ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ, 31 Μαρτίου (Reuters) - Οι Τούρκοι έδωσαν στον Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν και το κόμμα του το μεγαλύτερο εκλογικό τους χτύπημα την Κυριακή σε μια εθνική ψηφοφορία που επανέλαβε την αντιπολίτευση ως πολιτική δύναμη και ενίσχυσε τον δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης Εκρεμ Ιμάμογλου ως κύριο αντίπαλο του προέδρου.
Με καταμετρημένες τις περισσότερες ψήφους, ο Ιμάμογλου προηγήθηκε κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες στην κούρσα για τη δημαρχία στην Κωνσταντινούπολη, τη μεγαλύτερη πόλη της Τουρκίας, ενώ το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) διατήρησε την Άγκυρα και κέρδισε άλλες 15 δημαρχιακές έδρες σε πόλεις σε εθνικό επίπεδο.
Διαφήμιση · Κάντε κύλιση για να συνεχίσετε
Σηματοδότησε τη χειρότερη ήττα για τον Ερντογάν και το Κόμμα του AKP (AKP) στις δύο και πλέον δεκαετίες στην εξουσία τους και θα μπορούσε να σηματοδοτήσει μια αλλαγή στο διχασμένο πολιτικό τοπίο της χώρας. Ο Ερντογάν το χαρακτήρισε «σημείο καμπής» σε μια μεταμεσονύκτια ομιλία.
Αυτός και το AKP τα πήγαν χειρότερα από ό,τι προέβλεπαν οι δημοσκοπήσεις λόγω της ραγδαίας αύξησης του πληθωρισμού, των δυσαρεστημένων ισλαμιστών ψηφοφόρων και, στην Κωνσταντινούπολη, της απήχησης του Ιμάμογλου πέρα από την κοσμική βάση του CHP, ανέφεραν αναλυτές.
Διαφήμιση · Κάντε κύλιση για να συνεχίσετε
«Όσοι δεν καταλαβαίνουν το μήνυμα του έθνους θα χάσουν τελικά», είπε ο Ιμάμογλου, 53 ετών, σε χιλιάδες χαρούμενους υποστηρικτές αργά την Κυριακή, ορισμένοι από τους οποίους φώναζαν να παραιτηθεί ο Ερντογάν.
«Απόψε, 16 εκατομμύρια πολίτες της Κωνσταντινούπολης έστειλαν ένα μήνυμα τόσο στους αντιπάλους μας όσο και στον πρόεδρο», είπε ο πρώην επιχειρηματίας, ο οποίος μπήκε στην πολιτική το 2008 και τώρα διαφημίζεται ευρέως ως πιθανός προεδρικός αμφισβητίας .
Ο Ερντογάν, ο οποίος τη δεκαετία του 1990 ήταν επίσης δήμαρχος της γενέτειράς του Κωνσταντινούπολης, είχε κάνει σκληρή προεκλογική εκστρατεία ενόψει των δημοτικών εκλογών , τις οποίες οι αναλυτές περιέγραψαν ως μετρητή τόσο της υποστήριξής του όσο και της αντοχής της αντιπολίτευσης.
Διαφήμιση · Κάντε κύλιση για να συνεχίσετε
Απευθυνόμενος στα πλήθη που συγκεντρώθηκαν στα κεντρικά γραφεία του AKP στην Άγκυρα, την πρωτεύουσα, ο Ερντογάν είπε ότι η συμμαχία του «έχασε ύψος» σε όλη τη χώρα και θα λάβει μέτρα για να απαντήσει στο μήνυμα των ψηφοφόρων.
«Αν κάναμε λάθος, θα το διορθώσουμε» τα επόμενα χρόνια, είπε. «Αν μας λείπει κάτι, θα το ολοκληρώσουμε».
Αλλού στην Άγκυρα, χιλιάδες άλλοι υποστηρικτές είχαν νωρίτερα κυματίσει τουρκικές σημαίες και σημαίες του κόμματος για μια ομιλία του επανεκλεγμένου δημάρχου του CHP Mansur Yavas, ο οποίος κατατρόπωσε τον αμφισβητία του AKP σε μια ακόμη απογοήτευση για τον Ερντογάν.
Σύμφωνα με το 92,92% των κάλπες που άνοιξαν στην Κωνσταντινούπολη, τη μεγαλύτερη πόλη της Ευρώπης και την οικονομική μηχανή της χώρας, ο Imamoglu είχε 50,92% υποστήριξη σε σύγκριση με 40,05% για τον αντίπαλο του AKP Murat Kurum, πρώην υπουργό της εθνικής κυβέρνησης του Ερντογάν.
Οι δημοσκοπήσεις είχαν προβλέψει μια σφιχτή αναμέτρηση στην Κωνσταντινούπολη και πιθανές απώλειες CHP σε ολόκληρη τη χώρα.
Ωστόσο, μερικά επίσημα αποτελέσματα που ανέφερε το κρατικό πρακτορείο Anadolu έδειξαν ότι το AKP και ο κύριος σύμμαχός του παραιτήθηκαν από τη δημαρχία σε 19 βασικούς δήμους, συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων πόλεων Προύσα και Μπαλικεσίρ στα βιομηχανοποιημένα βορειοδυτικά, αντανακλώντας πιθανώς τις πιέσεις στους μισθωτούς.
Το CHP προηγήθηκε σε εθνικό επίπεδο με σχεδόν 1% των ψήφων, για πρώτη φορά σε 35 χρόνια, έδειξαν τα αποτελέσματα.
Ο Μερτ Αρσλανάλπ, επίκουρος καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Bogazici της Κωνσταντινούπολης, είπε ότι ήταν η «σκληρότερη εκλογική ήττα» του Ερντογάν από τότε που ανέλαβε την εθνική εξουσία το 2002.
