Σοβαρή επιδείνωση των ρωσοτουρκικών σχέσεων: Τουρκικό πλοίο κτύπησε την υπό κατασκευή γέφυρα που θα ενώσει την Κριμαία με την Ρωσία (vid)

Σοβαρή επιδείνωση των ρωσοτουρκικών σχέσεων: Τουρκικό πλοίο κτύπησε την υπό κατασκευή γέφυρα που θα ενώσει την Κριμαία με την Ρωσία (vid): Οριστική φαίνεται να είναι η απόφαση της Ρωσίας για σύγκρουση με την Τουρκία σε όλα τα επίπεδα μετά και την απίστευτη διπλή τουρκική πρoσπάθεια δολιοφθοράς που οδήγησε τον Β.Πούτιν να συγκαλέσει έκτακ

Πώς κινήθηκε η ραδιενέργεια από το Τσέρνομπιλ - Αποκαλυπτική αναπαράσταση (βίντεο)

Πώς κινήθηκε η ραδιενέργεια από το Τσέρνομπιλ - Αποκαλυπτική αναπαράσταση (βίντεο): Γάλλοι επιστήμονες παρουσίασαν έναν αποκαλυπτικό χάρτη για την πορεία που ακολούθησε το ραδιενεργό νέφος μετά το ατύχημα στο Τσέρνομπιλ. Η κινούμενη γραφική αναπαράσταση παρουσιάζει την εξάπλωση

Ο μεταφρασμένος διάλογος του Wikileaks

Ο μεταφρασμένος διάλογος του Wikileaks

Πόσο κινδυνεύουν οι Έλληνες πολίτες από τους πρόσφυγες; Tα 'ευρήματα' της ΕΛ.ΑΣ δίνουν απάντηση που δεν χωρά αμφιβολίες

Πόσο κινδυνεύουν οι Έλληνες πολίτες από τους πρόσφυγες; Tα 'ευρήματα' της ΕΛ.ΑΣ δίνουν απάντηση που δεν χωρά αμφιβολίες

ΕΛΛΑΔΑ

«Εσπασε» η ραχοκοκαλιά της ελληνικής κοινωνίας

grafima ef syn

02.04.2016, 18:16 | Ετικέτες:  κοινωνία, εργαζόμενοι, συντάξεις, λιτότητα, ανεργία, επιστήμη

Συντάκτης: 

Ντίνα Δασκαλοπούλου, Αφροδίτη Τζιαντζή

Εμείς η μεσαία τάξη, είμεθα η μόνη τάξη με έντιμη συνείδηση εθνική, παρασυρόμενοι όμως από τις άλλες τάξεις, στα νοήματα και στις πράξεις δίνουμε χροιά πολιτική... 

Το τραγούδι του Δήμου Μούτση, που χρονολογείται από την πρώτη ΠΑΣΟΚική τετραετία, είναι περισσότερο γνωστό για το χιουμοριστικά σεξιστικό ρεφρέν του, όμως δεν παύει να αποτυπώνει αρκούντως σουρεαλιστικά το πορτρέτο του Ελληνα μεσοαστού της μεταπολίτευσης. Η ίδια η έννοια της μεσαίας τάξης είναι από μόνη της αντικείμενο μελέτης, καθώς επιδέχεται διαφορετικές ερμηνείες.

Η έρευνα που παρουσιάστηκε πρόσφατα στο συνέδριο της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, από τους καθηγητές Μαρία Καραμεσίνη καιΣτέφανο Γιακουμάτο, για το «Αβέβαιο μέλλον της ελληνικής μεσαίας τάξης» και δημοσιεύει αποκλειστικά η «Εφημερίδα των Συντακτών», προσεγγίζει τη μεσαία τάξη με οικονομικά-εισοδηματικά κριτήρια: ως μεσαία στρώματα ορίζεται ο πληθυσμός του οποίου το διαθέσιμο εισόδημα κυμαίνεται από το 60% ώς το 200% του διάμεσου διαθέσιμου εισοδήματος.

Οσα νοικοκυριά κερδίζουν κάτω από αυτό το εισοδηματικό όριο θεωρούνται «κατώτερη τάξη» και όσοι κερδίζουν πάνω από 200% του διάμεσου εισοδήματος ανήκουν στην «ανώτερη τάξη».

Διάμεσο είναι το εισόδημα που χωρίζει στα δύο την κατανομή του εισοδήματος: το 50% του πληθυσμού κερδίζει κάτω από αυτό το ποσό και το 50% πάνω απ’ αυτό. Είναι ένα μέγεθος που διαφέρει από τον μέσο όρο, καθώς δεν επηρεάζεται από τις ακραίες τιμές της εισοδηματικής κλίμακας.

➀ Στρατιές νεόπτωχων

Με βάση αυτή την προσέγγιση, τα μεσαία στρώματα στην Ελλάδα πλήθυναν θεαματικά την περίοδο της οικονομικής ανάπτυξης (1993-2008), για να συρρικνωθούν τα χρόνια της κρίσης, τροφοδοτώντας τις στρατιές των νεόπτωχων. Η έρευνα, που μελετά τις αλλαγές στη μεσαία τάξη πριν και μετά την κρίση, καταλήγει -μεταξύ άλλων- σε δύο βασικά συμπεράσματα: Πρώτον, στη φτωχοποίηση μεγάλου τμήματος της μεσαίας τάξης, που βίωσε -όπως και η υπόλοιπη κοινωνία- ένα βαρύ σοκ και αντιμετωπίζει πλέον με τεράστια αβεβαιότητα το μέλλον, το δικό της και των παιδιών της.

Χαρακτηριστικό είναι ότι 29% του πληθυσμού που το 2008 ανήκε στις μεσαίες και ανώτερες τάξεις, πέντε χρόνια μετά είχε πλέον εισόδημα κάτω από το όριο της φτώχειας εκείνου του έτους. Εφόσον η πλειονότητα των νεόπτωχων προέρχεται από τα μεσαία στρώματα, η υπόθεση της «πόλωσης» της ταξικής δομής επιβεβαιώνεται.

Ενα δεύτερο σημαντικό συμπέρασμα είναι ότι, ενώ η μεσαία τάξη φτωχοποιείται, ταυτόχρονα μεγαλώνει η ψαλίδα μεταξύ των κατώτερων και των μεσαίων στρωμάτων. Οπως χαρακτηριστικά επισημαίνει η έρευνα, το συγκριτικό μέγεθος των μεσαίων στρωμάτων έχει συρρικνωθεί κατά τη διάρκεια της κρίσης ως αποτέλεσμα της καθοδικής κοινωνικής κινητικότητας των μεσαίων νοικοκυριών.

Ωστόσο, σε μια περίοδο δραματικών εισοδηματικών απωλειών από όλες τις κοινωνικές τάξεις, οι εναπομείνασες μεσαίες τάξεις έχουν, κατά μέσο όρο, αυξήσει τις εισοδηματικές διαφορές τους με τις κατώτερες και διατηρήσει τις διαφορές τους με τις ανώτερες. Οι βασικές αιτίες γι’ αυτό είναι η πολύ μεγαλύτερη εξάπλωση της ανεργίας στις κατώτερες τάξεις και οι παρόμοιες μειώσεις μισθών στις μεσαίες και τις ανώτερες τάξεις.

➁ Αγάπη μου, συρρίκνωσα τη μεσαία τάξη

Η μεσαία τάξη συρρικνώθηκε στη διάρκεια της κρίσης, όπως και αν τη μετρήσει κανείς. Ο πρώτος τρόπος μέτρησης λαμβάνει υπόψη ότι το διάμεσο εισόδημα συρρικνώθηκε κατά 35,8% την πενταετία 2008-2013 και ανακατασκευάζει τις κατώτερες, μεσαίες και ανώτερες τάξεις γύρω από το κατώτερο διάμεσο εισόδημα. Σύμφωνα με αυτή την προσέγγιση, η μεσαία τάξη συρρικνώθηκε μόλις κατά 3,1 ποσοστιαίες μονάδες από το 2008 ώς το 2013.

Αν όμως υπολογίσουμε τη μεσαία τάξη με σημείο αναφοράς τα εισοδήματα του 2008, τότε μπορούμε να μιλάμε για πραγματικό αποδεκατισμό της μέσα σε 5 χρόνια: Ενώ στην αρχή της κρίσης το 70,8% του πληθυσμού απολάμβανε εισοδήματα μεσαίων τάξεων, ύστερα από τέσσερα χρόνια μόνο το 54,2% είχε εισοδήματα που θα μπορούσαν να τον κατατάξουν στη μεσαία τάξη.

➂ Μοναδική ασπίδα οι συντάξεις

Η αυξημένη προστασία της μεσαίας και ανώτερης τάξης κατά τη διάρκεια της κρίσης οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στις συντάξεις. Αν οι συντάξεις αποκλειστούν από τα κοινωνικά επιδόματα, τότε μειώνεται σημαντικά το αναδιανεμητικό αποτέλεσμα του φορολογικού και του συστήματος κοινωνικής προστασίας στο διαθέσιμο εισόδημα όλων των τάξεων. Το αποτέλεσμα αυτό την περίοδο της κρίσης έμεινε σταθερό για τις κατώτερες τάξεις, μειώθηκε για τις μεσαίες τάξεις και μετατράπηκε από θετικό σε αρνητικό στις ανώτερες.

➃ Οι αλλαγές την εποχή της... ευμάρειας (1993-2008)

Τρεις ήταν οι βασικές αλλαγές στη μεσαία τάξη τα χρόνια της «αφθονίας»:

● Μειώθηκε το μερίδιο του εισοδήματος από μισθωτή εργασία σε όλα τα νοικοκυριά μεσαίων εισοδημάτων, χάρη στην αυξημένη παρουσία συνταξιούχων στα μεσαία νοικοκυριά. Το μερίδιο των συνταξιούχων στον πληθυσμό άνω των 15 ετών που ζει σε μεσαία νοικοκυριά ανέβηκε κατά 7 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ έπεσε κατά 6 στα νοικοκυριά των κατώτερων τάξεων και ανέβηκε κατά 3 στις ανώτερες τάξεις.

● Δεύτερον, αυξήθηκε θεαματικά ο αριθμός των οικογενειών όπου δουλεύουν και οι δύο σύζυγοι -από 42% σε 54%. Αυτό συμβαδίζει με την αξιοσημείωτη αύξηση στην απασχόληση του γυναικείου πληθυσμού την ίδια περίοδο, που άγγιξε σχεδόν το 60% από 37%.

●Η τρίτη αλλαγή στη σύνθεση των μεσαίων στρωμάτων από το 1993 έως το 2008 είναι η μείωση της αυτο-απασχόλησης υπέρ της μισθωτής εργασίας. Αντίστοιχα, η αυτο-απασχόληση μειώθηκε και στις κατώτερες και ανώτερες τάξεις κατά 25 και 9 ποσοστιαίες μονάδες αντίστοιχα.

Η άνοδος του εισοδήματος των μεσαίων στρωμάτων την περίοδο της οικονομικής ανάπτυξης οφείλεται και στην αύξηση των εργαζομένων με υψηλή μόρφωση. Το ποσοστό ατόμων με υψηλή μόρφωση ανάμεσα στους μισθωτούς αυξήθηκε σε όλες τις εισοδηματικές τάξεις -με τη μεγαλύτερη αύξηση στην ανώτερη τάξη και τη μικρότερη στην κατώτερη τάξη.

➄ Η ανεργία χτυπάει (πρώτα) την πόρτα των φτωχών

Την περίοδο της κρίσης μειώθηκε σε όλες τις εισοδηματικές τάξεις το ποσοστό των νοικοκυριών με εισοδήματα από μισθωτή εργασία. Περισσότερο όμως έχει μειωθεί στις κατώτερες τάξεις. Η ταξικά διαφοροποιημένη επίπτωση της κρίσης στην απασχόληση αύξησε τη συγκέντρωση της ανεργίας στα νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος. Επίσης, όσοι είχαν ανώτερη μόρφωση «άντεξαν» περισσότερο την κατάρρευση της απασχόλησης και αύξησαν το ποσοστό όσων έχουν εισοδήματα από μισθωτή εργασία κατά τη διάρκεια της κρίσης, κυρίως μεταξύ της ανώτερης και μεσαίας τάξης.

Το ποσοστό των νοικοκυριών, όπου δουλεύουν και οι δύο σύζυγοι, μειώθηκε σε όλα τα εισοδήματα, αλλά σχεδόν κατέρρευσε στη μεσαία τάξη. Αυτό συνοψίζεται ως εξής: Η κατάρρευση της απασχόλησης εξαιτίας της κρίσης αύξησε το ποσοστό των νοικοκυριών που δεν έχουν ούτε έναν εργαζόμενο, κυρίως ανάμεσα στις κατώτερες τάξεις. Στις μεσαίες τάξεις αυξήθηκαν τα νοικοκυριά που έχουν μόνο έναν εργαζόμενο. Τέλος, η κρίση αύξησε τη συγκέντρωση συνταξιούχων στα μεσαία νοικοκυριά εις βάρος των κατώτερων νοικοκυριών: 78% όλων των συνταξιούχων το 2012 ανήκε σε νοικοκυριά της μεσαίας τάξης κυρίως.

➅ Μεσαία στρώματα και Δημόσιο

Ο δημόσιος τομέας είναι σημαντικός για την επέκταση και την αναπαραγωγή της μεσαίας τάξης στην Ελλάδα, καθώς ο βασικός διαχωρισμός στην απασχόληση και τις σχέσεις εργασίας τη μεταπολεμική περίοδο είναι ανάμεσα στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Οι εθνικοποιήσεις, η επέκταση του κράτους πρόνοιας και η άμεση δημιουργία θέσεων απασχόλησης, για να απορροφήσουν την άνοδο της ανεργίας διόγκωσε τον δημόσιο τομέα την πρώτη μεταπολιτευτική περίοδο (1975-δεκαετία ‘80). Το 1993, ο δημόσιος τομέας έφτασε στο ζενίθ του, απασχολώντας το 39,9% του συνόλου των μισθωτών και το 22,5% του συνόλου των απασχολούμενων. Την ίδια χρονιά, το 75% των δημοσίων υπαλλήλων ανήκε στη μεσαία τάξη.

Το εξώφυλλο της έρευνας | 

Ο αντίκτυπος της οικονομικής κρίσης στον δημόσιο τομέα διαφέρει ανάλογα με τις διαφορετικές περιόδους της κρίσης. Τα πρώτα δύο χρόνια, όχι απλώς προστάτευσε τις θέσεις εργασίας, αλλά έπαιξε και αντικυκλικό ρόλο, απασχολώντας δυναμικό με προσωρινές συμβάσεις εργασίας. Μετά το 2010, την κρίση δημόσιου χρέους και την επιβολή των μνημονιακών μέτρων υπό την επιτήρηση της τρόικας, επιβλήθηκαν πολύ αυστηροί κανόνες στον δημόσιο τομέα, παγώνοντας πρακτικά τις προσλήψεις -καθώς σε κάθε 10 αποχωρήσεις αντιστοιχεί μόνο μία πρόσληψη.

Πέρα από τις σοβαρότατες ελλείψεις προσωπικού σε πολλές κρίσιμες δημόσιες και κρατικές υπηρεσίες, το πάγωμα των προσλήψεων έβαλε «φρένο» στην πρόσβαση των γυναικών σε καλές δουλειές -ειδικά των πιο μορφωμένων- αλλά και στη διαγενεακή αναπαραγωγή των μεσαίων στρωμάτων και την ανοδική κοινωνική κινητικότητα των κατώτερων τάξεων μέσω της απασχόλησης στο Δημόσιο.

Η μισθολογική ψαλίδα μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα αυξήθηκε την περίοδο της ευμάρειας και μειώθηκε μεταξύ 2008 και 2012. Κατά τη διάρκεια της κρίσης, η απασχόληση στον δημόσιο τομέα συρρικνώθηκε λιγότερο από ό,τι στον ιδιωτικό, ενώ οι μειώσεις μισθών ήταν περίπου ίδιες. Αυτό σημαίνει ότι ενώ ο ρόλος του Δημοσίου ως κατεξοχήν «παραγωγού μεσαίων τάξεων» εξουδετερώθηκε, ο δημόσιος τομέας εξακολουθεί να παρέχει καλύτερες συνθήκες εργασίας και «στάτους» μεσαίας τάξης στους εργαζόμενους που απασχολεί.

