Σφοδρά «πυρά» Μ.Ομπάμα κατά Β.Σόιμπλε: «Είναι υπεύθυνος για την υποανάπτυξη της Ευρώπης»

Σφοδρά «πυρά» Μ.Ομπάμα κατά Β.Σόιμπλε: «Είναι υπεύθυνος για την υποανάπτυξη της Ευρώπης»: Τι πραγματικά είπε για τον Β.Σόιμπλε ο Αμερικανός πρόεδρος Β.Σόιμπλε, αποκάλυψε το Μαξίμου: Ο Αμερικανός πρόεδρος καθιστά υπέυθυνο τον Γερμανό ΥΠΟΙΚ για την υποανάπτυξη όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και ο

DYSTOS ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ: ΕΚΤΑΚΤΟ: Συμπλοκές Ρώσων και Αμερικανών πρακτόρων ...

DYSTOS ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ: ΕΚΤΑΚΤΟ: Συμπλοκές Ρώσων και Αμερικανών πρακτόρων ...: ΕΚΤΑΚΤΟ: Συμπλοκές Ρώσων και Αμερικανών πρακτόρων - Ένας νεκρός και ένας τραυματίας (vid) : Συμπλοκές Ρώσων και αμερικανών πρακτόρων έχουμε ...

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Φάκελος Cosco: Ψεύτικα τελεσίγραφα, περίεργες συμπτώσεις

cosco.jpg

Ποιες εμπλοκές προέκυψαν στις μέρες της κοινοβουλευτικής διαδικασίας και τι συζητήθηκε μεταξύ κυβέρνησης-ΤΑΙΠΕΔ και εκπροσώπων της κινεζικής εταιρείας | EUROKINISSI/ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ

09.07.2016, 20:32 | Ετικέτες:  Cosco, ΤΑΙΠΕΔ, κυβέρνηση, Θοδωρής Δρίτσας

Συντάκτης: 

Νίκος Σβέρκος, Χριστίνα Παπασταθοπούλου

Η ψήφιση της κύρωσης από τη Βουλή μιας σύμβασης παραχώρησης ενός σημαντικού στοιχείου της δημόσιας περιουσίας είναι εξαιρετικά σύνθετη διαδικασία.

Νομικές θεωρήσεις και ερμηνείες ανακατεύονται με τις πολιτικές στοχεύσεις και τις επιχειρηματικές τακτικές, με αποτέλεσμα ο δρόμος προς την ολοκλήρωση της κοινοβουλευτικής διαδικασίας να είναι γεμάτος παγίδες. Είναι χαρακτηριστικά όσα εκτυλίχθηκαν αναφορικά με τη σύμβαση παραχώρησης μεταξύ του ελληνικού Δημοσίου και του ΟΛΠ, ύστερα από την επέκταση της επένδυσης της κινεζικής Cosco.

Σύμφωνα με τα ρεπορτάζ εκείνων των ημερών, στη συγκεκριμένη κοινοβουλευτική διαδικασία λίγο έλειψε να υπάρξει «ναυάγιο στο παρά πέντε» στην ιδιωτικοποίηση του λιμανιού. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης έθεταν στο στόχαστρό τους την κυβέρνηση και συγκεκριμένα τον υπουργό Ναυτιλίας, Θοδωρή Δρίτσα.

Μερίδα δε των ΜΜΕ αναπαρήγαγε τη φρασεολογία κορυφαίων στελεχών της αντιπολίτευσης περί «εξαπάτησης των αντισυμβαλλομένων της», για «φιάσκο Δρίτσα», για «απειλή της ιδιωτικοποίησης» και για κυβέρνηση που συμπεριφέρθηκε «σαν κλεφτοκοτάς».

Αφορμή αποτέλεσε ο ισχυρισμός ότι η κυβέρνηση προχώρησε σε αλλαγές στο ήδη συμφωνημένο κείμενο μεταξύ του Δημοσίου, του ΟΛΠ και της Cosco και πως η κινεζική πλευρά αντέδρασε επειδή -σύμφωνα με την ίδια- αλλάζει η ουσία της συμφωνίας της ιδιωτικοποίησης.

Η «Εφ.Συν.» φέρνει σήμερα στο φως το τι συνέβη τις μέρες της νομοθετικής και κοινοβουλευτικής διαδικασίας και το τι συζητήθηκε ανάμεσα στα κορυφαία επιτελικά στελέχη των τριών πλευρών. Σε αυτό το ιδιότυπο «θρίλερ», πρωταγωνιστές αναδεικνύονται ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, ο υπουργός Ναυτιλίας Θοδωρής Δρίτσας, ο επικεφαλής του ΤΑΙΠΕΔ Στέργιος Πιτσιόρλας και ο πρώην γ.γ. της κυβέρνησης Σπύρος Σαγιάς.

Το ιστορικό πριν από την κατάθεση του κυρωτικού νόμου

Σημείο τριβής το άρθρο 5

Η περαιτέρω ιδιωτικοποίηση του λιμανιού του Πειραιά αποτέλεσε ένα εγχείρημα όχι μόνο νομικά δύσκολο, αλλά κυρίως πολιτικά ασύμφορο για την κυβέρνηση, το Μαξίμου και τον αρμόδιο υπουργό Ναυτιλίας.

Μια τέτοιου είδους ιδιωτικοποίηση, υπό τις παρούσες οικονομικές συνθήκες και τις πιέσεις των εταίρων και των δανειστών για γρήγορη ολοκλήρωσή της, απαιτούσε προσεκτική πολιτική και νομική διαχείριση.

Κατά τις ημέρες πριν από την κατάθεση της σύμβασης στη Βουλή βρισκόταν σε εξέλιξη απεργία των εργαζομένων στα λιμάνια, με τον Θοδωρή Δρίτσα να αναλαμβάνει να διαχειριστεί την περίπλοκη κατάσταση, ενώ η παρουσία και οι παρεμβάσεις των Ελλήνων εκπροσώπων του κινεζικού κολοσσού Cosco ήταν διαρκής.

Χωρίς κουτοπονηριές

Μία εξ αυτών των παρεμβάσεων έλαβε χώρα αρκετές μέρες προτού κατατεθεί στη Βουλή ο κυρωτικός νόμος για το λιμάνι του Πειραιά, δηλαδή στις αρχές Ιουνίου. Σύμφωνα με πληροφορίες, η εν Ελλάδι ηγεσία της Cosco απέστειλε τότε στο Μαξίμου επιστολή με την οποία εξέφραζε την ανησυχία της για μια σειρά «προβλήματα» που υπήρχαν στη διαδικασία. Ανάμεσα σε αυτά τα σημεία δεν υπήρχε η παραμικρή αναφορά στα ανοιχτά εργασιακά θέματα.

Το «μήνυμα» που απεστάλη από το γραφείο του πρωθυπουργού προς την κινεζική πλευρά είχε ως κύριο άξονα τη διαβεβαίωση ότι τόσο η κυβέρνηση όσο και το αρμόδιο υπουργείο έχει σκοπό να ολοκληρωθεί η σύμβαση και στο νομικό της σκέλος, χωρίς πρόθεση για «κουτοπονηριές».

Η διαβεβαίωση αυτή λειτούργησε κατά τα φαινόμενα κατευναστικά, με αποτέλεσμα η διαδικασία να προχωρήσει κανονικά τις επόμενες ημέρες. Την Παρασκευή 24 Ιουνίου το συγκεκριμένο νομοσχέδιο εστάλη στη Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης, προκειμένου και εκείνη να συμβάλει, όπως συνηθίζεται σε τέτοιες περιπτώσεις, με τις νομικές της γνώσεις.

Το κείμενο που έφτασε στη Γενική Γραμματεία Κυβέρνησης ήταν προφανώς σε γνώση του ΤΑΙΠΕΔ και, όπως επιτάσσει η λογική, σε γνώση και της Cosco. Σε αυτή την άποψη συγκλίνει άλλωστε και το γεγονός ότι ο ισχυρός άνδρας του ΤΑΙΠΕΔ, Στέργιος Πιτσιόρλας, έδωσε το πράσινο φως για να προχωρήσει η διαδικασία.

Το κείμενο όμως παρουσίαζε πολύ σοβαρά νομοτεχνικά προβλήματα. Αρκετοί όροι και διατάξεις που αναγράφονταν στη σύμβαση ήταν απολύτως «ξένοι» στη νομοθετική διαδικασία, εγείροντας κινδύνους για την «ευστάθεια» του νομοθετήματος μετά την ψήφισή του.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα το γεγονός ότι χρησιμοποιούνταν ουκ ολίγες εκφράσεις σε μελλοντικό χρόνο, γεγονός ασύμβατο με τις νομικές συνήθειες. Επίσης υπήρχαν αναφορές σε «δικαιοδοσία» του ΟΛΠ ή σε «ένδικο βοήθημα παρέμβασης», όροι που δημιουργούν πολλά προβλήματα.

Αόριστες αναφορές

Πέρα όμως από τις εκφραστικές «δυσλειτουργίες» του κειμένου, υπήρχε ανάμεσα στα άλλα και ένα ζήτημα εξόχως ουσιαστικό. Αυτό αφορούσε το άρθρο 5, που αναφερόταν στη στέρηση ισχύος παλαιότερων νόμων και διατάξεων.

Στη διατύπωση του άρθρου 5 δεν υπήρχε συγκεκριμένη αναφορά στους νόμους που παύουν να ισχύουν, ενώ δεν υπήρχε καν η πρόβλεψη αυτές οι διατάξεις να καταργηθούν σε δεύτερο χρόνο μετά από σχετική υπουργική απόφαση με τη συναίνεση του ΟΛΠ. Οσοι έχουν δει έστω και ένα νομικό κείμενο στην καριέρα τους θα έχουν προσέξει ότι αυτή η λεπτομέρεια είναι πανταχού παρούσα, προσθέτουμε εμείς.

Η Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης συζήτησε αυτά τα προβλήματα με την ηγεσία του υπουργείου Ναυτιλίας και απέστειλε στους εμπλεκόμενους φορείς τις αναλυτικές παρατηρήσεις της με συγκεκριμένο σχολιασμό και εναλλακτικές προτάσεις. Οι παρατηρήσεις έγιναν δεκτές και το κείμενο κατατέθηκε στη Βουλή την Τρίτη 28 Ιουνίου. Ολα έμοιαζαν να προχωρούν με ηρεμία.

ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΣΤΗ ΝΟΜΟΘΕΤΗΣΗ

Οι Κινέζοι δεν υπογράφουν, αν...

EUROKINISSI/ANDREA BONETTI

Με δηλωμένη την πρόθεση της κυβέρνησης όλα να προχωρήσουν ομαλά και σε συνεργασία με τα εμπλεκόμενα μέρη, ξεκίνησε η κοινοβουλευτική διαδικασία, που είχε τη μορφή της υιοθέτησης «κατεπείγοντος» νόμου. Μέχρι την Τετάρτη 29 Ιουνίου το πρωί όλα έβαιναν καλώς και αντίδραση προς την κυβέρνηση δεν είχε καταγραφεί. Μέχρι που έλαβε χώρα μια ενδιαφέρουσα σειρά «συμπτώσεων».

Κατά τη διάρκεια της συζήτησης στην Επιτροπή, οι βουλευτές της Ν.Δ. επέμεναν να παραστούν στις εργασίες της οι Ελληνες εκπρόσωποι της Cosco.

Το αίτημα αυτό, αν και πρωτοφανές, έγινε δεκτό από την κυβέρνηση. Ωστόσο η Cosco απάντησε ότι δεν δύναται να εκπροσωπηθεί στη συνεδρίαση και δεσμεύτηκε να αποστείλει ένα υπόμνημα. Αντ’ αυτού εστάλη στα μέλη της Επιτροπής η -γνωστή πλέον- επιστολή του Αγγελου Καρακώστα, επικεφαλής της Cosco, και λίγα λεπτά μετά αναρτήθηκε σε ολόκληρο το διαδίκτυο.

Στην επιστολή εκείνη, που κοινοποιήθηκε προς τρία στελέχη του ΤΑΙΠΕΔ (ανάμεσά τους και ο Στέργιος Πιτσιόρλας), ο Αγγελος Καρακώστας επισήμαινε ότι είναι πιθανή η πρόκληση βλάβης αν ψηφιστεί ο συγκεκριμένος νόμος έπειτα από τις νομοτεχνικές αλλαγές που υπήρχαν.

Και αφού απαριθμούσε τις αλλαγές, χωρίς να προβάλλει κάποια πειστικά νομικά επιχειρήματα, ζητούσε την «αποκατάσταση του κατατεθέντος κυρωτικού νόμου» απειλώντας εμμέσως ότι η συμφωνία μπορεί να ναυαγήσει.

Περίεργη διαρροή

Ακολούθησε, όπως ήταν αναμενόμενο, επικοινωνιακός «σάλος». Βουλευτές της αντιπολίτευσης να κατηγορούν την κυβέρνηση ότι έχει αλλάξει την ουσία του νόμου και μέσα ενημέρωσης να αναρτούν δημοσιεύματα περί «φιάσκου» και άλλων τινών.

Ωστόσο ακόμα μια λεπτομέρεια έχει ξεχωριστή σημασία: Βουλευτές του ΠΑΣΟΚ διακινούσαν ανεπισήμως στους διαδρόμους της Βουλής, προτού ακόμα δημοσιοποιηθεί ή τους κοινοποιηθεί η επιστολή, ότι έχουν λάβει γνώση του περιεχομένου της από τον δικηγόρο Σπύρο Σαγιά.

Και βέβαια ρεπορτάζ για την επίμαχη επιστολή αναρτήθηκε νωρίτερα από τα άλλα ΜΜΕ σε ελληνική εφημερίδα «κατ’ αποκλειστικότητα». Η συγκεκριμένη συντηρητική εφημερίδα έχει δείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ιδιωτικοποίηση του λιμανιού. Το πώς γνώριζε το περιεχόμενο της επιστολής απομένει να διευκρινιστεί.

Το ίδιο βράδυ κυβερνητικό κλιμάκιο με τη συμμετοχή και του Στέργιου Πιτσιόρλα εκλήθη βάσει των δεδομένων να αποτιμήσει την κατάσταση, ύστερα και από τον «σάλο» που είχε προκληθεί. Η θέση του επικεφαλής του ΤΑΙΠΕΔ ήταν, σύμφωνα με πληροφορίες, να υπάρξει σκληρή έγγραφη απάντηση από την κυβέρνηση.

Ωστόσο οι κυβερνητικοί παράγοντες και οι υπουργοί που βρίσκονταν στη συνεδρίαση απέρριψαν αυτή την επιλογή, καθώς θα μπορούσαν να δημιουργηθούν εντάσεις και παρεξηγήσεις αχρείαστες, δίνοντας περαιτέρω δημοσιότητα σε ένα ζήτημα που θα αφορούσε δευτερεύουσας σημασίας νομοτεχνικά ζητήματα.

Θέματα συνταγματικότητας

Το πρωί της επομένης, την Πέμπτη 30 Ιουνίου, έλαβε χώρα νέα συνάντηση των κυβερνητικών στελεχών και του επικεφαλής του ΤΑΙΠΕΔ, ώστε να εξεταστούν «κομμάτι κομμάτι» τα βελτιωμένα εδάφια στον νόμο, στα οποία αντιδρούσε η Cosco.

Η συνάντηση ωστόσο έκρυβε μια έκπληξη, καθώς ως εκπρόσωπος της κινεζικής εταιρείας εμφανίστηκε μια δικηγόρος, συνεργάτις του γραφείου του Σπύρου Σαγιά. Η συζήτηση που εκτυλίχθηκε ήταν «πολιτισμένη» σύμφωνα με παριστάμενους, αν και σε κάθε σημείο που τα νομικά επιχειρήματα της κυβερνητικής πλευράς έφταναν στο τελικό τους σημείο, η δικηγόρος επαναλάμβανε «δεν έχω την εξουσιοδότηση να αποδεχτώ αυτή την αλλαγή».

Αν και θα μπορούσε να πει κανείς ότι η συνεργασία των δύο νομικών πλευρών οδηγούσε σε κάποιο αποτέλεσμα, η όλη διαδικασία κόλλησε στο γνωστό άρθρο 5 (βλέπε παραπλεύρως).

Η κυβερνητική πλευρά επέμενε ότι δημιουργούνται μέχρι και θέματα συνταγματικότητας με τη συγκεκριμένη διατύπωση. Ωστόσο η νομική εκπρόσωπος της Cosco παρέμενε αμετακίνητη.

Η «έκπληξη», σύμφωνα με πληροφορίες, ήρθε από την πλευρά του Στέργιου Πιτσιόρλα, ο οποίος είχε βγει από την αίθουσα. Οταν επανήλθε ανέφερε στους υπόλοιπους παριστάμενους: «Μίλησα με τους Κινέζους. Αν δεν περάσει το άρθρο 5 όπως είναι, δεν θα υπογράψουν». Με ποιους ακριβώς «Κινέζους» μίλησε, παραμένει άγνωστο. Η συνεδρίαση πάντως δεν είχε ιδιαίτερο νόημα πλέον.

Η ΑΝΑΜΕΙΞΗ ΤΣΙΠΡΑ

Ο Καρακώστας δεν θα έρθει στην Κίνα...

Η «εμπλοκή» που αφορούσε το άρθρο 5 ξεπερνούσε πλέον να όρια της νομικής επιστήμης και της λογικής. Και περνούσε στο πεδίο της πολιτικής διαχείρισης.

Η παραφιλολογία άλλωστε είχε φτάσει στο σημείο να κυκλοφορήσει το δημοσίευμα του «Πρώτου Θέματος» περί διαβήματος της πρεσβείας της Κίνας στην ελληνική κυβέρνηση, ενώ ο Κυριάκος Μητσοτάκης μίλησε στην Ολομέλεια εξαπολύοντας «φιλιππικούς» κατά της κυβέρνησης.

Για τα όσα εκτυλίχθηκαν ενημερώθηκε ο Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος άλλωστε λίγες ώρες αργότερα θα ταξίδευε στο Πεκίνο. Και γι’ αυτό αποφάσισε να παρέμβει.

Μέσω των αρμόδιων συνεργατών του επικοινώνησε με την Κίνα εκφράζοντας την ενόχληση της ελληνικής πλευράς για την «ανεπίτρεπτη επιστολή» που εστάλη στη Βουλή από τους Ελληνες εκπροσώπους της Cosco.

Εθεσε μάλιστα το ερώτημα για το εάν γνώριζε το Πεκίνο για την επιλογή των Ελλήνων αντιπροσώπων τους.

Προτού έρθουν οι απαντήσεις από το Πεκίνο, ο πρωθυπουργός, στο «μήνυμα» που έστειλε, ξεκαθάριζε ότι υπό αυτές τις συνθήκες τίθεται εν αμφιβόλω έως και η πραγματοποίηση του επικείμενου επίσημου ταξιδιού του στην Κίνα.

Οι απαντήσεις που έλαβε δεν συνέτειναν στο ότι το Πεκίνο γνώριζε τις κινήσεις των εν Ελλάδι αντιπροσώπων της Cosco. Και μάλιστα οι Κινέζοι ιθύνοντες δεν γνώριζαν, σύμφωνα με πληροφορίες, ούτε την ύπαρξη της πρώτης επιστολής της ελληνικής Cosco προς τον πρωθυπουργό στις αρχές Ιουνίου.

Υστερα από αυτά ήρθε και η επίσημη διάψευση από την κινεζική πρεσβεία στην Αθήνα τού ότι υπήρξε διάβημα προς την ελληνική κυβέρνηση για το θέμα. Η «κρίση» μεταξύ Αθήνας και Πεκίνου τελικά δεν είχε ιδιαίτερη βάση, αλλά ήταν προφανές ότι υπήρχε προσπάθεια να «ναυαγήσει», έστω και επικοινωνιακά, η διαδικασία για την κύρωση της σύμβασης.

Κατόπιν τούτων ο Αλέξης Τσίπρας έδωσε σαφή εντολή: «Ο Καρακώστας δεν θα έρθει στην Κίνα».

ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Ποιος φοβάται την «μαύρη τρύπα» στις Ιταλικές τράπεζες;

bank_monte_dei_paschi_di_siena.jpg

09.07.2016, 19:22 | Ετικέτες:  Ιταλία, τράπεζες, δάνεια, ΕΚΤ, ευρωζώνη, Ματέο Ρέντσι

Συντάκτης: 

efsyn.gr

Ολοι τρέμουν, είναι η απάντηση. Η Ιταλία είναι η τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης και οι τράπεζες της που θα έπρεπε να την στηρίζουν έχουν, κατά γενική ομολογία πλέον, πολύ σαθρά θεμέλια.

Με δημόσιο χρέος στο 135% και πολύ υψηλή ανεργία, η Ρώμη ζητά τώρα εξαίρεση από τους κοινούς τραπεζικούς κανόνες για να σώσει τις τράπεζες της. Και η ευρωζώνη το σκέφτεται. 

Η παροχή κρατική βοήθειας προς τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, όπως επιδιώκει ο Ματέο Ρέντσι, διχάζει τους Ευρωπαίους ηγέτες και θέτει σε αμφισβήτηση όλη την λογική πίσω από την οδηγία που τέθηκε από την πρώτη του έτους σε εφαρμογή, ότι στο εξής δεν θα σώζονται οι τράπεζες με τα χρήματα των φορολογούμενων.

Μετά και το σοκ από το βρετανικό δημοψήφισμα, οι μετοχές των Ευρωπαϊκών τραπεζών δέχθηκαν μεγάλο πλήγμα και εφόσον η τραπεζική κρίση στη γειτονική χώρα δεν επιλυθεί σύντομα, ο φόβος είναι ότι το πρόβλημα θα μεταδοθεί γρήγορα από χώρα σε χώρα. 

Τι πάει στραβά με τις Ιταλικές τράπεζες; 

Βασικά είναι φορτωμένες με περίπου 400 δις. δολάρια «κακά δάνεια» και δεν διαθέτουν και τις σχετικές οικονομικές υπηρεσίες για να μπορέσουν να τα πακετάρουν και να τα πουλήσουν.

Ενδεικτικό της τραγικής τους κατάστασης είναι ότι συνδυαστικά η χρηματιστηριακή αξία της UniCredit SpA και της Monte dei Paschi di Siena SpA- της πρώτης και της τρίτης μεγαλύτερης τράπεζας της χώρας αντίστοιχα - κυμαίνεται μόλις στα 13 δισ. δολάρια.

Πως φθάσαμε μέχρι εδώ;

Με πολύ λίγα λόγια, στη διάρκεια της κρίσης του 2008 στις ΗΠΑ οι τράπεζες στην Βρετανία, την Ισπανία, την Ιρλανδία και άλλες χώρες διασώθηκαν με κρατικές ενέσεις, δηλαδή με χρήματα των φορολογουμένων.

Η Ιταλία, από την άλλη, που δεν αντιμετώπιζε τότε θέμα άμεσης ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών της, περίμενε να φθάσει η ανάπτυξη που ποτέ δεν ήρθε.

Φέτος η κυβέρνηση αποφάσισε να ξεκινήσει μια προσπάθεια να στηρίξει τις προσπάθειες ανακεφαλαιοποίησης των προβληματικών ιδρυμάτων της και να αγοράσει τα «κόκκινα δάνεια».

Οι επενδυτές φυσικά δεν εντυπωσιάστηκαν και δεν έσπευσαν να ρίξουν εκεί τα χρήματα τους, το άγχος για την επιβίωση των τραπεζών εντάθηκε και επιδεινώθηκε ακόμα περισσότερο όταν οι μετοχές άρχισαν πάλι να κατρακυλάνε λόγω του brexit.

Ο πρωθυπουργός Ρέντσι τώρα δεν βλέπει άλλη λύση από την απευθείας χρηματοδότηση με κρατικά κονδύλια.  

Ποιό είναι το πρόβλημα;

Το ίδιο που έχει κατά κανόνα τα χρόνια της κρίσης η ευρωζώνη: ποιος θα πληρώσει τον λογαριασμό.

Οι κανόνες που διέπουν την τραπεζική αγορά απαιτούν πρώτοι απ'όλους να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη, οι μέτοχοι και οι ομολογιούχοι- μεγάλοι και μικροί. Και μετά η κρατική βοήθεια.

Πρώτα δηλαδή το λεγόμενο bail-in και μετά το bail-out. 

Ο κανονισμός αυτός στόχο είχε να βάλει ένα τέλος στη λογική ότι μια τράπεζα είναι «πολύ μεγάλη για να αφεθεί να καταρρεύσει» (too big to fail) αναγκάζοντας τους ιδιώτες επενδυτές να φορτωθούν πρώτοι τα βάρη της αποτυχίας. 

Στην Ιταλία όμως, πολλοί από αυτούς τους ιδιώτες επενδυτές είναι οι μεσαίου εισοδήματος μισθωτοί ή συνταξιούχοι που τοποθέτησαν τις οικονομίες μιας ζωής σε τραπεζικά ομόλογα.

Οι ζημιές που υπέστησαν οι ομολογιούχοι σε τέσσερις μικρές τράπεζες τον περασμένο Νοέμβριο πυροδότησαν διαδηλώσεις από τους καταθέτες και οδήγησαν σε ξεπούλημα των τραπεζικών μετοχών και σε μια αυτοκτονία. μεγάλο το πολιτικό κόστος για την κεντροαριστερή κυβέρνηση. 

Τι θα γίνει τώρα; 

Ο Ρέντσι χρειάζεται μια λύση χωρίς το bail-in, το οποίο θα μπορούσε να προκαλέσει οικονομική κρίση πριν το κρίσιμο δημοψήφισμα του Οκτωβρίου για την συνταγματική μεταρρύθμιση που πρέπει να κερδίσει ο Ρέντσι προκειμένου να παραμείνει στην εξουσία.

Ζητά λοιπόν να του δοθεί άδεια - κατ'εξαίρεση- να σώσει με κρατικά χρήματα τον τραπεζικό τομέα.

Υπάρχουν ορισμένοι που βλέπουν με συμπάθεια το αίτημα και υπάρχουν και οι... γνωστοί άλλοι: η Ανγκελα Μέρκελ για παράδειγμα είναι αρνητική σε κάθε προσπάθεια να παρακάμπτονται, κατά δοκούν, οι κανόνες.

Η Ιταλία δεν χρειάζεται «μαθήματα από την δασκάλα» απάντησε ο Ρέντσι, παρόλο που ξέρει ότι εάν θέλει να πετύχει τον στόχο του θα πρέπει να έχει, την σύμφωνη γνώμη και της «δασκάλας».    

Το θέμα του bail-in στην τράπεζα Monte Paschi βρίσκεται στην καρδιά της έντονης συζήτησης που βρίσκεται σε εξέλιξη μεταξύ Ιταλίας και Κομισιόν.

Και υπάρχουν και πολιτικοί λόγοι γι αυτό. Η τράπεζα, που αντιμετωπίζει και τα μεγαλύτερα προβλήματα σε σχέση με τις υπόλοιπες, έχει στενές σχέσεις με το κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα του Ματέο Ρέντσι 

Η κυβέρνηση του θεωρεί ότι στο τέλος θα μπορέσει να βρεθεί μια κάποια συμβιβαστική λύση, «ώστε να ευνοηθούν και να στηριχθούν οι καταθέτες, κι όχι οι τραπεζίτες».

Οπωςισχυρίστηκε ο διοικητής της Τράπεζας της Ιταλίας Ινιάτσιο Βίσκο υπάρχει όντως ένα ουσιαστικό πρόβλημα με τα λεγόμενα «κόκκινα δάνεια», αλλά μπορεί να λυθεί, αφού υποστήριξε ότι οι τράπεζες «δεν είναι σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης».

«Οι νέοι κανόνες της Ένωσης για τις τράπεζες είναι πολύ απαιτητικοί, αλλά υπάρχουν στοιχεία ευελιξίας που πρέπει να τύχουν πλήρους εκμετάλλευσης, ιδίως όταν υφίσταται ένας συστημικός κίνδυνος», διαμήνυσε  και ο Ιταλός υπουργός Οικονομικών Πιέρ Κάρλο Πάντοαν.

Η αίσθηση πολλών αναλυτών στη Ρώμη είναι ότι ο συμβιβασμός με τις Βρυξέλλες θα βρεθεί, πιθανότατα λίγο πριν ή αμέσως μετά τα stress -test στα τέλη του μηνός.

Και ότι ο Ρέντσι, αυτή την φορά, δεν θέλει να κάνει πίσω.

Τι λένε οι αγορές

Η Monte Paschi, η πιο παλιά τράπεζα στον κόσμο, έχει καταφέρει να επιβιώσει επί 500 χρόνια.

Αλλά έχει χάσει το 99% της αξίας της μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers το 2008 και οι αγορές παρακολουθούν την πορεία της με μεγάλη νευρικότητα δίνοντας πιθανότητα 60% να χρεοκοπήσει στα ομόλογα της μέσα στην επόμενη πενταετία.

Νευρικοί είναι επενδυτές και για τις Banca Carige και UniCredit.

Για να ξεκινήσει ο Ρέντσι την επιχείρηση διάσωσης των τραπεζών του χρειάζεται να αποσπάσει εξαίρεση από την Κομισιόν στους κανονισμούς για την χορήγηση κρατικής βοήθειας, αλλά και μια νομική διέξοδο στην οδηγία της Ε.Ε. για τις τράπεζες (Bank Resolution and Recovery Directive).

Η Ιταλία το επιχειρήσει πάλι στο παρελθόν και έχει αποτύχει.

Τώρα η Ρώμη επικαλείται και την αναταραχή λόγω του Brexit, αλλά πολλοί στις Βρυξέλλες θεωρούν το επιχείρημα μάλλον υπερβολικό.

«Αυτό που ζητά ο Ρέντσι και αυτό που μπορεί να πάρει τελικά ίσως είναι δυο διαφορετικά πράγματα» είπε στους FT ανώτερος αξιωματούχος της Ευρωζώνης.

Είναι και το Βερολίνο που δεν θέλει, αν και ανησυχεί πράγματι για την κατάσταση των Ιταλικών ιδρυμάτων και ο υπουργός Οικονομικών Πάντοαν βρίσκεται σε συχνή επαφή με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

Οι περισσότεροι περιμένουν ότι θα υπάρξει κάποιο «μαγείρεμα» και η Ε.Ε. θα εγκρίνει τελικά κάποια βοήθεια προς τις τράπεζες, πιθανόν όμως όχι αυτή ακριβώς που επιθυμεί η Ιταλική κυβέρνηση.

Και υπάρχουν και ορισμένοι και στην Γερμανία που όταν λένε ότι «όλοι» πρέπει να εφαρμόζουν τους κανόνες, προφανώς δεν εννοούν: «όλοι».

«Αν και δεν μπορώ να στηρίξω την προσπάθεια της Ιταλικής κυβέρνησης να παρακάμψει την νομοθεσία για την τραπεζική ένωση» δήλωσε ο Χριστιανοδημοκράτης ευρωβουλευτής Μάρκους Φέρμπερ. «Καταλαβαίνω ποια είναι η ρίζα του προβλήματος. Μια μικρή παρέκκλιση εκ μέρους της Κομισιόν σε ότι αφορά τα ζητήματα της κρατικής βοήθειας μπορεί να βοηθήσει εάν πρόκειται να προλάβουμε την επόμενη τραπεζική κρίση». 

Πιθανές επιπτώσεις; 

Οι πολέμιοι της λογικής των ε«ξαιρέσεων», θεωρούν ότι εάν δοθεί το ελεύθερο στην Ιταλία καταστρατηγούνται οι κανόνες, δημιουργείται ένα επικίνδυνο προηγούμενο  και εν τέλει δεν πρόκειται να λυθούν και τα βαθιά προβλήματα του Ιταλικού τραπεζικού τομέα.

Μπορεί για παράδειγμα, λένε, να ενθαρρυνθούν παρόμοιες βλέψεις και στην Πορτογαλία.  

Για την ίδια την Ιταλία το ερώτημα είναι εάν η διοχέτευση κρατικών κεφαλαίων θα θεραπεύσει την αρρώστια που ταλαιπωρεί τις περίπου 600 τράπεζες που λειτουργούν με βάση ένα ξεπερασμένο επιχειρηματικό μοντέλο. «Τελικά για να λυθεί το πρόβλημα», είπε Ευρωπαίος αξιωματούχος στους FT, «θα πρέπει να κλείσουν τράπεζες, να γίνουν συγχωνεύσεις και να μειωθούν τα υποκαταστήματα. Οποια και να είναι η εξέλιξη, αυτό θα πρέπει να γίνει. Το να παίζει κανείς παιχνιδάκια με τους κανονισμούς, δεν θα εξαφανίσει τα αίτια του προβλήματος».

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Βαρουφάκης - Γκάλμπρεϊθ απαντούν στους επικριτές τους μέσω της «Εφ.Συν.»

varoufakis-gkalmpreith.jpg

Γιάνης Βαρουφάκης και Τζέιμς Γκάλμπρεϊθ σηκώνουν το γάντι: Μόνο οι ελληνικές κυβερνήσεις, που έφεραν τη χώρα στα πρόθυρα της πτώχευσης και του Grexit, δεν είχαν σχέδιο αντίδρασης

09.07.2016, 14:05 | Ετικέτες:  Γιάνης Βαρουφάκης, τρόικα, διαπραγμάτευση, Ευρωπαϊκή Ένωση

Συντάκτης: 

Γιάνης Βαρουφάκης και Τζέιμς Γκάλμπρεϊθ

Το 2010, όταν το ελληνικό κράτος πτώχευσε, η Ε.Ε. έστειλε στην Αθήνα δικαστικούς κλητήρες, τη νεοσύστατη τότε τρόικα, θέτοντας τον ελληνικό λαό ενώπιον αμείλικτου διλήμματος: Ενστερνισμός του Δόγματος της Υποταγής στην τρόικα – επιλογή που πρέσβευε το (υπεύθυνο για την πτώχευση) ολιγαρχικό κατεστημένο ή Ορθολογική Ανυπακοή – επιλογή που απαιτούσε κυβέρνηση έτοιμη και ικανή να εκπονήσει πλάνο σύγκρουσης με την τρόικα

Για τέσσερα χρόνια ο ελληνικός λαός δοκίμασε, με τρεις πρωθυπουργούς και τέσσερις κυβερνήσεις, το Δόγμα της Υποταγής, ελπίζοντας ότι οι θυσίες θα έφερναν την ανάκαμψη. Ανάκαμψη όμως δεν υπήρξε, ακριβώς επειδή στόχος των κλητήρων της τρόικας δεν ήταν ούτε να διασωθεί το Δημόσιο, ούτε να μεταρρυθμιστεί η ελληνική οικονομία, ούτε καν να πάρουν οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι τα χρήματά τους πίσω (εάν ενδιαφέρονταν γι’ αυτό, θα συζητούσαν το 2015 τις σοβαρές προτάσεις μας για μεταρρυθμίσεις σε αναπτυξιακή κατεύθυνση).

Στόχος των κλητήρων της τρόικας ήταν ένας: η κατάσχεση εκ μέρους γερμανικών επιχειρήσεων, αρπακτικών ταμείων κ.λπ. των δελεαστικότερων κομματιών της περιουσίας του Δημοσίου, των ελληνικών επιχειρήσεων, ακόμα και των νοικοκυριών. Σε αυτό ομονοούν όλα τα μέρη της τρόικας: ΔΝΤ, Βερολίνο, Φρανκφούρτη και Βρυξέλλες.

Εκεί που διαφωνούν μεταξύ τους είναι στο ότι το ΔΝΤ απαιτεί να συντριβεί άμεσα ό,τι απέμεινε από την κοινωνική οικονομία της χώρας, διαγράφοντας παράλληλα χρέος, ενώ οι «Ευρωπαίοι» της τρόικας προκρίνουν την αργή, βασανιστική συρρίκνωση υπό τη μόνιμη ασφυξία ενός μη βιώσιμου χρέους (που θα κουρευτεί μετά την ερημοποίηση/εκποίηση της χώρας).

