Μία μέρα μετά τη βίαιη δολοφονία της βουλευτού των Εργατικών Τζο Κοξ, που είχε διακριθεί για το έργο της σε ανθρωπιστικές οργανώσεις, η Βρετανία βρίσκεται σε κατάσταση σοκ. Οι αρχές διερευνούν τα αίτια που οδήγησαν τον δράστη να επιτεθεί στην Κοξ, ελέγχοντας ακόμη και τις σχέσεις του με ακροδεξιές οργανώσεις και τα πολιτικά του κίνητρα.
Άλλωστε, με την εκστρατεία για το δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου σε εξέλιξη, η δολοφονία της Κοξ δεν μπορεί παρά να δημιουργεί υπόνοιες.
Όλοι μιλούν για μια γυναίκα με τεράστια συμπόνια, ενώ ο σύζυγός της κάλεσε όλους σε αγώνα ενάντια «στο μίσος που τη σκότωσε».
Η Τζο, είπε, «πίστευε σε έναν καλύτερο κόσμο και πάλεψε κάθε μέρα της ζωής της με ενέργεια και θέληση για ζωή που θα μπορούσαν να εξουθενώσουν τον περισσότερο κόσμο. Δεν μετάνιωνε για τίποτα. Έζησε κάθε μέρα τη ζωής της μέχρι τέλους».
Η 41 ετών βουλευτής των Εργατικών και μητέρα δύο παιδιών, δέχθηκε επίθεση από έναν 52 άνδρα, που σύμφωνα με την αστυνομία ονομάζεται Τόμας Μέιρ, ο οποίος σύμφωνα με τους αυτόπτες μάρτυρες την ώρα της επίθεσης φώναξε «Πρώτα η Βρετανία».
Όπως έγινε γνωστό, ο δράστης έφερε ένα παλαιού τύπου πυροβόλο όπλο και μαχαίρι και πλησίασε την Τζο Κοξ έξω από την δημοτική βιβλιοθήκη του Μπρίσταλ, στη μία το μεσημέρι, λίγη ώρα πριν από την ομιλία της υπέρ της παραμονής της Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Αφού την πυροβόλησε, στη συνέχεια τη χτύπησε επανειλημμένα με το μαχαίρι. Η βουλευτής μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο με εξαιρετικά βαριά βαριά τραύματα και παρά τις προσπάθειες των γιατρών δεν τα κατάφερε.
Αναβάλλονται οι πολιτικές εκδηλώσεις για το δημοψήφισμα
Οι εκδηλώσεις που ήταν προγραμματισμένες για το Σάββατο στο πλαίσιο της εκστρατείας για το δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου για την παραμονή ή μη της Βρετανίας στην ΕΕ αναβάλλονται με αφορμή της δολοφονίας.
Η εκστρατεία υπέρ του Brexit, η Vote Leave, ακύρωσε μια συγκέντρωση στο Μπέρμιγχαμ ενώ η Britain Stronger In, που τάσσεται υπέρ της παραμονής, αποφάσισε επίσης να μην γίνει καμία επίσημη εκδήλωση, συγκέντρωση ή ομιλία "σε ένδειξη σεβασμού για την τραγική δολοφονία της Τζο Κοξ", όπως ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο εκπρόσωπός της.
Ο εκτελεστικός διευθυντής της Britain Stronger In, ο Γουίλ Στρόου, σημείωσε ότι οι εθελοντές μπορεί να συνεχίσουν να μοιράζουν φυλλάδια από πόρτα σε πόρτα στις περιοχές τους. Φυλλάδια θα μοιράζουν επίσης, σε τοπικό επίπεδο, οι εθελοντές της Vote Leave η οποία πάντως σκοπεύει να οργανώσει κανονικά την Κυριακή μια μεγάλη διαδήλωση στην οποία θα συμμετάσχουν ο πρώην δήμαρχος του Λονδίνου Μπόρις Τζόνσον και ο υπουργός Δικαιοσύνης Μάικλ Γκόουβ.
Οι σχέσεις με ακροδεξιούς
Η αστυνομία μελετά δύο πιθανά σενάρια για τα αίτια που οδήγησαν τον 52 Τόμας Μέιρ στη δολοφονία της Κοξ: οι σχέσεις του με την Άκρα Δεξιά και η κατάσταση της ψυχικής του υγείας.
Μετά τη σύλληψή του, σε έρευνα που έγινε στο σπίτι του Μέιρ βρέθηκε υλικό που σχετίζεται με εξτρεμιστικές ακροδεξιές οργανώσεις, τόσο σε έντυπη μορφή όσο και σε ψηφιακή, ενώ το όνομά του αναφερόταν σε κάποιες εξτρεμιστικές ιστοσελίδες.
Επίσης, σύμφωνα με την αμερικανική οργάνωση προάσπισης των ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων Southern Poverty Law Center, ο Τόμας Μέιρ είναι «αφοσιωμένος υποστηρικτής» μιας νεοναζιστικής οργάνωσης των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής.
Όπως ανέφερε η οργάνωση ο δράστης της επίθεσης έχει «μακρά ιστορία» ανάμιξης στον «λευκό εθνικισμό». Επίσης στον ιστότοπό της αποκαλύπτει ότι σύμφωνα με αρχεία «που περιήλθαν στην κατοχή του Southern Poverty Law Center, ο Μέιρ ήταν αφοσιωμένος υποστηρικτής της Εθνικής Συμμαχίας, που ήταν επί δεκαετίες η σημαντικότερη νεοναζιστική οργάνωση των ΗΠΑ».
Όπως διευκρίνισε η οργάνωση, ο Μέιρ δαπάνησε πάνω από 550 ευρώ για να αποκτήσει κείμενα της Εθνικής Συμμαχίας, μιας οργάνωσης που καλεί να εγκαθιδρυθεί ένα κράτος αποκλειστικά για λευκούς, αλλά και να εξαλειφθούν οι Εβραίοι.
Οι αρχικές εκτιμήσεις μιλούσαν για σχέση του Μέιρ με το ακραίο εθνικιστικό κίνημα «Britain First».
Ωστόσο, η αντιπρόεδρός του, Τζέιντα Φράνσεν, καταδίκασε με τον εντονότερο τρόπο την επίθεση σε βάρος της Κοξ, παίρνοντας αποστάσεις από την ενέργεια αυτή.
Η αστυνομία πάντως μελετά και το ενδεχόμενο της ψυχικής ασθένειας και κάνει έρευνες στα αρχεία του Εθνικού Συστήματος Υγείας.
Ο αδελφός του Μέιρ, Σκοτ, υποστηρίζει πάντως ότι ο δράστης έπασχε από ψυχική ασθένεια και ακολουθούσε αγωγή.
«Ακόμα δυσκολεύομαι να το πιστέψω. Ο αδελφός μου δεν είναι βίαιος και δεν είναι και τόσο πολιτικοποιημένος», δήλωσε ο Σκοτ Μέιρ στην εφημερίδα Daily Telegraph. «Έχει ιστορικό ψυχικής ασθένειας, αλλά δεχόταν βοήθεια», υποστήριξε.
Δεχόταν απειλές
Σύμφωνα με το στέλεχος του Εργατικού Κόμματος, Στίβεν Ντόουτι, που ήταν και φίλος της Κοξ, η βουλευτής είχε υποστεί συχνά απειλές, τρομοκράτηση πιέσεις για μια σειρά από θέσεις της (είχε ταχθεί ενάντια στους βομβαρδισμούς στη Συρία) αλλά και για τα θέματα με τα οποία ασχολούνταν.
«Είχε περάσει πραγματικά δύσκολα, με πιέσεις και κακομεταχείριση που υφίσταντο τόσο με μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου όσο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης», είπε ο Ντόουτι.
Οι αντιδράσεις
Σύσσωμος ο πολιτικός κόσμος έχει αντιδράσει στη δολοφονία της Τζο Κοξ, την πρώτη μετά το 1990, όταν στελέχη του IRA είχαν δολοφονήσει τον Ίαν Γκόου.
Οι επικεφαλής των εκστρατειών ανέστειλαν κάθε εκδήλωση και ομιλία σχετικά με το δημοψήφισμα μέχρι και το Σάββατο, ενώ μηνύματα συμπαράστασης έρχονται από παντού.
Ο επικεφαλής των Εργατικών, Τζέρεμι Κόρμπιν στη δήλωσή του είπε:
«Ολόκληρη η οικογένεια των Εργατικών, στην πραγματικότητα ολόκληρη η χώρα βρίσκεται σε κατάσταση σικ και βαθιά θλίψης λόγω της παοτρόπαις δολοφονίας της Τζο Κοξ (...). Η Κοξ πέθανε ενώ έκανε το δημόσιο καθήκον της, τον πυρήνα της δημοκρατίας μας, ακούγοντας και αντιπροσωπεύοντας τον λαό που την εξέλεξε για τον υπηρετεί».
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον μίλησε για «απολύτως τραγικά και τρομακτικά νέα. Χάσαμε ένα μεγάλο αστέρι. Ήταν μια σπουδαία βουλευτής με μεγάλη συμπόνια και μεγάλη καρδιά. Όλος κόσμος λυπάται πολύ γι' αυτό που συνέβη».
Από την πλευρά του ο Τζορτζ Όσμπορν, υπουργός Οικονομικών, μίλησε για μεγάλη δοκιμασία για τη δημοκρατία.
«Οι άνθρωποι σε αυτήν τη χώρα μπορούν να ζουν τη ζωή τους όπως επιθυμούν και να εκφράζονται χωρίς φόβο. Η κοινωνία θα προστατέψει τα δικαιώματά τους και θα αναζητήσει όσους παραβλέπουν τον νόμο. Τα απεχθή αυτά γεγονότα είναι επίθεση στις αξίες μας», τόνισε.
Μέρκελ: «Φρικτή πράξη»
Η καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ προειδοποίησε σήμερα κατά της ριζοσπαστικοποίησης στη Βρετανία της συζήτησης για μια ενδεχόμενη έξοδο της χώρας από την Ε.Ε., την επομένη του φόνου της φιλοευρωπαίας βρετανίδας βουλευτή Τζο Κοξ.
«Είναι μια φρικτή πράξη, πιστεύω ότι το δίδαγμα πρέπει να είναι ότι οφείλουμε όλοι να επιδεικνύουμε σεβασμό έστω κι αν έχουμε διαφορετικές πολιτικές απόψεις», τόνισε η Γερμανίδα καγκελάριος, ένθερμη υποστηρίκτρια της παραμονής της Βρετανίας στην Ε.Ε.
«Η υπερβολή και η μερική ριζοσπαστικοποίηση του λόγου δεν συμβάλλουν στη δημιουργία ατμόσφαιρας σεβασμού», είπε.
Και με προφανή στόχο τα λαϊκιστικά και ακροδεξιά κινήματα, η Άνγκελα Μέρκελ τόνισε πως «η ριζοσπαστικοποίηση δεν θα μπορέσει να σταματήσει» στην Ευρώπη χωρίς «σεβασμό γι' αυτούς που σκέπτονται διαφορετικά, αυτούς που πιστεύουν διαφορετικά, αυτούς που αγαπούν διαφορετικά».
Παρέμβαση Λεπέν και Στράχε
Την ίδια στιγμή που η δολοφονία της Κοξ έχει προκαλέσει ανησυχία για το ενδεχόμενο οι ακραίες απόψεις να οδηγούν ανθρώπους σε βίαιη συμπεριφορά, παρέμβαση έκαναν η Μαρίν Λεπέν και ο Αυστριακός ομόλογός της Χάινζ-Κρίστιαν Στράχε.
Λίγο πριν τη σύνοδο έξι ευρωσκεπτικιστικών και λαϊκιστικών κομμάτων στις Βρυξέλλες, υπό τον τίτλο «Πατριωτική Άνοιξη», η Μαρίν Λεπέν δήλωσε:
«Δεν είναι έντιμο να χρησιμοποιείται αυτό το δραματικό γεγονός» για να γίνονται εικασίες.
Ενώ ο Στραχε υποστήριξε ότι το κόμμα του είναι «ενάντια σε κάθε εξτρεμισμό».
