Αναγκαστική παράταση στην ηλεκτρονική αυτοαπογραφή εξαιτίας της εξαιρετικά χαμηλής συμμετοχής. ● Σε σημαντικό κίνδυνο τίθεται πλέον η αξιοπιστία των αποτελεσμάτων, με ευθύνη της κυβέρνησης. ● Η ελλιπής ενημέρωση των πολιτών και η ανεπαρκής προετοιμασία έχουν οδηγήσει σε οργανωτικό χάος και χιλιάδες παραιτήσεις απογραφέων. ● Δεν ευθύνονται οι «αρνητές», ξεκαθαρίζουν οι απογραφείς.
Σήμερα θα έκλεινε επισήμως η ηλεκτρονική πλατφόρμα της αυτοαπογραφής, με τη συμμετοχή μέχρι στιγμής να κρίνεται εξαιρετικά χαμηλή και τους απογραφείς σε όλη την Ελλάδα να ετοιμάζονται για τις αναγκαίες συνεντεύξεις πόρτα πόρτα, ενώ παράταση θα δοθεί τουλάχιστον μέχρι το πρώτο δεκαήμερο του Δεκεμβρίου, καθώς ακόμα χιλιάδες πολίτες δεν έχουν λάβει καν τον φάκελο.
Παρά τη μεγαλύτερη χρονική διάρκεια και τη χρήση για πρώτη φορά νέων τεχνολογιών, η εν εξελίξει απογραφή δεν προχωράει με ικανοποιητικούς ρυθμούς και γι’ αυτό δεν ευθύνονται τόσο οι «αρνητές», όπως παρουσιάζεται μέσα από τον παραμορφωτικό φακό ορισμένων ΜΜΕ και μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Πιο σοβαρά ζητήματα αναδεικνύουν άλλωστε οι χιλιάδες σε όλη τη χώρα παραιτήσεις απογραφέων, οι οποίοι συμμετείχαν με δέλεαρ απολαβές άνω των 1.000 ευρώ, που στην πράξη δεν υφίστανται: την ελλιπή ενημέρωση των πολιτών για τη διαδικασία και την ανεπαρκή προετοιμασία της διαδικασίας από την αποψιλωμένη σε προσωπικό ΕΛΣΤΑΤ, μαζί βέβαια με την καλπάζουσα πανδημία.
Ολα τα παραπάνω σε συνδυασμό με την ύπαρξη αρκετών ανεμβολίαστων απογραφέων, γεγονός που εκ των πραγμάτων προκαλεί ενδοιασμούς στους πολίτες, δεν επιτρέπουν αισιοδοξία για ένα τελικό αποτέλεσμα καταγραφής που θα βρίσκεται κοντά στην πραγματική εικόνα.
Μόνο στην Πάτρα, για παράδειγμα, από τους 700 απογραφείς έχουν παραιτηθεί οι 500, όπως αποκάλυψε ο προϊστάμενος της Στατιστικής Υπηρεσίας του νομού Αχαΐας.
Σε πολλές περιοχές της χώρας, ακόμα και σε μεγάλα αστικά κέντρα, απογραφείς δεν έχουν πάρει ακόμη το υλικό στα χέρια τους, ενώ και στις περιοχές όπου έχουν διανεμηθεί τα σχετικά έντυπα, αυτά είτε καταλήγουν στα σκουπίδια, ανάμεσα σε διαφημιστικά, είτε οι πολίτες δεν γνωρίζουν τη διαδικασία που πρέπει να κάνουν για να ολοκληρωθεί η αυτοαπογραφή τους.
Στην επαρχία η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη σε σχέση με την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Εφ.Συν.», υπάρχουν περιοχές όπως ο νομός Αργολίδας όπου τα νούμερα βρίσκονται στο ναδίρ, μόλις το 8% είχε απογραφεί μέχρι προχθές στο Ναύπλιο και στο Αργος, στην ανατολική και βόρεια μεριά του νομού το ποσοστό προσεγγίζει το μηδέν (!) ενώ έχει παραιτηθεί ήδη το 25% των απογραφέων.
Επιπλέον, την ώρα που το κράτος αδυνατεί να ελέγξει αποτελεσματικά τη διαδικασία, εμφανίζονται διάφοροι καλοθελητές, όπως σε μια κωμόπολη της Πελοποννήσου, όπου βρέθηκε ένας λογιστής ο οποίος με το αζημίωτο φυσικά συμπληρώνει τα ερωτηματολόγια των πολιτών, με το απόρρητο βέβαια να κάνει φτερά.
Αλλοι απογραφείς αυτοσχεδιάζουν κάνοντας την κύρια απογραφή με δικά τους έντυπα, τα οποία σκοπεύουν αργότερα να τα περάσουν στο σύστημα. Απογραφείς προχωρούν σε αποστολές μαζικών μέιλ διαμαρτυρίας προς τη διοίκηση της ΕΛΣΤΑΤ, ενώ σε μια ιδιαίτερα επικριτική ανακοίνωση ο τομεάρχης Εσωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., Κώστας Ζαχαριάδης, μίλησε χθες για «άριστους» που δεν μπορούν να κάνουν ούτε απογραφή.
«Χωρίς αξιόπιστα στοιχεία δεν μπορούμε να εφαρμόσουμε τις κατάλληλες κοινωνικές πολιτικές. Χωρίς αξιόπιστα στοιχεία δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε πόσα σχολεία χρειαζόμαστε, πόσα νοσοκομεία χειριζόμαστε κ.ο.κ. Με άλλα λόγια, χωρίς σοβαρές μετρήσεις και σωστά δεδομένα, μια χώρα δεν μπορεί να κυβερνηθεί σωστά και δεν μπορεί να υπηρετήσει τις ανάγκες των πολιτών της» υπογραμμίζει η ανακοίνωση.
Πρόβλημα εκ θεμελίων
Η απογραφή κτιρίων είναι η βάση πάνω στην οποία στηρίζεται η απογραφή πληθυσμού καθώς εκεί παρουσιάζονται ο ακριβής χάρτης μιας περιοχής και οι βασικές πληροφορίες για την κατοικία. «Η απογραφή κτιρίων δεν έγινε με τον προβλεπόμενο τρόπο, τα τετράγωνα στις πόλεις είναι μεν “στρωτά” και οι συντεταγμένες σαφείς, αλλά οι κατοικήσιμοι χώροι ασαφείς.
Το ίδιο πρόβλημα που έχουν τώρα οι απογραφείς το αντιμετώπισαν πριν από λίγο καιρό οι τομεάρχες. Εγραφαν ό,τι διάβαζαν στα κουδούνια και υπέθεταν τα υπόλοιπα» υπογραμμίζει στην «Εφ.Συν.» έμπειρος εργαζόμενος της ΕΛΣΤΑΤ, εξηγώντας πως ειδικά στην επαρχία καταγράφεται σε σημαντικό βαθμό λανθασμένη εκτίμηση κατοικήσιμων χώρων.
Αναζητήσαμε στοιχεία από την απογραφή κτιρίων, η οποία έχει ολοκληρωθεί, και από αυτά που συγκεντρώσαμε διαπιστώσαμε πως σε πολλούς νομούς υπάρχουν μεγάλες αποκλίσεις προς τα κάτω στα καταγεγραμμένα κτίρια σε σχέση με την απογραφή του 2011. Εκεί δηλαδή που κάποτε υπήρχαν, το 2011, για παράδειγμα, σε μια περιοχή 790 κτίρια, τώρα εμφανίζονται 433, χωρίς φυσικά τα υπόλοιπα να έχουν... γκρεμιστεί.
Error
Εναν μήνα πριν από την έναρξη της απογραφής πληθυσμού, καμιά καμπάνια για τη σημασία της και τη σωστή συμπλήρωση των δελτίων δεν είχε πραγματοποιηθεί. Ακολούθησαν κάποια σποραδικά σποτ και στις 11 Νοεμβρίου εμφανίστηκε σε βίντεο ο πρωθυπουργός, με σύνθημα «Ολοι μετράμε», να εξηγεί πόσο εύκολη είναι η διαδικασία, αναφέροντας μάλιστα πως «η ηλεκτρονική αυτοαπογραφή, που γίνεται για πρώτη φορά στη χώρα μας, είναι μία ακόμα κατάκτηση του ψηφιακού κράτους».
Είναι όμως τέτοια η... κατάκτηση του ψηφιακού κράτους, που είναι σχεδόν αδύνατο λόγω τεχνικών δυσκολιών να πραγματοποιήσει κανείς τη διαδικασία της αυτοαπογραφής μέσω κινητού τηλεφώνου, ενώ πολλά είναι και τα προβλήματα που καταγράφονται σε ταμπλέτες, ειδικά λογισμικών Android. Σαν να μην έφτανε αυτό, η εφαρμογή σε πολλούς χρήστες δεν ανοίγει σε ορισμένους browsers, βγάζοντας «λάθη» χωρίς αυτά καν να υπάρχουν.
Καζανάκι έχετε;
Από την άλλη πλευρά, όσοι συμπλήρωσαν ήδη ηλεκτρονικά το δελτίο αυτοαπογραφής ήρθαν αντιμέτωποι με ορισμένα ερωτήματα βγαλμένα από το μακρινό παρελθόν, όπως το αν η τουαλέτα βρίσκεται εντός ή εκτός οικίας.
Ερωτήματα μιας άλλης εποχής, που βέβαια αφορούν ακόμα κάποια νοικοκυριά σε παλιά οικήματα, ωστόσο την ίδια στιγμή λείπουν ερωτήσεις για κρίσιμες πληροφορίες, έλλειμμα που φανερώνει μια υπηρεσιακή ανελαστικότητα μπροστά στις σύγχρονες κοινωνικές συνθήκες.
● Υπάρχει ερώτημα αν κάποια γυναίκα έχει γεννήσει παιδιά. Δεν υπάρχει όμως καμία πρόβλεψη για τις τεκνοθεσίες.
● Δεν μπήκαν ερωτήματα για εθνοτικό αυτοπροσδιορισμό παιδιών μεταναστών που έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα.
● Δεν υπάρχει ερώτημα για το βασικό ζήτημα της μητρικής γλώσσας. Ποιον άραγε φοβίζει να μάθει το κράτος πόσα παιδιά ή ενήλικες έχουν ως μητρική την ελληνική;
● Δεν πρόκειται να μάθουμε πόσα παιδιά από αλλοδαπούς γονείς γεννήθηκαν στην Ελλάδα μέσα στην τελευταία δεκαετία και ειδικότερα πόσα απέκτησαν την ελληνική υπηκοότητα μέσα στη δεκαετία 2011-2021.
● Δεν γίνεται καμία ερώτηση για το εισόδημα και το πώς αυτό μεταβλήθηκε μέσα στην τελευταία δεκαετία. Ας μη βιαστεί κανείς να ισχυριστεί πως μέσω taxis το κράτος γνωρίζει το συγκεκριμένο στοιχείο καθώς, εκτός των άλλων, υποτίθεται ότι καταγράφεται εδώ το σύνολο του πληθυσμού, ακόμα και οι παράτυποι μετανάστες και οι άστεγοι, τουλάχιστον έτσι ισχυρίζεται στην ιστοσελίδα της η ΕΛΣΤΑΤ.
● Το ζήτημα της ανεργίας προσεγγίζεται μόνο ως αποτύπωση της στιγμής και όχι σε βάθος δεκαετίας.
● Δεν υπάρχει ερώτηση για το θρήσκευμα, μια ερώτηση που μπορεί να ξεσήκωνε αντιδράσεις, όμως δεν παύει να είναι ένα πολύ σημαντικό στοιχείο, απαραίτητο για την πλήρη εικόνα των χαρακτηριστικών του πληθυσμού και τη χάραξη πολιτικής.
● Δεν θεωρήθηκε κρίσιμο το 2021 να υπάρξει ερώτημα για το αν ένα σπίτι διαθέτει υπολογιστή, σύνδεση στο διαδίκτυο και με ποια ταχύτητα (ερώτημα μάλιστα που υπήρχε στις καρτέλες των απογραφέων το 2011).
Απογραφείς σε απόγνωση ζητούν επειγόντως μέτρα
Απογραφείς από όλη την Ελλάδα εκθέτουν στην «Εφ.Συν.» τη μέχρι τώρα εμπειρία τους, ζητώντας καλύτερη ενημέρωση στους πολίτες και άμεσα μέτρα από την ΕΛΣΤΑΤ για να μην εξελιχθεί σε φιάσκο μια σοβαρή διαδικασία πάνω στην οποία θα μπορούσε να στηριχθεί η πολιτική της επόμενης δεκαετίας και από την οποία διακυβεύονται ακόμα και ποσά ευρωπαϊκών επιδοτήσεων.
Βαγγέλης, φοιτητής, Δυτική Αττική:
Προβληματική η απογραφή των κτιρίων
Ορισμένοι απογραφείς δεν κατάφεραν να παρακολουθήσουν ούτε ένα σεμινάριο και ξεκίνησαν από μόνοι τους με ηλεκτρονικές οδηγίες. Η καταγραφή των κτιρίων που προηγήθηκε είναι τουλάχιστον προβληματική και τώρα οι απογραφείς πρέπει να βγάλουν το φίδι από την τρύπα. Αρκετοί πολίτες μου συμπεριφέρονται λες και έχω έρθει από κάποια εταιρεία να τους κάνω διαφήμιση.
Αρκετοί δεν απαντάνε ούτε στο θυροτηλέφωνο ενώ είναι σπίτι και δεν θέλουν να αφιερώσουν 20 λεπτά για το ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο. Ενας ηλικιωμένος μου είπε «να μου δώσεις τα στοιχεία σου να καλέσω την αστυνομία».
Μας έλεγαν ότι θα πάρουμε 1.200 ευρώ, αλλά στην πραγματικότητα παίρνουμε 2,35 ευρώ για κάθε άτομο που απογράφεται πλην τον φόρο. Αρα πολλοί απογραφείς δεν βρίσκουν το κίνητρο να δουλέψουν ή απελπίζονται με την κατάσταση και παραιτούνται. Τα χρήματα θα καταβληθούν Μάιο-Ιούνιο, αν και αυτό μου φαίνεται αισιόδοξο.
Ελένη, μεταπτυχιακή φοιτήτρια, Λάρισα:
Απλά δεν υπάρχει σοβαρή ενημέρωση
Τα σεμινάρια ξεκίνησαν μία εβδομάδα αφού είχε αρχίσει η αυτοαπογραφή. Προσωπικά, είχα 140 κατοικίες και τα δελτία που μου έδωσαν ήταν με το ζόρι 90. Για όσους δεν ανταποκρίνονται δεν νομίζω ότι ο λόγος είναι ότι αποτελούν αρνητές ή ο κορονοϊός, απλά δεν υπάρχει σοβαρή ενημέρωση.
Βέβαια, πέτυχα κάποιες κυρίες ηλικιωμένες που με είδαν με τους φακέλους και έλεγαν «α, πα, πα, μην τους ανοίγεις!» Τα ποσοστά της αυτοαπογραφής είναι μέχρι στιγμής πολύ χαμηλά. Σκέφτηκα να παραιτηθώ, αλλά κανείς δεν πήγε στην απογραφή χωρίς να έχει οικονομική ανάγκη.
Χρύσα, μηχανικός, Βόρειος Τομέας Αθηνών:
Πολίτες δεν ξέρουν περί τίνος πρόκειται
Είχα ξαναδουλέψει το 2001 ως φοιτήτρια και μου φάνηκε ενδιαφέρουσα εμπειρία τότε και ευκαιρία. Δεν με έχουν δυσκολέψει οι αντιδράσεις των κατοίκων, αλλά τα λάθη που έγιναν στην καταγραφή των κτιρίων. Πολίτες δεν ξέρουν περί τίνος πρόκειται και μπερδεύουν το χαρτί της απογραφής με κάποιο διαφημιστικό και το πετάνε. Εάν δεν ενημερωθούν, τρέχουμε πίσω από την ουρά μας. Δεν θα πετύχει έτσι ούτε η ψηφιακή ούτε η διά ζώσης απογραφή - φοβόμαστε ότι και τα ραντεβού μπορεί να εξελιχθούν σε Βατερλό.
Επισήμως δεν ζητήθηκε από τους απογραφείς το πιστοποιητικό εμβολιασμού, αλλά αφού μπαίνουμε σε τόσα σπίτια θα έπρεπε να είμαστε όλοι εμβολιασμένοι. Πολλοί συνάδελφοι λόγω της έξαρσης των κρουσμάτων δεν θέλουν να μπουν σε σπίτια. Νομίζω ότι η απογραφή γίνεται σε λάθος χρονική συγκυρία.
Σοφία, δημόσια υπάλληλος, Ηράκλειο Κρήτης:
Δεν έχει γίνει σωστά η απογραφή κτιρίων
Τα χρήματα δεν ανταποκρίνονται στον κόπο, το κάνω για τη μοριοδότηση των δημοσίων υπαλλήλων. Εχω 150 κατοικίες και μέχρι στιγμής έχουν συμπληρώσει το ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο οι 30. Δεν υπάρχει οργάνωση και δεν έχει αρκετό προσωπικό και η ΕΛΣΤΑΤ.
Το λέω έχοντας δουλέψει σε αγροτική απογραφή και αυτήν του 2011. Δεν έχει γίνει σωστά η απογραφή κτιρίων - πιστεύω πήγαν στο google maps. Πολίτες με παίρνουν τηλέφωνο να τους πάω το χαρτάκι και δεν έχω. Δεν έχουμε ακόμα ούτε τις παραδοσιακές καρτέλες για τα ραντεβού...
Αλεξάνδρα, αισθητικός-φοιτήτρια, Θεσσαλονίκη:
Τα προβλήματα είναι στην οργάνωση, όχι στους ανθρώπους
Δεν έχω αντιμετωπίσει ιδιαίτερο πρόβλημα με τους ανθρώπους, αλλά στο οργανωτικό κομμάτι. Στα σεμινάρια δεν καλέσανε όλους τους απογραφείς κι εμείς πολλές φορές αυτοσχεδιάζουμε. Μου λείπουν τα χαρτάκια για να τελειώσω όλο τον τομέα.
Οι περισσότεροι έχουν στο μυαλό τους ότι είναι φακέλωμα. Ισως είναι φοβισμένοι και με τον κορονοϊό. Είναι καθαρά θέμα νοοτροπίας ανθρώπων. Θεωρώ ότι η αμοιβή δεν είναι μεγάλη σε σχέση με το έργο που κάνει ο απογραφέας.
Σπύρος, υπάλληλος ΟΤΑ, Αχαΐα (Ρίο):
Σε πολλά σπίτια δεν έχουν φτάσει τα χαρτάκια
Βλέπω μια δυσκολία αλλά και αμέλεια στην αυτοαπογραφή, αυτή τη στιγμή η συμμετοχή είναι κάτω από 20%. Επίσης, έχω πετύχει 2-3 περιπτώσεις από αρνητές. Είναι ένας συνδυασμός με την πολιτική κατάσταση και τις απαγορεύσεις για τους ανεμβολίαστους. Νομίζουν ότι με την απογραφή θα παραβιαστούν τα προσωπικά τους δεδομένα.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει σοβαρή ενημέρωση του κόσμου και προετοιμασία. Σε πολλά σπίτια δεν έχουν φτάσει τα χαρτάκια με τους κωδικούς. Οι απογραφείς θέλουμε να αποφύγουμε τα ραντεβού στα σπίτια και οι περισσότεροι άνθρωποι να το κάνουν ηλεκτρονικά. Και οι δυο έτσι αποφεύγουν την ταλαιπωρία. Αναρωτιέμαι, όμως, αν φοβάται ο κόσμος τον ηλεκτρονικό τρόπο, θα είναι πιο εύκολος στο ραντεβού;
Χρήστος, άνεργος, Κομοτηνή:
Παραιτούνται ακόμα και οι επιλαχόντες
Τη μικρότερη ενημέρωση την είχαν όσοι ενημερώνονται κυρίως από την τηλεόραση, ίσως εκεί έπρεπε να βγουν περισσότερα σποτ και όχι μόνο στην κρατική τηλεόραση. Θα έπρεπε να δώσουν μεγάλη βαρύτερη δεδομένου ότι είναι ένα γεγονός που γίνεται κάθε 10 χρόνια. Σε γενικές γραμμές το ποσοστό αυτοαπογραφών είναι γύρω στο 25%. Οι παραιτήσεις είναι καθημερινό φαινόμενο. Μέχρι και των επιλαχόντων.
Πιστεύω ότι η δεύτερη φάση θα είναι ακόμα πιο δύσκολη με ραντεβού και πόρτα πόρτα. Εχω καταλάβει ότι αρκετοί το έχουν συνδέσει με το εμβόλιο, είναι η μεγαλύτερη ανοησία που μπορεί να ακούσει νοήμων άνθρωπος. Υπήρξε ευτυχώς κι ένα ποσοστό που μας δέχθηκε με ευγένεια, μας άνοιξε το σπίτι του. Τέλος, ειδικά στην περιοχή της Κομοτηνής θα έπρεπε να υπάρξει μια περισσότερη ευαισθησία με τη μουσουλμανική μειονότητα - αρκετοί δεν έχουν ενημερωθεί καθόλου ή δείχνουν μια δυσπιστία, δεν γνωρίζουν τον ακριβή σκοπό της απογραφής.
Οι μπαρούφες των αρνητών
Σε τούτη τη γωνιά σάς παρουσιάζουμε ένα μικρό μόνο δείγμα από τις καταπληκτικές ασυναρτησίες αρνητών που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο, ωστόσο οι απογραφείς επισημαίνουν ότι δεν έχουν παίξει ρόλο στην αποτυχία της απογραφής και αλλού είναι τα προβλήματα
Τα παράδοξα των Κυκλάδων
Ενα «άσπρο σπίτι με μπλε παράθυρα»...
Συμβασιούχοι της ΕΛΣΤΑΤ σε νησιά της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου επισημαίνουν στην «Εφ.Συν.» ότι το μπάχαλο έχει ξεκινήσει από το 2020, όταν ζήτησε το ΥΠ.ΕΣ. στους δήμους να προχωρήσουν σε ονομοτοδοσία όλων των οδών και αριθμοδότηση των κτιρίων, αλλά αυτό δεν έγινε.
«Στα νησιά και τους οικισμούς δεν μπορεί να γίνει σωστά η απογραφή των κτιρίων και αυτό δημιουργεί πρόβλημα στους απογραφείς με περιγραφές όπως “άσπρο σπίτι με μπλε παράθυρα”. Στις Κυκλάδες αυτό!» μας λένε χαρακτηριστικά. Απογραφείς πανικοβάλλονται και παραιτούνται και σε ορισμένες περιπτώσεις δεν θέλουν ούτε άνεργοι γραμμένοι στις λίστες του ΟΑΕΔ να τους αντικαταστήσουν.
Πολλά εξοχικά σπίτια είναι κλειστά και είναι δύσκολο να βρεθεί οποιαδήποτε πληροφορία. Στη Μύκονο πολλά οικόπεδα είναι περιφραγμένα και οι τομεάρχες δεν μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους και να καταγράψουν τις νεόκτιστες βίλες.
Τέλος, αρκετοί μικροί νησιωτικοί δήμοι καίγονται να δείξουν ότι έχουν περισσότερους κατοίκους και ορισμένοι αυτοδιοικητικοί ζητούν από όσους έχουν καταγωγή να απογραφούν εκεί και όχι στον τόπο μόνιμης κατοικίας.
