Ακόμη πιο δαπανηρή θα είναι για τα περίπου 3,5 εκατ. νοικοκυριά και επιχειρήσεις της Αττικής η διαχείριση των απορριμμάτων. Το χαράτσι που είναι γνωστό ως «τέλος ταφής» έρχεται να αυξήσει τα ποσά που θα κληθούν να καταβάλουν κατά τη διάρκεια του 2025 οι 66 αττικοί δήμοι. Τα τελικά εκτιμώμενα κόστη αναμένεται να μετακυλιστούν μέσω των δημοτικών τελών στους δημότες, οι οποίοι καλούνται να επιβιώσουν οικονομικά μέσα σε συνθήκες πρωτοφανούς ακρίβειας. Οι δε δήμοι θα κληθούν να αντεπεξέλθουν σε ένα διαρκώς διογκούμενο χαράτσι, προσπαθώντας και οι ίδιοι να λειτουργήσουν μέσα σε συνθήκες αυξημένου ενεργειακού και λειτουργικού κόστους και κρατικής υποχρηματοδότησης. Ταυτόχρονα, η νέα τιμολογιακή πολιτική της διαχείρισης απορριμμάτων για το 2025 έχει πυροδοτήσει ήδη κάποιες πρώτες πολιτικές-αυτοδιοικητικές αντιπαραθέσεις, ενώ όλοι έχουν στραμμένο το βλέμμα στο Συμβούλιο της Επικρατείας και στην απόφαση που αναμένεται να πάρει για την προσφυγή που έχει γίνει κατά του «τέλους ταφής».
Στις 27 Δεκεμβρίου 2024 η Εκτελεστική Επιτροπή του Ειδικού Διαβαθμιδικού Συνδέσμου Νομού Αττικής (ΕΔΣΝΑ: φορέας αρμόδιος για τη διαχείριση των απορριμμάτων της πολυπληθέστερης περιφέρειας της χώρας) καθόρισε την τιμολογιακή πολιτική για το 2025. Σύμφωνα με την απόφαση που αναρτήθηκε στη «Διαύγεια» (ΑΔΑ: 6ΜΕΑΟΡ05-73Λ), οι δήμοι εκτιμάται ότι θα κληθούν να καταβάλουν στη διάρκεια ενός 12μήνου συνολικά 203.964.517 ευρώ. Πρόκειται για ένα ποσό αυξημένο κατά περίπου 110 εκατ. ευρώ συγκριτικά με το αντίστοιχο του 2024. Ο λόγος;
Αν και οι εισφορές που καταβάλλουν οι δήμοι μένουν στο ίδιο ακριβώς ποσό συγκριτικά με πέρυσι (93.058.907), υπάρχουν οι εξής παράμετροι:
● Βασική αιτία είναι το «τέλος ταφής», ένα χαράτσι που επιβλήθηκε τελεσίδικα με το άρθρο 38 του νόμου 4819/2022 και αυξάνεται με κλιμακωτό τρόπο. Ξεκίνησε να υπολογίζεται στα επιπλέον 20 ευρώ ανά τόνο απορριμμάτων που θάβεται στους χώρους υγειονομικής ταφής (εν προκειμένω στον ΧΥΤΑ Φυλής, μια και μιλάμε για την Αττική), χωρίς προηγουμένως να έχει υποστεί επεξεργασία (π.χ. διαδικασίες διαλογής και ανακύκλωσης). Το 2024 βάσει ισχύοντος νόμου έφτασε στα 30 ευρώ/τόνο και το 2025 υπολογίζεται στα 35 ευρώ/τόνο. Πρόκειται για ποσά που προσμετρώνται έξτρα στον κάθε τόνο που θάβεται, που κατά τα άλλα έχει κόστος 53,16 ευρώ όσον αφορά τον ΧΥΤΑ Φυλής.
● Για το 2025 οι 66 δήμοι θα έχουν να πληρώσουν «τέλος ταφής» για 18 μήνες. Θα κληθούν να καταβάλουν –σύμφωνα πάντα με την απόφαση του ΕΔΣΝΑ– και τα σχετικά ποσά που αντιστοιχούν για το δεύτερο εξάμηνο του 2024, που υπολογίζονται σε 26.292.265 ευρώ (τα οποία μάλιστα καλούνται να τα καταβάλουν στους πρώτους τέσσερις μήνες του 2025). Οσον αφορά το «τέλος ταφής» του 2025, το κόστος κάθε εξαμήνου υπολογίζεται σε 30.674.309 ευρώ. Είναι αυξημένο σε σύγκριση με το περσινό «τέλος ταφής» καθώς έχει επέλθει αύξηση 5 ευρώ/τόνο. Σε κάθε περίπτωση οι δήμοι θα πληρώσουν δηλαδή 87.640.883 ευρώ εκτιμώμενο κόστος μόνο για το «τέλος ταφής».
● Στην απόφαση καταγράφεται και ένα ποσό εισφορών του 4ου τριμήνου του 2024 ύψους 23.264.727 ευρώ, το οποίο «δεν αποδόθηκε εντός της οικονομικής χρήσης 2024», σύμφωνα με τη σχετική απόφαση.
Πρόκειται για ποσά που αναμένεται να προκαλέσουν ανατροπές σε όσους δήμους δεν έχουν προβλέψει στους προϋπολογισμούς τους για το 2025 τα σχετικά ποσά είτε επαρκώς είτε καθόλου, οδηγώντας τους στον «μονόδρομο» των αυξήσεων δημοτικών τελών.
Οι πρώτες πολιτικές αντιδράσεις είναι έντονες. Σε επίπεδο περιφερειακής αυτοδιοίκησης η «Λαϊκή Συσπείρωση Αττικής» ζητά από την περιφερειακή αρχή του Νίκου Χαρδαλιά ενημέρωση στο περιφερειακό συμβούλιο για την «απαράδεκτη απόφαση που επιβαρύνει ακόμα περισσότερο τους προϋπολογισμούς των δήμων με εκατομμύρια ευρώ, πολλοί εκ των οποίων είναι στο κόκκινο, με το μάρμαρο τελικά να καλούνται να πληρώσουν οι εργαζόμενοι-δημότες».
Σε επίπεδο δημοτικής αυτοδιοίκησης, ο δήμαρχος Αθηναίων Χάρης Δούκας με επιστολή του προς την ΚΕΔΕ και την ΠΕΔΑ (Περιφερειακή Ενωση Δήμων Αττικής) κάνει λόγο για μια «πρωτοφανή και σκανδαλώδη απόφαση η οποία με βεβαιότητα θα οδηγήσει στην οικονομική εξόντωση τους ΟΤΑ» (υπολογίζει την αύξηση σε επιπλέον 12 εκατ. ευρώ για τον Δήμο Αθηναίων και ποσοστιαία στο 50%). Αποδίδει ευθύνες κατ' αρχάς στην Περιφέρεια Αττικής και ζητά άμεση σύγκληση των αρμόδιων οργάνων της ΚΕΔΕ και της ΠΕΔΑ «προκειμένου να ληφθούν αποφάσεις για την αναστολή της εκτέλεσης της απόφασης και την προσφυγή στη Δικαιοσύνη».
Καταγγελίες υπήρξαν και από τους τρεις δημάρχους της «Λαϊκής Συσπείρωσης» (Βαγγέλης Σίμος Πετρούπολης, Μιχάλης Σελέκος Χαϊδαρίου, Ηλίας Σταμέλος Καισαριανής) για την τακτική του ΕΔΣΝΑ που χέρι χέρι με την κυβέρνηση προχωρά στην παραπέρα οικονομική αφαίμαξη των δήμων. Οι τρεις δήμαρχοι καλούν να συγκληθεί άμεσα το διοικητικό συμβούλιο του ΕΔΣΝΑ, όργανο στο οποίο –σημειώνεται– έχουν πλειοψηφία 60% οι δήμοι έναντι 40% των μελών που προέρχονται από την Περιφέρεια Αττικής.
Από την πλευρά της Περιφέρειας Αττικής πηγές ξεκαθάριζαν ότι θα υπάρξει «τεκμηριωμένη απάντηση» σήμερα.
Αιρετοί της δημοτικής αυτοδιοίκησης που συμμετέχουν στον ΕΔΣΝΑ αντέτειναν στην «Εφ.Συν.» ότι ο Σύνδεσμος με τη νέα τιμολογιακή πολιτική δεν επιβάλλει καμία αύξηση στις εισφορές που καταβάλλουν οι δήμοι, υποχρεούται όμως να εφαρμόσει τον νόμο που προβλέπει την είσπραξη του «τέλος ταφής» και την απόδοσή του στον Εθνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης.
Υπενθυμίζεται ότι ενάντια στο «τέλος ταφής» έχουν προσφύγει στο ανώτατο δικαστήριο της χώρας η ΚΕΔΕ και 165 δήμοι. Η προσφυγή εκδικάστηκε στις αρχές Δεκεμβρίου και όλοι αναμένουν την απόφαση. Η έκδοσή της είναι αναμφίβολα κρίσιμη για το παρόν αλλά και το μέλλον. Το «τέλος ταφής», βάσει νόμου, κάνει «άλμα» στα 45 ευρώ/τόνο το 2026 και στα 55 ευρώ/τόνο το 2027
