Μπορεί η Σύνοδος Κορυφής να αναβλήθηκε λόγω κρούσματος κορονοϊού, ωστόσο το παρασκήνιο είναι ιδιαίτερα πλούσιο. Ποιος ο ρόλος της Γερμανίας, της Κύπρου και της Λευκορωσίας.
Ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο διάστασης στους κόλπους της ΕΕ παρότι η αναβολή της επερχόμενης Συνόδου Κορυφής οδηγεί σε παράταση των διαβουλεύσεων ενόψει της συνάντησης των Ευρωπαίων ηγετών η οποία, σημειωτέον, ενδιαφέρει ιδιαίτερα Ελλάδα και Κύπρο.
Την ώρα που ο διάλογος Ελλάδας - Τουρκίας φαίνεται ότι ξεκινά εκ νέου με άγνωστο χρονοδιάγραμμα, τα ευρωπαϊκά κράτη έχουν πλέον διάστημα μιας εβδομάδας ώστε να επανακαθορίσουν τη στρατηγική τους για το αν τελικά θα προχωρήσουν στην επιβολή κυρώσεων κατά της Τουρκίας για τη συνεχιζόμενη παραβατικότητα.
Από τη μια πλευρά, πολέμιος των κυρώσεων προς την Τουρκία φαίνεται ότι είναι η Γερμανία, καθότι δεν επιθυμεί να υποστεί οικονομικό πλήγμα ο βασικός εμπορικός εταίρος της.
Από την άλλη πλευρά, βρίσκεται η Κύπρος που έχει συνδέσει την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία για τις παραβιάσεις εντός της κυπριακής ΑΟΖ με τις κυρώσεις που θέλει να επιβάλει η ΕΕ στη Λευκορωσία.
Η κυπριακή διπλωματία αδυνατεί να κατανοήσει πώς είναι δυνατόν να επιβάλλονται κυρώσεις στη Λευκορωσία -ένα μη κράτος-μέλος της ΕΕ- και να μην επιβάλλονται στην Τουρκία που παραβιάζει διαρκώς τα σύνορα της ΕΕ.
Διπλωματικές πηγές, μιλώντας στο Sputnik, εκτιμούν ότι η Κύπρος θα δεχτεί μια σειρά πιέσεων να αλλάξει στάση τις επόμενες ημέρες, αφού όλες οι συζητήσεις πήραν χρονική παράταση.
«Υπάρχει διαφοροποίηση Ελλάδας-Κύπρου όσον αφορά τις κυρώσεις»
«Η κυπριακή θέση έγκειται στο ότι δεν μπορούν να υπάρχουν δύο μέτρα και δύο σταθμά. Όπως φάνηκε στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων (ΣΕΥ) της ΕΕ, Γαλλία και Ελλάδα κατέγραψαν τη διαφωνία (σ.σ. της Κύπρου), αλλά δεν πήραν την ίδια θέση. Η ζυγαριά γέρνει προς τη Λευκορωσία την οποία οι ευρωπαϊκές χώρες θέλουν να τιμωρήσουν» αναφέρει από την πλευρά του, μεταξύ άλλων, στο Sputnik, ο διεθνολόγος Πάμπος Χρυσοστόμου, Διευθυντής Έρευνας και Διεθνών Σχέσεων στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου.
Όλα τα βλέμματα στρέφονται στο αν θα βρεθεί απομονωμένος ο Κύπριος Πρόεδρος, Νίκος Αναστασιάδης, αναφορικά με το ζήτημα της Λευκορωσίας.
«Είναι πολύ πιθανό το ενδεχόμενο να βάλει βέτο συνδέοντας Τουρκία-Λευκορωσία. Εξίσου πιθανό είναι από θύμα να βρεθεί περιθωριοποιημένος».
Ταυτόχρονα, ο κ. Χρυσοστόμου επισημαίνει πόσο κρίσιμο είναι το δίλημμα και για την Ελλάδα.
«Η Ελλάδα πρέπει να στηρίξει από τη μία την Κύπρο και από την άλλη την αποκλιμάκωση. Υπάρχουν δημοσιεύματα στον ελληνικό Τύπο που αναφέρουν ότι η Κύπρος μπορεί να βρεθεί και απομονωμένη με τη στάση της. Κατηγορούν άδικα την Κυπριακή Δημοκρατία. Ενώ κάποιοι μιλούν για αρραγές μέτωπο, υπάρχει διαφοροποίηση Ελλάδας-Κύπρου όσον αφορά τις κυρώσεις».
Τι εκτιμούν οι γνώστες του παρασκηνίου για τις ευρωπαϊκές κυρώσεις στην Τουρκία
Η εκτίμηση αυτών που γνωρίζουν το παρασκήνιο είναι ότι δεν θα τεθούν κυρώσεις στην Τουρκία για να μην υπάρξουν τριγμοί μέσα στο ΝΑΤΟ.
Από την πλευρά του, ο δικηγόρος και αναλυτής γεωπολιτικών ζητημάτων, Γιάννης Ραχιώτης, τονίζει ότι:
«Οι μάταιες γερμανικές μεσολαβητικές προσπάθειες το μόνο που κατάφεραν ήταν να υπογραμμίσουν ότι κανείς δεν πρέπει να αντιμετωπίζει την ΕΕ σαν μηχανισμό πίεσης προς την Τουρκία γιατί απλούστατα η Τουρκία έχει την τύχη να μην είναι μέλος της ΕΕ, οπότε τα γνωστά εργαλεία πίεσης της ΕΕ (νομισματική κυκλοφορία, έλεγχος του τραπεζικού συστήματος, χρηματοδοτήσεις, κοινοτική νομοθεσία, πρόστιμα, έλεγχος της εσωτερικής αγοράς κ.ο.κ.), απλά δεν έχουν πεδίο εφαρμογής εναντίον της. Αυτή ακριβώς η ανεξαρτησία της από την ΕΕ, επιτρέπει στην Τουρκία να πιέζει αντί να πιέζεται. Κανείς δεν πρέπει να ξεχνά επίσης, ότι όλες ανεξαιρέτως οι χώρες της ΕΕ είναι μέλη του ΝΑΤΟ. Θα ήταν αφελές να πιστέψει κάποιος ότι η ΕΕ μπορεί να εφαρμόσει εξωτερική πολιτική διαφορετική απ' αυτή της στρατιωτικής δομής στην οποία ανήκουν οι χώρες-μέλη».
«Θλίψη και απογοήτευση για τη στάση των Ευρωπαίων. Όλα στη θεωρία, παρά το γεγονός ότι παραβιάζονται τα δικαιώματα δύο κρατών-μελών τους. Δεν θέλουν επίσης να διασαλευτεί το εμπορικό οικονομικό διακύβευμα μεταξύ Τουρκίας και Γερμανίας» προσθέτει ο Π. Χρυσοστόμου.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, η Γερμανία παραμένει ακόμα και σήμερα ο σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της Τουρκίας και ο μεγαλύτερος ξένος επενδυτής της: Πάνω από 7.000 γερμανικές και τουρκικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Τουρκία χρησιμοποιούν γερμανικό επενδυτικό κεφάλαιο, ενώ η Γερμανία είναι η πρώτη χώρα στην οποία κατευθύνονται οι τουρκικές εξαγωγές.
Εκτιμήσεις για μια αργή εξέλιξη των πραγμάτων έκανε στο Sputnik o Αντώνης Κλάψης, επίκουρος καθηγητής Διπλωματίας και Διεθνούς Οργάνωσης στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου.
«Η ΕΕ πάντα προχωρά αργά και λαμβάνει τις αποφάσεις στον ίδιο ρυθμό, ωστόσο όλα είναι υπό διαπραγμάτευση, όπως και το αν θα ληφθούν μέτρα».
Αναφορικά με τη μορφή των κυρώσεων, ο κ. Κλάψης αναφέρει ότι θα μπορούσαν να επιβληθούν ακόμα και στο τουρκικό κράτος καθαυτό, αλλά σίγουρα δεν θα έχει νόημα να επιβληθούν σε πρόσωπα.
Τελικά όλα θα φανούν στη Σύνοδο Κορυφής την επόμενη εβδομάδα.
Υπενθυμίζεται ότι ο εκπρόσωπος του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, ανέβαλε τη Σύνοδο για τις 1-2 Οκτωβρίου επειδή εντοπίστηκε ένα κρούσμα κορονοϊού στο περιβάλλον του. Ο ίδιος έχει τεθεί σε καραντίνα, μολονότι το τεστ στο οποίο υποβλήθηκε την Δευτέρα βγήκε αρνητικό.
