας Kalashnikov.
Περίπτωση 2. Πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο το ρωσικό στρατιωτικό-βιομηχανικό συγκρότημα αγοράζει δυτικό εξοπλισμό και εξαρτήματα μπορείτε επίσης να βρείτε στον επίσημο ιστότοπο των ρωσικών δημόσιων προμηθειών.
Η ομάδα με επικεφαλής τον Ουκρανό επιχειρηματία Dmytro Dubilet παρουσίασε έναν δημόσιο κατάλογο ξένων εταιρειών των οποίων τα προϊόντα εμφανίστηκαν σε διαγωνισμούς εταιρειών που συνδέονται με την ανησυχία Almaz-Antey του ρωσικού στρατιωτικού-βιομηχανικού συγκροτήματος.
Η ρωσική εταιρεία Almaz-Antey παράγει αντιαεροπορικούς πυραύλους και εξοπλισμό ραντάρ για τον ρωσικό στρατό, συμπεριλαμβανομένων των διαβόητων πυραυλικών συστημάτων "Buk" (C300, C400 και C500), και επίσης τελεί υπό κυρώσεις από το 2014. Οι Ευρωπαίοι απαγορεύεται να συναλλαγές με αυτήν την εταιρεία άμεσα και έμμεσα, ακόμη και μέσω αντιπροσώπων.
Ωστόσο, οι επιχειρήσεις αυτού του θέματος αφορούν προκηρύξεις διαγωνισμών για προϊόντα ξένων κατασκευαστών. Πιθανώς, τα εμπορεύματα παραδίδονται πρώτα σε «ειρηνικές» ρωσικές εταιρείες, μέσω των οποίων στη συνέχεια παραδίδονται στον στρατό.
Για παράδειγμα, η ανησυχία χρειαζόταν ένα λιπαντικό ψυκτικό για την κατεργασία μετάλλων από τον κορυφαίο γερμανικό κατασκευαστή Techlube GmbH. Σύμφωνα με τις δημόσιες προμήθειες, την πρόσκληση υποβολής προσφορών από την εταιρεία κέρδισε η ελάχιστα γνωστή ρωσική εταιρεία περιορισμένης ευθύνης Quarta, η οποία δεν σχετίζεται με τον στρατιωτικό τομέα.
Έτσι η Almaz-Antey έκλεισε τους διαγωνισμούς για εξοπλισμό από την ελβετική Blaser Swisslube, την αμερικανική Nvidia and Indium, τη γερμανική Zoller, τη Walter και την Techlube GmbH και τη βρετανική GARANT, και καμία κύρωση δεν εμπόδισε να συμβεί αυτό.
Οι εξαγωγές αγαθών διπλής χρήσης στη Ρωσία είναι αρκετά εκτεταμένες. Σύμφωνα με το δημοσίευμα Welt am Sonntag , το 2020, μόνο η Γερμανία εξέδωσε 673 άδειες εξαγωγής στη Ρωσία για 366 εκατομμύρια ευρώ.
Ορισμένες εταιρείες προμήθευαν αγαθά για στρατιωτική χρήση ακόμη και χωρίς να έχουν λάβει ειδικές άδειες. Για παράδειγμα, η γερμανική εταιρεία Bosch επέμεινε ότι είχε πουλήσει εξοπλισμό αυτοκινήτων αποκλειστικά για ειρηνικούς σκοπούς, αλλά στη συνέχεια ο εξοπλισμός της βρέθηκε σε οχήματα μάχης ρωσικού πεζικού που κατασχέθηκαν από τον ουκρανικό στρατό.
Επίσης, Ρώσοι στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες λένε ότι το κιβώτιο ταχυτήτων από τη γερμανική ZF Friedrichshafen είναι εδώ και πολύ καιρό απαραίτητο στοιχείο για τα στρατιωτικά τρακτέρ KamAZ-65225, τα οποία μεταφέρουν βαρέα όπλα.
Τι έχει αλλάξει
Ορισμένα από τα λάθη που έγιναν το 2014 διορθώθηκαν κατά τη διάρκεια ενός νέου κύματος κυρώσεων. Η ΕΕ έχει αφαιρέσει το κενό που επέτρεπε την προμήθεια όπλων στη Ρωσία βάσει παλαιών συμβάσεων, το οποίο χρησιμοποιούσαν οι ευρωπαίοι κατασκευαστές.
Ο κατάλογος των εταιρειών που συνδέονται με το ρωσικό στρατιωτικό-βιομηχανικό συγκρότημα έχει διευρυνθεί, οι κυρώσεις έχουν αυστηροποιηθεί εναντίον τους και ορισμένοι κατασκευαστές έχουν σταματήσει να προμηθεύουν ανταλλακτικά στη Ρωσία.
Ωστόσο, το πρόβλημα με τα αγαθά διπλής χρήσης παραμένει. Το δεύτερο πακέτο κυρώσεων της ΕΕ, που εγκρίθηκε στις 25 Φεβρουαρίου, προβλέπει ευρύτερη απαγόρευση των εξαγωγών αυτών των αγαθών στη Ρωσία, αλλά και πάλι υπάρχουν ορισμένες εξαιρέσεις.
Πρώτον, οι περιορισμοί στις εξαγωγές δεν επηρέασαν τις συμβάσεις που είχαν συναφθεί πριν από τον πόλεμο. Δεύτερον, η ΕΕ έχει αφήσει έναν σύντομο κατάλογο όρων υπό τους οποίους μπορούν να παραδοθούν στη Ρωσία αγαθά διπλής χρήσης.
Ο επίσημος κατάλογος των αγαθών διπλής χρήσης από την ΕΕ μάλλον πρέπει να συμπληρωθεί, καθώς δεν περιλαμβάνει ορισμένα από τα εξαρτήματα που χρησιμοποιεί ο ρωσικός στρατός. Πρώτα απ 'όλα, υπάρχουν ανταλλακτικά αυτοκινήτων.
Οποιαδήποτε εξαγωγή αγαθών διπλής χρήσης στη Ρωσία μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο στρατιωτικό-βιομηχανικό συγκρότημα. Αυτό σημαίνει ότι η απαγόρευση του εμπορίου τεχνολογίας πρέπει να είναι συνολική και χωρίς εξαιρέσεις.
Bohdan Miroshnichenko, Dmytro Denkov
