Ο απρόσμενος θάνατος του Αλέκου Παναγούλη, ενάμιση χρόνο μετά την πτώση της Δικτατορίας και οι υπόνοιες που δημιούργησεΉταν Πρωτομαγιά του 1976, όταν ο αγωνιστής κατά της Χούντας των Συνταγματαρχών και μετέπειτα πολιτικός, Αλέκος Παναγούλης, σε μια περίοδο που διενεργούσε έρευνα για τα πεπραγμένα της απελθούσας από το 1974 Δικτατορίας, άφηνε, σε ηλικία 36 ετών, την τελευταία του πνοή ύστερα από τροχαίο δυστύχημα που εξαρχής χαρακτηρίστηκε ως ύποπτο.
Το αυτοκίνητο που οδηγούσε ο ίδιος, χαράματα της Πρωτομαγιάς, επί της Λεωφόρου Βουλιαγμένης, για άγνωστο λόγο, εξετράπη της πορείας του και κατέληξε, με σφοδρότητα, στην είσοδο υπόγειου καταστήματος.
«ΤO BHMA», 4.5.1976, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
Γράφει «ΤΟ ΒΗΜΑ» της 4ης Μαΐου 1976:«Ένα γεγονός εθνικών διαστάσεων συνταράζει την Κοινή Γνώμη: Κάτω από αδιευκρίνιστες ακόμα συνθήκες, ο βουλευτής Αλέκος Παναγούλης φονεύεται ενώ ετοιμάζεται να προβεί σε πολιτικές αποκαλύψεις και ενώ λαμβάνει απειλητικές επιστολές.
»Το τραγικό αυτό γεγονός συμπίπτει με προσωρινή ανυπαρξία Τύπου, επειδή ισχύει η αργία της Πρωτομαγιάς και εφ’ όσον οι εφημερίδες δεν μπόρεσαν να εκδοθούν ούτε την Κυριακή.
»Το κοινό μένει, ύστερα από τη σύμπτωση αυτή, χωρίς ενημέρωση, τουλάχιστον από τις αθηναϊκές εφημερίδες, ολόκληρο το Σαββατοκύριακο.
«ΤO BHMΑ», 4.5.1976, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
Ερωτηματικά
»Μέχρι την ώρα αυτή, το θάνατο του Αλέκου Παναγούλη περιβάλλουν πολλά ερωτηματικά. “Τίποτα δεν πείθει” ότι πρόκειται για “τυχαίο” γεγονός λέγουν οι Ιταλοί εμπειρογνώμονες»Σε αντίθεση με τα “κρατικά” μέσα ενημερώσεως, ο κ. Γ. Ράλλης ορθότατα ομιλεί στη Βουλή για “τραγικό” – κι όχι “τυχαίο” – συμβάν που πρέπει να ερευνηθεί προς κάθε κατεύθυνση.
»Ούτε ο κ. Μαύρος ούτε ο εισαγγελεύς δεν αποφαίνεται ότι πρόκειται ΑΣΦΑΛΩΣ για δολοφονία, αλλά ότι τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί καθιστούν το θάνατο του Αλέκου Παναγούλη πολύ ύποπτο».
Το αυτοκίνητο του Αλέκου Παναγούλη, στο σημείο όπου σταμάτησε η μοιραία του πορεία
Παύλος Μπακογιάννης
Ο Παύλος Μπακογιάννης, με άρθρο του στο ίδιο φύλλο του «ΒΗΜΑΤΟΣ», μεταξύ άλλων αναφέρει:
«Ο βίαιος θάνατος ενός νέου Ανθρώπου, του Αλέκου Παναγούλη, που έγινε ένα από τα σύμβολα του αγώνα και η κεντρική φυσιογνωμία της αντιστάσεως κατά της εφτάχρονης τυραννίας, δίκαια προκάλεσε στους Έλληνες συγκίνηση και θλίψη, αλλά και αναστάτωση.
»Αναστάτωση, που έχει τη ρίζα της στο ενδεχόμενο, ότι τα αίτια του ατυχήματος μπορεί να μην ήταν τυχαία».
Υποστηρίχθηκε από πολλούς ότι ο Αλέκος Παναγούλης, το μοιραίο εκείνο βράδυ, καταδιώχθηκε και με διάφορες μεθόδους τέθηκε εσκεμμένα εκτός πορείας, από ανθρώπους που τον ήθελαν νεκρό, χωρίς όμως τελικά να αποδειχθεί τίποτα σχετικό.
Βασίλης Βασιλικός
Στις 29 Απριλίου 1997 ο Βασίλης Βασιλικός γράφει στα «ΝΕΑ»
«Γιατί λοιπόν για μένα η Πρωτομαγιά, από γιορτή των λουλουδιών, από γιορτή της εργατικής τάξης, έγινε συνώνυμη, τα τελευταία είκοσι ένα χρόνια, με το θανατηφόρο ντεραπάρισμα του Αλέκου Παναγούλη;
»Επειδή μου ήρθε η είδηση κατάμουτρα, τότε, στο λεμονοδάσος του Πόρου, από το τρανζίστορ. Γιατί δεν μπορούσα να πιστέψω πως, ο άνθρωπος που άντεξε νικηφόρα όλα τα χτυπήματα των συνταγματαρχών, που κατάφερε δυο φορές να το σκάσει από τις φυλακές τους, θα πέθαινε έτσι σε τροχαίο – στιγμιαίο ατύχημα.
«ΤΑ ΝΕΑ», 29.4.1997, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
»Και όχι μόνο σε μένα, αλλά και σε πολλούς. Συζητώντας τα κατόπιν με τον Αλέκο Παναγούλη της Λατινικής Αμερικής, τον Γάλλο επαναστάτη Ρεζίς Ντεμπρέ, θυμάμαι μια φράση του: “Μην υποτιμάς ποτέ τη σημασίατου τυχαίου στη ζωή μας”.
»Και είναι αλήθεια ότι δυσκολεύτηκα πολύ να το χωνέψω πως δεν ήταν δολοφονία. Έκανα το παν για να βρω τους μασκοφόρους που του πέταξαν, όπως πίστευα, το αναισθητικό από το ανοιγμένο τζάμι του αυτοκινήτου, που τον παρέλυσε και τον έκανε να γκρεμιστεί στο χαντάκι. Μα όλες οι έρευνες δεν κατέληξαν πουθενά. Ήταν ατύχημα. Τελεία και παύλα.
Η αδικία του θανάτου
»Η αδικία του θανάτου δεν είναι ποτέ παραδεκτή από τον άνθρωπο. Αλλά όταν η αδικία αυτή επιβαρύνει έναν ήδη αδικημένο, σαν τον Αλέκο, ο άνθρωπος, στη συγκεκριμένη περίπτωση εγώ, δυσκολεύεται να το πιστέψει πως ό,τι μπορεί να συμβεί στον καθένα μας μπορεί να συμβεί και στα σύμβολα εκείνα που τα θεωρούμε, λάθος μας, προστατευμένα από τη μοίρα των κοινών θνητών.
»Ο Αλέκος δεν πρόφτασε να χορτάσει την ελευθερία του. Δεν πρόλαβε να χορτάσει τη ζωή του.
»Για μας που τον πιστεύαμε, από την πρώτη στιγμή (και ήμασταν μια φριχτή μειονότητα, οι περισσότεροι τον θεωρούσαν πράκτορα κάποιας άλλης δύναμης, γιατί δεν χωρούσε μέσα τους το μεγαλείο της πράξης του), ήταν άδικο να χαθεί τόσο νωρίς, σε μια περίοδο που εδικαιούτο να εισπράξει τους καρπούς του αγώνα του.
»Γιατί, εν τέλει, ποιος ήταν ο Παναγούλης; Ήταν αυτός που έδωσε πρώτος το χτύπημα στον εχθρό. Και από μια καθαρή ατυχία, για κλάσματα δευτερολέπτου, δεν βρήκε τον στόχο του. Από τον Αύγουστο του ’68, όταν κάνει την απόπειρα ενάντια στον δικτάτορα, ως τον Αύγουστο του ’73, που η γενική αμνηστία του δικτάτορα τον ελευθερώνει από τα κάτεργα και πέφτει κάτω από την προστατευτική φτερούγα της Φαλάτσι, πέντε χρόνια ολόκληρα περνά από φριχτά βασανιστήρια.
«ΤΑ ΝΕΑ», 30.4.1997, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»
Ποιος ήταν ο Παναγούλης
»Τα νικάει με τη δύναμη της ψυχής του και με την πένα του. Γράφει ποιήματα μες στη φυλακή, που τα απαγγέλλει φωναχτά, μόνος του, μες στο κελί του, φαρδαίνοντας τα περιθώρια της αναπνοής.
»Για να αντέξει. Δεν τρομάζει με τις απειλές. Γίνεται ο ίδιος απειλητικότερος στους δεσμοφύλακές του. “Θα κάνω τα κρανία σας μελανοδοχεία για να βουτάω την πένα μου και να γράφω”. “Το κύκνειο άσμα του αγωνιστή είναι το κροτάλισμα του οπλοπολυβόλου στην εκτέλεσή του”.
»Με τόσα ηρωικά, το μήνυμα δεν περνά. Όσοι μιλούν σήμερα ή μιλούσαν χθες για τον ήρωα, ας αναλογιστούν πώς τον βλέπαν τα χρόνια που εκείνος δεν μπορούσε να τους δει, μέσα από το Μπογιάτι.
»Οκτώ στους δέκα, κυρίως από την επίσημη Αριστερά, θεωρούσαν ότι χάλασε τους κανόνες του παιχνιδιού, γιατί δεν συμβάδιζε με την άποψη της Γενικής Απεργίας. Και, βέβαια, πρέπει κάποτε να ερευνηθεί πιο καλά, γιατί και ο ίδιος ο πρόεδρος του τότε ΠΑΚ δεν τον εμπιστεύθηκε.
»Μεθαύριο τα συνθήματα της Εργατικής Πρωτομαγιάς θα ακουστούν ξανά από τα μεγάφωνα.
»Η Πρωτομαγιά των ανέργων στην Ευρώπη του Μάαστριχτ θα διαδηλώσει όχι για καλύτερους όρους εργασίας, αλλά για εργασία απλά. Το μήνυμα της Πρωτομαγιάς, γέννημα της Αμερικής στο τέλος του περασμένου αιώνα, είναι άγνωστο στους Ιάπωνες, και οι Ασιάτες, που προσφέρουν σήμερα τα φθηνά εργατικά χέρια, δεν έχουν γαλουχηθεί μέσα στις μεγάλες προοδευτικές παραδόσεις της Δύσης, ίσως γιατί Πρωτομαγιά γι’ αυτούς είναι βαρύς χειμώνας, κανένα λουλούδι δεν ανθίζει, κάτι όπως είναι σε μας η 1η Νοεμβρίου.
»Μεθαύριο στο μνημόσυνο του Αλέκου,που με γεωμετρική πρόοδο είχε τη μεγαλύτερη φθίνουσα απόκλιση τα τελευταία χρόνια από πλευράς “ακροαματικότητας”, θα μαζευτούν ξανά γύρω στους πενήντα πιστούς.
»Και θα είναι όλο. Στην κηδεία του έφταναν τα εκατομμύρια. Στην πρώτη επέτειο μερικές χιλιάδες. Στην επέτειο της πρώτης δεκαετίας μερικές εκατοντάδες. Και της δεύτερης, πέρυσι, μερικές δεκάδες. Δεν υπήρξε κομματικός μηχανισμός για να φροντίσει την αγιοποίησή του. Υπήρξαν φιλότιμοι δήμοι που τον οδοσήμαναν. Αλλά δεν ξέρω πόσοι από τους κατοικούντες στας οδούς Αλεξάνδρου Παναγούλη ξέρουν ποιος είναι. Θα του στείλω μεθαύριο ένα στεφάνι από το Παρίσι που δεν πρόφτασε να γνωρίσεια:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου