Τον κωδικό «Γαλάζια ελευθερία» δίνει η κυβέρνηση στην κατά προτεραιότητα ανοσοποίηση των μονίμων κατοίκων 19 μεγάλων νησιών, τη στιγμή κατά την οποία τα αντίστοιχα ποσοστά σε ηλικιωμένους και ευπαθείς ομάδες κινούνται σε ευρωπαϊκό χαμηλό, ενώ τα εμβόλια κατ’ οίκον αναβάλλονται επ’ αόριστον.
Σε μια χώρα που βρίσκεται στο «κόκκινο», τρέχει τώρα η κυβέρνηση να «πρασινίσει» τα νησιά μήπως σώσει ό,τι σώζεται στο ενενηκοστό λεπτό για τον τουρισμό. Με την κωδική ονομασία «Γαλάζια Ελευθερία» προχωράει εδώ και τώρα στον καθολικό και πλήρη εμβολιασμό των μονίμων κατοίκων 19 μεγάλων νησιών της χώρας, το αργότερο έως τα τέλη Ιουνίου, όπως ανακοίνωσε χθες ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Και για να προλάβει την επανεκκίνηση του τουρισμού, μεθαύριο Παρασκευή, σπεύδει και να ολοκληρώσει το άνοιγμα οικονομικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων, με νέες ανακοινώσεις να αναμένονται σήμερα.
Μέσα από μία πολυπληθή τηλεδιάσκεψη με τη συμμετοχή υπουργών και πρωθυπουργικών συνεργατών, μεταξύ των οποίων του υπουργού Υγειας Βασίλη Κικίλια και του υπουργού Τουρισμού Χάρη Θεοχάρη, σε απευθείας σύνδεση από το Λονδίνο, καθώς επίσης και τεσσάρων περιφερειαρχών και των δημάρχων των 19 νησιών, ο πρωθυπουργός προχώρησε σε ακόμα μία πομπώδη δήλωση, με τη λέξη «τουρισμός» αυτή τη φορά να έχει την τιμητική της.
Χαρακτήρισε το κυβερνητικό σχέδιο που ανακοίνωσε για τους εμβολιασμούς στα νησιά «εθνική υπόθεση», το οποίο, όπως δήλωσε, «θέλει να στηρίξει τις τοπικές νησιωτικές κοινωνίες και την οικονομία τους. Φιλοδοξεί, όμως, να προσφέρει και ένα θετικό πρόσημο στη συνολική εικόνα του τουρισμού μας». Οι πρώτες ενδείξεις για το βαρύ πυροβολικό της οικονομίας της χώρας, τον τουρισμό, που εισφέρει παραδοσιακά το 20% του ΑΕΠ της Ελλάδας, είναι δυσοίωνες, με τις κρατήσεις να κρατιούνται πολύ χαμηλά.
Την ίδια ώρα ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο συστήνουν στους πολίτες τους να αποφύγουν να ταξιδέψουν στη χώρα μας συνολικά ή με κάποιες εξαιρέσεις. Ενδεικτικά, το αμερικανικό Κέντρο Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) κατατάσσει την Ελλάδα στο πολύ υψηλό επίπεδο Covid-19 (Επίπεδο 4) και συμβουλεύει τους «ταξιδιώτες να αποφύγουν κάθε ταξίδι στην Ελλάδα». Το βρετανικό FCDO (Foreign, Commonwealth & Development Office) εξαιρεί μόνο πέντε μεγάλα νησιά (Ρόδο, Κω, Ζάκυνθο, Κέρκυρα και Κρήτη) από τη σύσταση αποφυγής ταξιδιού στη χώρα μας.
Αγωνία για τον τουρισμό
Κατανοητή επομένως η αγωνία της κυβέρνησης για τον τουρισμό του 2021, αλλά κυρίως για το δικό της success story, που βλέπει να φθίνει παράλληλα με τις ενδείξεις για την ταξιδιωτική κίνηση. Αλλά η επιχείρηση «Γαλάζια Ελευθερία» παραγκωνίζει την επιχείρηση «Ελευθερία», δηλαδή το εμβολιαστικό πρόγραμμα της χώρας, στο οποίο η Ελλάδα είναι πολύ πίσω στα «τσιμπήματα» των πιο ευάλωτων από την Covid-19 (των άνω των 60 ετών) τέσσερις και πλέον μήνες από την έναρξή τους.
Και αυτό, ενώ τα δεδομένα της πανδημίας είναι γνωστά: πάνω από το 95% των θανάτων παγκοσμίως σημειώθηκαν σε άτομα ηλικίας άνω των 60 ετών, περισσότεροι από τους μισούς (50%) συνολικά θανάτους αφορούσαν άτομα ηλικίας 80 ετών και άνω και 8 στους 10 θανάτους συμβαίνουν σε άτομα με τουλάχιστον ένα υποκείμενο νόσημα, σύμφωνα με τον ΠΟΥ. Ταυτόχρονα, τα στοιχεία του ΕΟΔΥ δείχνουν ότι από τους συνολικά 11.141 θανάτους που είχαν καταγραφεί μέχρι χθες, το 95,2% είχε υποκείμενο νόσημα ή/και ηλικία 70 ετών και άνω.
Στο θέμα αναφέρθηκε τη Δευτέρα η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, ομότιμη καθηγήτρια Παιδιατρικής, Μαρία Θεοδωρίδου, κάνοντας λόγο για «τείχος προστασίας» απέναντι στον ιό και για «κενά στον εμβολιασμό των ενηλίκων και μάλιστα των υπερηλίκων» που «πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη». Οι αριθμοί δεν ψεύδονται: με βάση τα στοιχεία του υπουργείου Υγείας, ο μέσος όρος των εμβολιασμένων άνω των 60 ετών με μία δόση του εμβολίου είναι 58% αυτή τη στιγμή, ενώ υπολογίζεται με βάση τα ραντεβού ότι συνολικά θα εμβολιαστεί το 71%.
Η Ελλάδα κατέχει το μικρότερο ποσοστό εμβολιασμού (63%) των άνω των 80 ετών και το μεγαλύτερο ποσοστό θανάτων: περίπου 7 ανά εκατομμύριο την ημέρα. Στον αντίποδα, η Φινλανδία έχει εμβολιάσει το 90,8% των 80+ και έχει ποσοστά θανάτων 0,2 στο εκατομμύριο. Η Σουηδία εμβολίασε το 93%, η Δανία 99,1%, με 0,3% θανάτων ανά εκατομμύριο, ενώ η Πορτογαλία σχεδόν το 94% με ποσοστό θανάτων 0,15%.
Προτού λοιπόν ολοκληρώσει τον κρίσιμο εμβολιασμό των άνω των 60 ετών και των ευπαθών, όπως έχει ορίσει ρητά η αρμόδια για την προτεραιοποίηση των εμβολιασμών σε μία υγειονομική κρίση, Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών (ΕΕΕ), η κυβέρνηση αλλάζει σχεδιασμό και δίνει προβάδισμα στον τουρισμό. Ισχυρίζεται, βέβαια, πως ακολούθησε τις οδηγίες της ΕΕΕ και άνοιξε όλες τις ευάλωτες ηλικιακές ομάδες (άνω των 60 ετών) και τις ευπαθείς (ασθενείς) και ότι από εκεί και πέρα έγκειται στην «ατομική ευθύνη» κάθε πολίτη να προσέλθει στον εμβολιασμό.
Βασική αρχή της δημόσιας υγείας, ωστόσο, σύμφωνα με τους ειδικούς επιστήμονες της ΕΕΕ και της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας, είναι «να πάμε εμείς στον κόσμο και όχι να περιμένουμε να έρθει ο κόσμος σε εμάς», υπογραμμίζοντας ότι «χρειάζεται πιο προσανατολισμένη, εξατομικευμένη στρατηγική με συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών για να πετύχει ο εμβολιασμός» και ότι σε κάθε περίπτωση «δεν δίνεται η ενέργεια που θα έπρεπε από την πλευρά της Πολιτείας για να προσέλθουν στον εμβολιασμό και άλλοι που μέχρι τώρα αμφιβάλλουν ή διστάζουν».
Ούτε τις δεσμεύσεις, ωστόσο, τήρησε η κυβέρνηση. Παρά τις αρχικές διαβεβαιώσεις της τον περασμένο Δεκέμβριο για «τσιμπήματα» κατ’ οίκον, η κυβέρνηση δεν έχει υλοποιήσει ακόμα την εξαγγελία της. Οσοι δεν μπορούν να μετακινηθούν -και προφανώς μεταξύ τους είναι πολλοί υπερήλικοι- ακόμα περιμένουν. «Εκεί που ο πολίτης δεν μπορεί να πάει σε ένα εμβολιαστικό κέντρο, τότε θα πηγαίνει το κράτος στον πολίτη. Θα υπάρχει πρόβλεψη για όλους τους συνανθρώπους μας που δεν μπορούν, για όλους τους συνανθρώπους μας οι οποίοι χρειάζονται στήριξη», έλεγε τον περασμένο Δεκέμβριο ο υπουργός Υγείας (ρ/σ ΣΚΑΪ, 7/12/2020).
Στις αρχές του χρόνου το υπουργείο Υγείας δεσμευόταν εκ νέου ότι θα προχωρήσει σε κατ’ οίκον εμβολιασμούς με το εμβόλιο της Johnson&Johnson γιατί είναι μονοδοσικό και έχει ευκολίες στη συντήρηση και μεταφορά του. Και αυτό το σενάριο πλέον απομακρύνεται. «Η πρώτη μεγάλη παραλαβή των μονοδοσικών εμβολίων της Johnson&Johnson στα τέλη του μήνα θα κατευθυνθεί εκεί, σε εσάς δηλαδή, ώστε να χτιστεί και το πρώτο μαζικό τείχος ανοσίας», είπε χθες απευθυνόμενος στους δημάρχους των 19 νησιών, που αριθμούν περισσότερους από 700.000 κατοίκους, ο πρωθυπουργός.
Η κυβέρνηση με οικονομικά πλέον κριτήρια προτεραιοποιεί τους εμβολιασμούς στα νησιά, αδιαφορώντας για την αναχαίτιση των θανάτων και των βαριών νοσηλειών που επιτυγχάνεται με τον εμβολιασμό των ευάλωτων ομάδων, ενώ βλέπει το τείχος ανοσίας να απομακρύνεται καθώς οι εμβολιασμένοι συνεχίζουν να μεταδίδουν ενώ ο ρυθμός σε εμβολιασμένους -και όχι σε εμβολιασμούς- φθίνει.
Τα ανοίγματα
Τρέχοντας να προλάβει την επανεκκίνηση του τουρισμού που έχει ορίσει για μεθαύριο Παρασκευή 14 Μαΐου, η κυβέρνηση σπεύδει να ολοκληρώσει το μαζικό άνοιγμα οικονομικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων στο οποίο προχωρά όλο το τελευταίο διάστημα, στέλνοντας, με τον τρόπο αυτό, το μήνυμα στους πολίτες ότι ο κίνδυνος έχει σχεδόν εξαλειφθεί, παρά το γεγονός ότι τα επιδημιολογικά δεδομένα παραμένουν δύσκολα.
Σήμερα, αναμένονται νέες ανακοινώσεις. Πρώτα θα συνεδριάσει η επιτροπή των ειδικών και το απόγευμα τις κυβερνητικές αποφάσεις αναμένεται να τις ανακοινώσει ο στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού Ακης Σκέρτσος, βγαίνοντας στην ενημέρωση μαζί με τον υπουργό Υγείας Β. Κικίλια, που θα μιλήσει για το υγειονομικό κομμάτι. Ούτως ή άλλως έχει προαναγγελθεί από την κυβέρνηση ότι από την Παρασκευή μαζί με το άνοιγμα του τουρισμού θα ανοίξουν και οι υπερτοπικές μετακινήσεις. Αυτό που μένει να αποσαφηνιστεί είναι αν αυτές θα συνοδευτούν και από σύσταση ή υποχρεωτικότητα χρήσης self test. Πάντως, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, δεν θα απαιτείται μοριακό τεστ.
Αλλά πέρα από αυτό, στην κυβέρνηση σχεδιάζουν την κατάργηση από αυτήν την Παρασκευή των sms, τα οποία έχουν ούτως ή άλλως, λόγω των κυβερνητικών χειρισμών, απολύτως απαξιωθεί, όπως βέβαια και οι ίδιοι οι έλεγχοι. Σχεδιάζουν ακόμα, για την ίδια μέρα, να μετατοπιστεί η έναρξη του ωραρίου της βραδινής απαγόρευσης κυκλοφορίας και να πάει από τις 11 μ.μ., που ισχύει σήμερα, στις 12 ή τις 12.30 μετά τα μεσάνυχτα.
Επιπλέον, σύμφωνα με συνεργάτες του πρωθυπουργού, η κυβέρνηση θα δώσει ένα χρονοδιάγραμμα για την άρση και όσων περιορισμών απομένουν, το οποίο θα τεθεί στην επιτροπή. Μέσα σε αυτές θα είναι και η κατάργηση του click inside, η οποία μένει να φανεί το πόσο σύντομα θα ισχύσει. Αύριο, στις 7 μ.μ., ο υπουργός Τουρισμού Χάρης Θεοχάρης θα προχωρήσει σε ανακοινώσεις για το άνοιγμα του τουρισμού, ενώ στη σχετική εκδήλωση θα παρουσιαστεί και η φετινή καμπάνια του ΕΟΤ.
! Χθες ο ΕΟΔΥ κατέγραψε 3.197 κρούσματα, 732 διασωληνωμένους σε ΜΕΘ και 52 θανάτους.
