ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ
Πώς είναι να μην έχεις καλό σήμα Wi-Fi στην τουαλέτα; Τι σημαίνει να ξεκινάς την ημέρα σου αγοράζοντας έναν καφέ που είναι πολύ καυτός για να το πιεις; Σε τι ψυχολογική κατάσταση μπορεί να σε οδηγήσει το γεγονός ότι η μπαταρία του κινητού σου μπορεί να τελειώσει νωρίτερα απ’ όσο πίστευες; (Το φαινόμενο ονομάζεται nomophobia από τις λέξεις no mobile phobia.)
To 2012 το Oxford English Dictionary ενέταξε στα λήμματά του τη φράση First World Problems για να περιγράψει τον τρόπο με τον οποίο οι κοινωνίες του αναπτυγμένου Βορρά αυτοσατιρίζονται όταν ασχολούνται με τέτοια ασήμαντα προβλήματα τη στιγμή που ο πλανήτης γύρω τους μαστίζεται από πείνα και πολέμους. Αν και η πρώτη αναφορά σε προβλήματα του Πρώτου Κόσμου καταγράφεται το 1979 (και περιέγραφε σημαντικά προβλήματα στην αγορά κατοικίας των αναπτυγμένων χωρών), η σημερινή σημασία θα εδραιωθεί από τις αρχές της δεύτερης δεκαετίας του 21ου αιώνα, όταν η φράση γίνεται meme στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Ορισμένοι, βέβαια, είχαν πάρει πιο σοβαρά την υπόθεση υποστηρίζοντας ότι η αναφορά στον Πρώτο Κόσμο δεν είναι πολιτικά ορθή αφού παραπέμπει στην «αναχρονιστική» έννοια του Τρίτου Κόσμου και συνεπώς εκφράζει τον ρατσισμό της Δύσης απέναντι στις «υπό ανάπτυξη» χώρες. Και αυτή η συζήτηση, βέβαια, αποτελεί από μόνη της ένα Πρόβλημα του Πρώτου Κόσμου. Ειδικά αν δεχτούμε την πολύ ενδιαφέρουσα θέση του Ερίκ Τουσέν από την επιτροπή για την Ακύρωση του Χρέους του Τρίτου Κόσμου (CADTM), ότι οφείλουμε να μιλάμε για Τρίτο Κόσμο ώστε να μη συγκαλύπτουμε τα νεοαποικιακά χαρακτηριστικά της οικονομικής πολιτικής του παγκόσμιου Βορρά.
Τα πραγματικά προβλήματα όμως ξεκινούν όταν η πλειονότητα των κατοίκων μιας χώρας του Πρώτου Κόσμου αρχίζει να βιώνει και να διαμαρτύρεται για καταστάσεις που θα περίμενε κανείς να παρατηρούνται μόνο στον Τρίτο Κόσμο. Αυτή είναι πλέον η Αμερική του Τραμπ.
Την περασμένη εβδομάδα το περιοδικό The Atlantic δημοσίευσε ένα άρθρο με τίτλο «Αυτή δεν είναι η καλύτερη στιγμή για να φας μια συσκευασμένη σαλάτα με μαρούλι». Ενώ όμως ο τίτλος παραπέμπει σε ακόμα ένα πρόβλημα του Πρώτου Κόσμου, η συνέχεια δεν είχε τόσο πλάκα. Ο συντάκτης εξηγούσε ότι η κατάργηση κεντρικών λειτουργιών της υπηρεσίας ελέγχου τροφίμων (που ξεκίνησε επί προεδρίας Μπάιντεν) σημαίνει ότι πολλά τρόφιμα θα φτάνουν στα ράφια των σουπερμάρκετ χωρίς να έχουν περάσει ούτε καν δειγματοληπτικούς ελέγχους, ενώ οι καταναλωτές δεν θα ενημερώνονται για επικίνδυνα προϊόντα ακόμα κι αν οι σχετικές υπηρεσίες γνωρίζουν την ύπαρξή τους.
