«Σε πολίτες που αρνούνται να εμβολιαστούν, τα μέτρα που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός και ειδικότερα το ζήτημα της υποχρεωτικότητας των εμβολιασμών είναι προβληματικό από συνταγματικής απόψεως, επειδή μπορεί να θεωρηθεί ότι ισοδυναμεί με έμμεσο καταναγκασμό, κατά παράβαση του δικαιώματος του καθενός να διαθέτει ο ίδιος το σώμα του, σύμφωνα με τα άρθρα 2 παράγραφος 1 και 5 παράγραφος 1 του Συντάγματος».

Αυτό υπογραμμίζει ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), Κώστας Χρυσόγονος, σε δηλώσεις του στο CNN Greece, στον απόηχο των εξαγγελιών του πρωθυπουργού για τα νέα μέτρα έναντι της Covid 19 και ειδικότερα για την υποχρεωτικότητα των εμβολιασμών σε πολίτες άνω των 60 ετών.

Σύμφωνα με τον κ. Χρυσόγονο, «το κράτος μπορεί, στο πλαίσιο της συνταγματικά επιβεβλημένης μέριμνάς του για τη δημόσια υγεία, να προβλέψει τους μηχανισμούς των κινήσεων των ανεμβολίαστων, όχι όμως και να τους εξαναγκάσει να εμβολιαστούν, με την επιβολή κυρώσεων με άνιση επίπτωση και σημασία για τον καθένα από αυτούς».

«Είναι προφανές, για παράδειγμα, ότι όσοι έχουν εισόδημα 500 ευρώ μηνιαία, με 100 ευρώ λιγότερα, οδηγούνται σε στέρηση των απαραίτητων μέσων επιβίωσης. Ενώ για όσους έχουν εισόδημα 5.000 ευρώ μηνιαία, τα 100 ευρώ συνιστούν αμελητέο ποσό», αναφέρει.

Παραβιάζονται οι αρχές της ισότητας, αυτοδιάθεσης και προσωπικής ελευθερίας

Ο Κώστας Χρυσόγονος δηλώνει εμφατικά ότι «υπάρχει σοβαρό συνταγματικό πρόβλημα, διότι πολλοί από τους υπερήλικες που είναι ανεμβολίαστοι, μπορεί να μην συνεπάγονται ούτε καν κίνδυνο για τη δημόσια υγεία, διότι δεν συμμετέχουν στην κοινωνική ζωή. Ζουν αποτραβηγμένοι στο σπίτι τους».

«Άρα, εκεί ποια είναι η δικαιολογία του να τους υποχρεώσεις;», διερωτάται ο κ. Χρυσόγονος και προσθέτει: «Και μάλιστα, πολύ περισσότερο, όταν η υποχρέωση αυτή επιβάλλεται με τη μορφή κατά κεφαλήν διοικητικού προστίμου, ανεξαρτήτως του εισοδήματος;».

«Το αποτέλεσμα είναι για κάποιους», συνεχίζει, «που έχουν χαμηλό εισόδημα να ισοδυναμεί αυτή η απόφαση – ως προς τη βαρύτητά της – με ποινική κύρωση, ενώ για κάποιους με διαθέσιμο υψηλό εισόδημα, είναι αμελητέο».

«Εντοπίζω πρόβλημα τόσο από πλευράς της προσωπικής αυτοδιάθεσης και ελευθερίας όσο και από πλευράς ισότητας. Μπορούν να επιβληθούν μέτρα, για παράδειγμα περιορισμός μετακινήσεων μόνο για ανεμβολίαστους πολίτες, περιορισμός της πρόσβασης των μη εμβολιασμένων πολιτών σε χώρους εστίασης ή αναστολή εργασιακών σχέσεων, ειδικά για εργαζόμενους που έρχονται σε επαφή με το ευρύ κοινό. Αλλά, μια επιβολή υποχρεώσεων αδιακρίτως, με την απειλή διοικητικού προστίμου και μάλιστα σε μηνιαία βάση, είναι αμφίβολο κατά πόσον υπηρετεί το σκοπό της προστασίας της δημόσιας υγείας. Από την άλλη μεριά, υπερβαίνει τα όρια της προστασίας της προσωπικής τους ελευθερίας», επισημαίνει ο Κώστας Χρυσόγονος.

Για το μηνιαίο διοικητικό πρόστιμο των 100 ευρώ που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός

Κληθείς να σχολιάσει τη δήλωση του Κυριάκου Μητσοτάκη, ότι το διοικητικό πρόστιμο των 100 ευρώ θα καταβάλλεται μηνιαία σε ειδικό λογαριασμό για την ενίσχυση του ΕΣΥ, ο Κώστας Χρυσόγονος υπογραμμίζει:

«Το ΕΣΥ χρηματοδοτείται, ούτως ή άλλως από το Δημόσιο. Άρα, η επιβολή διοικητικού προστίμου, η οποία επιφέρει κάποια επιπλέον δημόσια έσοδα, στην ουσία ενισχύει αυτά τα έσοδα και συμμετέχει στη χρηματοδότηση του ΕΣΥ, που ούτως ή άλλως θα προερχόταν από τον Προϋπολογισμό. Άρα, δεν πρόκειται για σοβαρή ενίσχυση του ΕΣΥ, με αυτόν τον τρόπο. Είναι, απλώς, μια ενίσχυση γενικά των δημοσίων εσόδων».

«Το ερώτημα, όμως, είναι κατά πόσον αυτή η ενίσχυση των δημοσίων εσόδων ανταποκρίνεται στα συνταγματικά δεδομένα και τις συνταγματικές υποχρεώσεις του κράτους ή όχι», επισημαίνει ο γνωστός συνταγματολόγος.

Η «μεγάλη αντίφαση»

Κλείνοντας, ο Κώστας Χρυσόγονος επισημαίνει στο CNN Greece μια «μεγάλη αντίφαση», όπως ο ίδιος λέει, αναφορικά με τις εξαγγελίες της κυβέρνησης.

«Προσωπικά, δεν καταλαβαίνω σε τι αποσκοπεί από τη μια πλευρά, η μαζική μετακίνηση ανεμβολίαστων πολιτών με τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και μάλιστα αδιακρίτως ηλικίας και από την άλλη πλευρά, προχωρεί η κυβέρνηση στην επιβολή διοικητικών προστίμων σε ανθρώπους που μπορεί να μην έχουν καμία συμμετοχή σε κοινωνικές εκδηλώσεις. Υπάρχει μια πολύ μεγάλη αντίφαση σε όλο αυτό, στο τι κάνει και τι δεν κάνει η κυβέρνηση», καταλήγει ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου.