Με τις εξελίξεις στην οικονομία και την ακολουθούμενη πολιτική να αποτελούν τα τελευταία μνημονιακά χρόνια «καυτά θέματα» καταλαμβάνοντας μεγάλο κομμάτι της ειδησεογραφίας και των πρωτοσέλιδων σε καθημερινή βάση, είναι πραγματικά δύσκολο έργο η επιλογή των σημαντικότερων προσώπων και γεγονότων της χρονιάς.
Με την αποστασιοποίηση που εξασφαλίζει ο χρόνος θα έλεγε κανείς ότι το 2017, σε σύγκριση με τα προηγούμενα ταραχώδη χρόνια, κύλησε σχετικά ομαλά για την οικονομία με κρίσιμους οικονομικούς δείκτες να καταγράφουν βελτίωση, το έτος να κλείνει με ανάπτυξη άνω του 1% για πρώτη φορά μετά το 2007, και να ισχυροποιούνται οι φωνές που μιλούν για το τελευταίο μνημονιακό έτος, αν και τα απόνερα των μνημονίων η οικονομία και η κοινωνία θα τα πληρώνει για πολλά χρόνια ακόμη.
Ωστόσο δεν έλειψαν οι στιγμές έντασης, αγωνίας και οι συγκρούσεις με τους δανειστές. Η συνεχιζόμενη φοροεπιδρομή και η εφαρμογή νέων περικοπών σε συνδυασμό με τα πρωτογενή πλεονάσματα-μαμούθ αποτέλεσαν πολλάκις αιτία πολέμου, εντός και εκτός Βουλής, για το εφαρμοζόμενο μείγμα οικονομικής πολιτικής και έντονες κοινωνικές αντιδράσεις. Η αύξηση των κατασχέσεων και οι πλειστηριασμοί τροφοδότησαν τους κοινωνικούς αγώνες.
Σε σύντομη λοιπόν ανασκόπηση των γεγονότων της χρονιάς ψηλά στη λίστα της μνήμης είναι η υπερφολόγηση, η εφαρμογή του ΕΦΚΑ, η αύξηση για πολλούς των εισφορών - με χιλιάδες «μπλοκάκια» να κλείνουν-, η περαιτέρω μείωση των συντάξεων, οι πλειστηριασμοί, η επεισοδιακή δεύτερη αξιολόγηση, σαφώς η απορρύθμιση της αγοράς εργασίας με μισθούς πείνας και η ανεργία που παραμένει υψηλή, οι ιδιωτικοποιήσεις. Με τις επενδύσεις δε να παρουσιάζονται ως από μηχανής θεός, τα πληκτρολόγια πήραν φωτιά για τις εμπλοκές που εμφανίστηκαν σε μεγάλα έργα, αλλά και για το τεταμένο κλίμα στις σχέσεις της κυβέρνησης με σημαντικές επιχειρήσεις.
Οι συντάκτες του in.gr σας παρουσιάζουν τη δική τους ανασκόπηση επιχειρώντας να θυμίσουν θέματα που απασχόλησαν επί σειρά ημερών την εσωτερική και διεθνή επικαιρότητα, ζητήματα που θα καθορίσουν και τα χρόνια που έρχονται, πρόσωπα που κρεμόμασταν από τα χείλη τους, αλλά και προσωπικότητες που αφού μας ταλαιπώρησαν …αποσύρονται. Προσπαθήσαμε όμως να βρούμε και κάποιες ευχάριστες στιγμές, με την ελπίδα και την ευχή στο ανάλογο άρθρο του χρόνου να υπάρχουν μόνο τέτοιες.
Καλή χρονιά σε όλους.
Δεν τελειώνει ο Γολγοθάς για τον Ευ.Τσακαλώτο
Ο Ευ.Τσακαλώτος παραμένει στην ηλεκτρική καρέκλα του υπουργείου Οικονομικών - της οποίας μάλιστα τα volt είχαν αυξηθεί αισθητά μετά την μικρή παραμονή σε αυτή του Γ.Βαρουφάκη-, παρά τις κατά καιρούς φήμες για ρήξη στις σχέσεις του με τον Αλ.Τσίπρα.
Πλέον οι σχέσεις του με τους δανειστές φαίνεται να είναι σε άριστο επίπεδο, μετά και το κλείσιμο σε χρόνο ρεκόρ της γ΄ αξιολόγησης. Η προηγούμενη βέβαια, η δεύτερη, ήταν δύσκολη, διήρκεσε πολύ περισσότερο χρόνο από τον προγραμματισμένο, με ολονύχτιες διαπραγματεύσεις και την ένταση μεταξύ Ευρωπαίων και ΔΝΤ να παίρνει εκρηκτικές διαστάσεις. Έκλεισε τελικά τον Ιούνιο με μεσοβέζικη λύση για τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα και νέα μέτρα (μείωση αφορολογήτου, νέα μείωση συντάξεων, κτλ), αλλά και αντίμετρα (αύξηση επιδομάτων, μείωση συμμετοχής σε φάρμακα κτλ) που μάλιστα προνομοθετήθηκαν για τη διετία 2019-2020 –παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης ότι αυτό δεν θα γίνει. Η εφαρμογή των περικοπών είναι σίγουρη, των αντιμέτρων εξαρτάται, λένε όχι μόνο οι κακόπιστοι.
Ο Γολγοθάς ωστόσο για τον Ευ.Τσακαλώτο όχι μόνο δεν τελειώνει, αλλά το επόμενο κομμάτι είναι μάλλον από τα πιο κακοτράχαλα, αφού υπάρχει η συζήτηση για το χρέος και τους όρους εξόδου από το μνημόνιο. «Καθαρή έξοδο» θέλει η κυβέρνηση με γενναία μέτρα για τη διευθέτηση του υψηλού χρέους. Κλειστά χαρτιά κρατούν, ωστόσο, οι δανειστές επιμένοντας στην πιστή εφαρμογή των δεσμεύσεων της Αθήνας και με την κρυφή ελπίδα στο τέλος του προγράμματος η ανάγκη για νέα παρέμβαση στο χρέος να μην είναι τόσο επιτακτική. Ήδη τονίζουν την αποτελεσματικότητα των βραχυπρόθεσμων μέτρων που εφαρμόζονται για το χρέος από τον Φεβρουάριο, ενώ ανακουφιστικά λειτούργησε και το γεγονός ότι οι φετινές απόπειρες εξόδου στις αγορές στέφθηκαν με επιτυχία.
Ο Σόιμπλε αποχωρεί. Και τώρα;
«Και τώρα τι θα γένουμε χωρίς βαρβάρους. Οι άνθρωποι αυτοί ήσαν μια κάποια λύσις» γράφει ο Καβάφης, στίχοι που ήρθαν στο στόμα πολλών όταν ανακοινώθηκε ότι ο Β.Σόιμπλε, ο σκληρός υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, που έπαιξε ίσως τον πλέον καθοριστικό ρόλο στην ευρωπαϊκή αντιμετώπιση της κρίσης, φεύγει από το υπουργείο, για να αναλάβει τη θέση του προέδρου του Γερμανικού Κοινοβουλίου. Τελευταίο για αυτόν Eurogroup, αυτό της 9ης Οκτωβρίου, μη κρίσιμο για την Ελλάδα, στο οποίο οι ομόλογοι του τον αποχαιρέτησαν δωρίζοντας του μια σημαία της ΕΕ με τις υπογραφές τους και αφιερώσεις. «Τίποτα δεν θα είναι το ίδιο» ήταν η... διφορούμενη αφιέρωση του Τσακαλώτου.
Ο 75χρονος Σόιμπλε από τους μακροβιότερους ευρωπαίους πολιτικούς, ο «δράκος της λιτότητας» όπως έχει χαρακτηριστεί, ήταν ο φόβος και ο τρόμος των Ελλήνων υπουργών Οικονομικών -και όχι μόνο- τα τελευταία οκτώ χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων ζήτησε όχι μόνο μια φορά και την έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη. Πριν από κάθε συνεδρίαση του Eurogroup –εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων- μάταια αξιωματούχοι της ευρωζώνης προσπαθούσαν να δημιουργήσουν κλίμα αισιοδοξίας, τα χαμόγελα πάγωναν όταν έκανε δηλώσεις ο Σόιμπλε: με ύφος αυστηρό και χωρίς καμία σύσπαση στο πρόσωπο, κάθε φορά προσγείωνε τις προσδοκίες για «αναίμακτο» κλείσιμο των αξιολογήσεων ή για λύση στο ζήτημα του χρέους. Ενδεικτικό ότι τις ελάχιστες φορές που μειδίασε και είπε ένα καλό λόγο για την Ελλάδα έγινε θέμα σε εγχώρια και διεθνή μέσα.
«Μη βιαστείτε να ανοίξετε σαμπάνιες» ήταν ωστόσο η προτροπή του Bloomberg στην Ελλάδα και στις άλλες χώρες του Νότου όταν ανακοινώθηκε η αποχώρησή του, δεδομένου ότι δεν είναι γνωστό ποιος θα είναι ο διάδοχός του, αγωνία που εντείνεται λόγω και της δυσκολίας σχηματισμού νέας κυβέρνησης στη Γερμανία.
Με δεδομένο δε ότι κανένας υπουργός δεν χαράσσει μόνος του πορεία, αλλά ακολουθεί την κυβερνητική πολιτική, πολλοί φοβούνται ότι η γερμανική σκληρή στάση για την Ελλάδα θα μείνει ίδια και το μόνο που θα αλλάξει θα είναι ότι ο νέος υπουργός Οικονομικών δεν θα έχει το ίδιο εκτόπισμα και την ίδια επιρροή σε διεθνές επίπεδο, αλλά και στο εσωτερικό της Γερμανίας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ταχύτητα λήψης αποφάσεων, αλλά και την εφαρμογή τους. Άλλοι πάλι μιλούν για σύνδρομο της Στοκχόλμης, τονίζοντας ότι οι ζυμώσεις στην Ευρώπη για μετατόπιση από τις πολιτικές αυστηρής λιτότητας αρχίζουν να αποδίδουν καρπούς και ότι η Γερμανία πρέπει να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα.
Ο Ντάισελμπουμ φεύγει... ο Σεντένο έρχεται
Το τέλος όμως μια εποχής ιδιαίτερα ταραχώδους για την Ελλάδα, αλλά και την Ευρώπη δεν σηματοδοτεί μόνο η αποχώρηση Σόιμπλε, αλλά και αυτή του προέδρου του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ. Μετά τη συντριπτική ήττα του κόμματος του στις εκλογές στην Ολλανδία ο Ντάισελμπλουμ αναγκάστηκε να αποχωρήσει από τη θέση του προέδρου.
Στις 4 Δεκεμβρίου νέος πρόεδρος του Eurogroup αναδείχθηκε ο Πορτογάλος Μάριο Σεντένο, την υποψηφιότητα του οποίου στήριξε εξ' αρχής και η Ελλάδα. Πολλοί έσπευσαν να μιλήσουν για αλλαγή σελίδας. Μένει όμως να αποδειχθεί εάν θα επαληθευτούν οι ελπίδες τους, αφού στην πρώτη δήλωσή του για την Ελλάδα ο νέος επικεφαλής του Eurogroup κινήθηκε στην παλαιά γραμμή που επιμένει ότι ότι η όποια συζήτηση για την αναδιάρθρωση του χρέους, θα γίνει στο τέλος του τρέχοντος προγράμματος, παρά το ότι το ζήτημα του χρέους είναι εξαιρετικά κρίσιμο και για την ποιότητα της εξόδου της Ελλάδας από τα μνημόνια.
Η Λαγκάρντ δεν υποχωρεί στο θέμα του χρέους
Πρωταγωνιστικό ρόλο διαδραμάτισε για άλλη μια χρονιά η Κριστίν Λαγκάρντ, επικεφαλής του ΔΝΤ, στην ελληνική οικονομική και πολιτική σκηνή.
Γεγονότα που χτύπησαν συναγερμό σε Μαξίμου και Βρυξέλλες ήταν αφενός η αμφισβήτηση από το Ταμείο των οικονομικών προβλέψεων της κυβέρνησης και της Κομισιόν και κατ’ επέκταση της εφικτότητας των δημοσιονομικών στόχων που έχουν τεθεί για τα επόμενα χρόνια, και αφετέρου η αμφιβολία που εξέφρασε το ΔΝΤ για την κεφαλαιακή επάρκεια των ελληνικών τραπεζών, μιλώντας για πιθανή ανάγκη νέας ανακεφαλαιοποίησης.
Η κόντρα Ευρωπαίων-ΔΝΤ εκδηλώθηκε πιο έντονα από κάθε άλλη φορά κατά τη διάρκεια της β’ αξιολόγησης με την Αθήνα αρκετές φορές να είναι απλώς θεατής αυτής της μάχης κατά την οποία το ΔΝΤ απείλησε ανοιχτά με αποχώρηση από το πρόγραμμα. Σχεδόν έξι μήνες κράτησε αυτό το θρίλερ για να καταλήξει τελικά στη συμφωνία του Eurogroup της 15ης Ιουνίου, που σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή του ΔΝΤ στηρίζεται στη «δημιουργική ασάφεια». Το Ταμείο ενέκρινε μια καταρχήν συμφωνία για συμμετοχή του στο πρόγραμμα με χρηματοδότηση, ωστόσο χρήματα θα εκταμιευθούν μόνο και εφόσον μπορεί να διασφαλισθεί ότι το χρέος είναι βιώσιμο.
Έτσι στο πρόσωπο της Κρ.Λαγκάρντ η κυβέρνηση βρήκε ένα ακόμη σύμμαχο σε ότι αφορά το χρέος, αφού η ισχυρή κυρία του ΔΝΤ πιέζει δοθείσης ευκαιρίας για άμεση έναρξη των συζητήσεων και συγκεκριμενοποίηση των μέτρων αρκετά πριν το τέλος του τρέχοντος προγράμματος. Τους τόνους έριξε το ΔΝΤ και σε ό,τι αφορά τις τράπεζες συμφωνώντας να αναμένει τα αποτελέσματα των τεστ αντοχής που θα διεξάγει η ΕΚΤ.
Η Έφη Αχτσιόγλου και η καυτή πατάτα των εργασιακών
Βαρύ φορτίο σήκωσε το 2017 και η υπουργός Εργασίας Έφη Αχτσιόγλου, με ομηρικές μάχες στη Βουλή και δύσκολες διαπραγματεύσεις στο Χίλτον με τους δανειστές.
Τα προβλήματα στη λειτουργία του ΕΦΚΑ, η αύξηση των εισφορών, οι περικοπές στις συντάξεις, η εξαΰλωση του ΕΚΑΣ, αλλά και το ύψος της ανεργίας και η απορρύθμιση της αγοράς εργασίας βρίσκονταν στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης με την Αντιπολίτευση, με την υπουργό να υπερασπίζεται το έργο της συχνά καταφεύγοντας στην εύκολη τακτική της σύγκρισης με τα πεπραγμένα των κυβερνήσεων ΝΔ και ΠΑΣΟΚ. Ωστόσο, η αύξηση της αποτελεσματικότητας του ΣΕΠΕ, η επιβολή προστίμων για αδήλωτη εργασία σε κλάδους που στο παρελθόν βρίσκονταν στο απυρόβλητο, η βελτίωση των προγραμμάτων απασχόλησης ανέργων, η κινητοποίηση με τριμερείς που έσωσαν θέσεις εργασίας, -αν και σταγόνα στον ωκεανό μπροστά σε αυτές που χάνονται και κυρίως σε αυτά που συμβαίνουν στην αγορά εργασίας- η ενίσχυση του διχτιού κοινωνικής προστασίας –έστω για τους πλέον αδύναμους και με την παραδοχή ότι αφήνει έξω κατηγορίες που το έχουν επίσης ανάγκη- καταγράφονται στα θετικά.
Με τα εργασιακά να βρίσκονται και στο επίκεντρο των δύο τελευταίων αξιολογήσεων ανακούφιση προκάλεσε η μη αύξηση του ορίου των ομαδικών απολύσεων, αν και μειώνεται η δυνατότητα παρέμβασης του κράτους, το δειλό βήμα για την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων και της μετενέργειας -αν και όσο ο κατώτατος μισθός ορίζεται από το κράτος περιορίζεται η σημασία αυτών-, ενώ θετική έκπληξη ήταν ο πρόσφατος νόμος που δίνει προτεραιότητα στην μερική αποζημίωση των εργαζομένων σε περίπτωση λουκέτου της επιχείρησης. Στις σημαντικές αποτυχίες ωστόσο η νέα μείωση των συντάξεων το 2019 -αν δεν επιβληθεί νωρίτερα-, ενώ μάλλον η κυρία Αχτσιόγλου δεν θα αποφύγει και τη «ρετσινιά» ως η υπουργός Εργασίας που περιόρισε το δικαίωμα στην απεργία.
Πώς η ΔΕΗ «ταλάνισε» τον Σταθάκη 
ΔΕΗ, ΕΛΠΕ, ΟΤΕ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ και Εγνατία Οδός είναι μερικές από τις αποκρατικοποιήσεις που πρέπει να πάρουν… μπρος τη νέα χρονιά. Ισχυρές πιέσεις δέχτηκε από τους δανειστές ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης να κλείσει η συμφωνία για τα ενεργειακά -λιγνιτικές μονάδες ΔΕΗ και αγορά φυσικού αερίου. Σε ό,τι αφορά την αποεπένδυση του 40% της λιγνιτικής ισχύος της ΔΕΗ, οι δύο πλευρές, τελικά, συμφώνησαν να ολοκληρωθεί προς το τέλος του 2018, μέσα από μία διαδικασία που θα περιλαμβάνει πολλά στάδια και η οποία θα υλοποιηθεί από τη ΔΕΗ.
Στόχος της κυβέρνησης είναι να φέρει έσοδα 2 δισ. ευρώ το 2018 αλλά και να τελειώσει πολλούς διαγωνισμούς ως τον Ιούνιο και να προχωρήσει σε όλες τις ενέργειες που θα επιτρέψουν την υλοποίηση του master plan του ΤΑΙΠΕΔ.
Με το «καλημέρα» του νέου έτους, 19 ΔΕΚΟ, μεταβιβάζονται στο υπερ-Ταμείο, το οποίο πρόκειται να ξεκινήσει από τα βαθιά, δηλαδή με τις πιο ελλειμματικές, όπως τα ΕΛΤΑ και τον ΟΑΣΑ, που αμφότεροι απασχολούν 15.000 εργαζόμενους.
Την ίδια στιγμή που η κυβέρνηση θα φέρνει στη Βουλή τη συμφωνία για τις προς πώληση λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ (Μάρτιος), θα πρέπει να προκηρύξει και ένα μπαράζ από ιδιωτικοποιήσεις. Συγκεκριμένα τους διαγωνισμούς πώλησης για ΔΕΠΑ (65%) και ΕΛΠΕ (35%) που πρέπει να έχουν ξεκινήσει ως τον Μάρτιο, δίχως να αποκλείεται αργότερα μέσα στη χρονιά να συμβεί το ίδιο για το 17% της ΔΕΗ (το μνημόνιο μιλά για τον Ιούνιο, στόχος πρακτικά αδύνατος). Ταυτόχρονα καλείται να έχει ανακηρύξει ως τον Φεβρουάριο νικητή στο διαγωνισμό του ΔΕΣΦΑ (66%), τον Μάρτιο να έχει ξεκινήσει τον διαγωνισμό πώλησης του 30% του Ελ.Βενιζέλος, τον Απρίλιο να έχει κλείσει την αποκρατικοποίηση του ΟΛΘ και ως τον Ιούνιο να έχει ολοκληρώσει την συναλλαγή του Ελληνικού.
Οι αντιδράσεις κυρίως για κάποιες από τις αποκρατικοποιήσεις αναμένονται ισχυρές, ενώ ήδη έχει φουντώσει η συζήτηση για τις συνέπειες τους στην τσέπη των καταναλωτών. Πάντως με τον Γ.Σταθάκη να τονίζει ότι η ΔΕΗ θα στηριχθεί και θα εξακολουθήσει να αποτελεί κεντρικό πυλώνα στην ενεργειακή πολιτική, ήδη προχώρησε σε μέτρα για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας με προτεραιότητα τους πιο ευάλωτους. Τέλη Δεκεμβρίου αποφασίστηκε από τη νέα χρονιά να αναθεωρηθεί το Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο (ΚΟΤ), προσφέροντας πλέον εκπτώσεις έως και 70% στους πολίτες με εξαιρετικά χαμηλά εισοδήματα, ενώ άλλαγές έρχονται και στα τιμολόγια της ΔΕΗ.
Θυσία οι πλειστηριασμοί στο «βωμό» της αξιολόγησης 
«Ψηλά» στην ατζέντα της κυβέρνησης και των δανειστών βρέθηκαν οι πλειστηριασμοί ακινήτων με τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά να βλέπουν τα σπίτια τους να αλλάζουν χέρια.
Οι δανειστές έχουν καταστήσει σαφές σε όλους τους τόνους ότι η επίσπευση των πλειστηριασμών, φυσικών και ηλεκτρονικών, αποτελεί μείζον ζήτημα στο τρέχον στάδιο του ελληνικού προγράμματος.
Υπό αυτή την ασφυκτική πίεση, οι πλειστηριασμοί ξεκίνησαν τέλη Νοεμβρίου αρχές Δεκεμβρίου με πολλά… παρατράγουδα. Έντονα ήταν τα επεισόδια αλλά και οι κοινωνικές αντιδράσεις έξω από τα Ειρηνοδικεία όλης της χώρας.
Τη χαριστική βολή στα υπερχρεωμένα νοικοκυριά ετοιμάζεται να δώσει ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός. Σπίτια, οικόπεδα, αγροτεμάχια, καταστήματα φορολογουμένων με χρέη στην Εφορία θα αρχίσουν να βγαίνουν εντός του 2018 στο σφυρί, και μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις σε «σκοτωμένες τιμές». Ο νόμος προβλέπει πλέον πλειστηριασμούς ακινήτων για χρέη προς το Δημόσιο στην εμπορική αξία και όχι στην αντικειμενική.
Τι σημαίνει αυτό για τους οφειλέτες; Με δεδομένο ότι η αγορά των ακινήτων έχει καταρρεύσει τα τελευταία χρόνια και οι εμπορικές τιμές σε πολλές περιοχές της χώρας απέχουν παρασάγγας από τις αντικειμενικές, ακόμη και μετά την τελευταία οριζόντια αναπροσαρμογή, οι πλειστηριασμοί δεν θα κηρύσσονται άγονοι όπως γινόταν μέχρι τώρα.
Εκτιμάται ότι θα υπάρχουν πλειοδότες που θα παίρνουν τα ακίνητα των οφειλετών σε εξευτελιστικές τιμές. Μάλιστα, το χαμηλότερο τίμημα με το οποίο θα βγαίνουν στο σφυρί τα ακίνητα μπορεί να μην είναι αρκετό για να καλύψει τα χρέη των φορολογουμένων, με αποτέλεσμα οι οφειλέτες όχι μόνο να χάσουν τα ακίνητά τους, αλλά και να συνεχίσουν να οφείλουν στην Εφορία και να παραμένουν ανοιχτοί σε κατασχέσεις περιουσιακών στοιχείων.
Από την πλευρά τους οι δανειστές παρακολουθούν με ιδιαίτερη προσοχή το θέμα των πλειστηριασμών, οι οποίοι επιμένουν στη σπουδαιότητα του μέτρου για την αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων και στον εντοπισμό των στρατηγικών κακοπληρωτών.
Οι δανειστές έχουν μεταφέρει την ανησυχία τους στην κυβέρνηση για τις αντιδράσεις που συναντά το μέτρο, και αναμένουν την πλήρη ομαλοποίηση του συστήματος των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών.
Προκειμένου να επιταχύνουν τη ρευστοποίηση των εξασφαλίσεών τους, με στόχο τη μείωση των NPLs στον ισολογισμό τους, οι τράπεζες προσανατολίζονται και σε άλλες λύσεις πέραν των πλειστηριασμών -μετά μάλιστα και την απόφαση της κυβέρνησης να εξαλείψει σταδιακά τους φυσικούς πλειστηριασμούς.
Έτσι, από την νέα χρονιά αναμένεται να «πάρουν μπρος» οι πωλήσεις κόκκινων δανείων στις εταιρείες είσπραξης επισφαλών απαιτήσεων, οι οποίες έχουν αδειοδοτηθεί από την Τράπεζα της Ελλάδος. Επιπλέον, η μία μετά την άλλη οι τράπεζες προχωρούν σε ρυθμίσεις των δανείων, προσφέροντας «κούρεμα» που ξεκινά από το 20%-25% και φθάνει το 60%-70% στις πλέον ευάλωτες ομάδες.
Το deal που έφερε τα «πάνω - κάτω» στα σούπερ μάρκετ
Ένα μεγάλο deal που πέρασε από σαράντα κύματα έκλεισε αισίως το 2017. Τα περίπου 360 καταστήματα της Μαρινόπουλος πέρασαν στην εταιρεία «Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτη».
Τα καταστήματα σε όλη την Ελλάδα πέρασαν και επισήμως στην αλυσίδα Σκλαβενίτη, τα ράφια ξαναγεμίζουν και η Σκλαβενίτης μετατρέπεται στον μεγαλύτερο όμιλο σούπερ μάρκετ της χώρας, δίνοντας ελπίδα σε χιλιάδες εργαζόμενους που αγωνιούσαν για μήνες για το μέλλον τους και εντέλει απορροφώνται στο νέο σχήμα.
Για το 2017 ο όμιλος Σκλαβενίτης πέτυχε τους στόχους του μετά την απόκτηση του δικτύου Μαρινόπουλου καθώς στους έξι μήνες λειτουργίας του νέου δικτύου και μάλιστα χωρίς αυτό να έχει ανακαινιστεί πλήρως ο κύκλος εργασιών κλείνει στα επίπεδα των 650 εκατ. ευρώ.
Έτσι, το νέο δίκτυο Μαρινόπουλου έχει κύκλο εργασιών άνω των 1,2 δισ. ευρώ, ενώ για την πρώτη χρονιά ο ελάχιστος στόχος ήταν τα 800 εκατ. ευρώ υπό την προϋπόθεση ότι η εταιρία θα ξεκινούσε να λειτουργεί τον Μάρτιο και η πρόβλεψη του επιχειρηματικού σχεδίου, όπως επικυρώθηκε από το δικαστήριο στις αρχές Ιανουαρίου του 2017 ήταν 1,03 δισ. ευρώ, αλλά και στις δύο τελευταίες περιπτώσεις δεν είχε προβλεφθεί η καθυστέρηση επικύρωσης της συμφωνίας διά της δικαστικής οδού.
Συνολικά η Σκλαβενίτης και η θυγατρική της Ελληνικές Υπεραγορές (πρώην δίκτυο Μαρινόπουλου) κλείνει το 2017 με ενοποιημένο τζίρο της τάξεως των 1,9 δισ. ευρώ ενώ συνολικά ο όμιλος Σκλαβενίτη μαζί με τις λοιπές θυγατρικές (Mart, Χαλκιαδάκης) θα επιτύχει κύκλο εργασιών για τη φετινή χρονιά ύψους 2,2 δισ. ευρώ.
Έφερε «χαμόγελα» και ζεστά λεφτά η φορολοταρία 
Μετά από πολλές αναβολές, καθυστερήσεις των τραπεζών να στείλουν τα στοιχεία, αλλά και των επιχειρήσεων να δηλώσουν τους λογαριασμούς τους, η φορολοταρία έγινε δύο φορές και ανέδειξε τελικά πολλούς τυχερούς. Το 2017 αφήνει πολλούς φορολογούμενους με ...λεφτά στις τσέπες.
Οι φορολογούμενοι που κέρδισαν στις κληρώσεις της Παραμονής Χριστουγέννων και είναι πιστοποιημένοι στο TAXISnet, ειδοποιήθηκαν ήδη με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και μήνυμα στο λογαριασμό τους.
Ως προς τη διαδικασία της φορολοταρίας, οι φορολογούμενοι που συμμετείχαν στις συνολικά 11 κληρώσεις, ανήλθαν σε 6.002.474.
Συνολικά, συμπεριλαμβανομένης της κλήρωσης στις 30/11/2017, προέκυψαν 10.963 τυχεροί. Οι 10.930 από αυτούς κερδίζουν από 1.000 ευρώ, 29 κερδίζουν από 2.000 ευρώ και 4 κερδίζουν από 3.000 ευρώ. Ακόμη, 1.548 τυχεροί λαχνοί αντιστοιχούν σε μηνιαίες συναλλαγές από 3,70 ευρώ έως 200 ευρώ, οι 6.057 λαχνοί σε συναλλαγές μεταξύ 200,01 ευρώ και 1.000 ευρώ, ενώ 3.395 τυχεροί λαχνοί προέρχονται από μηνιαίες συναλλαγές άνω των 1.000 ευρώ.
Υπενθυμίζεται, ότι τα χρηματικά έπαθλα του Προγράμματος Δημοσίων Κληρώσεων είναι ακατάσχετα, αφορολόγητα, δεν αποτελούν εισόδημα και δεν υπόκεινται σε καμιά κράτηση υπέρ του Δημοσίου ή τρίτου.
Τρανταχτά ονόματα στα Paradise Papers
Bόμβα μεγατόνων έσκασε στις αρχές Νοεμβρίου. Τα Paradise Papers με τις νέες αποκαλύψεις έκαναν πολλούς να χάσουν τον ύπνο τους. Περί τα 13,5 εκατομμύρια έγγραφα, για δισεκατομμύρια που είναι κρυμμένα σε φορολογικούς παραδείσους και για μερικά από τα πρόσωπα που βρίσκονται πίσω από αυτά.
Από τις λίστες δεν λείπουν πρωθυπουργοί, υπουργοί και σύμβουλοι του Τραμπ, αστέρες του Χόλιγουντ, εταιρείες κολοσσοί. Συγκεκριμένα, οι υπουργοί Εμπορίου και Εξωτερικών της κυβέρνησης του Ντόναλντ Τραμπ Γουίλμπερ Ρος και Ρεξ Τίλερσον, η βασίλισσα Ελισάβετ της Αγγλίας, ο Στίβεν Μπρόνφμαν, ισχυρός επιχειρηματίας και οικονομικός υπεύθυνος του Φιλελεύθερου Κόμματος του πρωθυπουργού του Καναδά Τζάστιν Τριντό, μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες όπως η Aplle και η Nike, ρώσοι ολιγάρχες, πρόσωπα του περιβάλλοντος του Βλαντίμιρ Πούτιν, αφρικανοί επιχειρηματίες, σταρ του αθλητισμού περιλαμβάνονται στα πρόσωπα τα οποία αφορούσαν οι αποκαλύψεις.
Oπως αποκαλύπτουν τα Paradise Papers εκατομμύρια δολάρια από την περιουσία της βασίλισσας Ελισάβετ έχουν επενδυθεί σε ταμείο των νησιών Κέιμαν. Περί τις 10 εκατ. λίρες από την περιουσία της έχουν επενδυθεί σε offshore εταιρείες.
Τα Paradise Papers, μέρος των οποίων προέρχεται από δικηγορική εταιρεία στις Βερμούδες, την Appleby, που ειδικεύεται στις offshore επενδύσεις, αναλύθηκαν από τη Διεθνή Σύμπραξη Ερευνητών Δημοσιογράφων (International Consortium of Investigative Journalists).
Με τα ηχηρά ονόματα στη λίστα των αποκαλύψεων των Paradise Papers να αυξάνονται συνεχώς πολιτικοί ηγέτες, stars και εταιρείες κολοσσοί παίρνουν σιγά-σιγά θέσεις άμυνας. Apple, Nike, ο οδηγός αγώνων της Formula 1 Λιούις Χάμιλτον, αλλά και o Μπόνο των U2, «απολογούνται». Κυνικές οι εταιρείες κολλοσοί δεν βλέπουν κάτι μεμπτό.
Αντίθετα με τα Panama Papers, τα Paradise Papers αφορούν λιγότερο υποθέσεις ξεπλύματος βρώμικου χρήματος που προέρχεται από φοροδιαφυγή και παράνομες δραστηριότητες, και περισσότερο σχήματα που βρίσκονται στο όριο της νομιμότητας και χρηματικά ποσά που διέφυγαν μέσα από τα κενά του διεθνούς φορολογικού συστήματος και αποτελούν προϊόν σχημάτων φορολογικής βελτιστοποίησης.
Και ενώ όλα και καινούρια «parers» βγαίνουν στο φως, η φοροδιαφυγή και η φοροαποφυγή προκαλούν στους προϋπολογισμούς των κρατών-μελών της ΕΕ, ζημιές δισεκατομμυρίων ευρώ, όπως παραδέχθηκε και ο Επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων Πιέρ Μοσκοβισί.
Πόσο τελικά θα κοστίσει το Brexit;
Τον... λογαριασμό του διαζυγίου με την ΕΕ για το Ηνωμένο Βασίλειο προσπάθησε να κάνει το 2017 η πρωθυπουργός Τερέζα Μέι.
Πολλά βρετανικά μέσα ενημέρωσης, ανάμεσά τους και το BBC, η Daily Telegraph και οι Financial Times κάνουν λόγο για επίτευξη συμφωνίας ανάμεσα σε Βρυξέλλες και Λονδίνο για τον τρόπο υπολογισμού του ποσού που θα πρέπει να καταβάλει η Βρετανία, δείχνοντας προς ένα ομαλό Brexit.
Ο «λογαριασμός εξόδου» υπολογίζεται σε 45-55 δισ. ευρώ το καθαρό ποσόν, ή στα 100 δισ. ευρώ ακαθάριστα, δηλαδή χωρίς να υπολογιστεί η επιστροφή διαφόρων ποσών από επενδύσεις και το μερίδιο της Βρετανίας στα περιουσιακά στοιχεία της ΕΕ.
Από την άλλη πλευρά, η Τράπεζα της Αγγλίας, ασκώντας τις δικές της πιέσεις για ήπιο Brexit, ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει να απαλλάξει τις ευρωπαϊκές τράπεζες από επιπλέον κεφαλαιακές απαιτήσεις, που θα έχουν υψηλό κόστος, μετά την αποχώρηση της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, σημειώνοντας όμως ότι αυτό μπορεί να αλλάξει εάν επιδεινωθεί το κλίμα στις συνομιλίες του Brexit.
Η Τράπεζα της Αγγλίας είπε ότι θέλει να διασφαλίσει ότι θα μπορεί ουσιαστικά να επιβλέπει τις ξένες τράπεζες και τις εταιρίες χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών μετά το Brexit.
Στο πλαίσιο αυτό σκοπεύει να ξεκινήσει τη διαδικασία της εκ νέου έγκρισης των παραρτημάτων έως και 200 χρηματοπιστωτικών εταιριών του ΕΟΧ που λειτουργούν στη Βρετανία στις αρχές του 2018. Ελπίζει ότι η Βρετανία θα εξασφαλίσει μεταβατική περίοδο μετά το Brexit τον Μάρτιο του 2019 για να δώσει περισσότερο χρόνο στις ρυθμιστικές Αρχές.
Η νέα πολιτική δεν θα επηρεάσει το πώς λειτουργούν οι τράπεζες που προέρχονται από χώρες εκτός της ΕΕ, όπως την Ιαπωνία, την Ελβετία και τις ΗΠΑ που σήμερα τελούν υπό την εποπτεία της Τράπεζας της Αγγλίας.
Οι εξαγγελίες για επενδύσεις και η πόρτα... εξόδου στην Eldorado Gold
Μπορεί η κυβέρνηση να διατυμπάνιζε ότι είναι υπέρ των επενδύσεων στην Ελλάδα, πλην όμως, οι πράξει άλλα πράγματα μαρτυρούν. Από τα μέσα του καλοκαιριού η κυβέρνηση έδειξε την πόρτα της εξόδου στην Ελληνικός Χρυσός εξαιτίας των συνεχών εμποδίων που θέτει με την επένδυση στη Χαλκιδική.
Μετά από συνεχείς παλινωδίες στις αρχές Νοεμβρίου ο καναδικός όμιλος Eldorado Gold ανακοίνωσε ότι θα περιοριστεί στις εργασίες συντήρησης στο έργο των Σκουριών στη Χαλκιδική. Η αναστολή των εργασιών στις Σκουριές ήρθε σε συνέχεια της μη έκδοσης από το υπουργείο Περιβάλλοντος των απαιτούμενων αδειών για την εγκατάσταση του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού που αφορά το εργοστάσιο στις Σκουριές, όπως και για ζητήματα που αφορούν, μεταξύ άλλων, την μετακίνηση των αρχαιοτήτων από την περιοχή. Και είναι αποτέλεσμα της μη εύρεσης χρυσής τομής μεταξύ του υπουργείου Περιβάλλοντος και των επενδυτών.
Ένα μήνα μετά, τον Δεκέμβριο η Eldorado γνωστοποίησε ότι έως τις 6 Απριλίου του 2018 παρατείνεται η περίοδος της διαιτησίας, σε σχέση με την τεχνική μελέτη της μονάδας μεταλλουργίας της «Ελληνικός Χρυσός». Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας εξέδωσε οι δύο άδειες της Ελληνικός Χρυσός για τις μεταλλευτικές εγκαταστάσεις στην Ολυμπιάδα Χαλκιδικής.
Αργυρώ Τσατσούλη, Ανδρομάχη Παύλου
