Αυτοψία του ΑΠΕ-ΜΠΕ στη νέα δομή της Σάμου- Ν. Μηταράκης: Αξιοπρέπεια και ασφάλεια, σε ωφελούμενους και τοπική κοινωνία

 

ΕΛΛΑΔΑ /Κυριακή 3 Οκτωβρίου 2021, 11:38:57 / / Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

«Η δομή που έκλεισε και ήδη παραδόθηκε για χρήση στον Δήμο Ανατολικής επίσημα ήταν 20 στρέμματα. Πάνω από 70 στρέμματα ήταν οι καταπατημένοι χώροι. Μια τεράστια άθλια παραγκούπολη όπου συνυπήρχαν άνθρωποι και ποντίκια, η οποία και έφτανε μέχρι τα πρώτα σπίτια της πόλης. Αυτή η αθλιότητα ήταν ο καταυλισμός και το ΚΥΤ στο Βαθύ της Σάμου και αυτό που έχει σημασία είναι πως ήδη αποτελεί παρελθόν. Και για την ιστορία του τόπου και για τον πολιτισμό μας ως χώρα και για τους ανθρώπους στο Βαθύ και στη Σάμο γενικότερα».

Αυτό υπογράμμισε ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Νότης Μηταράκης παρουσιάζοντας τη νέα Κλειστή Ελεγχόμενη Δομή (ΚΕΔ) στη θέση Ζερβού της Σάμου, η οποία λειτουργεί πλέον επίσημα εδώ και λίγες ημέρες, φιλοξενώντας τους λιγοστούς αιτούντες άσυλο που έχουν μείνει στο νησί.

Η είσοδος στη δομή γίνεται μέσω ενός συστήματος με το οποίο πιστοποιείται τόσο με ταυτότητα όσο και με δακτυλικό αποτύπωμα το δικαίωμα εισόδου σε αυτήν. Κανείς δεν έχει δικαίωμα να μπει στον καταυλισμό πέραν όσων δικαιούνται.

«Σήμερα η Σάμος έχει ένα Κέντρο φιλοξενίας σύγχρονο, σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, το οποίο προσφέρει ασφάλεια στους φιλοξενούμενους, στους εργαζόμενους και στην τοπική κοινωνία» είπε ο κ. Μηταράκης περνώντας πρώτος την ελεγχόμενη είσοδο.

Ένας μεγάλος πληροφοριακός χάρτης ενημερώνει όσους μπαίνουν στην ΚΕΔ για την οργάνωση της σε «γειτονιές», σε διακριτούς δηλαδή ανεξάρτητους και σαφέστατα διαχωρισμένους με ασφάλεια χώρους. Γειτονιές για ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, όπως ασυνόδευτα ανήλικα ή μονογονεϊκές οικογένειες, αλλά και χώρος φιλοξενίας γενικού πληθυσμού, νέων αφίξεων και χώρος καραντίνας. Πολλαπλοί χώροι διοίκησης και στέγασης υπηρεσιών όπως ιατρεία, σχολικές αίθουσες και γραφείο ψυχοκοινωνικών και νομικών υπηρεσιών.

Σε κάθε «γειτονιά» λειτουργούν: Χώροι εστιατορίων με πρόσθετη χρήση ως χώροι κοινόχρηστων δραστηριοτήτων και χώροι διανομής αγαθών. Χώροι άθλησης. Χώροι αναψυχής και παιδικές χαρές. Κοινόχρηστα πλυντήρια. Κοινόχρηστες κουζίνες. Κυλικεία για κάλυψη αναγκών σε προϊόντα κυλικείου.

«Δεν είναι μια δομή μόνιμης παραμονής, αλλά πρόσκαιρης και προσωρινής. Στη Σάμο τα τελευταία χρόνια πέρασαν δεκάδες χιλιάδες. Η Κλειστή Ελεγχόμενη Δομή στη Σάμο έχει υποδομές για 3.000 άτομα αλλά σήμερα φιλοξενεί μόλις 300» τόνισε ο κ. Μηταράκης, προσθέτοντας: «Κι αν με ρωτήσετε γιατί κάνουμε μια δομή για 3.000 άτομα αφού δεν έχουμε ροές; η απάντηση είναι για τον ίδιο λόγο που σχεδιάζουμε αντισεισμικά τις οικοδομές, τα σπίτια μας, τα άλλα δημόσια κτίρια και τα σχολεία κι ας μην έχουμε σεισμούς σήμερα».

Οι χώροι πρασίνου στην ΚΕΔ Σάμου καλύπτουν το 25% των συνολικών χώρων της δομής, ενώ όλοι οι εσωτερικοί χώροι διαμονής και διοίκησης είναι κλιματιζόμενοι.

Υπάρχει σύστημα ανακύκλωσης των αρδεύσιμων υδάτων που προκύπτουν από την τριτοβάθμια επεξεργασία των λυμάτων, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν για τις τουαλέτες ή για την άρδευση της δομής και των αναδασωτέων εκτάσεων μέσα και έξω από αυτήν. Τέλος υπάρχει επαρκές σύστημα πυρόσβεσης.

Φυλάσσεται από την Ελληνική Αστυνομία και από ιδιωτική εταιρεία φύλαξης όλο το 24ωρο με παρουσία 50 ένστολων σε κάθε βάρδια.

Είναι δυναμικότητας 3.000 φιλοξενούμενων, η οποία αναλύεται ως εξής:

- 1.560 άτομα γενικός πληθυσμός

- 240 ασυνόδευτα ανήλικα

- 240 ευάλωτες ομάδες, μονογονεϊκές οικογένειες, γυναίκες

- 960 στο ΠΡΟΚΕΚΑ

Το έργο της κατασκευής ανατέθηκε στην κατασκευαστική εταιρεία ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ Α.Ε., τον Οκτώβριο του 2020, έπειτα από διεθνή ανοικτό διαγωνισμό, στον οποίο εκδήλωσαν συμμετοχή όλες οι μεγάλες ελληνικές κατασκευαστικές εταιρείες. Ο προϋπολογισμός κατασκευής ανήλθε σε περίπου 38 εκατ. ευρώ (πλέον ΦΠΑ) και χρηματοδοτήθηκε 100% από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Θέματα ασφαλείας

Το σύνολο της δομής περιβάλλεται από διπλή περίφραξη ασφαλείας τύπου ΝΑΤΟ, η οποία σε συνδυασμό με την εγκατάσταση στην είσοδο των απαραίτητων συστημάτων ελέγχου, εξασφαλίζει την ασφαλή και ελεγχόμενη είσοδο και έξοδο από τη δομή σε όποιον το δικαιούται.

Επιπλέον, σε όλη την έκταση της δομής έχει προβλεφθεί η εγκατάσταση Κλειστού Συστήματος Παρακολούθησης, το οποίο χρησιμοποιεί «έξυπνο» λογισμικό με σκοπό να προειδοποιεί εγκαίρως για τυχόν έκτακτα συμβάντα, ενώ έχει τη δυνατότητα να δίνει ειδοποιήσεις και εικόνα στο Τοπικό Κέντρο Συμβάντων, στο Κέντρο Ελέγχου στην Αθήνα και στα Κέντρα Ελέγχου των άλλων εμπλεκόμενων φορέων (π.χ. Ελληνική Αστυνομία). Επίσης, περίφραξη καθώς και πύλες ελέγχου με καρταναγνώστες έχουν τοποθετηθεί και στις διακριτές ενότητες της δομής για την προστασία των εργαζόμενων σε αυτές, αλλά και των ευάλωτων ομάδων, όπως τα ασυνόδευτα παιδιά και οι μονογονεϊκές οικογένειες.

Τι περιλαμβάνεται στη νέα δομή

Οι χώροι διαμονής αναπτύσσονται σε 14.250 τετραγωνικά μέτρα και διαιρούνται σε διακριτές ζώνες. Αποτελούνται από 240 οικίσκους, των 25 τετραγωνικών μέτρων έκαστος, με χωρητικότητα τέσσερα άτομα ανά οικίσκο, επτά ισόγεια κτίρια διαμονής των 500 τετραγωνικών μέτρων με χωρητικότητα 120 ατόμων ανά κτήριο και δυο των 400 τετραγωνικών μέτρων έκαστο με χωρητικότητα 120 ατόμων ανά κτήριο. Η τοποθέτηση των αιτούντων άσυλο θα γίνεται βάσει εθνοτικών και κοινωνικών κριτηρίων (οικογένειες, άτομα με κινητικές αναπηρίες, σοβαρά προβλήματα υγείας, έγκυες).

Στη νέα δομή στη Σάμο επιπλέον, περιλαμβάνονται:

- Χώρος Διαμονής ΠΡΟΚΕΚΑ (οκτώ ισόγεια κτίρια διαμονής των 500 τ.μ. έκαστο, συνολικής δυναμικότητας 960 ατόμων)

- Χώρος καραντίνας Covid-19 (37 οικίσκοι των 25 τετραγωνικών μέτρων έκαστος)

- Υγειονομικοί χώροι (τέσσερις οικίσκοι και τρία ισόγεια κτίρια συνολικής επιφάνειας 760 τετραγωνικών μέτρων)

- Χώροι διοίκησης (39 οικίσκοι και 18 ισόγεια κτίρια, συνολικής επιφάνειας 3.600 τετραγωνικών μέτρων)

- Χώροι δημιουργικής απασχόλησης (17 οικίσκοι, συνολικής επιφάνειας 850 τετραγωνικών μέτρων)

- Αίθουσα υπολογιστών (ένας οικίσκος 50 τετραγωνικών μέτρων)

- Εστιατόρια (οκτώ ισόγεια κτίρια, συνολικής επιφάνειας 2.600 τετραγωνικών μέτρων)

- Χώροι Διανομής Φαγητού (τέσσερις οικίσκοι των 25 τετραγωνικών μέτρων έκαστος)

- Χώροι διανομής NFIs (έξι οικίσκοι των 25 τετραγωνικών μέτρων έκαστος)

- Χώροι καταστημάτων (16 οικίσκοι των 25 τετραγωνικών μέτρων έκαστος). Η άδεια χρήσης τους θα δίδεται είτε από τον οικείο δήμο ή από το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου.

- Χώροι πλυντηρίων και κουζίνας (19 οικίσκοι των 25 τετραγωνικών μέτρων έκαστος)

- Χώροι πολιτισμικών δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων (τέσσερα ισόγεια κτίρια, συνολικής επιφάνειας 250 τετραγωνικών μέτρων)

- Τρεις παιδικές χαρές

- Επτά γήπεδα

- Χώροι στάθμευσης.

Όλα τα κτίρια είναι είτε μεταλλικές κατασκευές, είτε προκατασκευασμένα containers με πλήρη ξενοδοχειακό και γραφειακό εξοπλισμό.

Για την επικοινωνία περιμετρικά, αλλά και εντός της δομής μεταξύ των ενοτήτων έχει κατασκευαστεί ασφαλτοστρωμένος δρόμος.

Στη δομή έχουν επίσης προβλεφθεί όλες οι απαραίτητες ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις για την ασφαλή και απρόσκοπτη λειτουργία της, όπως σύστημα πυρασφάλειας με μόνιμο υδροδοτικό συγκρότημα, ηλεκτροπαραγωγά ζεύγη για την εξασφάλιση της ηλεκτρικής τροφοδοσίας της δομής, σύστημα επεξεργασίας ποσίμου νερού, εξοικονόμηση ενέργειας με σύστημα παραγωγής Ζεστού Νερού Χρήσης με αντλίες θερμότητας.

Επίσης υπάρχουν:

- κλιματισμός, θέρμανση-ψύξη με αντλίες θερμότητας

- πρόσβαση στο διαδίκτυο μέσω WiFi σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους

- διαχείριση και παρακολούθηση λειτουργίας του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού μέσω συστήματος αυτοματισμού

- χρήση φωτιστικών Led σε εσωτερικό και εξωτερικό φωτισμό

- βιολογική επεξεργασία λυμάτων τριτοβάθμιου επιπέδου

- εξοικονόμηση νερού με επαναχρησιμοποίηση του επεξεργασμένου προϊόντος της βιολογικής επεξεργασίας σε καζανάκια και άρδευση.

Στη νέα ΚΕΔ Σάμου έχουν υλοποιηθεί γραφειακές υποδομές για περίπου 400 θέσεις εργασίας, που θα καλύψουν τις ανάγκες του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, της Ελληνικής Αστυνομίας και των λοιπών εμπλεκόμενων φορέων.

Πράξη οι υποσχέσεις

«Κάναμε πράξη όλα όσα υποσχεθήκαμε για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού ζητήματος. Μέσα στο 2021 θα εγκαινιάσουμε τις νέες δομές στην Κω και στη Λέρο. Και το αργότερο τον Σεπτέμβριο του 2022 θα είναι έτοιμες οι δομές στη Λέσβο και στη Χίο. Η ΒΙΑΛ και το Μαυροβούνι θα κλείσουν και πλέον τα δύο νησιά θα έχουν σύγχρονα κέντρα φιλοξενίας μακριά από τον αστικό ιστό, τα οποία θα προσφέρουν θέσεις εργασίας και θα βοηθήσουν στη διατήρηση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ, το οποίο είχαμε χάσει επί ΣΥΡΙΖΑ» σημείωσε ο κ. Μηταράκης ολοκληρώνοντας την ξενάγηση στη νέα ΚΕΔ της Σάμου.

«Από την πρώτη στιγμή, θέσαμε ως κυβέρνηση δύο ξεκάθαρους στόχους: Πρώτον, την ουσιαστική μείωση των μεταναστευτικών ροών. Όπου τα αποτελέσματα είναι εμφανή: μείωση 90% σε σχέση με το 2019. Και δεύτερον, τον δραστικό περιορισμό των επιπτώσεων της κρίσης στις τοπικές κοινωνίες. Σήμερα, έχουμε ανακτήσει τον έλεγχο του μεταναστευτικού, εκπληρώνοντας τις δεσμεύσεις μας προς τους πολίτες. Απαντήσαμε με πράξεις στα λόγια όσων προσπαθούν να διαστρεβλώσουν την πραγματικότητα. Η Ελλάδα εφαρμόζει με συνέπεια μια αυστηρή, αλλά ταυτόχρονα δίκαιη μεταναστευτική πολιτική. Μια πολιτική που επικεντρώνεται σε έξι πυλώνες δράσης.

Πρώτον, στην αποτελεσματική φύλαξη των συνόρων, πάντοτε με σεβασμό στις επιταγές του Διεθνούς Δικαίου και των ευρωπαϊκών κανόνων εμπλοκής στη θάλασσα.

Δεύτερον, στις ταχείες διαδικασίες διαχωρισμού προσφύγων από παράνομους οικονομικούς μετανάστες, γεγονός που αποτυπώνεται στην κατακόρυφη αύξηση της παραγωγικότητας των αποφάσεων ασύλου.

Τρίτον, στην ενίσχυση των επιστροφών και των απελάσεων, έχοντας καταφέρει σήμερα να διατηρούμε ισοζύγιο επιστροφών-αφίξεων με θετικό πρόσημο για τη χώρα μας.

Τέταρτον, στον εξορθολογισμό της διάρκειας και του ύψους των επιδομάτων.

Πέμπτον, με τον έλεγχο των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων και τη διάρθρωση ενός πλαισίου λογοδοσίας, τόσο των ιδίων, όσο και των μελών τους.

Και τέλος έκτον, στην αντικατάσταση των παλαιών ΚΥΤ με τις νέες κλειστές ελεγχόμενες δομές. Δομές μόνιμες ως εγκαταστάσεις που παρέχουν εκτός όλων των άλλων και πολλές εκατοντάδες μόνιμες θέσεις εργασίας. Δομές που κατοχυρώνουν την χαμένη αξιοπρέπεια σε ανθρώπους που ζητούν διεθνή προστασία και προσφέρουν ασφάλεια, σε ωφελούμενους, προσωπικό και την τοπική κοινωνία» τόνισε ο κ. Μηταράκης.

Οι «άλλοι κομμουνιστές» του Μεσοπολέμου

 

ΤΟ ΦΑΝΤΑΣΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Αριστερά, το εξώφυλλο του βιβλίου. Δεξιά, στιγμιότυπο από την προεκλογική εκστρατεία της ΚΟΜΛΕΑ το 1933

«ΠΑΛΗ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ» 26/1/1933

 ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ 03.10.2021, 10:10

Τάσος Κωστόπουλος

Ενα βιβλίο για την ιστορία του αρχειομαρξισμού

Υπάρχουν ορισμένες πτυχές της Ιστορίας για τις οποίες όλοι (ή σχεδόν όλοι) κάτι έχουν ακούσει, αλλά κανείς (ή σχεδόν κανείς) δεν έχει επαρκή εικόνα. Κι αυτό επειδή απουσιάζει εντελώς κάποια σχετική εξιστόρηση, οσοδήποτε συνοπτική, στην οποία να μπορεί ο ενδιαφερόμενος ν’ ανατρέξει για να καλύψει τα κενά του: ό,τι βρίσκει δεν είναι παρά μόνο κάποια σκόρπια αφηγηματικά θραύσματα, άλλοτε αποσπασματικά κι άλλοτε απλώς υπαινικτικά, που απλώς αυξάνουν την περιέργειά του.

Η περίπτωση των αρχειομαρξιστών, αυτής της δεύτερης κομμουνιστικής συνιστώσας του μεσοπολεμικού εργατικού κινήματος, αποτελεί μία από τις πιο χαρακτηριστικές απωθημένες πτυχές της νεοελληνικής Ιστορίας: μέχρι πρότινος όλοι κάτι είχαν ακούσει γι’ αυτούς, ελάχιστοι όμως μπορούσαν να περιγράψουν κάτι περισσότερο από τις μεσοπολεμικές κατηγορίες εις βάρος τους (για επιθέσεις «με φαλτσέτες» ενάντια στους ορθόδοξους κομμουνιστές και τα συνδικάτα τους) ή τη σκιαγράφησή τους ως θυμάτων της κατοχικής και δεκεμβριανής ΟΠΛΑ.

Οι βασικοί λόγοι αυτής της αποσιώπησης ήταν δύο. Κατ’ αρχήν οι αρχειομαρξιστές υπήρξαν μια ιδιόμορφη εκδοχή της ελληνικής Αριστεράς που ηττήθηκε ιστορικά –κι όχι μόνο με τη διάσπαση κι οργανωτική αποσύνθεσή τους το 1934 ή την εξόντωση μερικών δεκάδων εμβληματικών στελεχών τους το 1944. Ακόμη καθοριστικότερο ρόλο έπαιξε η κατοπινή προσχώρηση των επιζώντων στο αστικό στρατόπεδο κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου, με πανηγυρική αποποίηση του «κομμουνιστικού» αυτοπροσδιορισμού τους και θριαμβολογίες για τη νίκη του Εθνικού Στρατού στον Γράμμο και το Βίτσι. Σε αντίθεση με τους ορθόδοξους τροτσκιστές, που διατήρησαν μέχρι τέλους την αριστερή φυσιογνωμία και ταυτότητά τους, από ένα σημείο και μετά δεν υπήρχε έτσι σχεδόν κανείς που να τους επικαλείται.

Ο δεύτερος λόγος είναι περισσότερο τεχνικός: λόγω της ιδιάζουσας οργανωτικής μυστικοπάθειας που χαρακτήρισε μεγάλες περιόδους της δράσης τους, τα διαθέσιμα τεκμήρια για τους αρχειομαρξιστές είναι λιγοστά και, το κυριότερο, εξαιρετικά άνισα. Για την πρώτη ιδίως δωδεκαετία της ύπαρξής τους, μέχρι την επαφή τους με την τροτσκιστική Διεθνή Αριστερή Αντιπολίτευση και την έκδοση της εφημερίδας «Πάλη των Τάξεων» (1930), περισσότερα μαθαίνουμε γι’ αυτούς από τους αντιπάλους τους (εκτός και -κυρίως- εντός της Αριστεράς) παρά από τους ίδιους.

Με όλα αυτά δεδομένα η πρόσφατη έκδοση του βιβλίου του ιστορικού Κώστα Παλούκη, «Αρχειομαρξιστές. Οι άλλοι κομμουνιστές του Μεσοπολέμου» (Αθήνα 2020, εκδ. Ασίνη) είναι κάτι παραπάνω από καλοδεχούμενη. Συντομευμένη μορφή της διδακτορικής διατριβής του συγγραφέα, που υποστηρίχθηκε προ πενταετίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, έρχεται να καλύψει ένα σημαντικό βιβλιογραφικό κενό, παρέχοντας στον αναγνώστη μια πλήρη εικόνα της διαδρομής του επίμαχου πολιτικού ρεύματος στα μεσοπολεμικά χρόνια, από τις απαρχές του στα τέλη της δεκαετίας του 1910 μέχρι τη δικτατορία του Μεταξά, μ’ έναν άκρως λακωνικό επίλογο για τα μετέπειτα.

Από τη σκιά στο πεζοδρόμιο

Η αφήγηση αυτής της διαδρομής αναπτύσσεται σε δύο παράλληλα επίπεδα: τη χρονολογική ανασύσταση της πορείας και των μετασχηματισμών της οργάνωσης στο πέρασμα του χρόνου αφενός και την ανάλυση των κοινωνικών χαρακτηριστικών και παρεμβάσεών της αφετέρου. Ο συγγραφέας αποφεύγει να διαχωρίσει αυστηρά το ένα από το άλλο· επισημαίνει, απεναντίας, την αμφίδρομη διαλεκτική σχέση ανάμεσα στις κεντρικές πολιτικές επιλογές της οργάνωσης και τα κοινωνικά στρώματα με τα οποία αυτή συνδέθηκε προνομιακά, εκφράζοντας από ένα σημείο και μετά κυρίως τα δικά τους ιδιαίτερα συμφέροντα και αντιλήψεις.

Το βιβλίο διακρίνει τρεις περιόδους της μεσοπολεμικής δράσης των αρχειομαρξιστών με σαφώς διακριτά η καθεμιά τους χαρακτηριστικά:

● Μεταξύ 1921 και 1926 η οργάνωση -μ’ επικεφαλής τον Κεφαλλονίτη Φραγκίσκο Τζουλάτι- ακολουθεί μια στρατηγική βαθιάς («συνειδητής») παρανομίας με έμφαση στη μορφωτική δουλειά των μελών της, απουσία οποιασδήποτε μαζικής δράσης και εισοδισμό, από ένα σημείο και μετά, στο Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδας (ΣΕΚΕ), δηλαδή το μετέπειτα ΚΚΕ, μέχρι τον εντοπισμό και τη διαγραφή τους απ’ αυτό το 1924. Το οργανωτικό μοντέλο της, έντονα επηρεασμένο από τον τεκτονισμό μέλος του οποίου υπήρξε ο Τζουλάτι, αντιγράφει βασικά χαρακτηριστικά των μυστικών επαναστατικών εταιρειών του 19ου αιώνα.

Αρχικά, το 1921, η οργάνωση αυτοαποκαλείται «Κομμουνιστική Ενωση» και η ηγεσία της «Πρώτος Πυρήνας»· το 1923, με την έκδοση του (καθαρά θεωρητικού) περιοδικού «Αρχείον Μαρξισμού», τα μέλη και οι οπαδοί της θ’ αποκτήσουν πια το προσωνύμιο με το οποίο έμειναν στην Ιστορία. Η πρώτη αυτή περίοδος κλείνει με αλλαγή ηγεσίας της οργάνωσης: το 1926 ο Τζουλάτι αποχωρεί κι αναλαμβάνει ο Δημήτρης Γιωτόπουλος, πατέρας του κατοπινού ηγέτη της 17Ν.

● Η δεύτερη περίοδος, μεταξύ 1927 και 1930, χαρακτηρίζεται από ακόμη μεγαλύτερη στεγανοποίηση της ιεραρχίας της οργάνωσης, που κατέστη κυριολεκτικά αόρατη: μια σκιώδης τριμελής επιτροπή ονόματι «Εργασία», με μοναδικό γνωστό μέλος τον ίδιο τον Γιωτόπουλο. Το καθεστώς βαθιάς παρανομίας διατηρήθηκε επίσης, με καθοριστική όμως διαφορά την εγκατάλειψη της μορφωτικής αποκλειστικά δουλειάς και τη στροφή προς τους εργασιακούς και λοιπούς μαζικούς χώρους. Στροφή σημαδεμένη από αλλεπάλληλα βίαια επεισόδια, τόσο με τα μέλη και τους οπαδούς του ΚΚΕ (με κορυφαία τα γεγονότα του συνεδρίου της Ενωτικής ΓΣΕΕ στη Θεσσαλονίκη τον Φεβρουάριο του 1929) όσο και με συντηρητικότερους εργάτες (διάλυση π.χ. από τους αρχειομαρξιστές μιας εκδήλωσης της επίσημης ΓΣΕΕ για το ασφαλιστικό τον Μάρτιο του 1930) –επεισόδια που θα χαρίσουν στην οργάνωση τον επιθετικό χαρακτηρισμό «αρχειοφασίστες».

Σε γενικές πάντως γραμμές οι αρχειομαρξιστές αυτά τα χρόνια αναλαμβάνουν μέσα στο εργατικό κίνημα «τον ρόλο ενός κομμουνιστικού συνδικαλισμού της νομιμότητας» (σ.340) δραστηριοποιούμενοι στα ρεφορμιστικά σωματεία που ελέγχουν οι σοσιαλιστές των Δημήτρη Στρατή και Νικολάου Καλύβα. Οταν εκδικώκονται απ’ αυτά, π.χ. στη Θεσσαλονίκη, συγκροτούν δικές τους αυτόνομες οργανώσεις, όπως ακριβώς είχε ήδη κάνει και το ΚΚΕ μετά την αποβολή του από τη ΓΣΕΕ.

● Τρίτη και σημαντικότερη περίοδος υπήρξε αυτή του «τροτσκιστικού αρχειομαρξισμού» (1930-1934). Μέσα στο 1930 η ηγεσία των αρχειομαρξιστών ήρθε σ’ επαφή με τη Διεθνή Γραμματεία της τροτσκιστικής Διεθνούς Αριστερής Αντιπολίτευσης κι αναγνωρίστηκε επίσημα ως ελληνικό τμήμα της, εκτοπίζοντας τους εγχώριους «καθαρούς» τροτσκιστές της Ομάδας «Σπάρτακος» (Παντελής Πουλιόπουλος, Σεραφείμ Μάξιμος κ.ά.). Την αναγνώριση αυτή ακολούθησε η δημόσια πλέον συγκρότηση του ρεύματος ως κανονικής οργάνωσης με τον τίτλο «Κομμουνιστική Οργάνωση Μπολσεβίκων-Λενινιστών της Ελλάδας/Αρχειομαρξιστές» (ΚΟΜΛΕΑ), γραφεία, καταστατικό, συνδικαλιστικές παρατάξεις κι εφημερίδα («Πάλη των Τάξεων»).

Σχετικά ορατή καθίσταται σ’ αυτή τη φάση ακόμη και η ηγεσία της: το πρώτο συνέδριο του 1932 εκλέγει 15μελή Κεντρική Επιτροπή κι 7μελές Πολιτικό Γραφείο, με γενικό γραμματέα τον Γιωτόπουλο, που λίγο αργότερα θα σταλεί στο Παρίσι ως εκπρόσωπος του ελληνικού κινήματος στη Διεθνή Γραμματεία της ΔΑΑ. Η ΚΟΜΛΕΑ μετέχει ενεργά στους εργατικούς αγώνες της περιόδου, με σημαντικότερους σταθμούς τη μεγάλη απεργία των αρτεργατών το 1931 και την απεργιακή έκρηξη του 1932 κατά της πρώτης κυβέρνησης Τσαλδάρη. Κάποια μέλη της θα μετάσχουν επίσης τον Ιούνιο του 1933 στην αντιφασιστική κινητοποίηση κατά της καθόδου των «χαλυβδόκρανων» της ΕΕΕ από τη Βόρεια Ελλάδα στην Αθήνα κι ένα απ’ αυτά, ο τυπογράφος Παναγιώτης Θωμόπουλος, θα σκοτωθεί έξω από τη Βαρβάκειο από τα πυρά φασιστών και αστυνομίας.

Σ’ αυτό το πλαίσιο οι σχέσεις ΚΟΜΛΕΑ - ΚΚΕ εμφανίζουν σ’ αυτή τη φάση έντονες αντιφάσεις. Η πολεμική και οι αλληλοκατηγορίες των δύο πλευρών συνεχίστηκαν βέβαια στα έντυπά τους με αμείωτο ρυθμό, ενώ δεν έλειψαν κατά καιρούς και τα βίαια επεισόδια. Από την άλλη, παρατηρήθηκαν επίσης αρκετές περιπτώσεις σύμπλευσης στο εργατικό κίνημα, ακόμη και συμμετοχή αρχειομαρξιστών στις εκλογικές επιτροπές του ΚΚΕ το 1932.

Η διάσπαση του 1933

Το 1933 συνιστά το απόγειο της επιρροής του αρχειομαρξισμού. Η δικαίωση των προειδοποιήσεών του για την κομβική σημασία μιας ναζιστικής κυβέρνησης στη Γερμανία (σε αντίθεση με τη στάση της Κομμουνιστικής Διεθνούς και του ΚΚΕ, που μέχρι την τελευταία στιγμή θεωρούσαν μεγαλύτερο κίνδυνο τους σοσιαλδημοκράτες και τους κεντρώους αστούς) οδήγησε σε αύξηση στρατολογιών με τη μεταπήδηση στην ΚΟΜΛΕΑ όχι μόνο μεμονωμένων μελών αλλά και ολόκληρων οργανώσεων του ΚΚΕ.

Αποκαλυπτική για την πίεση που αισθάνθηκε το τελευταίο από τη συγκυρία ήταν και η διοργάνωση κοινών εκδηλώσεων με όλες τις τάσεις της τότε κομμουνιστικής Αριστεράς (ΚΚΕ, ΚΟΜΛΕΑ, «Σπάρτακος», ΚΕΟ του Μιχάλη Ράπτη) για το γερμανικό ζήτημα και το ενιαίο μέτωπο. Δεδομένου ότι τα εκατέρωθεν μεγέθη παρέμεναν εξαιρετικά άνισα (στις εκλογές της 5/3/1933, τις πρώτες που κατέβασε δικούς της υποψηφίους, η ΚΟΜΛΕΑ απέσπασε μόλις 1.387 ψήφους έναντι 52.958 του ΚΚΕ), το πρωτόγνωρο αυτό άνοιγμα πρέπει ν’ αποδοθεί περισσότερο στην ύπαρξη και διαπάλη διαφορετικών γραμμών εντός του ορθόδοξου κομμουνιστικού κινήματος για ζητήματα στρατηγικής παρά στην εγγενή δυναμική μιας τέτοιας διεύρυνσης.

Ελάχιστους μήνες απείχε πάντως αυτή η κορύφωση από την τελική πτώση. Η ρήξη Γιωτόπουλου - Τρότσκι σχετικά με τη μετεξέλιξη της Διεθνούς Αριστερής Αντιπολίτευσης σε μια Τέταρτη Διεθνή και η σχεδόν ταυτόχρονη δημοσιοποίηση εσωκομματικών διαφωνιών στο πλαίσιο του προσυνεδριακού διαλόγου για το επικείμενο 2ο συνέδριο της ΚΟΜΛΕΑ οδήγησαν το φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς σε διάσπαση και -κυρίως- οργανωτική αποψίλωση: από τα 1.600 μέλη που αριθμούσε η ΚΟΜΛΕΑ το φθινόπωρο του 1933, στις αρχές του 1934 δεν απομένουν πια παρά μόνο 135, ισομερώς μοιρασμένα στις αντίπαλες τάσεις του Γιωτόπουλου και του ηθοποιού Γιώργου Βιτσώρη. Τον Ιούλιο του 1934 η φράξια Γιωτόπουλου θα πραγματοποιήσει το προγραμματισμένο συνέδριο μετονομάζοντας την ΚΟΜΛΕΑ σε Κομμουνιστικό Αρχειομαρξιστικό Κόμμα Ελλάδας (ΚΑΚΕ)· οι εξελίξεις του χώρου έχουν πάψει όμως πλέον να έχουν κάποια σημασία για την πορεία της ελληνικής Αριστεράς. Δεν ισχύει βέβαια το ίδιο για τις μετέπειτα διαδρομές των (πρώην) αρχειομαρξιστών, πολλοί από τους οποίους θα παραμείνουν πολιτικά και κοινωνικά ενεργοί σε άλλα μετερίζια.

Πολιτισμικά συμφραζόμενα

Αυτά όσον αφορά την ιστορική διαδρομή του αρχειομαρξισμού. Το βιβλίο του Κώστα Παλούκη δεν περιορίζεται όμως απλά και μόνο στην ανασύνθεσή της· εξίσου, αν όχι περισσότερο, ενδιαφέροντα αποδεικνύονται τα τρία κεφάλαιά του που είναι αφιερωμένα στην ανάλυση των βασικών χαρακτηριστικών του ρεύματος, σε αντιπαραβολή με τα τεκταινόμενα στην υπόλοιπη Αριστερά και νεοελληνική κοινωνία.

Το πιο σημαντικό κεφάλαιο είναι πιθανότατα αυτό που καταπιάνεται με την κοινωνική σύνδεση και τη συνδικαλιστική δράση της οργάνωσης. Βασική διαπίστωσή του: ο αρχειομαρξισμός απευθύνθηκε πρωτίστως στους ειδικευμένους τεχνίτες των παραδοσιακών μικρών εργαστηρίων, στρώματα «συντεχνιάζοντα» κι απαρτιζόμενα σχεδόν αποκλειστικά από γηγενείς Ελλαδίτες· δεν μπόρεσε, απεναντίας, να επεκταθεί στις καινούργιες μάζες βιομηχανικών εργατών, προσφυγικής κυρίως προέλευσης, που στη διάρκεια του Μεσοπολέμου στρατολογούνταν κυρίως από τον βενιζελισμό ή το ΚΚΕ.

Η γείωση αυτή είχε συγκεκριμένες επιπτώσεις τόσο πάνω στην οργανωτική φυσιογνωμία όσο και στη στάση της ΚΟΜΛΕΑ απέναντι στις κεντρικές πολιτικές εξελίξεις. Αξιοσημείωτη είναι η επισήμανση του συγγραφέα ότι «θα μπορούσε κανείς να συσχετίσει τη δομή του οργανογράμματος της αρχειομαρξιστικής οργάνωσης με αντιλήψεις για τον χαρακτήρα της ιεραρχίας και του καταμερισμού της εργασίας σε αυτά ακριβώς τα στρώματα», εντοπίζοντας ακόμη και «μια απόλυτη αντιστοίχιση ανάμεσα στους παραγιούς, τους καλφάδες και τους μαστόρους», από τη μια, «και τα δόκιμα, τα κανονικά και τα έμπειρα μέλη» του Αρχείου, από την άλλη (σ.70). Εξ ου και η σταθερή υποστήριξη των αρχειομαρξιστικών συνδικάτων και παρατάξεων στην παραδοσιακή συνδικαλιστική οργάνωση με βάση την ειδίκευση και η αντίθεσή τους στην προώθηση από το ΚΚΕ οριζόντιων συνδικαλιστικών δομών κατά «Βιομηχανικές Ενώσεις» ‒αντιπαράθεση που θυμίζει την (αρκετά διαφορετική βέβαια) σύγκρουση των πρώτων μεταπολιτευτικών χρόνων για τα κλαδικά ή βιομηχανικά συνδικάτα.

Στο πολιτικό πάλι επίπεδο η διασύνδεση μ’ αυτά τα παραδοσιακά εργατικά στρώματα σε καιρούς βίαιου εκσυγχρονισμού προσέδωσε στον αρχειομαρξισμό τον χαρακτήρα μιας αντιμοντέρνας «κομμουνιστικής αριστεράς του Αντιβενιζελισμού», ριζικά διαφορετικής από τον μοντερνιστικό προσανατολισμό του ορθόδοξου κομμουνιστικού κινήματος. Η πρόσληψη του αντιβενιζελισμού ως μικροαστικού ρεύματος, αντικειμενικού συμμάχου των εργατών ενάντια στον μεγαλοαστικό βενιζελισμό, και της εκλογικής επικράτησής του ως μεσοβέζικης απλώς «κερενσκειάδας» θα συμβάλει έτσι τελικά στην κρίση της ΚΟΜΛΕΑ, όταν έγινε πλήρως αντιληπτός ο πραγματικός χαρακτήρας της πολιτικής μεταβολής του 1933.

Εξίσου ενδιαφέροντα αποδεικνύονται τα κεφάλαια για την ιδεολογία και μορφωτική δραστηριότητα των αρχειομαρξιστών (με την εμβέλεια της δεύτερης να υπερβαίνει κατά πολύ την πολιτική περίμετρο του ρεύματος) και τη σχέση τους με τη βία –τόσο απέναντι στο κράτος και τους κατασταλτικούς μηχανισμούς, όσο και στις σχέσεις τους με τις υπόλοιπες συνιστώσες της μεσοπολεμικής Αριστεράς. Γι’ αυτό το τελευταίο ο συγγραφέας υιοθετεί κι εδώ μια πολιτισμική κατά βάση ερμηνεία, επισημαίνοντας τη συμβολή των εθνοτοπικών χαρακτηριστικών της μαζικής βάσης και του προνομιακού ακροατηρίου της οργάνωσης (Μανιάτες, Ηπειρώτες κ.λπ.) στην αναπαραγωγή στο εσωτερικό της μιας κουλτούρας «προάσπισης της τιμής» και μιας ιδιαίτερης ροπής στα δυναμικά ξεκαθαρίσματα λογαριασμών.

Με άλλα λόγια, το βιβλίο του Κώστα Παλούκη προσπερνά την ιστορικά κληρονομημένη «λαθολογία», επιτρέποντάς μας να δούμε την Αριστερά εκείνης της εποχής σε μια διαλεκτική σχέση με το κοινωνικό υπόβαθρό της. Αποδεικνύεται έτσι όχι μόνο πολύτιμο βοήθημα για τη διερεύνηση μιας μέχρι πρότινος απροσπέλαστης πτυχής της νεότερης ελληνικής Ιστορίας, αλλά και απαραίτητο έργο αναφοράς για κάθε ερευνητή του ελληνικού Μεσοπολέμου.

Διαχειρίστηκαν «άριστα» την πανδημία, αλλά ένας ένας φεύγουν

 

ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗ

Παναγιώτης Αρκουμανέας

EUROKINISSI

02.10.2021, 22:06

efsyn.gr

Σφοδρές αντιδράσεις έχει προκαλέσει η ανακοίνωση της παραίτησης του Παναγιώτη Αρκουμανέα από τον ΕΟΔΥ, η οποία έγινε άμεσα δεκτή από τον υπουργό Υγείας, Θάνο Πλεύρη. ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και Κίνημα Αλλαγής επισημαίνουν το γεγονός ότι ο τέως πλέον πρόεδρος του ΕΟΔΥ στην επιστολή του δεν αναφέρει τους λόγους της παραίτησής τους και σχολιάζουν ότι μπορεί η κυβέρνηση να πανηγυρίζει για την αντιμετώπιση της πανδημίας, αλλά απομακρύνθηκαν από τις θέσεις τους όλοι όσοι την διαχειρίστηκαν.

Άλλωστε, μετά τον ανασχηματισμό και την αλλαγή φρουράς στο υπουργείο Υγείας, και την παραίτηση του Παναγιώτη Αρκουμανέα, χθες έγινε γνωστό ότι έχει παραιτηθεί και ο αντιπρόεδρος του ΕΟΔΥ, Χρήστος Κουρούσης, ενώ αυξάνονται οι φήμες και οι πληροφορίες για ανακατατάξεις και στην επιτροπή εμπειρογνωμόνων.

Άλλωστε, όπως διαπιστώνει κανείς από την επιστολή παραίτησης του Παναγιώτη Αρκουμανέα, ενώ κάνει απολογισμό της θητείας του στον ΕΟΔΥ με τα πιο ωραία χρώματα, αποφεύγει να αναφερθεί στους λόγους για τους οποίους παραιτείται.

Η επιστολή του Π. Αρκουμανέα

Κάντε κλικ για να δείτε μεγαλύτερη την εικόνα

ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία: Ακόμη μία καρατόμηση

Μετά τη γεμάτη αιχμές ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., στην οποία η αξιωματική αντιπολίτευση σημειώνει μεταξύ άλλων ότι ο κ. Μητσοτάκης «που ανά δυο μήνες πανηγυρίζει για την “επιτυχή” διαχείριση της πανδημίας, μέσα σε ενάμιση μήνα καρατόμησε όλους όσους τη διαχειρίστηκαν με τα σημερινά καταστροφικά αποτελέσματα. Μετά τους υπουργούς Υγείας, τώρα σειρά πήρα και ο επικεφαλής των διπλών βιβλίων καταγραφών και του μπάχαλου του ΕΟΔΥ», ακολούθησε το σχόλιο της αναπληρώτριας τομεάρχης Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Δώρας Αυγέρη.

«Στις δυο σελίδες παραίτησης, ο κ. Αρκουμανέας λέει ότι τα έκανε όλα τέλεια, αλλά δεν λέει τίποτα γιατί φεύγει!», επισημαίνει και προσθέτει:

«Όταν πριν από μέρες ρωτούσαμε τον κ. Πλεύρη στη Βουλή αν ισχύουν τα περί παραίτησης του επικεφαλής του ΕΟΔΥ, ο νέος Υπουργός Υγείας έλεγε ότι δεν έχει λάβει έγγραφη παραίτηση και ότι δεν ασχολείται με δημοσιεύματα. Τελικά και καπνός υπήρχε και φωτιά».

Και καταλήγει:

«Ο κ. Αρκου​μανέας γνωστοποίησε την παραίτησή του σήμερα Σάββατο, βγάζοντας τον κ. Πλεύρη από τη δύσκολη θέση να μας αντιμετωπίσει στη Βουλή, καθώς μέχρι αργά χθες το βράδυ συζητούσαμε το νομοσχέδιο του υπουργείου Υγείας.

Εκεί θα του θέταμε το εξής, πολύ απλό, ερώτημα:

Στις δυο σελίδες παραίτησης, ο κ. Αρκουμανέας λέει ότι τα έκανε όλα τέλεια, αλλά δεν λέει τίποτα γιατί φεύγει! Τελικά αφού η κυβέρνηση τα έχει κάνει όλα τόσο καλά, γιατί ένας-ένας την έχουν κάνει από το υπουργείο Υγείας;»

Κίνημα Αλλαγής: Έμπρακτη ομολογία αποτυχίας

Σχόλιο έκανε και το Γραφείο Τύπου του Κινήματος Αλλαγής, στην οποία τονίζονται τα εξής:

«Μια ακόμη αποτυχία του δήθεν “επιτελικού κράτους” του κ. Μητσοτάκη ομολογείται έμπρακτα με την απομάκρυνση του επικεφαλής του ΕΟΔΥ. Έχουν μεγάλη ευθύνη, γιατί ο εφιάλτης είναι και πάλι προ των πυλών».

Ελληνική Λύση: Απόδειξη πλήρους αποτυχίας

«Η πλήρης αποτυχία της Νέας Δημοκρατίας αποδεικνύεται από την απομάκρυνση όλων των υπευθύνων της διαχείρισης της πανδημίας» αναφέρει στη δική της ανακοίνωση η Ελληνική Λύση.

Ολόκληρη η ανακοίνωση έχει ως εξής:

«Οι “άριστοι” της διαχείρισης της πανδημίας “ξηλώνονται” ένας-ένας από την κυβέρνηση. Παρά τα όσα ισχυρίζεται η κυβέρνηση και οι μιντιακοί υποστηρικτές της, η πραγματικότητα είναι τελείως διαφορετική. Η πλήρης αποτυχία της Νέας Δημοκρατίας αποδεικνύεται από την απομάκρυνση όλων των υπευθύνων της διαχείρισης της πανδημίας. Με απλά λόγια το “πουλόβερ” της δήθεν “επιτυχίας” ξηλώνεται.

»Αυτό που μένει να “ξηλωθεί” οριστικά είναι η ίδια η κυβέρνηση στις επόμενες εκλογές. Δυστυχώς το μόνο που θα αφήσουν πίσω τους είναι στάχτη, αποκαΐδια, ένα διαλυμένο σύστημα υγείας και μια Ελλάδα διχασμένη»

Θεσσαλονίκη: Επεισόδια τώρα στην αντιφασιστική πορεία - Χημικά από την Αστυνομία

 

20:20 02.10.2021

© Sputnik / Φανή Χαρίση

Βρείτε μας

Φανή Χαρίση

Όλα τα άρθρα

Ξέφυγε η κατάσταση στη Σταυρούπολη με επεισόδια να σημειώνονται στο κέντρο της Θεσσαλονίκης.

Επεισόδια στη Θεσσαλονίκη και συγκεκριμένα στην αντιφασιστική πορεία σημειώθηκαν νωρίς το βράδυ του Σαββάτου.

Πιο συγκεκριμένα, στην «κεφαλή» της πορείας βρίσκονταν αναρχικοί και αντιεξουσιαστές και κινήθηκαν απειλητικά προς τους άνδρες των ΜΑΤ, οι οποίοι έριξαν δακρυγόνα.

Μάλιστα, μερίδα των αναρχικών πήγε σε παρακείμενο πάρκο και εκεί έριξαν κροτίδες και ενεργοποίησαν εμπρηστικούς μηχανισμούς.

Επεισόδια στη Θεσσαλονίκη

© Sputnik / Φανή Χαρίση

Οι ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις προχώρησαν σε εκτεταμένη χρήση χημικών, με αποτέλεσμα η πορεία να χωριστεί στη μέση.

Επεισόδια στη Θεσσαλονίκη

© Sputnik / Φανή Χαρίση

Οι αναρχικοί έχουν αποκοπεί από το σώμα της πορείας και βρίσκονται στη Βενιζέλου, ενώ οι αριστεροί και οι αλληλέγγυοι παραμένουν στη Λαγκαδά.

Τώρα, φαίνεται πως η πορεία ανασυγκροτήθηκε και έχει κατεύθυνση προς το υπουργείο Μακεδονίας - Θράκης.

Επεισόδια στη Θεσσαλονίκη

© Sputnik / Φανή Χαρίση

Η αντιφασιστική συγκέντρωση ξεκίνησε από το πρώην στρατόπεδο του Παύλου Μελά, ενώ μερικά μέτρα πιο δίπλα, στην Πλατεία Τερψιθέας ήταν η συγκέντρωση του Ιερού Λόχου.

Η έκρυθμη κατάσταση οφείλεται στα επεισόδια στα ΕΠΑΛ Σταυρούπολης και Ευόσμου Θεσσαλονίκης με τις συγκρούσεις που είχαν φοιτητές με μαθητές και εξωσχολικούς από τον ακροδεξιό χώρο.

Κυβερνήσεις συνεργασίας: η Ελλάδα μπορεί να γίνει Γερμανία

 

ΥΠΟΓΡΑΦΟΥΝ

ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ/EUROKINISSI

 ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ 02.10.2021, 16:00

Τάσος Παππάς

Μπορεί το εκλογικό αποτέλεσμα στη Γερμανία και οι συζητήσεις που διεξάγονται για τον σχηματισμό συμμαχικής κυβέρνησης να επηρεάσουν την Ελλάδα και να προκαλέσουν αλλαγή στάσης του πρωθυπουργού και των αρχηγών των κομμάτων στο θέμα των συνεργασιών; Από πρώτη ματιά η απάντηση είναι αρνητική. Διαφορετικά πολιτικά συστήματα, άλλη παράδοση και κουλτούρα στο ζήτημα της διακυβέρνησης. Στη Γερμανία οι κυβερνήσεις συνεργασίας είναι σύνηθες φαινόμενο.

Συνασπισμός κομμάτων κυβερνούσε μέχρι την περασμένη Κυριακή, συνασπισμός κομμάτων θα κληθεί να διαχειριστεί τις τύχες της χώρας τα επόμενα χρόνια, εκτός αν δεν καρποφορήσουν οι διαπραγματεύσεις και έχουμε ξανά εκλογές. Δεν είναι πιθανό, αλλά ας μην το αποκλείσουμε. Εκεί τα μεγάλα κόμματα είναι ανοιχτά στις συνεργασίες, ακόμη και μεταξύ τους, εκεί υπάρχουν τα κόμματα-μπαλαντέρ που συμπλέουν άλλοτε με τη Χριστιανοδημοκρατία, άλλοτε με τους Σοσιαλδημοκράτες, κάποιες φορές παίζουν βοηθητικούς ρόλους, κάποιες φορές πρωταγωνιστικούς.

Εδώ έχει αναπτυχθεί μια μεγάλη φιλολογία για την αναποτελεσματικότητα των κυβερνήσεων συνεργασίας και για την ανάγκη η χώρα να διοικείται από ισχυρές και αυτοδύναμες κυβερνήσεις. Οι πρώτες, σύμφωνα με τους οπαδούς αυτών των απόψεων, οδηγούν σε παραλυσία λόγω της ασταθούς ισορροπίας που επικρατεί μεταξύ των εταίρων, παράγουν εκφυλιστικές καταστάσεις, δημιουργούν συνθήκες που ευνοούν τις ανίερες συναλλαγές, ενώ οι δεύτερες είναι συμπαγείς, αντιδρούν γρήγορα, δεν διστάζουν να παίρνουν αντιδημοφιλείς αποφάσεις, δεν υπολογίζουν το πολιτικό κόστος, εφαρμόζουν χωρίς εκπτώσεις το πρόγραμμά τους και λύνουν προβλήματα.

Η περιγραφή είναι ειδυλλιακή και γι’ αυτό ψευδής. Η πράξη δεν έχει δικαιώσει τη συγκεκριμένη προσέγγιση, αν κρίνουμε από το παρελθόν των παντοδύναμων μονοκομματικών κυβερνήσεων. Για τη χρεοκοπία της χώρας και την αιχμαλωσία της στα μνημόνια, για τις παθογένειες που δηλητηριάζουν την πολιτική ζωή, για τις αγκυλώσεις που ταλαιπωρούν την καθημερινότητα των πολιτών και για τα εκτεταμένα δίκτυα διαφθοράς ένοχες είναι οι πανίσχυρες, αυτοδύναμες και μονοκομματικές κυβερνήσεις.

Εξαιρέσεις στην Ελλάδα είχαμε. Οι δύο ήταν περίεργες. Εμοιαζαν και όντως ήταν εκτός πάσης πολιτικής λογικής. Οποιος έλεγε ότι μπορεί να υπάρξουν τέτοιου τύπου συμπράξεις θα χαρακτηριζόταν τουλάχιστον γραφικός: Η κυβέρνηση Τζαννετάκη (Νέα Δημοκρατία-ενιαίος Συνασπισμός) που ήταν μονοθεματική και βραχύβια (αντιμετώπιση του σκανδάλου Κοσκωτά) και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-Ανεξάρτητοι Ελληνες που ήταν αναγκαστική (αντιμνημονιακή) και άντεξε περίπου τέσσερα χρόνια. Υπήρξε και η κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου (εκπροσωπούσαν τα κόμματα που μέχρι τότε εμφανίζονταν ως ορκισμένοι εχθροί), η οποία παρουσιάστηκε ως κυβέρνηση εθνικής ενότητας αν και δεν ήταν.

Το θέμα των κυβερνήσεων συνεργασίας επανήλθε στην επικαιρότητα με αφορμή την ερώτηση που δέχτηκε ο πρωθυπουργός στη συνέντευξη Τύπου στη ΔΕΘ. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης απέρριψε την περίπτωση να συνεργαστεί με άλλο κόμμα μετά τις πρώτες εκλογές, συμπληρώνοντας ότι ο στόχος του είναι η αυτοδυναμία της Νέας Δημοκρατίας που πιστεύει ότι θα προκύψει μετά τις δεύτερες εκλογές οι οποίες θα διεξαχθούν με ενισχυμένη αναλογική. Η αντίρρηση ήρθε από κει που πολλοί δεν την περίμεναν.

Από τον πρώην πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, Ευάγγελο Βενιζέλο. Μιλώντας στον «Σκάι» το βράδυ των γερμανικών εκλογών ο κ. Βενιζέλος έθεσε το εξής ερώτημα: «Το ζήτημα είναι, το γερμανικό εκλογικό αποτέλεσμα θα οδηγήσει τον κ. Μητσοτάκη στο να επανεξετάσει τη βασική του θέση ότι "διεκδικούμε ως Νέα Δημοκρατία μια νέα αυτοδύναμη κυβέρνηση, θα αγνοήσουμε τις επόμενες εκλογές με απλή αναλογική, θα πάμε στο επόμενο εκλογικό σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής μέσα από μια πολωτική γραμμή με άλλον πόλο τον ΣΥΡΙΖΑ που δεν μπορεί να διατυπώσει ένα νέο αφήγημα, θα τον νικήσουμε τον ΣΥΡΙΖΑ και θα κάνουμε ξανά μονοκομματική κυβέρνηση"; Αυτό το σενάριο πρέπει να το επανεξετάσει μετά το γερμανικό αποτέλεσμα;» Κάποιοι ξαφνιάστηκαν. Αρχισαν να κυκλοφορούν διάφορα σενάρια.

Τι επιδιώκει ο Βενιζέλος; Είναι σε συνεννόηση με κυβερνητικούς κύκλους; Φαντάζεται τον εαυτό σε ρόλο ρυθμιστή; Για την Ιστορία να πούμε ότι δεν είναι η πρώτη φορά που ο κ. Βενιζέλος αναφέρεται στις κυβερνήσεις συνεργασίας. Τον Μάιο του 2013 μιλώντας στη Χαλκίδα είχε διατυπώσει πιο προχωρημένες απόψεις. Αντιγράφω από το ΑΠΕ: «Αναφερόμενος στην πολιτική κατάσταση ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ τόνισε ότι σήμερα χρειάζονται μεγάλες συναινέσεις, πραγματική εθνική ενότητα και κοινωνική συνοχή, καθώς ούτε και οι κυβερνητικές πλειοψηφίες είναι αρκετές για να αντιμετωπιστούν τα μεγάλα προβλήματα. Το παλαιό σχήμα των αυτοδύναμων μονοκομματικών κυβερνήσεων έχει οριστικά ξεπεραστεί, τόνισε, και πρόσθεσε ότι οι κυβερνήσεις συνεργασίας θα είναι μια μακρά πραγματικότητα στην Ελλάδα».

Το ζητούμενο όμως δεν είναι οι κυβερνήσεις συνεργασίας που προκύπτουν εξ ανάγκης λόγω της συγκυρίας. Το ζητούμενο είναι οι κυβερνήσεις συνεργασίας στη βάση προγραμματικής συμφωνίας. Δηλαδή η συνύπαρξη κομμάτων που μπορούν να συνεννοηθούν γιατί στα κεντρικά θέματα έχουν παραπλήσιες θέσεις και δεν θα ακυρώσουν τον εαυτό τους συμμετέχοντας σε συνεργατικά σχήματα. Είναι αυτό εφικτό στην παρούσα φάση; Για συμμαχική κυβέρνηση με συγκεκριμένες προδιαγραφές μιλάει μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία. Κανένας άλλος. Ενδεχομένως η κάλπη να υποχρεώσει κάποια κόμματα να το ξανασκεφτούν.

Ανάγωγα

Για την κυβέρνηση σχεδόν όλες οι απεργίες είναι παράνομες και καταχρηστικές. Το ίδιο αποφασίζει τις περισσότερες φορές και η Δικαιοσύνη. Αναρωτιέμαι πώς θα χαρακτηρίσουν μια… απεργία των εργοδοτών, αν στην κυβέρνηση είναι άλλο κόμμα. Δικαιολογημένη και αναγκαία μάλλον