Το παράδειγμα με το μαρούλι δεν ήταν τυχαίο. Οι πολίτες των ΗΠΑ πληροφορήθηκαν μόλις πριν από έναν μήνα ότι πέρυσι υπήρξε επιδημία του κολοβακτηριδίου E.coli σε 15 πολιτείες με αποτέλεσμα να οδηγηθούν δεκάδες άνθρωποι σε νοσοκομεία. Η πληροφορία διέρρευσε κατά λάθος στα ΜΜΕ από εσωτερικό έγγραφο της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), η οποία όπως φαίνεται προσπαθούσε να αποκρύψει τα ονόματα των εταιρειών που ευθύνονταν για την επιδημία.
Οι ΗΠΑ ήταν ανέκαθεν μια χώρα στην οποία δεν προλάβαινες να διαβάζεις για τις ανακλήσεις επικίνδυνων προϊόντων, τα οποία προφανώς είχαν κυκλοφορήσει χωρίς επαρκείς ελέγχους. Ορισμένοι κατάλαβαν την τραγικότητας της κατάστασης αυτή την εβδομάδα καθώς η κυβέρνηση Τραμπ υπερηφανευόταν ότι κατάργησε τους δασμούς που έβαζε η Βρετανία στις εισαγωγές βοδινού κρέατος από τις ΗΠΑ. Το μόνο πρόβλημα είναι ότι το Ηνωμένο Βασίλειο αποφεύγει να εισάγει βοδινό κρέας από την Αμερική γιατί το θεωρεί ακατάλληλο για την υγεία των πολιτών του.
Προφανώς οι λέξεις αυτού του κειμένου δεν αρκούν ούτε για να αναφέρουμε σε τίτλους τις υπηρεσίες πρώτης ανάγκης που εξαφανίζονται με εντολές του Τραμπ και του Μασκ. Πριν από μερικές εβδομάδες, λόγου χάρη, ο Τραμπ επιχειρούσε να ακυρώσει νομοθεσία του 1972 που απαγόρευε τη ρίψη λυμάτων σε πηγές πόσιμου νερού! Μια φωτογραφία της εφημερίδας Guardian, που έδειχνε έναν αγωγό να αδειάζει σκ**ά στο ποτάμι του Λος Αντζελες, με έπεισε να αγοράσω για πρώτη φορά στη ζωή μου φίλτρο νερού.
Την ίδια περίοδο ανακοινώνονταν τα σχέδια ψαλιδίσματος της μετεωρολογικής υπηρεσίας, ενώ από αυτή την εβδομάδα (έναν μήνα πριν ξεκινήσει η περίοδος των τυφώνων), άρχισε το ξήλωμα της FEMA που συντονίζει τις επιχειρήσεις διάσωσης, όπως και της υπηρεσίας που καταγράφει τις καταστροφές από ακραία φαινόμενα. Ενας Αμερικανός πολίτης, δηλαδή, δεν θα ξέρει πότε θα έρθει η καταστροφή, δεν θα γνωρίζει αν θα έρθει κάποιος να τον σώσει και δεν θα μάθει ποτέ τις συνολικές συνέπειες της θεομηνίας (ώστε να μην μπορεί να τη συνδέσει και με την κλιματική αλλαγή).
Και όλα αυτά συμβαίνουν όταν ο υπουργός Υγείας θέλει να καταργήσει σημαντικά εμβόλια και το φθόριο στο νερό και ενώ ο Τραμπ αποφάσισε προ ημερών να αναθέσει τον έλεγχο όλων των υγειονομικών υπηρεσιών στην Κάσεϊ Μινς, μια συγγραφέα εναλλακτικής ιατρικής που δηλώνει ότι η σχιζοφρένεια μπορεί να εντοπιστεί από βακτήρια στο παχύ έντερο και να αντιμετωπιστεί με την απομάκρυνση της «κακής ενέργειας».
Το σύνολο του επιτελικού κράτους που θέλει να οικοδομήσει ο Τράμπ ενδέχεται να έχει τις ίδιες δυνατότητες έγκαιρης πρόβλεψης, ανάλυσης και αντιμετώπισης κινδύνων με αυτές που πρόσφερε ο μάγος κάποιας φυλής σε απροσπέλαστες περιοχές της Αφρικής του 19ου αιώνα. Μόνο που στη θέση των μάγων, που αν μη τι άλλο γνώριζαν τις ανάγκες της φυλής τους, θα βρίσκονται new age influencers με «διδακτορικά» στη γιόγκα.
Και αυτά είναι τα νέα προβλήματα του Πρώτου Κόσμου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου