Eάν το εισοδήματα που δηλώνονται στην Εφορία αποτελούν έναν σημαντικό -αν και όχι μοναδικό ή αποκλειστικό- δείκτη της ευμάρειας μιας κοινωνίας, τότε οι δηλώσεις που υπέβαλαν το 2023 στην ΑΑΔΕ οι φορολογούμενοι για τα εισοδήματα του 2022 επιβεβαιώνουν από τη μία πλευρά την κρίση αξιοπρεπούς διαβίωσης που αντιμετωπίζει σημαντικό τμήμα της ελληνικής οικονομίας (σε ποσοστό έως και 38%), από την άλλη τη μικρή, πλην αισθητή, αύξηση της εισοδηματικής ελίτ (με ετήσια ποσά άνω των 900.000 ευρώ τον χρόνο) αλλά και την αισθητή διεύρυνση ανομοιογενών ως προς το ετήσιο εισόδημα (από 20.000 έως 50.000 ευρώ) μεσαίων στρωμάτων, αν και δύσκολα μπορεί κάποιος με μέσο εισόδημα 20.000 ευρώ να ενταχθεί στα μεσαία στρώματα αν δεν ευνοείται και από άλλες πηγές (δικτύωση κοινωνικής ή επαγγελματικής θέσης).
Πάντως με βάση τα φορολογικά κριτήρια 262.000 μετακινήθηκαν... προς τη μεσαία τάξη.
Αναλυτικότερα, από την επεξεργασία της ΑΑΔΕ στις φορολογικές δηλώσεις του ’23 για τα εισοδήματα του ’22 αποκαλύπτονται τα εξής:
● Στο σύνολο των 6.560.865 φορολογικών δηλώσεων περίπου 2.500.000 εμφανίζουν εισοδήματα κάτω από το όριο της φτώχειας. Το στοιχείο αυτό συμπίπτει και με τις καταγραφές της ΕΛΣΤΑΤ σύμφωνα με την οποία και το ’23, οι πολίτες σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικό αποκλεισμό ανέρχονται στο 26,1% του πληθυσμού της χώρας (2.658.400 άτομα), μένοντας σχεδόν αμετάβλητο το ποσοστό σε σχέση με το 2022 που ήταν στο 26,3%.
Ενα στα δύο νοικοκυριά δηλώνει ετήσιο εισόδημα που δεν υπερβαίνει το ποσό των 10.000 ευρώ, ενώ αυξημένοι κατά 121.642 άτομα είναι και όσοι δήλωσαν μηδενικό φορολογικό εισόδημα. Μέγεθος το οποίο -ακόμη και αν υποκρύπτει μαύρη και αδήλωτη εργασία ή παραπέμπει στην ανεργία νέων που κάνουν για πρώτη φορά δήλωση- αποτελεί μια στατιστική ένδειξη απόλυτης φτώχειας. Ο αριθμός των μηδενικών δηλώσεων το 2022 αυξήθηκε σε 780.900 έναντι 659.258 δηλώσεων που είχαν υποβληθεί με τα εισοδήματα του 2021.
● Μισθωτοί και συνταξιούχοι συνεχίζουν να αποτελούν τα κλασικά υποζύγια που επωμίζονται με το χρέος να γεμίζουν τα κρατικά ταμεία, αφού δεν μπορούν να αποκρύψουν τις πηγές τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τα συνολικά εισοδήματα που δηλώθηκαν το ’23, ύψους 91,674 δισ. ευρώ, ποσοστό 70% προέρχεται από χαμηλόμισθους και χαμηλοσυνταξιούχους. Ειδικότερα τα 39,58 δισ. ευρώ δηλώθηκαν από 2.545.819 μισθωτούς με το μέσο εισόδημα να μην ξεπερνά το ποσό των 15.547 ευρώ ετησίως και τα 25,22 δισ. ευρώ από 2.035.045 συνταξιούχους με μέση σύνταξη στα 12.395 ευρώ ετησίως.
● Σχεδόν ένας στους δύο, δηλαδή το 52,8 των φορολογούμενων (3.640.000 άτομα), δήλωσε μόλις 10.000 ευρώ ετήσιο εισόδημα.
● Περίπου 530.000 μισθωτοί, 410.698 συνταξιούχοι αλλά και 77.002 αγρότες πλήρωσαν περισσότερα από τα ποσά που δήλωσαν λόγω τεκμηρίων
● Οι φορολογούμενοι με εισοδήματα από 50.000 έως 100.000 ευρώ ανέρχονται σε 146.046 άτομα και κατέβαλαν φόρο 2,08 δισ. ευρώ. Εισόδημα πάνω από 100.000 ευρώ δήλωσαν 36.078 φορολογούμενοι, ενώ 1.214 δήλωσαν ετήσιο εισόδημα πάνω από 900.000 ευρώ.
● Μπορεί το μέσο δηλωθέν εισόδημα των νοικοκυριών να αυξήθηκε από 12.748 ευρώ σε 13.973 ευρώ το ’22, αλλά ανάλογη αύξηση είχε και ο μέσος φόρος, από 1.347 ευρώ σε 1.553 ευρώ το 2022.
Χαμηλά είναι τα εισοδήματα που εμφάνισαν οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αυτοαπασχολούμενοι. Αναλυτικότερα:
● Ενας στους δύο δήλωσε καθαρά κέρδη κάτω από 5.000 ευρώ, ενώ συνολικά οι 7 στους 10 μέχρι 10.000 ευρώ.
● Συνολικά από επιχειρηματική δραστηριότητα δηλώθηκαν 5,13 δισ. ευρώ έναντι 4,32 δισ. ευρώ το ’22 (αύξηση 18,84%).
● Σχεδόν αντίστοιχη (18,73%) είναι και η αύξηση των εισοδημάτων που δηλώθηκαν από ακίνητη περιουσία. Ανήλθαν σε 7,86 δισ. ευρώ έναντι 6,62 δισ. ευρώ το 2022.
Συνολικά το εισόδημα που δηλώθηκε το 2023 ανήλθε στο ποσό των 91,674 δισ. ευρώ. Ηταν αυξημένο κατά 7,4 δισ. ευρώ από το 2022, οπότε είχε δηλωθεί συνολικό εισόδημα 84,207 δισ. ευρώ, ενώ το συνολικό φορολογητέο εισόδημα για τα φυσικά πρόσωπα ανήλθε, λόγω τεκμηρίων, σε 96,7 δισ. ευρώ. Σχεδόν ένα στα δύο ευρώ των δηλωθέντων εισοδημάτων έχουν έδρα την Αττική, όπου υποβλήθηκαν 2.441.292 φορολογικές δηλώσεις