➆ Πτυχιούχοι επιστήμονες και τεχνολόγοι-τεχνικοί

Πριν από το ξέσπασμα της κρίσης, οι εργαζόμενοι με πανεπιστημιακή και ανώτερη τεχνολογική εκπαίδευση είχαν συγκλίνουσες προοπτικές επαγγελματικών ευκαιριών και ταξικής τοποθέτησης στη βάση του εισοδήματος. Οι επιστήμονες και οι τεχνολόγοι είναι οι επαγγελματικές ομάδες με τη μεγαλύτερη αύξηση στην απασχόληση στη διάρκεια της οικονομικής ανόδου, που τροφοδότησε την επέκταση της μεσαίας τάξης και άλλαξε την επαγγελματική της σύνθεση. Το 2012 η πλειονότητα των επιστημόνων και τεχνολόγων επαγγελματιών ανήκε στη μεσαία τάξη, και μάλιστα στις μεσαίες και ανώτερες βαθμίδες των μεσαίων εισοδημάτων.

Ο αριθμός των επιστημόνων επαγγελματιών και τεχνολόγων μειώθηκε στη διάρκεια της κρίσης, σε μικρότερο όμως βαθμό απ’ ό,τι η συνολική απασχόληση. Ως αποτέλεσμα, το μερίδιο των επαγγελματιών και τεχνολόγων στους απασχολούμενους της μεσαίας τάξης αυξήθηκε.

Την ίδια εποχή, το μέσο διαθέσιμο εισόδημα των επιστημόνων και τεχνολόγων-τεχνικών μειώθηκε πολύ περισσότερο από αυτό των διευθυντικών στελεχών και ελαφρά περισσότερο από αυτό των άλλων επαγγελμάτων, επηρεάζοντας αρνητικά το εισόδημα των μεσαίων στρωμάτων και κυρίως των ανώτερων μεσαίων στρωμάτων. Ωστόσο, παρά την απώλεια εισοδήματος, οι επιστήμονες και οι τεχνολόγοι-τεχνικοί υπήρξαν λιγότερο ευάλωτοι στην απώλεια θέσεων απασχόλησης, γι’ αυτό εξακολουθούν να καταλαμβάνουν μεγάλο ποσοστό των μεσαίων στρωμάτων.

ΤΑ ΑΝΤΙΛΑΪΚΑ ΜΕΤΡΑ ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΤΗΣ Ε.Ε.

Σκληρή λιτότητα από τις Βρυξέλλες, αλλά όχι για τους πολίτες στο Βέλγιο

Οι χώρες που αντιστέκονται στην τάση αποδόμησης των κοινωνικών και εργασιακών δικαιωμάτων των πολιτών τους είναι οι χώρες της σκανδιναβικής χερσονήσου, η Γαλλία και η Ολλανδία.

Ωστόσο, κορυφαία ευρωπαϊκή χώρα σε ό,τι αφορά τη «διατήρηση ενός επιπέδου σταθερότητας και ευημερίας στην κοινωνία», κατά την ILO, είναι το Βέλγιο: απορρόφησε το σοκ της κρίσης του 2008, χάρη στο μοντέλο κοινωνικής προστασίας και την Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή (αυτόματη αναπροσαρμογή των μισθών του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα, των κοινωνικών παροχών και του ασφαλιστικού συστήματος, όταν το κόστος ζωής μεταβάλλεται με βάση έναν δείκτη κοινωνικής ευημερίας που υπολογίζει η κυβέρνηση).

Κι ενώ οι μανδαρίνοι των Βρυξελλών σαρώνουν την ελληνική μεσαία τάξη, οι Βέλγοι πολιτικοί για τη χώρα τους χρησιμοποίησαν «αυτή τη δικλίδα ασφαλείας που επέτρεψε στη μεσαία τάξη του Βελγίου να ξεπεράσει αβρόχοις ποσί την κρίση», σημειώνει η ILO. Στο Βέλγιο, μόνο το 4% των νοικοκυριών κατατάσσεται στα «πλούσια» και το 17% στα «φτωχά». Η ΑΤΑ εφαρμόζεται και στο Λουξεμβούργο, τη χώρα της Ε.Ε. με το μεγαλύτερο κατά κεφαλήν εισόδημα.

Ευρώπη των αντιθέσεων και της οπισθοδρόμησης

Η Ελλάδα ήταν μαζί με την Αργεντινή, την Αίγυπτο, τη Ρωσία και την Τουρκία οι μοναδικές χώρες στον κόσμο που είδαν τη μεσαία τάξη τους να μειώνεται αυτόν τον αιώνα.

Η έρευνα της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO) επιβεβαιώνει ότι «η οικονομική κρίση έπληξε βάναυσα τα μέσα εισοδήματα και επιτάχυνε τη διάβρωση της μεσαίας τάξης», ορίζοντας ως «μέσα εισοδήματα» εκείνα που κυμαίνονται από το 60% ώς το 200% του διάμεσου εισοδήματος κάθε χώρας.

Η ILO σημειώνει ότι οι κατηγορίες αυτές των εισοδημάτων τις δεκαετίες του 1980 και του 1990 είχαν γνωρίσει μια ταχεία ανάπτυξη και αυτό σε έναν μεγάλο βαθμό χάρη στη μαζική είσοδο των γυναικών σε επαγγέλματα που απαιτούν εξειδίκευση, γεγονός που διεύρυνε σημαντικά την αριθμητική βάση της μεσαίας τάξης.

Τα χρόνια που ακολούθησαν ο αριθμός των Ευρωπαίων που ανήκουν στη μεσαία τάξη άρχισε να συρρικνώνεται, λόγω της εκτίναξης της ανεργίας και της μεταφοράς πόρων από τα μεσαία εισοδήματα προς τα υψηλότερα.

Η κρίση όξυνε τις μισθολογικές διακρίσεις και οδήγησε σε παγώματα μισθών -ή και μειώσεις- σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, κυρίως στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου και δη στην Ελλάδα.

Η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας εξηγεί την επιδείνωση της θέσης της μεσαίας τάξης στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια, αναδεικνύοντας ως κορυφαία αιτία τη μείωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων.

Οι χώρες της Βαλτικής (Λετονία, Λιθουανία, Εσθονία) και η Ελλάδα είναι οι χώρες της Ε.Ε. με τη μικρότερη αριθμητικά μεσαία εισοδηματική τάξη. Μόλις το 69% του συνόλου των ελληνικών νοικοκυριών κατατάσσεται, με βάση τους υπολογισμούς της ILO, στη μεσαία τάξη.

Στον αντίποδα, η Δανία είναι η ευρωπαϊκή χώρα με τη δικαιότερη κατανομή του πλούτου: το 40% του πληθυσμού της έχει εισόδημα που κυμαίνεται από το 80% ώς το 120% του μέσου, ενώ μόλις το 5% των Δανών ανήκει στην ανώτερη και 17% στην κατώτερη.

Το 81% των Σουηδών ανήκει στη μεσαία τάξη και μόλις το 3% στην ανώτερη. Τα σουηδικά νοικοκυριά που ανήκουν στη χαμηλότερη εισοδηματική τάξη φτάνουν το 16%.

Μόνο η Ισπανία, με 23%, ξεπερνά το ελληνικό ποσοστό φτωχών νοικοκυριών από τις χώρες που μετείχαν στην Ε.Ε. πριν από τη μεγάλη διεύρυνση που έγινε την προηγούμενη δεκαετία. Στη Γερμανία, οι ανισότητες εντείνονται επίσης: το 21% των νοικοκυριών κατατάσσεται στη χαμηλή εισοδηματική τάξη και το 8% στην υψηλή.

ΕΚΘΕΣΗ CREDIT SUISSE

Φτώχοτεροι κατά 17% σε έναν χρόνο

Κατά 17% μειώθηκε ο πλούτος των ελληνικών νοικοκυριών μέσα σε μόλις έναν χρόνο (2014-2015), σύμφωνα με έκθεση που έδωσε τον Οκτώβριο στη δημοσιότητα η ελβετική τράπεζα Credit Suisse.

Συνολικά, από το 2007 έως το 2015, η μεσαία τάξη έχασε περίπου μισό τρισ. δολάρια από τον πλούτο της (από τα 1,166 τρισ. δολάρια που ήταν ο πλούτος της το 2007, στα μέσα του 2015 της είχαν απομείνει μόλις 678 δισ. δολάρια). Πάνω από ένα εκατομμύριο άτομα «χάθηκαν» από τη μεσαία τάξη την ίδια περίοδο: από τα 5,8 εκατομμύρια ενήλικες πολίτες που ήταν τα μέλη της το 2007, στα μέσα του 2015 είχαν απομείνει 4,6 εκατομμύρια.

Το Κουτσαβάκι: Στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ γίνονται σκληρές μάχες. Δεκά...

Το Κουτσαβάκι: Στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ γίνονται σκληρές μάχες. Δεκά...: Στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ υπάρχουν συγκρούσεις μεγάλης κλίμακας, τα μέρη της σύγκρουσης κατηγορούν ο ένας τον άλλον, αναφέρει lifenews ru ...

Ποιος ευθύνεται για το χρέος και για τα τραγικά οικονομικά αδιέξοδα της χώρας ;

ΔΡΑΧΜΗ

Τρί, 15/03/2016 - 16:45

Η επιχείρηση επίρριψης ευθυνών για τη σύγχρονη ελληνική τραγωδία στο παρελθόν και ιδιαίτερα στη δεκαετία του 1980, συνεχίζεται με αμείωτη ένταση παρ' όλο που έχει καταντήσει περισσότερο από γελοία φαρσοκομωδία. Είναι προφανώς αστείο να ευθύνονται πολιτικές πριν από τριάντα ολόκληρα χρόνια. Γιατί δηλ. να γυρίσουμε πίσω μόνο 30 και όχι 50, 100, 200 ή και περισσότερα χρόνια και να μην αναζητήσουμε ευθύνες στον Χαρίλαο Τρικούπη και στην Τουρκοκρατία ! Και αν η δεκαετία του 1980 είναι η μήτρα του κακού ( ! ), γιατί άραγε οι επόμενες κυβερνήσεις δε φρόντισαν να διορθώσουν τα κακώς κείμενα; Προφανώς, όλα αυτά διακινούνται εντέχνως για να απαλλαγούν οι πραγματικοί ένοχοι της σημερινής τραγωδίας. Που δεν είναι άλλοι από την ένταξή μας στην ευρωζώνη το 2002 και την αθλιότατη κακοδιοίκηση των τελευταίων 10-15 ετών από τις κυβερνήσεις του γιαλαντζί ΠΑΣΟΚ, της νεοταξίτικης ΝΔ και της ροζέ ΠΦΑ του ΣΥΡΙΖΑ, μαζί με τους νεόφερτους συστημικούς Σταύρο και Λεβέντη των οποίων ο πολυετής μνημονιακός αρραβώνας κατέληξε επιτέλους σε γάμου κοινωνία με κουμπάρο το Ευρωιερατείο. 
.

Η πραγματική διαχρονική πορεία του χρέους και του ΑΕΠ

Εδώ και καιρό τώρα, κατευθυνόμενοι ή παραπλανημένοι κονδυλοφόροι υποστηρίζουν ότι τα δημόσια ελλείμματα απογειώθηκαν στην οκταετία 1981-88. Αναμειγνύουν σαλατοειδώς κατά το δοκούν στοιχεία και στατιστικές, επαληθεύοντας τη ρήση του Ντισραέλι για «αλήθειες, ψέματα, μεγάλα ψέματα και στατιστικές».  Οι κωμικοί αποδομητές της οικονομικής μας ιστορίας, ηθελημένα παραβλέπουν ότι οι στατικές καταγραφές πριν από το 1995, ήταν ελάχιστα αξιόπιστες και μη συγκρίσιμες και μόνο κατά μεγάλη προσέγγιση μπορεί να ληφθούν υπόψη ύστερα από σοβαρές αντικειμενικές  προσαρμογές. Ο δείκτης της ανεργίας λχ., άρχισε να καταγράφεται συστηματικά στη χώρα μας μετά το 1981, ενώ ο δείκτης για τον πληθωρισμό, έγινε συγκρίσιμος με τη Eurostat αρκετά αργότερα. 

Οι δείκτες που αφορούν τα δημόσια ελλείμματα είναι γνωστό ότι έχουν κατά περίπτωση παραποιηθεί από τα περίφημα «Greek statistics», ιδιαίτερα της περιόδου Σημίτη, που έχουν κάνει καταγέλαστη τη χώρα μας διεθνώς και είναι φυσικά εντελώς αναξιόπιστα. Άλλωστε, λόγω και της μεγάλης παραοικονομίας που ενδημεί στην ελληνική οικονομία, το ΑΕΠ ( Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν ) έχει επανειλημμένα αναθεωρηθεί και οι χρονολογικές συγκρίσεις των ελλειμμάτων σε σχέση με το ΑΕΠ έχουν γίνει από διάφορους αυτόκλητους ημιμαθείς οικονομολογούντες κατά το δοκούν. Αλλά όσο και αν ψεύδονται οι εντεταλμένοι ή μη κονδυλοφόροι με τις διάφορες γιαλαντζί εκτιμήσεις για το χρέος, τελικά η ίδια η Eurostat καταρίπτει το μύθο ότι, το χρέος δημιουργήθηκε από το «κακό» ΠΑΣΟΚ της δεκαετία του 1980 που «πέταγε λεφτά από το μπαλκόνι» ! Σύμφωνα λοιπόν με τα αδιαφιλονίκητα στοιχεία της Eurostat, το χρέος της χώρας μας στις δεκαετίες του 1970 και 1980 βρισκόταν σε επίπεδα κάτω του 50% του ΑΕΠ. Κατά τα μέσα της δεκαετίας του 1990 αυξήθηκε αρκετά αλλά το μεγάλο άλμα του συντελέστηκε μέσα στην ευρωζώνη μετά το 2008. Το ιστόγραμμα που παρατίθεται εδώ είναι ο αδιάψευστος μάρτυρας αυτής της αδιαφιλονίκητης πραγματικότητας ( Βλ. Eurostat και Wikipedia για ελληνική οικονομία)..  

Πορεία ελληνικού χρεόυς ως ποσοστό του ΑΕΠ από τις δεκαετίες του 1970,1980, μέχρι σήμερα

Πηγή : Eurostat

Ένας άλλος αδιαφιλονίκητα έγκυρος ιστορικά οικονομικός δείκτης είναι αυτός που αποτυπώνει αυτόνομα το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν. Ο δείκτης αυτός στην περίοδο 1981-88, δείχνει μια πορεία συγκρίσιμη με την τότε διεθνή συγκυρία όπως φαίνεται στον πίνακα που παρατίθεται εδώ. Αλλά ακόμα και όλοι οι άλλοι λίγο ή πολύ αναξιόπιστοι  επίσημοι δείκτες που χρησιμοποιούν για τα ελλείμματα, τον πληθωρισμό, την ανεργία, κλπ., οι διαστρεβλωτές της οικονομικής μας ιστορίας, δεν αποτυπώνουν το μέγεθος της τραγωδίας που οι ίδιοι υποστηρίζουν. Οι ίδιοι λησμονούν φυσικά ότι, στην περίοδο 1981-88, πάρθηκαν πάμπολλα φιλολαϊκά μέτρα και συντελέστηκε ριζική αναδιανομή του εθνικού εισοδήματος υπέρ των λιγότερο προνομιούχων, που συνέβαλε επίσης και στην ενίσχυση της εσωτερικής ζήτησης και της εγχώριας παραγωγής.

 Πορεία ΑΕΠ, 1981-99, Ελλάδα, Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, ΗΠΑ 

 Πηγή :  The Pen World Tables, University of Pennsylvania

 

Η τίμια αυτοκριτική και ανατροπή του μύθου από τον Νίκο Νικολάου 

Αλλά μια ιδιάιτερα έγκυρη και αδιαφιλονίκητη ανατροπή του μύθου για τις ευθύνες του Ανδρέα Παπανδρέου της περιόδου 1981-1988, βρίσκεται στο αποκαλυπτικό σύγγραμμα  του Πρύτανη των οικονομικών αναλυτών και κάθε άλλο παρά φιλοΑνδρεϊκού Νίκου Νικολάου, «Πρόσωπα της Οικονομίας, Εκδόσεις Λιβάνη, 2008»,που το συνέγραψε ύστερα από ενδελεχή σχετική έρευνα και το οποίο αποσιωπάται συστηματικά από όλους. Αντιγράφουμε σχετικά αποσπάσματα από τις σελίδες 121-125, χωρίς δική μας παρέμβαση : 

«……Ο Ανδρέας, τις τελευταίες ημέρες του Δεκεμβρίου του ’81 έβαλε τον Υπουργό Εργασίας κ. Απόστολο Κακλαμάνη να εξαγγείλει από τηλεοράσεως αυξήσεις στους κατώτερους μισθούς και ημερομίσθια μέχρι 60% και διπλασιασμό των κατώτατων συντάξεων του ΙΚΑ, του Δημοσίου, του ΟΓΑ, ΤΕΒΕ κ.λπ. Επρόκειτο για έναν κοινωνικό σεισμό που δεν είχε το προηγούμενό του στην ιστορία της χώρας, καθώς ο Ανδρέας πραγματοποίησε με τα μέτρα αυτά μια βίαιη ανακατανομή εισοδήματος υπέρ των μη προνομιούχων της χώρας.

Εκατοντάδες χιλιάδες εργάτες, αγρότες κ.λπ. έφαγαν για πρώτη φορά «γλυκό ψωμί» στη σκληρή ζωή τους. Να γιατί, λοιπόν, η πρόσφατη μεγάλη έρευνα της κοινής γνώμης για τη μεταπολιτευτική περίοδο 1974-2007 που για λογαριασμό της «Καθημερινής» διεξήγαγε η εταιρεία Public Issue ανέδειξε τον Ανδρέα Παπανδρέου και την πρώτη του θητεία (’81-’85) ως την καλύτερη για τη χώρα! («Καθημερινή» 12.12.07)........

Οι μεγάλες μισθολογικές αναπροσαρμογές της τάξεως του 60% αφορούσαν τα απαράδεκτα χαμηλά επίπεδα των κατώτατων μισθών - ημερομισθίων με τα οποία αμείβονταν το 10-15% του 1,5 εκατομμυρίου των εργατοϋπαλλήλων της χώρας. Επρόκειτο για μεροκάματα 400-500 δρχ. και για μισθούς 12.000 δρχ. τον μήνα. Τα μέτρα αυτά τα επεξεργάσθηκαν κρυφά από το οικονομικό επιτελείο, ο Απόστολος Κακλαμάνης, υπουργός Εργασίας και ο τότε γαμπρός του Ανδρέα και διοικητής του ΟΑΕΔ, Θόδωρος Κατσανέβας, υπό την καθημερινή εποπτεία βέβαια του Ανδρέα. Εκτός από τις μεγάλες αυξήσεις, ελήφθησαν και τα εξής φιλεργατικά μέτρα:

-          Η πενθήμερη εργασία την εβδομάδα. 

-          Η εργάσιμη εβδομάδα των 40 ωρών. 

-          Η ετήσια άδεια των 4 εβδομάδων. 

-          Θεσπίστηκαν φορολογικές ελαφρύνσεις για τους μισθωτούς και αυξήθηκαν τα οικογενειακά επιδόματα κατά 100%. 

-          Μπήκε φραγμός στις ομαδικές απολύσεις. 

-          Θεσμοθετήθηκε η 135 Διεθνής Σύμβαση Εργασίας και καθιερώθηκαν οι κανόνες υγιεινής και ασφάλειας εργασίας. 

Αυτά ήταν τα φιλολαϊκά μέτρα που πήρε ο Ανδρέας, παρά τις αντίθετες απόψεις των υπουργών του και των οικονομολόγων συμβούλων του, οι οποίοι με τις αντιρρήσεις τους καλλιέργησαν τον μύθο ότι τότε συνετελέσθη λίγο πολύ μια καταστροφή που οδήγησε την ελληνική οικονομία στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Παρ’ ότι και εγώ τότε σαν οικονομικός συντάκτης της «Καθημερινής» καταστροφολόγησα αρκετά, τώρα, ύστερα από τόσα χρόνια, ανασκοπώντας χωρίς φανατισμό τις τότε εξελίξεις πρέπει να παραδεχθώ ότι η πολιτική του Ανδρέα ήταν σωστή κοινωνικά και πολιτικά, γιατί ανέλκυσε από το περιθώριο και ενέταξε στο κοινωνικό σώμα, στρώματα μη προνομιούχων, που η πολιτική των προηγούμενων κυβερνήσεων τα είχε κυριολεκτικά σβήσει από τον χάρτη των παρεμβάσεών της στην οικονομία.

Το ότι τότε δεν έγινε ανατροπή της οικονομικής ισορροπίας προκύπτει σαφώς από τις μακροοικονομικές σειρές που έχει επεξεργαστεί για την ελληνική οικονομία η Eurostat και, σύμφωνα με την οποία, ο μέσος όρος των πραγματικών αυξήσεων σε μισθούς και ημερομίσθια που ήταν 6,9% κατ’ έτος στη δεκαετία 1961-1970 και 3,9% στη δεκαετία 1971-1980, μειώθηκε κατά 1,5% το 1981 και αυξήθηκε κατά 5,3% το 1982. Αυτή ήταν όλη και όλη η δήθεν τερατώδης αύξηση του κόστους, για την οποία διαμαρτύρονταν οικονομολόγοι επιτελείς του Ανδρέα και οι επιχειρηματίες. Και αυτό συνέβη, γιατί οι μεγάλες αυξήσεις που δόθηκαν στα κατώτατα όρια δεν επεκτάθηκαν στις κλαδικές συλλογικές συμβάσεις.

Η μεγάλη αναδιανομή εισοδήματος που έκανε ο Ανδρέας αφορούσε, λοιπόν, αποκλειστικά τους αδικημένους της ελληνικής εργατικής τάξης και τους αγρότες, οι οποίοι για πρώτη φορά έφαγαν γλυκό ψωμί. Ένα άλλο επιχείρημα κατά των αυξήσεων που και αυτό είναι έωλο, είναι ότι εξαιτίας αυτών καταχρεώθηκε δήθεν η χώρα και αυξήθηκε το δημόσιο χρέος. Το ΠΑΣΟΚ όντως πήρε το δημόσιο χρέος στο 29,7% του ΑΕΠ το 1981 και το ανέβασε στο 72% το 1989, ο υπερδιπλασιασμός όμως αυτός δεν οφείλεται στις αυξήσεις που πήραν οι 150.000 χαμηλόμισθοι, οι οποίες άλλωστε απορροφήθηκαν από τις τιμές των προϊόντων, αλλά στις αθρόες προσλήψεις στον δημόσιο τομέα και τις σπατάλες στις ΔΕΚΟ.

Αλλωστε, όταν στη διετία 86-87 ήλθε η λιτότητα του σταθεροποιητικού προγράμματος του Σημίτη (μείωση της μέσης πραγματικής αμοιβής των μισθωτών 8,5% το 1986 και 5,1% το 1987), οι αυξήσεις που είχαν πάρει οι χαμηλόμισθοι λειτούργησαν σαν ανάχωμα προστασίας, για να μην επιστρέψουν στη μιζέρια του κοινωνικού περιθωρίου. Το λάθος του Κακλαμάνη είναι ότι προχώρησε σε λίγο σε ένα νόμο για τους συνδικαλιστές, που τους έδωσε προνόμια και δύναμη και έχουν καταστεί μέχρι τώρα αφεντικά στις ΔΕΚΟ, εμποδίζοντας τον εκσυγχρονισμό του δημόσιου τομέα και την περιστολή της σπατάλης..................».

Και ο δικός μας επίλογος

Στη δεκαετία του 1980, ο Ανδρέας Παπανδρέου, με τα όποια λάθη και παραλήψεις μπορεί να του προσάψει κανείς, μοίρασε ψωμί και ελευθερία στον κόσμο, έκανε την Ελλάδα ισχυρή και υπερήφανη, ανέτρεψε τη μονοκρατορία της δεξιά και το κατεστημένο από τους οποίους οποία δέχεται σήμερα ανίερες και ατεκμηρίωτες επιθέσεις. Παραποιείται συστηματικά η πραγματικότητα ώστε να επιρρίπτονται ευθύνες για τη σημερινή καταστροφή στον ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ. Γίνεται ένα απίθανο άλμα στην ιστορία 30 χρόνια πίσω για να λιθοβοληθεί ο δήθεν ένοχος, έτσι ώστε η χώρα να μην ελπίζει ποτέ στην επανάληψη παρόμοιων φιλολαϊκών ανατροπών.

Με δεδομένο ότι, είναι τουλάχιστον έωλη, κωμική και εντελώς αναληθής η προσπάθεια για να αποδοθούν ευθύνες σε επιλογές που έγιναν πριν από τριάντα χρόνια, από καιρό έχουμε αναρωτηθεί γιατί δεν υπήρξε ούτε υπάρχει αντίλογος  σ’ αυτή την άθλια  συστηματική παραποίηση της ιστορίας. Γιατί οι επίγονοι του ΠΑΣΟΚ, δε φρόντισαν να απαντήσουν με στοιχεία, ντοκουμέντα, αναλύσεις σε όλα αυτά.  

Γιατί το ΙΣΤΑΜΕ, το Ινστιτούτο Ανδρέα Παπανδρέου που διέθετε τεράστιους οικονομικούς πόρους ουδέποτε αντέταξε τεκμηριωμένα επιχειρήματα όπως τα παραπάνω, απέναντι στην εκ του πονηρού απόδοση ευθυνών στον Ανδρέα Παπανδρέου, στο  μεγάλο αναμορφωτή- ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ, όπως είχε υποχρέωση, αν μη τι άλλο να κάνει, τουλάχιστον από την ονομασία του ; \

Όσο για εκείνους που είδαν για πρώτη φορά στη ζωή τους το σπιτικό τους να ανθίζει ή και άλλους που γέμισαν λεφτά στην περίοδο της οκταετίας 1981-88 και σήμερα την καθυβρίζουν, νομίζω ότι καλό θα είναι να θυμούνται πως  η αχαριστία είναι ένας δρόμος που οδηγεί στην κόλαση.

Tags: 

- See more at: http://www.drachmi5.gr/politiki-apopseis/poios-eythynetai-gia-hreos-kai-gia-ta-tragika-oikonomika-adiexoda-tis-horas#sthash.oNs7EipK.dpuf