[1/23] Οι υποστηρικτές του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης Ekrem Imamoglu γιορτάζουν τη νίκη του στις 31 Μαρτίου 2024. REUTERS/Umit Bektas Αγορά Δικαιώματα Άδειας Χρήσης
«Ο Ιμάμογλου έδειξε ότι θα μπορούσε να ξεπεράσει τις βαθιές κοινωνικοπολιτικές διαιρέσεις που καθορίζουν το εκλογικό σώμα της αντιπολίτευσης της Τουρκίας ακόμη και χωρίς τη θεσμική τους υποστήριξη», είπε. «Αυτό τον κάνει τον πιο ανταγωνιστικό πολιτικά αντίπαλο του καθεστώτος του Ερντογάν».
Η ΑΝΕΞΗ ΤΟΥ IMAMOGLU
Το 2019, ο Ιμάμογλου είχε καταφέρει στον Ερντογάν ένα αιχμηρό εκλογικό πλήγμα όταν κέρδισε για πρώτη φορά την Κωνσταντινούπολη, δίνοντας τέλος σε 25 χρόνια διακυβέρνησης στην πόλη από το ΑΚΡ και τους ισλαμιστές προκατόχους του, συμπεριλαμβανομένης της πορείας του ίδιου του Ερντογάν ως δήμαρχου της τη δεκαετία του 1990. Το CHP κέρδισε επίσης την Άγκυρα εκείνη τη χρονιά.
Ο πρόεδρος αντεπιτέθηκε το 2023 εξασφαλίζοντας επανεκλογή και κοινοβουλευτική πλειοψηφία με τους εθνικιστές συμμάχους του, παρά την πολύχρονη κρίση κόστους ζωής.
Οι αναλυτές είπαν ότι οι οικονομικές πιέσεις, συμπεριλαμβανομένου του πληθωρισμού σχεδόν 70% και της επιβράδυνσης της ανάπτυξης που προκλήθηκε από ένα επιθετικό καθεστώς νομισματικής σύσφιξης, ώθησαν τους ψηφοφόρους να τιμωρήσουν το AKP αυτή τη φορά.
«Η οικονομία ήταν ο αποφασιστικός παράγοντας», δήλωσε ο Hakan Akbas, ανώτερος σύμβουλος στον Όμιλο Albright Stonebridge. «Ο τουρκικός λαός ζήτησε αλλαγή και ο Imamoglu είναι τώρα ο προεπιλεγμένος εχθρός του Προέδρου Ερντογάν».
Ο Ερντογάν είπε ότι ο τερματισμός του δεύτερου εκλογικού κύκλου σε λιγότερο από ένα χρόνο θα φέρει από μόνος του μια ανάπαυλα για την οικονομία.
Μπροστά από το κτίριο του δήμου της Κωνσταντινούπολης, υποστηρικτές που κυματίζουν τη σημαία δήλωσαν ότι ήθελαν να δουν τον Ιμάμογλου να προκαλεί τον Ερντογάν για την προεδρία στο μέλλον.
"Είμαστε πολύ χαρούμενοι. Τον αγαπώ τόσο πολύ. Θα θέλαμε να τον δούμε ως πρόεδρο", είπε η Esra, μια νοικοκυρά.
Η αυξανόμενη λαϊκή υποστήριξη για το ισλαμιστικό Κόμμα Νέας Πρόνοιας, το οποίο υιοθέτησε μια ακόμη πιο σκληρή στάση από τον Ερντογάν εναντίον του Ισραήλ σχετικά με τη σύγκρουση στη Γάζα, εξουδετέρωσε επίσης την υποστήριξη του AKP. Το κόμμα πήρε τη Σανλιούρφα από έναν εδραιωμένο ΑΚΡ στα νοτιοανατολικά.
Ο Ιμάμογλου επανεξελέγη παρά την κατάρρευση της συμμαχίας της αντιπολίτευσης που απέτυχε να ανατρέψει τον Ερντογάν πέρυσι.
Το κύριο φιλοκουρδικό κόμμα, το οποίο υποστήριξε τον Ιμάμογλου το 2019, παρουσίασε τον δικό του υποψήφιο υπό το πανό του DEM στην Κωνσταντινούπολη αυτή τη φορά. Αλλά πολλοί Κούρδοι άφησαν στην άκρη την πίστη του κόμματος και τον ψήφισαν ξανά, υποδηλώνουν τα αποτελέσματα.
Στην κυρίως κουρδική νοτιοανατολική περιοχή, το DEM επιβεβαίωσε τη δύναμή του, κερδίζοντας 10 επαρχίες. Μετά από προηγούμενες εκλογές, το κράτος αντικατέστησε φιλοκούρδους δημάρχους με διορισμένους από το κράτος «καταπιστευματοδόχους» μετά από προηγούμενες εκλογές για φερόμενους μαχητικούς δεσμούς.
Η βία ξέσπασε νωρίτερα την ημέρα, συμπεριλαμβανομένου ενός περιστατικού στα νοτιοανατολικά σε συγκρούσεις από ομάδες οπλισμένες με όπλα, ξύλα και πέτρες, σκοτώνοντας έναν και τραυματίζοντας 11. Σε άλλο, ένας αξιωματούχος της γειτονιάς ή «μουχτάρ», υποψήφιος σκοτώθηκε και τέσσερα άτομα σκοτώθηκαν τραυματίστηκε σε μάχη, μετέδωσε το Anadolu.
Αρκετοί άλλοι τραυματίστηκαν σε άλλα επεισόδια, ενώ ένα άτομο πυροβολήθηκε και δύο τραυματίστηκαν κατά τη διάρκεια της νύχτας πριν από την ψηφοφορία στην Προύσα, μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων Demiroren.
