Η «Εφ.Συν.» συγκεντρώνει τα στοιχεία της αγοράς εμβολίων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και παρουσιάζει: πόσα χρήματα έδωσε η Ε.Ε., πόσες δόσεις θα λάβει, τι σημαίνει αυτό για την τσέπη του Ευρωπαίου πολίτη και ποια στοιχεία παραμένουν θολά.
Περίπου 4 δισεκατομμύρια ευρώ από τον ευρωπαϊκό κορβανά και το πρόγραμμα «Horizon 2020» έχει διαθέσει η Ευρωπαϊκή Ενωση για την ανάπτυξη και την αγορά εμβολίων κατά του κορονοϊού.
Συγκεκριμένα, τα 3,7 δισεκατομμύρια ευρώ αποτελούν την αρχική επένδυση των Βρυξελλών, προκειμένου οι φαρμακοβιομηχανίες να χρειαστούν λιγότερο χρόνο για να παράξουν και να διαθέσουν το εμβόλιο.
Παρά τη σφοδρή κριτική που δέχεται για τις καθυστερήσεις και τα λάθη της στη διαχείριση της πανδημίας, η Κομισιόν έχει καταφέρει να συντονίσει την έγκριση και την προμήθεια τριών διαφορετικών νέων εμβολίων, την ίδια ώρα που ακόμη τέσσερα ακολουθούν. Και όλα αυτά για 27 κράτη-μέλη με τελείως διαφορετικά συστήματα υγείας, που έχουν λόγο σε κάθε σημείο της διαδικασίας.
Η «Εφ.Συν.» επιχειρεί σήμερα μια αναλυτική καταγραφή των χρηματικών ποσών που έχουν διατεθεί, προκειμένου να διαπιστωθεί τι έχει πληρώσει ο Ευρωπαίος φορολογούμενος για τα εμβόλια κατά του κορονοϊού. Πόσα χρήματα έχουν διατεθεί σε ποιες εταιρείες; Τι ποσά έχουν «πέσει» στην έρευνα για εμβόλια πριν και μετά την πανδημία; Τα νούμερα είναι εντυπωσιακά.
Ωστόσο, οι γκρίζες ζώνες παραμένουν, κυρίως σχετικά με τη διαφάνεια των τελικών απόλυτων αριθμών, αλλά και εκείνων των ποσών που δεν είναι διαθέσιμα για το ευρύ κοινό. Για παράδειγμα, τα συνολικά ποσά των συμβολαίων με τις φαρμακευτικές εταιρείες δεν έχουν γίνει γνωστά, ούτε καν το πόσο κοστίζει κάθε δόση του εμβολίου από την κάθε εταιρεία.
Επίσης, «σκοτεινό» σημείο παραμένουν οι επενδύσεις έρευνας και ανάπτυξης της Ε.Ε. σε εμβόλια, όπου θα πρέπει κανείς να προσθέσει την εθνική χρηματοδότηση από τα κράτη-μέλη της Ενωσης, για την οποία δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία. Ο δρόμος για τη διαφάνεια είναι ακόμα μακρύς…
Σύμφωνα με διασταυρωμένα στοιχεία, η Ε.Ε. έχει δαπανήσει περισσότερα από 1 δισεκατομμύριo ευρώ στην έρευνα εμβολίων από το πρόγραμμα «Horizon 2020». Συγκεκριμένα, η Κομισιόν υποστήριξε τη γερμανική εταιρεία BioNTech με 100 εκατομμύρια ευρώ και την επίσης γερμανική CureVac με 75 εκατομμύρια ευρώ. Η λογική της χρηματοδότησης βασίζεται στη μακροπρόθεσμη υποστήριξη της Ε.Ε. για έρευνα και προετοιμασία. Εκτός όμως από τη χρηματοδότηση της Ε.Ε., τα κράτη-μέλη έχουν επενδύσει σημαντικά ποσά σε εθνικά ερευνητικά σχέδια. Τα ποσά δεν είναι διαθέσιμα.
Επιπλέον, ο προϋπολογισμός της Ε.Ε. έχει επενδύσει 2,9 δισ. για την ανάπτυξη της δυνατότητας παραγωγής εμβολίων κατά του COVID-19 μέσω του οργάνου υποστήριξης έκτακτης ανάγκης (Emergency Support Instrument-ESI). Αυτό περιλαμβάνει περίπου 2,1 δισ. ευρώ από αυτόν τον μηχανισμό και μια πρόσθετη εισφορά από τα κράτη-μέλη ύψους 750 εκατομμυρίων ευρώ.
Τελικά, η Ε.Ε. εξασφάλισε 2,3 δισ. δόσεις εμβολίων. Αυτές οι δόσεις πληρώνονται από τα κράτη-μέλη που τα παραγγέλνουν. Ωστόσο, τα ποσά που καταβάλλουν τα κράτη-μέλη για τα εμβόλια δεν είναι δημόσια.
Πέρα από αυτά τα ποσά, πριν από τις ειδικές επενδύσεις για να αντιμετωπιστεί η πανδημία, πάνω από 650 εκατομμύρια ευρώ είχαν επενδυθεί μέσω του προγράμματος «Horizon 2020» (2014-2020) σε έρευνα και καινοτομία εμβολίων και εμβολιασμών. Η χρηματοδότηση αυτή βασιζόταν επίσης στη λογική των προηγούμενων προγραμμάτων έρευνας και καινοτομίας.
Για την καταπολέμηση του κορονοϊού, η Επιτροπή δέσμευσε επίσης 1,4 δισ. ευρώ για την παγκόσμια απάντηση στην πανδημία. Το 1 δισ. ευρώ προέρχεται από το «Horizon 2020», εκ των οποίων 350 εκατομμύρια ευρώ προορίζονται για την υποστήριξη της ανάπτυξης εμβολίων κορονοϊού.
Αυτό περιλαμβάνει π.χ. την ενίσχυση που έχει ήδη ξεκινήσει, ύψους 178,5 εκατομμυρίων ευρώ, της χρηματοδοτικής διευκόλυνσης InnovFin Infection Diseases (IDFF), ενός Ταμείου για τις μεταδοτικές ασθένειες: στο πλαίσιο αυτό δόθηκαν 75 εκατομμύρια ευρώ στην CureVac και 30 εκατομμύρια ευρώ σε χρηματοδότηση της BioΝΤech. Επιπλέον, η BioNTech έλαβε 70 εκατομμύρια από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (European Fund for Strategic Investments-EFSI), δηλαδή συνολικά 100 εκατομμύρια ευρώ για το R&D εμβόλιο κατά του COVID-19, βασιζόμενο σε χρηματοδότηση από το EFSI ύψους 50 εκατομμυρίων ευρώ το 2019. Επίσης, για πολλά χρόνια η Ε.Ε. είχε υποστηρίξει το έργο του καθηγητή Σαχίν και του δρος Τουρέτσι με 9 εκατομμύρια ευρώ κατά τη διάρκεια αρκετών προγραμμάτων.
Παράλληλα με όλα αυτά, η Κομισιόν συνεχίζει να υποστηρίζει την ανάπτυξη άλλων εμβολίων κατά του COVID-19 με 100 εκατομμύρια ευρώ στον λεγόμενο Συνασπισμό για Καινοτομίες Επιδημίας Ετοιμότητας (Coalition for Epidemic Preparedness Innovations-CEPI), μια παγκόσμια συνεργασία που δημιουργήθηκε το 2017 για την ανάπτυξη εμβολίων για την πρόληψη των επιδημιών.
Τέλος, σε διεθνές επίπεδο, η Ε.Ε. συνεισφέρει με 300 εκατομμύρια ευρώ στο Vaccine Alliance (GAVI), επιπλέον των 200 εκατομμυρίων ευρώ που είχε δώσει κατά την προηγούμενη περίοδο (2016-2020).
Συνολικά 2,3 δισ. εμβόλια για την Ε.Ε.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε χθες σε ευρωπαϊκές εφημερίδες, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανέφερε ότι μέχρι τώρα στις χώρες-μέλη έχουν παραδοθεί 18 εκατομμύρια δόσεις εμβολίου, τον Φεβρουάριο θα προστεθούν άλλα 33 εκατομμύρια και τον Μάρτιο άλλα 55 εκατομμύρια δόσεις.
Σύμφωνα με την πρόβλεψή της, το δεύτερο τρίμηνο του έτους θα παραδοθούν, συνολικά, 300 εκατομμύρια δόσεις από τις τρεις εταιρείες που έχουν ήδη λάβει το «ελεύθερο» για το εμβόλιό τους. Αν, τέλος, οι εταιρείες Johnson & Johnson και CureVac λάβουν την αναγκαία έγκριση από τις αρμόδιες αρχές, θα προστεθούν άλλα 80 εκατομμύρια δόσεις
