ΗΟυγγαρία είναι το πρώτο κράτος-μέλος της Ε.Ε. που φιλοξενεί –από σήμερα– τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, παρά το ένταλμα σύλληψής του που έχει εκδοθεί από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης ως ύποπτου για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Οι ουγγρικές αρχές δεν προτίθενται να λάβουν μέτρα εναντίον του, παρ’ ότι η Ουγγαρία είναι μέλος του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ΔΠΔ).
Ο Γερμανός νέος καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς εξέφρασε παρόμοια θέση, όντας από τους πρώτους που μίλησαν με τον Νετανιάχου τηλεφωνικά μετά την εκλογή του, και τον προσκάλεσε επίσης στη Γερμανία. H γερμανική πλευρά υποστήριξε ότι δεν συμμορφώνεται με την απόφαση του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, επειδή το Ισραήλ δεν είναι μέλος του θεσμού και ως εκ τούτου απολαμβάνει ασυλία από τη διαδικασία.
Η Γαλλία, η Πολωνία και η Ρουμανία έχουν λάβει παρόμοιες θέσεις με τη Γερμανία. Ωστόσο, αυτό αμφισβητεί σημαντικά την αποτελεσματικότητα της λειτουργίας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, το κύρος του θεσμού και θέτει, σύμφωνα με εμπειρογνώμονες, σε κίνδυνο ένα ολόκληρο σύστημα διερεύνησης εγκλημάτων πολέμου, όπως αυτά στην Ουκρανία, στη Βόρεια Οσετία, καθώς και την εμπορία ανθρώπων στην περιοχή της Μεσογείου
Αναφορά
Μετά την πρόσφατη επίσκεψη στο Ισραήλ και τον εναγκαλισμό του Ελληνα πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη (που πρόλαβε τον Ορμπαν) με τον Μ. Νετανιάχου, που ξεσήκωσε αντιδράσεις από ΣΥΡΙΖΑ, Νέα Αριστερά και ΠΑΣΟΚ, έρχεται η επιλογή του Ισραηλινού πρωθυπουργού να φύγει εκτός εδάφους του κράτους-απαρτχάιντ Ισραήλ και να ταξιδέψει σε ευρωπαϊκό έδαφος κατά προφανή περιφρόνηση του εντάλματος σύλληψης.
Προκειμένου να ταξιδέψει αεροπορικώς προς την Ουγγαρία, θα διέλθει από τον εναέριο χώρο πλείστων ευρωπαϊκών κρατών, πιθανόν και από τον ελληνικό. Υπό αυτό το πλαίσιο, 14 νυν και πρώην μέλη Δ.Σ. του ΔΣΑ και του ΔΣΘ (Αναστασία Ματσούκα, Αναστασία Σταυροπούλου, Σωτήρης Αδαμίδης, Γιώργος Βλάχος, Θανάσης Καμπαγιάννης, Ευγενία Κουνιάκη, Χαράλαμπος Κουρουνδής, Ευκλείδης Μακρόγλου, Καλλιθέα Μέλλιου, Κώστας Παπαδάκης, Δημήτρης Πλακογιάννης, Δημήτρης Σαραφιανός, Αγγελική Σεραφείμ, Θόδωρος Συμεωνίδης) κατέθεσαν χθες αναφορά ενώπιον της Εισαγγελίας Εφετών και του υπουργείου Δικαιοσύνης για την εκτέλεση του εντάλματος σύλληψης και παράδοσης του Νετανιάχου στο ΔΠΔ.
Νομολογία
Οι δικηγόροι υπογραμμίζουν ότι «σε περίπτωση που ο Νετανιάχου διέλθει στο πλαίσιο του προγραμματισμένου ταξιδιού, μετάβασης ή αναχώρησης, από ελληνικό εναέριο χώρο, υφίσταται νόμιμη και δεσμευτική υποχρέωση για τις ελληνικές αρχές να εκτελέσουν το ανωτέρω ένταλμα σύλληψης και να προβούν στις νόμιμες ενέργειες για τη σύλληψή του [...]. Οι συνεχιζόμενες πράξεις γενοκτονίας στη Γάζα και στην Παλαιστίνη από τον στρατό του Ισραήλ συνεπάγονται την άμεση και αυξημένη ευθύνη στη διεθνή κοινότητα και στα κράτη-τρίτα μέρη να αναλάβουν δράση, προκειμένου να σταματήσουν οι στρατιωτικές επιχειρήσεις γενοκτονίας και να παύσουν οι απάνθρωπες ενέργειες, όπως επιβάλλουν η Σύμβαση για την Πρόληψη και Τιμωρία του Εγκλήματος της Γενοκτονίας και οι Συμβάσεις της Γενεύης, που υποχρεώνουν τα κράτη –ανάμεσά τους και την Ελλάδα που τις έχει υπογράψει– να λαμβάνουν προληπτικά μέτρα για την πρόληψη της γενοκτονίας και των εγκλημάτων πολέμου. Στο πλαίσιο αυτό και λαμβάνοντας υπόψη τη νομολογία του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου που έχει επανειλημμένως αποφανθεί για την ευθύνη των κρατών να αποτρέψουν τη γενοκτονία (βλ. ιδίως τις υποθέσεις Βοσνία εναντίον Σερβίας, και Μιανμάρ), η μη παραγνώριση των διεθνών υποχρεώσεων της χώρας και η κατά νόμο επιβαλλόμενη εκτέλεση του εντάλματος σύλληψης αποκτά επιτακτική σημασία».
Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, ο Νετανιάχου και ο πρώην υπουργός Αμυνας του Ισραήλ, Γκάλαντ, φέρουν ποινική ευθύνη για τα ακόλουθα εγκλήματα στη Γάζα: λιμοκτονία αμάχων ως μέθοδος πολέμου, εσκεμμένη πρόκληση μεγάλου πόνου ή σοβαρού τραυματισμού, εσκεμμένη θανάτωση, σκόπιμη διεξαγωγή επιθέσεων εναντίον άμαχου πληθυσμού, εξόντωση ή/και δολοφονία μεταξύ άλλων στο πλαίσιο θανάτων που προκαλούνται από πείνα κ.ά.
Σε δήλωση που έκανε στο ουγγρικό μέσο HVG (σ.σ.: εταίρος της «Εφ.Συν.» στο Pulse), το Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης αναφέρει ότι «το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο βασίζεται στα κράτη-μέλη για την εκτέλεση των δικαστικών αποφάσεων. Αυτό δεν αποτελεί μόνο νομική υποχρέωση βάσει του Καταστατικού της Ρώμης έναντι του Δικαστηρίου, αλλά και ευθύνη έναντι άλλων κρατών-μελών. Τα κράτη δεν μπορούν όμως να κρίνουν μονομερώς την εγκυρότητα των νομικών αποφάσεων του Διεθνούς Δικαστηρίου».
Παρόμοιες αμφιλεγόμενες καταστάσεις προέκυψαν σχετικά με την Ιταλία όταν τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους, αντί να συλλάβει τον Λίβυο στρατηγό Νατζίμ Οσάμα αλ Μάσρι, όπως απαιτούσε το ένταλμα σύλληψης του ΔΠΔ, τον μετέφερε πίσω στην Τρίπολη. Ο στρατηγός είναι ύποπτος για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και για υποστήριξη της εμπορίας ανθρώπων στην περιοχή της Μεσογείου, καθώς και για βίαιες πράξεις κατά των προσφύγων που διέρχονται από την περιοχή. Η Ιταλία όχι μόνο απέτυχε να παραδώσει τον καταζητούμενο στη Χάγη, αλλά και να κατασχέσει ενοχοποιητικά στοιχεία στην κατοχή του.
Αδυναμία κυρώσεων
«Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η Ουγγαρία έχει καθήκον να συλλάβει τον Νετανιάχου και να τον παραδώσει στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ)», δηλώνει ο Cuno Tarfusser, πρώην δικαστής του συγκεκριμένου δικαστηρίου, σε συνέντευξή του στην αυστριακή Der Standard. Eίναι προφανές ότι αυτό δεν πρόκειται να συμβεί. Σύμφωνα με τον Tarfusser, αν το ΔΠΔ διαπιστώσει τελικά ότι έχει σημειωθεί παραβίαση της Συνθήκης, ενημερώνει τη Γενική Συνέλευση των συμβαλλόμενων κρατών ή/και το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Ωστόσο, όπως εξηγεί, το ίδιο το ΔΠΔ δεν μπορεί να επιβάλει κυρώσεις κατά του κράτους που παραβιάζει τη Συνθήκη.
Χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Κίνα, η Ινδία, η Τουρκία και ακόμη και το ίδιο το Ισραήλ είτε δεν έχουν υπογράψει είτε δεν έχουν επικυρώσει το Καταστατικό της Ρώμης. Ως εκ τούτου, τα άτομα εναντίον των οποίων έχει εκδοθεί ένταλμα σύλληψης από το ΔΠΔ δεν έχουν να φοβηθούν τίποτα εκεί ούτως ή άλλως. Ωστόσο, στα 125 κράτη που έχουν υπογράψει περιλαμβάνονται όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. και αυτό έρχεται σε αντίφαση με τις αποφάσεις της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Πολωνίας.
Η ουγγρική κυβέρνηση υπαινίχθηκε την πρόθεσή της να αποσυρθεί πέρυσι από το Καταστατικό της Ρώμης, όταν εκδόθηκε το ένταλμα σύλληψης κατά των Νετανιάχου και Γκάλαντ. Σύμφωνα με το καταστατικό του ΔΠΔ, η Ουγγαρία μπορεί να δρομολογήσει την αποχώρησή της, η οποία τίθεται σε ισχύ ένα έτος μετά την ψηφοφορία του ουγγρικού Κοινοβουλίου επί της απόφασης.
Διπλό μήνυμα
Ο εμπειρογνώμονας διεθνούς δικαίου Tamás Hoffmann πιστεύει ότι πίσω από την πρόθεση αποχώρησης της Ουγγαρίας κρύβονται δύο σκέψεις: Η μία είναι η αποφυγή δυσάρεστων εξελίξεων σε περίπτωση που η κυβέρνηση θελήσει να φιλοξενήσει τον Βλαντίμιρ Πούτιν στη Βουδαπέστη. Η άλλη είναι να προβεί σε μια φιλική χειρονομία προς τον Ντόναλντ Τραμπ και τις ΗΠΑ. Ο Tamás Hoffmann δηλώνει ότι η αγνόηση του εντάλματος σύλληψης κατά του Νετανιάχου ενεργοποιεί μια διαδικασία μη συνεργασίας. Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο κίνησε μια τέτοια διαδικασία κατά της Μογγολίας όταν ο Βλαντίμιρ Πούτιν επισκέφθηκε τη χώρα τον περασμένο Σεπτέμβριο.
BDS Greece
Υπόλογη η κυβέρνηση στο διεθνές δίκαιο αν δεχτεί να τον βοηθήσει
Η πρωτοβουλία BDS Greece (Μποϊκοτάζ, Απόσυρση επενδύσεων, Κυρώσεις) καταγγέλλει το επικείμενο ταξίδι του Ισραηλινού πρωθυπουργού στην Ουγγαρία και σχολιάζει πως, αν τον δεχτούν, οι κυβερνήσεις παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο καθώς υπάρχει ενεργό ένταλμα σύλληψής του από το ΔΠΔ. Παράλληλα, καλεί την κυβέρνηση Μητσοτάκη, την ΕΛ.ΑΣ., το υπουργείο Εξωτερικών, το υπουργείο Εθνικής Αμυνας, την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας και την Εισαγγελία Εφετών «να πράξουν τα νόμιμα» και να αρνηθούν δικαιώματα υπέρπτησης, προσγείωσης και τεχνικής ή άλλης εξυπηρέτησης που τυχόν θα αιτηθεί το αεροσκάφος που μεταφέρει τον καταζητούμενο Νετανιάχου, «σεβόμενες τις διεθνείς νομικές υποχρεώσεις της χώρας και τα εντάλματα σύλληψης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου».
Οπως υπογραμμίζεται στην ανακοίνωση, «οποιαδήποτε βοήθεια, δικαιώματα υπέρπτησης ή διπλωματικά προνόμια που θα παραχωρηθούν στον Νετανιάχου ή/και τη συνοδεία του θα παραβιάσουν άμεσα το διεθνές δίκαιο και θα καταστήσουν την ελληνική κυβέρνηση, τις δημόσιες υπηρεσίες, τις ιδιωτικές επιχειρήσεις και τα άτομα που θα συνεργαστούν μαζί τους υπόλογα έναντι του διεθνούς δικαίου και συνένοχα στη συνεχιζόμενη γενοκτονία του παλαιστινιακού λαού».
* Το άρθρο γράφτηκε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος PULSE, στο οποίο συμμετέχει κατ’ αποκλειστικότητα η «Εφ.Συν.». Συνεργάστηκαν οι: Boróka Parászka (ΗVG-Ουγγαρία), Lola García-Ajofrín (El Confidencial - Ισπανία), Kim Son Hoang (Der Standard-Αυστρία)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου