«Εάν θέλουμε παλαιστινιακό κράτος, πρέπει να έχουμε παλαιστινιακή γη. Δεν έχει νόημα να φτιάξουμε κράτος στα χαρτιά. Το κράτος μας πρέπει να είναι ισλαμικό… Δεν υπάρχει λύση στο παλαιστινιακό πρόβλημα, παρά μόνο μέσα από Τζιχάντ (σ.σ. ιερό πόλεμο)… Ο Αλλάχ είναι στο πλευρό του κινήματός μας. Όταν αυξάνεται η καταπίεση, οι άνθρωποι αρχίζουν να αναζητούν το Θεό»: τα λόγια αυτά ανήκουν στο Αχμέντ Γιασίν, τον ιδρυτή και πνευματικό πατέρα της Χαμάς, σε μια σπάνια συνέντευξή του το 1988 στη βρετανική εφημερίδα Guardian, σχεδόν 20 χρόνια πριν από τη δολοφονία του.
Η παλαιστινιακή ένοπλη οργάνωση, η οποία ξεκίνησε το τελευταίο αυτό «κεφάλαιο» της σύρραξης με το Ισραήλ με την αιματηρή επίθεση του Σαββάτου, έχει βρεθεί στο επίκεντρο της επικαιρότητας τις τελευταίες ημέρες και ενώ η Μέση Ανατολή φλέγεται.
Ο σεΐχης Αχμέντ Γιασίν, ένας άνθρωπος που πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του σε ένα μισοσκουριασμένο αναπηρικό καροτσάκι, υπήρξε αδιάλλακτος στις απόψεις του -κάτι που αντιπροσωπεύεται άλλωστε και στα ιδρυτικά κεφάλαια της Χαμάς.
Από την πρώτη ημέρα, στόχος ήταν να εξαφανιστεί από το χάρτη το κράτος του Ισραήλ.
Η ένοπλη βία δικαιολογείται απόλυτα, αποτελεί μέρος του αγώνα, όπως υποστηρίζει η οργάνωση.
«Δεν μπορώ να δικαιολογήσω τους φόνους αθώων ανθρώπων. Το πρόβλημα είναι ότι αυτό είναι το μόνο όπλο που έχει ο παλαιστινιακός λαός για να προβάλει αντίσταση. Ελπίζω ότι οι Ισραηλινοί θα κάνουν τα πρώτα βήματα για να σταματήσουν οι βομβιστικές επιθέσεις, ότι θα σταματήσουν να σκοτώνουν αθώους Παλαιστίνιους» είχε πει στο BBC ο Γιασίν, μιλώντας δύο χρόνια πριν σκοτωθεί από ισραηλινή ρουκέτα.
Κατά τη διάρκεια της ίδιας συνέντευξης είχε πει προφητικά:
«Κατ' αρχάς, παρακαλώ πάντα τον Θεό να με κάνει μάρτυρα και δεύτερον, ένας δειλός πεθαίνει χίλιες φορές ένας γενναίος πεθαίνει μόνο μία».
Δεν προκαλεί καμία εντύπωση, λοιπόν, ότι η πρώτη ένοπλη πτέρυγα της Χαμάς ήταν φενταγίν -δηλαδή, μια παραστρατιωτική ομάδα που αποτελείτο από Άραβες Παλαιστίνιους αντάρτες, που είχαν σκοπό της ζωής τους να «τελειώσουν» το Ισραήλ.
Φενταγίν σημαίνει, άλλωστε, αυτός που είναι έτοιμος να θυσιαστεί.
Η «γέννηση» της Χαμάς
Η Χαμάς ιδρύθηκε το 1987 και θεωρείται «παραπαίδι» της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, μιας σουνιτικής ισλαμιστικής οργάνωσης που εμφανίστηκε στα τέλη του 1920 στην Αίγυπτο.
Η λέξη Χαμάς είναι ακρωνύμιο του πλήρους ονόματος της οργάνωσης «Harakat Al-Muqawama Al-Islamia», που σημαίνει «Ισλαμικό Κίνημα Αντίστασης» στα αραβικά.
Η ομάδα, όπως άλλωστε και οι περισσότερες παλαιστινιακές οργανώσεις και πολιτικά κόμματα, υποστηρίζει ότι το Ισραήλ είναι κατοχική δύναμη.
Η Χαμάς θεωρεί, επίσης, παράνομο κράτος το Ισραήλ, αρνούμενη να καθίσει στο τραπέζι για οποιαδήποτε ειρηνευτική συνομιλία.
Το 1993, η Χαμάς δεν αναγνώρισε ούτε αποδέχτηκε τις ειρηνευτικές συμφωνίες του Όσλο μεταξύ του Ισραήλ και της Παλαιστινιακής Οργάνωσης Απελευθέρωσης (PLO).
Μάλιστα, παρουσιάζει εαυτόν ως μια εναλλακτική λύση της Παλαιστινιακής Αρχής (PA), που αναγνωρίζει το κράτος του Ισραήλ και έχει προχωρήσει -ανεπιτυχώς βέβαια- σε ειρηνευτικές συνομιλίες μαζί του.
Ηγέτης της Παλαιστινιακής Αρχής, που έχει ως έδρα τη Δυτική Όχθη, είναι τώρα ο Μαχμούντ Αμπάς.
Η Χαμάς έχει αναλάβει την ευθύνη για πολλές επιθέσεις εναντίον του Ισραήλ, με τις ΗΠΑ αλλά και την Ευρωπαϊκή Ένωση να την έχουν χαρακτηρίσει «τρομοκρατική οργάνωση».
Το Ισραήλ υποστηρίζει ότι το Ιράν χρηματοδοτεί τη Χαμάς με 100 εκατομμύρια δολάρια το χρόνο ενώ το αμερικανικό Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανακοίνωσε και αυτό το 2021 ότι η οργάνωση λαμβάνει όπλα, χρήματα αλλά και εκπαίδευση από την Τεχεράνη.
Στη Χαμάς φτάνουν, επίσης, και χρήματα που συγκεντρώνονται σε κάποιες αραβικές χώρες του Περσικού Κόλπου.
Πρώτη βομβιστική επίθεση και στήριξη
Η Χαμάς πραγματοποίησε την πρώτη βομβιστική επίθεση αυτοκτονίας το 1993, σε συνεργασία με την Ισλαμική Τζιχάντ -σημαντικό σύμμαχό της μέχρι και σήμερα.
Για πολλούς Παλαιστίνιους, που ζουν καταπιεσμένοι από το Ισραήλ και υπό το συνεχή φόβο των βομβαρδισμών, «δεν υπάρχει άλλη λύση».
Η οργάνωση έχει μεγάλη λαϊκή στήριξη ενώ στην κυβέρνησή συμμετέχουν δάσκαλοι, χειρουργοί, αστυνομικοί και μηχανικοί.
Στην πραγματικότητα, η Χαμάς είναι πολλά πράγματα: από τη μία να επιδιώκει την καταστροφή του Ισραήλ και των πολιτών του ενώ παράλληλα «τρέχει» την υπηρεσία υγείας της Γάζας, μορφωτικά προγράμματα ενώ παράλληλα ταΐζει τους βασανισμένους Παλαιστίνιους και τα παιδιά τους.
Ελέγχει και τα δικαστήρια ενώ κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Γάζα οι δυνάμεις της σκότωσαν και βασάνισαν Παλαιστίνιους που κατηγορήθηκαν ότι συνεργάστηκαν με το Ισραήλ και άλλους εχθρούς τους.
Και αυτό, όμως, αποτελεί ένα κομμάτι της καθημερινότητας στη Γάζα.
Η επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ το περασμένο Σάββατο ήταν πρωτόγνωρη για δύο λόγους.
Ήταν άρτια και καλά σχεδιασμένη με πάνω από 1.000 μαχητές να εισβάλλουν σε ισραηλινά εδάφη από στεριά, θάλασσα και αέρα ενώ ήταν και πρωτόγνωρα βίαιη.
«Τα πράγματα θα αλλάξουν για πάντα» είπε ο Κόμπι Μάικλ, ανώτερος ερευνητής του Ινστιτούτου Μελετών Εθνικής Ασφάλειας στο Τελ Αβίβ, εξηγώντας παράλληλα ότι δεν έχει υπάρξει ποτέ ξανά τέτοια επίθεση στο Ισραήλ.
«Η Χαμάς δεν θα είναι ποτέ ξανά η Χαμάς που ξέραμε μέχρι πριν από μερικά χρόνια» είπε επίσης ο Μάικλ.
