Οι ατάκες του Ντόναλντ Τραμπ που προκάλεσαν την αντίδραση του Ζελένσκι κατά τις κοινές δηλώσεις των δύο ηγετών.
Χωρίς ουσιαστική πρόοδο στο ουκρανικό ζήτημα ολοκληρώθηκε η συνάντηση του προέδρου της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στο Μαρ-α-Λάγκο, το βράδυ της Κυριακής (28/12).
Την ίδια ώρα, όμως, η συνάντηση δεν εξελίχθηκε και σε διπλωματικό... ναυάγιο, όπως είχε συμβεί στο παρελθόν κατά την επεισοδιακή τους συνάντηση στο Οβάλ Γραφείο, τον Φεβρουάριο. Και μόνο το γεγονός ότι το τετ α τετ των δύο ηγετών κύλησε χωρίς ένταση θεωρείται «κέρδος», δεδομένης της δύσκολης και συχνά απρόβλεπτης σχέσης τους, όπως σημειώνει σε ανάλυσή του το Sky News
Πίσω από τις δημόσιες δηλώσεις, ωστόσο, αναδείχθηκαν ορισμένα κρίσιμα σημεία που λειτουργούν ως δείκτες για τα όρια -και τις προθέσεις- της αμερικανικής πολιτικής μετά την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Η «γλώσσα του σώματος» και τα όρια της υπομονής
Ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε η στάση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι κατά τη διάρκεια των κοινών δηλώσεων που έκαναν. Σε αρκετές στιγμές εμφανίστηκε εμφανώς ενοχλημένος, ιδίως όταν ο Ντόναλντ Τραμπ αντιμετώπισε μια -υπαρξιακής σημασίας για την Ουκρανία- διαπραγμάτευση με ελαφρές αναφορές στο φαγητό του γεύματος εργασίας στο Μαρ-α-Λάγκο ή ακόμη και στη σωματική διάπλαση Ουκρανών στρατηγών
Η πιο χαρακτηριστική στιγμή, όμως, καταγράφηκε όταν ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε ότι «η Ρωσία θέλει να πετύχει η Ουκρανία». Η αντίδραση του Ζελένσκι -ένα αυθόρμητο χαμόγελο και ένα ελαφρύ σήκωμα των ώμων- θεωρήθηκε από αναλυτές ως μια σπάνια ρωγμή στο συνήθως απόλυτα ελεγχόμενο δημόσιο προφίλ του Ουκρανού προέδρου.
Εγγυήσεις ασφαλείας: Συμφωνία χωρίς σαφές περιεχόμενο
Το κεντρικό πολιτικό ζήτημα της συνάντησης αφορούσε τις εγγυήσεις ασφαλείας προς την Ουκρανία. Ο Ζελένσκι εμφανίστηκε να θεωρεί δεδομένη κάποια μορφή αμερικανικής στρατιωτικής «ομπρέλας», χωρίς ωστόσο να αποσαφηνιστεί τι ακριβώς θα σήμαινε αυτό στην πράξη.
Ο ίδιος έκανε λόγο για σημαντική πρόοδο, παρουσιάζοντας τη διαπραγμάτευση με αριθμούς
- 90% συμφωνία στα 20 σημεία του ειρηνευτικού σχεδίου
- 100% εγγυήσεις ασφαλείας από τις ΗΠΑ προς την Ουκρανία
- Σχεδόν συμφωνημένες εγγυήσεις ΗΠΑ – Ευρώπης – Ουκρανίας
Η ασάφεια αυτή θεωρείται κρίσιμη, καθώς αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο ευρωπαϊκής στρατιωτικής παρουσίας στο ουκρανικό έδαφος -εξέλιξη που η Μόσχα αντιμετωπίζει ως «κόκκινη γραμμή».
Τα βασικά σημεία του σχεδίου ειρήνης
Σύμφωνα με ουκρανικές πηγές, το υπό διαμόρφωση ειρηνευτικό σχέδιο που προτείνει ο Ζελένσκι περιλαμβάνει 20 σημεία, με βασικούς άξονες:
- επαναβεβαίωση της ουκρανικής κυριαρχίας
- ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας
- διατήρηση των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων στους 800.000 στρατιώτες
- ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ και προνομιακή πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά
- διεθνές πακέτο ανοικοδόμησης και οικονομικής στήριξης
- νομικά δεσμευτική συμφωνία υπό «Συμβούλιο Ειρήνης», με πρόεδρο τον Ντόναλντ Τραμπ
- άμεση κατάπαυση του πυρός μετά τη συμφωνία όλων των πλευρών
Το πιο σύνθετο και ακανθώδες σημείο παραμένει το εδαφικό. Η Ρωσία επιδιώκει πλήρη έλεγχο της ανατολικής Ουκρανίας, το Κίεβο ζητά «πάγωμα» των συγκρούσεων στα σημερινά μέτωπα, ενώ η Ουάσιγκτον προτείνει αποστρατιωτικοποιημένες ζώνες και ελεύθερη οικονομική περιοχή. Μέχρι στιγμής, καμία από τις προτάσεις δεν γεφυρώνει το χάσμα.
Τα σταθερά δεδομένα πίσω από τη διπλωματία
Παρά τη ρητορική περί προόδου, αναλυτές επισημαίνουν ότι τρία βασικά δεδομένα παραμένουν αμετάβλητα:
- ο Ντόναλντ Τραμπ επιθυμεί τον τερματισμό του πολέμου, όχι όμως κατ’ ανάγκη με όρους δικαιοσύνης
- ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δεν έχει δείξει μέχρι στιγμής ειλικρινή διάθεση για ειρήνη
- η Ουκρανία δεν είναι διατεθειμένη να αποδεχθεί μια «ειρήνη» που θα εκληφθεί ως ταπεινωτική υποχώρηση
Όπως επισημαίνει το Sky News, το αρχικό αμερικανικό σχέδιο των 26 σημείων — το οποίο είχε χαρακτηριστεί ως ιδιαίτερα ευνοϊκό για τη Μόσχα — έχει πλέον συμπιεστεί σε 20 σημεία, με αρκετές ουκρανικές παραχωρήσεις. Ευρώπη και Κίεβο αναμένουν πλέον από τον Ντόναλντ Τραμπ να μεταφέρει την πίεση προς τη Ρωσία. Το αν και πότε θα το πράξει, παραμένει ανοιχτό ερώτημα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου