«Φωτιά» στη Μέση Ανατολή βάζει το Ισραήλ, για μία ακόμη φορά, μετά τις αεροπορικές επιδρομές με στόχο την ηγεσία της Χαμάς, στη Ντόχα του Κατάρ. Αραβικά μέσα ενημέρωσης μεταδίδουν πως πέντε άνθρωποι σκοτώθηκαν, υπογραμμίζοντας πως κανείς εξ αυτών δεν ήταν ηγετικό στέλεχος της Χαμάς.
Οι νεκροί είναι ο Χιμάμ αλ-Χάγια -γιος του ηγέτη της Χαμάς Χαλίλ αλ-Χάγια- και ο Τζιχάντ Λαμπάντ -διευθυντής του γραφείου του Χαλίλ αλ-Χάγια- και τρεις συνεργάτες -ενδεχομένως σύμβουλοι αξιωματούχων ή σωματοφύλακες- ο Αμπντουλάχ Αμπού Χαλίλ, ο Μοάμεν Αμπού Ομάρ και ο Άχμαντ Αμπού Μάλεκ.
Λίγο μετά την επίθεση, ο Αμίρ Οχάνα, πρόεδρος της Κνεσσέτ, του κοινοβουλίου του Ισραήλ, δημοσίευσε βίντεο από τη στιγμή των αεροπορικών βομβαρδισμών συνοδευόμενο από μια λεζάντα στα αραβικά που γράφει «αυτό είναι ένα μήνυμα για ολόκληρη τη Μέση Ανατολή».
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ ενημερώθηκε από το Ισραήλ για τις αεροπορικές επιδρομές, δήλωσε σήμερα στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP) κορυφαίος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου, ενώ η αμερικανική πρεσβεία στην Ντόχα εξέδωσε εντολή οι Αμερικανοί πολίτες που βρίσκονται στην περιοχή να αναζητήσουν καταφύγιο.
Ισραηλινοί αξιωματούχοι εμφανίστηκαν νωρίτερα αισιόδοξοι ότι η ηγεσία της Χαμάς εξοντώθηκε μετά τη ρίψη 10 βομβών στην πρωτεύουσα. Ωστόσο, εκπρόσωπος του πολιτικού γραφείου της Χαμάς, ο Σουχάιλ αλ Χίντι, δήλωσε στο τηλεοπτικό δίκτυο Al Jazeera ότι η ηγεσία της Χαμάς επέζησε από το ισραηλινό πλήγμα στη Ντόχα. Δύο πηγές της Χαμάς είπαν ότι οι διαπραγματευτές της επέζησαν.
Ποιος είναι ο Χαλίλ αλ Χάγια
Ο Χαλίλ Αλ Χάγια, το υψηλόβαθμο στέλεχος της Χαμάς που μπήκε σήμερα το στόχαστρο του Ισραήλ, στην αεροπορική επιδρομή της Ντόχα, έχει αναδειχθεί σε κεντρική φιγούρα της οργάνωσης. Ο Χάγια, που συμμετέχει ενεργά στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, θεωρείται ευρέως ως η προσωπικότητα με τη μεγαλύτερη επιρροή στο εξωτερικό, αφού ο Χανίγια σκοτώθηκε από το Ισραήλ στο Ιράν, τον Ιούλιο του 2024. Είναι μέλος του πενταμελούς συμβουλίου που ηγείται της Χαμάς αφού σκοτώθηκε και ο Σινουάρ, τον περασμένο Οκτώβριο στη Γάζα.
Ο Χάγια κατάγεται από τη Λωρίδα της Γάζας και είναι από τα παλαιότερα μέλη της οργάνωσης. Έχει χάσει πολλούς συγγενείς, μεταξύ των οποίων ήταν και ο πρωτότοκος γιος του, στα ισραηλινά πλήγματα στον παλαιστινιακό θύλακα. Θεωρείται ότι έχει καλές σχέσεις με το Ιράν, μια ζωτικής σημασίας πηγή χρηματοδότησης και εξοπλισμού της Χαμάς. Έχει εμπλακεί και άλλες φορές σε ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με το Ισραήλ, όπως το 2014.
Ο Χαλίλ Αλ Χάγια γεννήθηκε στη Λωρίδα της Γάζας το 1960 και εντάχθηκε στη Χαμάς όταν ιδρύθηκε η οργάνωση,το 1987. Στις αρχές της δεκαετίας του ’80 ήταν μέλος της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, του σουνιτικού, ισλαμιστικού κινήματος από το οποίο αναδύθηκε η Χαμάς, μαζί με τον Χανίγια και τον Σινουάρ. Στη Γάζα, είχε συλληφθεί πολλές φορές από το Ισραήλ.
Το 2007, ισραηλινή αεροπορική επιδρομή έπληξε το σπίτι του στη συνοικία Σετζάγια της Λωρίδας της Γάζας, σκοτώνοντας πολλούς συγγενείς του. Στον πόλεμο του 2014 μεταξύ της Χαμάς και του Ισραήλ βομβαρδίστηκε το σπίτι του πρωτότοκου γιου του, του Οσάμα, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν ο ίδιος, η σύζυγός του και τρία από τα παιδιά τους.
Ο Χάγια δεν βρισκόταν εκεί όταν το Ισραήλ εξαπέλυσε αυτές τις επιθέσεις. Είχε φύγει από τη Γάζα αρκετά χρόνια πριν και ήταν ο «σύνδεσμος» της Χαμάς με τον αραβικό και τον ισλαμικό κόσμο. Για τον λόγο αυτό η έδρα του βρισκόταν στο Κατάρ. Ο Χάγια είχε συνοδεύσει τον Χανίγια στην Τεχεράνη, σε εκείνη την επίσκεψή του, τον Ιούλιο του 2024, κατά την οποία δολοφονήθηκε.
Εκτός από τη συμμετοχή του στις έμμεσες διαπραγματεύσεις με το Ισραήλ, είχε επισκεφθεί το 2022 τη Δαμασκό για να αποκαταστήσει τις σχέσεις της Χαμάς με τη Συρία. Μια δεκαετία νωρίτερα, όταν ξέσπασε ο εμφύλιος στη Συρία, η οργάνωση είχε στηρίζει τη σουνιτική εξέγερση κατά του τότε προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ, που προέρχεται από τη μειονότητα των αλαουιτών.
Που χτύπησε το Ισραήλ
Διεθνείς αντιδράσεις εναντίον του Ισραήλ
Καταδικάζει το Κατάρ
«Το Κατάρ καταδικάζει σθεναρά την άνανδρη ισραηλινή επίθεση που στόχευσε συγκροτήματα κατοικιών στα οποία στεγάζονται πολλά μέλη του Πολιτικού Γραφείου της Χαμάς στην πρωτεύουσα του Κατάρ, την Ντόχα. Αυτή η εγκληματική επίθεση συνιστά κατάφωρη παραβίαση όλων των διεθνών νόμων και κανόνων και θέτει σοβαρή απειλή στην ασφάλεια των Καταριανών και των κατοίκων του Κατάρ», ανέφερε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών του εμιράτου. «Το κράτος του Κατάρ καταδικάζει σθεναρά την επίθεση και επιβεβαιώνει ότι δεν θα ανεχθεί αυτήν την απερίσκεπτη ισραηλινή συμπεριφορά και τη συνεχιζόμενη διατάραξη της περιφερειακής ασφάλειας, ούτε οποιαδήποτε άλλη πράξη που στοχεύει την ασφάλεια και την εθνική κυριαρχία του», πρόσθεσε ο Μάτζεντ Αλ Ανσάρι σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε ότι οι αεροπορικές επιδρομές που εξαπέλυσε το Ισραήλ ήταν «απαράδεκτες, όποιο κι αν είναι το κίνητρο». «Ο πόλεμος δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να εξαπλωθεί στην περιοχή», υπογραμμίζει ο πρόεδρος της Γαλλίας σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ, εκφράζοντας παράλληλα την «αλληλεγγύη προς το Κατάρ και τον εμίρη του, τον σεϊχη Ταμίμ αλ Θάνι».
Μετά την ισραηλινή επίθεση στη Ντόχα, ο Μαχντί αλ-Μασχάτ, επικεφαλής του Ανώτατου Πολιτικού Συμβουλίου των Χούθι, δηλώνει ότι οι αραβικές και μουσουλμανικές χώρες πρέπει να «δώσουν προσοχή» στα σχέδια του Ισραήλ πριν να είναι πολύ αργά. «Προειδοποιούμε για μια συνταγή παραβιάσεων όλων των χωρών της περιοχής», δήλωσε ο αλ-Μασάτ. «Αυτό που συνέβη στη Ντόχα θα συμβεί ξανά και σε μεγαλύτερο βαθμό στις υπόλοιπες χώρες, αν δεν ενωθούμε όλοι για να αντιμετωπίσουμε την σιωνιστική απειλή».
Η Άγκυρα καταγγέλλει το Ισραήλ ότι έχει υιοθετήσει «επεκτατική πολιτική στην περιοχή και την τρομοκρατία»
Η Άγκυρα καταδίκασε την ισραηλινή επίθεση, προσθέτοντας ότι αυτή η επίθεση δείχνει ότι το Ισραήλ έχει υιοθετήσει «επεκτατική πολιτική στην περιοχή και την τρομοκρατία» ως κρατική πολιτική. «Η στοχοποίηση της διαπραγματευτικής αντιπροσωπείας της Χαμάς ενώ συνεχίζονται οι συνομιλίες για την κατάπαυση του πυρός δείχνει ότι το Ισραήλ δεν στοχεύει στην επίτευξη ειρήνης, αλλά μάλλον στη συνέχιση του πολέμου», τόνισε το τουρκικό ΥΠΕΞ. «Αυτή η κατάσταση αποτελεί σαφή απόδειξη ότι το Ισραήλ έχει υιοθετήσει την επεκτατική πολιτική του στην περιοχή και την τρομοκρατία ως κρατική πολιτική», πρόσθεσε.
Η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ εκφράζουν την αλληλεγγύη τους στο Κατάρ
Ο πρίγκιπας διάδοχος και ντε φάκτο ηγέτης της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν καταδίκασε την ισραηλινή επίθεση, κάνοντας λόγο για «εγκληματική ενέργεια» και «παραβίαση του διεθνούς δικαίου». Ο μπιν Σαλμάν είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον εμίρη του Κατάρ, τον σεΐχη Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ Θάνι. «Ο πρίγκιπας διάδοχος εξέφρασε την αλληλεγγύη του βασιλείου» ανέφερε η ανακοίνωση που δόθηκε στη δημοσιότητα από το επίσημο σαουδαραβικό πρακτορείο SPA.
Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα καταδίκασαν επίσης την «κατάφωρη και άνανδρη» επίθεση του Ισραήλ στο Κατάρ, η οποία συνιστά μια επικίνδυνη κλιμάκωση και παραβιάζει το διεθνές δίκαιο και την κυριαρχία μιας χώρας του Κόλπου, δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών σεΐχης Αμπντάλα μπιν Ζάγιεντ αλ Ναχιάν. Στην ανακοίνωσή του ο αλ Ναχιάν εξέφρασε την «πλήρη αλληλεγγύη» των ΗΑΕ στο Κατάρ, τονίζοντας ότι «στηρίζει όλα τα μέτρα για την προστασία της ασφάλειάς του». Προειδοποίησε ότι η συνεχιζόμενη στρατιωτική κλιμάκωση υπάρχει κίνδυνος να σύρει την περιοχή σε βαθύτερη αστάθεια, με καταστροφικές συνέπειες για την παγκόσμια ειρήνη και ασφάλεια.
Η κινεζική πρεσβεία προτρέπει τους Κινέζους στην Ντόχα να αποφεύγουν «τις αχρείαστες εξόδους»
Η πρεσβεία της Κίνας στο Κατάρ εξέδωσε οδηγίες ασφαλείας για τους Κινέζους πολίτες που βρίσκονται στην Ντόχα, μετά τα ισραηλινά πλήγματα με στόχο την ηγεσία της Χαμάς. Σε ανάρτησή της σε μια πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης, η πρεσβεία προέτρεψε τους Κινέζουν «να προσπαθήσουν να αποφύγουν τις αχρείαστες εξόδους και να αποφεύγουν τις περιοχές υψηλού κινδύνου».
Τέλος, ο πάπας Λέων ΙΔ' εξέφρασε την ανησυχία του για τις συνέπειες των επιθέσεων του Ισραήλ στο Κατάρ. «Υπάρχουν πραγματικά σοβαρά νέα αυτήν τη στιγμή: Η επίθεση του Ισραήλ εναντίον ορισμένων ηγετών της Χαμάς στο Κατάρ. Η όλη κατάσταση είναι πολύ σοβαρή», δήλωσε ο ποντίφικας μιλώντας έξω από την παπική θερινή κατοικία, μετέδωσε το ιταλικό πρακτορείο ειδήσεων ANSA.
Επίθεση μετά από 50 χρόνια
Η επίθεση είναι η πρώτη που δέχεται το Κατάρ από τότε που απέκτησε την ανεξαρτησία του, πριν από περισσότερα από 50 χρόνια. Η χώρα φιλοξενεί τη μεγαλύτερη αμερικανική στρατιωτική βάση στη Μέση Ανατολή. Η αεροπορική βάση αλ Ουντέιντ φιλοξενεί το περιφερειακό αρχηγείο της Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ και συντονίζει τις αναπτύξεις στη Συρία και το Ιράκ. Μέχρι το 2033, η βάση αναμένεται να στεγάζει 15.000 στρατιώτες και βοηθητικό προσωπικό.
Το εμιράτο του Κόλπου ήταν βρετανικό προτεκτοράτο από το 1916 και έγινε ανεξάρτητο το 1971, εντασσόμενο στον Αραβικό Σύνδεσμο και τα Ηνωμένα Έθνη την ίδια χρονιά. Ενώ στρατιωτικές δυνάμεις του Κατάρ συμμετείχαν στον Πόλεμο του Κόλπου του 1990-91, όταν το Ιράκ εισέβαλε στο Κουβέιτ, το Κατάρ δεν δέχτηκε το ίδιο επίθεση.
