Tο σχέδιο νόμου του υπουργείου Εθνικής ‘Αμυνας (ΥΠΕΘΑ) για την «Αξιοποίηση Ακίνητης Περιουσίας Ενόπλων Δυνάμεων – Σύσταση Ταμείου Ακινήτων Εθνικής ‘Αμυνας και Φορέα Αξιοποίησης Ακινήτων Ενόπλων Δυνάμεων – Σχέδιο δράσεων για τη διαχείριση των στεγαστικών αναγκών των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων», είναι μία στρατηγική μεταρρύθμιση, η οποία αποτελεί σημαντική πτυχή της συνολικής μεταρρύθμισης «Ατζέντα 2030».
Στόχος του, όπως επισημαίνουν πηγές του υπουργείου Εθνικής ‘Αμυνας, είναι η ορθολογική και με πλήρη διαφάνεια διαχείριση της ακίνητης περιουσίας των Ενόπλων Δυνάμεων.
Τα ακίνητα των ενόπλων δυνάμεων
Πυρήνας της νέας στρατηγικής αντίληψης είναι η διαπίστωση ότι η ακίνητη περιουσία των Ενόπλων Δυνάμεων μπορεί να αποτελέσει πηγή σημαντικών εσόδων και να αξιοποιηθεί με ιδιαίτερα επωφελή τρόπο, τόσο για την ενίσχυση της αμυντικής οχύρωσης της πατρίδας μας όσο για την εξυπηρέτηση των στεγαστικών αναγκών των στελεχών τους.
Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που έρχεται να επιλύσει όσον αφορά τη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων των Ενόπλων Δυνάμεων είναι ο κατακερματισμός. Ο συνολικός αριθμός των ακινήτων ανέρχεται στα 2.529 ακίνητα, εκ των οποίων τα 2.060 ακίνητα διαχειρίζονται 3 Ταμεία: Το Ταμείο Εθνικής ‘Αμυνας (ΤΕΘΑ), το Ταμείο Εθνικού Στόλου (ΤΕΣ) και το Ταμείο Αεροπορικής ‘Αμυνας (ΤΑΑ).
Η ιστορική στήλη του Βήματος στο inbox σου
Γίνε μέλος του καθημερινού newsletter που αποκαλύπτει όσα συμβαίνουν στο πολιτικό παρασκήνιο και απόκτησε πρόσβαση σε αποκλειστικό περιεχόμενο.ΕΓΓΡΑΦΗ
Τέλος στον κατακερματισμό
Το σχέδιο νόμου φιλοδοξεί, σύμφωνα με το υπουργείο, να βάλει τέλος σε αυτόν τον κατακερματισμό, όπως επίσης στην αδράνεια και την πολυνομία, την κατακερματισμένη διοίκηση, την επικάλυψη αρμοδιοτήτων και τις αναχρονιστικές διατάξεις που διέπουν τη διαχείριση της ακίνητης περιουσίας των Ενόπλων Δυνάμεων, επισημαίνουν οι ίδιες πηγές.
Ενδεικτικό είναι ότι ο ιδρυτικός νόμος που διέπει τη λειτουργία του ΤΕΣ είναι του 1931! (Ν.4944/1931). Σημαντικά προβλήματα είναι επίσης η έλλειψη συγκροτημένου μηχανισμού αξιοποίησης των μη επιχειρησιακά αναγκαίων ακινήτων και η ανορθολογική στελέχωση, που την διακρίνει η έλλειψη τεχνογνωσίας και εξειδικευμένου προσωπικού.
Οι δύο βασικοί πυλώνες της νέας στρατηγικής
Η νέα αυτή στρατηγική του υπουργείου ως προς την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του έχει δύο βασικά σκέλη: τις διαρθρωτικές αλλαγές στις διοικητικές δομές και την υλοποίηση ολοκληρωμένων σχεδίων για την υλοποίηση της στεγαστικής του πολιτικής.
1. Συστήνεται ενιαίο Ταμείο Ακινήτων Εθνικής ‘Αμυνας (ΤΑΕΘΑ), που θα προκύψει από τη συγχώνευση των υφιστάμενων Ταμείων Εθνικής ‘Αμυνας, Εθνικού Στόλου και Αεροπορικής ‘Αμυνας. Συστήνεται ως νομικό πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου και λειτουργεί υπό την εποπτεία του Υπουργείου Εθνικής ‘Αμυνας.
Αναλαμβάνει τα έργα, τα προγράμματα, την περιουσία, τους πόρους και τις χρηματοδοτήσεις των συγχωνευόμενων ταμείων και υπεισέρχεται στη θέση τους ως καθολικός τους διάδοχος, ώστε η διαχείριση των υποθέσεών του να εξακολουθήσει να λειτουργεί απρόσκοπτα, χωρίς επιπλέον διοικητικό φόρτο και γραφειοκρατικές διαδικασίες.
Διοικείται από τριμελή επιτροπή και συγκεκριμένα από τον υπουργό Εθνικής ‘Αμυνας, τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και τον αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Εθνικής ‘Αμυνας.
Η επιλογή του σχήματος αυτού έγινε με γνώμονα τον εθνικό χαρακτήρα της ακίνητης περιουσίας των Ενόπλων Δυνάμεων, τον σεβασμό στην ιστορική παρακαταθήκη των συγχωνευόμενων ταμείων ως προς την υποστήριξη της εθνικής άμυνας της χώρας, αλλά και τη διατήρηση της δυνατότητας άμεσης εφαρμογής της κυβερνητικής πολιτικής και του ελέγχου στη διαχείριση των δημοσίων οικονομικών.
Ο διπλός στόχος του Ενιαίου Ταμείου Ακινήτων Εθνικής Αμυνας
Οι δομές του θα στελεχώνονται από έμπειρο στρατιωτικό και πολιτικό προσωπικό, το οποίο ήδη υπηρετεί στα συγχωνευόμενα ταμεία, και ο σκοπός του θα είναι διττός:
α) η ενίσχυση της αμυντικής οχύρωσης της χώρας και η χρηματοδότηση σκοπών εθνικής άμυνας και
β) η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και στέγασης των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων.
Επισημαίνεται ότι το ΤΑΕΘΑ διατηρεί το δικαίωμα να προβαίνει σε ανταλλαγή ή παραχώρηση χρήσης με αντάλλαγμα μη επιχειρησιακά αναγκαίων ακινήτων του προς φορείς του δημόσιου ή ιδιωτικού τομέα, συμπεριλαμβανομένης της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας και των θυγατρικών της.
Η παραχώρηση χωρίς αντάλλαγμα σε περίπτωση που εξυπηρετούνται αποκλειστικά φιλανθρωπικοί, πολιτιστικοί, κοινωφελείς και εκπαιδευτικοί σκοποί, και μόνο εφόσον συντρέχουν λόγοι προφανούς δημοσίου συμφέροντος, συνιστά δυνητική επιλογή, αλλά η συνδρομή των συγκεκριμένων λόγων δεν σημαίνει ότι γεννά υποχρέωση προς το ΤΑΕΘΑ για άνευ ανταλλάγματος παραχώρηση.
Πληροφορικό Σύστημα Απογραφής
Με το νομοσχέδιο θεσπίζεται ακόμη η δημιουργία Πληροφοριακού Συστήματος για την απογραφή, επικαιροποίηση και παρακολούθηση των ακινήτων του ΤΑΕΘΑ καθώς και των υπόλοιπων ακινήτων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος νόμου, μέσω του οποίου επιτυγχάνεται η πληρέστερη καταγραφή κάθε πληροφορίας σχετικής με τα ακίνητα των Ενόπλων Δυνάμεων και η εξασφάλιση της βέλτιστης διαχείρισης και αποτελεσματικότερης προστασίας τους.
Απουσία Μητρώου Ακίνητης Περιουσίας Ενόπλων Δυνάμεων
Ένα από τα μεγάλα προβλήματα της αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας των Ενόπλων Δυνάμεων είναι η απουσία μητρώου ακίνητης περιουσίας και η αδυναμία εποπτείας.
Ενδεικτικό είναι ότι μεγάλος αριθμός ακινήτων παραμένει αναξιοποίητος εξαιτίας του αμφισβητούμενου ιδιοκτησιακού καθεστώτος και των δικαστικών διεκδικήσεων άλλων φορέων του Δημοσίου, επί σειρά ετών, για την κυριότητά τους. Με το νομοσχέδιο κάθε δίκη καταργείται και τα ακίνητα αυτά περιέρχονται στο ΤΑΕΘΑ.
Η αξιοποίηση των Ακινήτων Ενόπλων Δυνάμεων
2. Η δεύτερη διαθρωτική τομή είναι η ίδρυση του Φορέα Αξιοποίησης Ακινήτων Ενόπλων Δυνάμεων (ΦΑΑΕΔ) ως Νομικού Προσώπου Ιδιωτικού Δικαίου.
Ο φορέας αυτός θα αναλάβει το έργο που από το 2016 έχει ανατεθεί σε υπηρεσία του υπουργείου Εθνικής ‘Αμυνας, η οποία όμως σήμερα λειτουργεί χωρίς τα αναγκαία επιχειρηματικά και χρηματοδοτικά εργαλεία και χωρίς τη θεσμική δυνατότητα να αξιοποιεί τις ευκαιρίες και τις συγκυρίες της αγοράς για την εκμετάλλευση των ακινήτων.
Ο φορέας θα είναι εγγεγραμμένος στο Μητρώο Φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, θα εποπτεύεται από το υπουργείο Εθνικής ‘Αμυνας μέσω του Γενικού Επιτελείου Εθνικής ‘Αμυνας, θα έχει διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια και θα εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον.
Θα αποτελέσει το κύριο όχημα αξιοποίησης όλων των ακινήτων των Ενόπλων Δυνάμεων που, κατόπιν αποφάσεων των Γενικών Επιτελείων, δεν θα είναι αναγκαία για σκοπούς εθνικής άμυνας.
Συμμετοχή σε εταιρείες ειδικού σκοπού
Οι αρμοδιότητές του θα είναι διευρυμένες και θα περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τη συμμετοχή σε εταιρίες ειδικού σκοπού, αλλά και τη σύναψη προγραμματικών συμφωνιών με τρίτους φορείς, ακόμα και εκτός Ενόπλων Δυνάμεων, για την αξιοποίηση των ακινήτων τους, έναντι διαχειριστικής αμοιβής, με τα πλέον επωφελή οικονομικά αποτελέσματα.
Πρόσωπο εγνωσμένου κύρους στη Διοίκηση
Τη διοίκησή του θα αναλάβει πρόσωπο εγνωσμένου κύρους, με αξιοπιστία και αποδεδειγμένη εμπειρία σε θέματα διαχείρισης ακίνητης περιουσίας, ενώ στο διοικητικό του συμβούλιο θα συμμετέχει ανώτατος ή ανώτερος αξιωματικός των Ενόπλων Δυνάμεων, ο οποίος θα επιλέγεται απευθείας από τον αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Εθνικής ‘Αμυνας, ο διευθυντής του ΤΑΕθΑ και άλλα πρόσωπα με αυξημένα τυπικά προσόντα.
Μέσω ΑΣΕΠ οι προσλήψεις
Οι συμβάσεις που θα αναθέτει θα ακολουθούν την ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία, η πρόσληψη προσωπικού θα γίνεται μέσω του ΑΣΕΠ, ενώ προβλέπεται και η δυνατότητα να υπηρετούν εκεί τη στρατιωτική τους θητεία οπλίτες απόφοιτοι τμημάτων πολυτεχνικών σχολών, νομικής, οικονομικού πεδίου και επιστήμης ηλεκτρονικών υπολογιστών.
Ο έλεγχος του φορέα
Ο εσωτερικός έλεγχος τόσο του ΤΑΕθΑ όσο και του ΦΑΑΕΔ θα εμπίπτει στην αρμοδιότητα της Υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων του υπουργείου Εθνικής ‘Αμυνας,ενώ για την οικονομική τους επιθεώρηση αρμόδια θα είναι η Διεύθυνση Οικονομικής Επιθεώρησης του Γενικού Επιτελείου Εθνικής ‘Αμυνας.
Ειδικά ο ΦΑΑΕΔ θα υποβάλλει σε τακτική ετήσια βάση αναλυτική έκθεση αποτύπωσης της κατάστασης και των προγραμμάτων του, για την οποία μάλιστα θα ενημερώνεται η Διαρκής Επιτροπή Εθνικής ‘Αμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής, ενώ θα υπόκειται και σε έλεγχο από εξειδικευμένες ελεγκτικές εταιρείες και ορκωτούς ελεγκτές.
Αξιοποίηση ακινήτων και στο σχέδιο στέγασης προσωπικού
Πέραν των ανωτέρω διαρθρωτικών αλλαγών, η στρατηγική του υπουργείου Εθνικής ‘Αμυνας για την αξιοποίηση των ακινήτων του συμπεριλαμβάνει την κατάρτιση και την υλοποίηση των αναγκαίων σχεδίων δράσης.
Το πρώτο είναι το στρατηγικό σχέδιο αξιοποίησης ακινήτων, το οποίο θα είναι πενταετές, θα τεκμηριώνεται με τεχνική, νομική και χρηματοοικονομική μελέτη, θα περιλαμβάνει ενέργειες προσέλκυσης επενδύσεων και, ειδικά για τις περιπτώσεις με οικονομικό αντικείμενο άνω των 10.000.000 ευρώ θα ενημερώνεται το Υπουργικό Συμβούλιο.
Το δεύτερο θα είναι δεκαετές και θα αφορά στη διαχείριση των στεγαστικών αναγκών των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων. Θα είναι προσαρμοσμένο στις ανάγκες κάθε περιοχής ξεχωριστά και θα περιλαμβάνει τη δυνατότητα κάλυψης αναγκών στέγασης προσωπικού και άλλων υπουργείων μέσω προγραμματικών συμβάσεων.
Για αμφότερα τα σχέδια αυτά θα ενημερώνεται και η Διαρκής Επιτροπής Εθνικής ‘Αμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής.
Το υπό κατάθεση νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής ‘Αμυνας συνιστά σημαντική εκσυγχρονιστική τομή στο υφιστάμενο διοικητικό πλαίσιο και επιδιώκει να ενισχύσει αφενός την ευελιξία και την προσαρμοστικότητα στις δυνατότητες και τις ευκαιρίες της αγοράς και αφετέρου τη λογοδοσία και την αυστηρή και αποτελεσματική εποπτεία της διαχείρισης της δημόσιας περιουσίας.
Οχι φορέας «Real Estate»
Ειδικότερα, όσον αφορά στο οικιστικό πρόγραμμα, όπως έχει δηλώσει ο υπουργός Εθνικής ‘Αμυνας, Νίκος Δένδιας, για το ζήτημα της αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας των Ενόπλων Δυνάμεων, «ο Φορέας αυτός δεν θα λειτουργεί ως κερδοσκοπικός μηχανισμός «Real Estate», αλλά ως επιχειρησιακός βραχίονας για την παραγωγική αξιοποίηση της περιουσίας υπέρ του προσωπικού όλων των κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων, χρηματοδοτώντας το οικιστικό πρόγραμμα».
Για το ίδιο ζήτημα ο κ. Δένδιας έχει τονίσει: «Η αξιοποίηση της περιουσίας δεν είναι σκοπός. Είναι μέσο. Σκοπός παραμένει η υποστήριξη της αποστολής των Ενόπλων Δυνάμεων, η αναβάθμιση των συνθηκών διαβίωσης του προσωπικού και η ενίσχυση της διαρκούς διασύνδεσης μεταξύ της ελληνικής κοινωνίας και των Ενόπλων Δυνάμεων, που αποτελούν τμήμα της αλλά και αρωγό της».
Υπογραμμίζεται επίσης πως στο νομοσχέδιο προβλέπεται ακόμη η εφαρμογή οικιστικού προγράμματος από το υπουργείο Εθνικής ‘Αμυνας, το οποίο περιλαμβάνει συγκεκριμένα ακίνητα που δεν ανατίθενται στον ΦΑΑΕΔ προς αξιοποίηση, αλλά προορίζονται για την κάλυψη των στεγαστικών αναγκών του στρατιωτικού προσωπικού των Ενόπλων Δυνάμεων.
Το σχέδιο νόμου για την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας των Ενόπλων Δυνάμεων αποτελεί κρίσιμο πυλώνα της στεγαστικής πολιτικής του υπουργείου Εθνικής ‘Αμυνας και συνδέεται άμεσα με την υλοποίηση του ευρύτερου οικιστικού προγράμματος που βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη.
1.000 νέες κατοικίες το 2026
Το τρέχον πρόγραμμα προβλέπει την κατασκευή και παράδοση 1.000 νέων κατοικιών έως το 2026, στις γυναίκες και στους άνδρες που υπηρετούν σε ακριτικές περιοχές και νησιά με υψηλό κόστος ενοικίων και περιορισμένη διαθεσιμότητα οικιών. Ποσοστό 15% των οικιών θα διατεθεί σε εκπαιδευτικές δημοσίων σχολείων και προσωπικό του ΕΣΥ στις συγκεκριμένες περιοχές.
Σε περίπτωση που στο πλαίσιο του σχεδίου στεγαστικών δράσεων χορηγηθεί χρηματοδότηση αποκλειστικά από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ή το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης για την ανέγερση στρατιωτικών οικημάτων, προβλέπεται η εκμίσθωση ποσοστού 15% έως 30% εκ των οικημάτων αυτών, σε υπαλλήλους του δημοσίου τομέα.
Οι επιπρόσθετοι πόροι που θα προκύψουν από την αξιοποίηση της στρατιωτικής περιουσίας θα επιτρέψουν τη δημιουργία ενός σταθερού μηχανισμού χρηματοδότησης, ικανού να εγγυηθεί την κατασκευή επιπλέον κατοικιών μέχρι το 2030 για το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων.