Παράλληλα, η τρόικα του εσωτερικού, το εγχώριο κατεστημένο, ενδιαφέρονται μόνο για ένα πράγμα: τη συνέχιση της ροής των θαλασσοδανείων με τα οποία στηρίζονταν οι χάρτινοι πύργοι τους στον τομέα των τραπεζών, των δημόσιων έργων και των ΜΜΕ.

Ενα «όχι» στην τρόικα, όπως προειδοποιούσαμε τον Αλέξη Τσίπρα από το 2013, είχε νόημα μόνο στην περίπτωση που υπήρχαν προετοιμασία και εφαρμογή Σχεδίου Αποτροπής των απειλών της τρόικας – κυρίως του κλεισίματος των τραπεζών.

Η συζήτηση για το τι έπρεπε να περιλαμβάνει αυτό το σχέδιο ήταν έντονη μεταξύ όσων εξ ημών συμφωνούσαμε πως η Ορθολογική Ανυπακοή είναι η βέλτιστη επιλογή για να τεθεί τέλος στην κρίση που απειλεί τη βιωσιμότητα της Ελλάδας.

Θυμόμαστε μια ιδιαίτερα ουσιαστική αντιπαράθεση, τον Οκτώβριο του 2013, μεταξύ ημών και του Χάινερ Φλάσμπεκ (ανώτατου στελέχους του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών επί υπουργίας Οσκαρ Λαφοντέν) ως προς το περιεχόμενο του κατάλληλου σχεδίου.

Η συζήτηση έγινε στο πλαίσιο συνεδρίου που διοργανώσαμε στο Οστιν των Ηνωμένων Πολιτειών, με τη συμμετοχή των Αλέξη Τσίπρα, Γιώργου Σταθάκη και Νίκου Παππά.

Αποψη του Φλάσμπεκ (που στην Ελλάδα ενστερνίζονται οι κ. Λαπαβίτσας, Λαφαζάνης κ.ά.) ήταν ότι το σχέδιο με το οποίο η νέα κυβέρνηση θα αντιστεκόταν στην τρόικα έπρεπε να αφορά το Grexit, καθιστώντας πιστευτή την απειλή «είτε δέχεστε την ουσιαστική αλλαγή του Μνημονίου είτε εμείς φεύγουμε από το ευρώ».

Εμείς διαφωνήσαμε, κρίνοντας ότι η απειλή του Grexit δεν μπορούσε να είναι πιστευτή καθώς το κόστος του, τόσο από οικονομική όσο και από πολιτική σκοπιά, ήταν απαγορευτικό.

Γι’ αυτό αντιπροτείναμε Σχέδιο Αποτροπής που βασιζόταν στη σταθερή σηματοδότηση προς την τρόικα κινήσεων εντός της ευρωζώνης οι οποίες θα κόστιζαν στην τρόικα περισσότερο από το να υποχωρήσει όσον αφορά το χρέος, τη λιτότητα και μεταρρυθμίσεις που πλήττουν την τρόικα εσωτερικού (αντί για τον λαό).

Σε αντίθεση λοιπόν με τον Φλάσμπεκ, εμείς προτείναμε στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ την επιλογή της Ορθολογικής Ανυπακοής που βασιζόταν σε Σχέδιο Αποτροπής, που ούτε προέκρινε την έξοδο από την ευρωζώνη ούτε χρησιμοποιούσε το Grexit ως απειλή.

Τον Ιανουάριο του 2015, ο ΣΥΡΙΖΑ κατέθεσε στον ελληνικό λαό την πρότασή μας: Ορθολογική Ανυπακοή απέναντι στην τρόικα στη βάση του Σχεδίου Αποτροπής των απειλών της, χωρίς την απειλή Grexit που πρέσβευαν ο Φλάσμπεκ και άλλοι.

Απορρίπτοντας το greek success story και την τρομολαγνεία της τρόικας εσωτερικού, ο ελληνικός λαός την ενέκρινε. Το υπουργείο Οικονομικών αμέσως τίμησε αυτή την εντολή χτίζοντας τη διαπραγματευτική στρατηγική σε τρεις πυλώνες:

❶ Εκπόνηση σοβαρών προτάσεων δημοσιονομικής πολιτικής και πραγματικών μεταρρυθμίσεων (στις οποίες συνεισέφεραν τ. υπουργοί Οικονομικών της Βρετανίας και των ΗΠΑ, η Lazard, γερμανικοί επενδυτικοί οίκοι, πανεπιστημιακοί.

❷ Μετριοπαθής αλλά στιβαρή παρουσίαση των προτάσεων αυτών στο Eurogroup, στις πρωτεύουσες της Ε.Ε. και στην Ουάσινγκτον.

❸ Προετοιμασία του Σχεδίου Αποτροπής των απειλών της τρόικας (βλ. υποσημείωση).

Το Plan X

Το 2012 η ΕΚΤ εκπόνησε σχέδιο για την αποπομπή της Ελλάδας από την ευρωζώνη. Το ονόμασε Plan Z. Παράλληλα, οι Κεντρικές Τράπεζες της Γαλλίας και της Αγγλίας, οι μεγάλες ιδιωτικές τράπεζες, αλλά και πολυεθνικές εταιρείες εκπονούσαν δικά τους σχέδια αντίδρασης σ’ ένα Grexit.

Μόνο οι ελληνικές κυβερνήσεις, που έφεραν τη χώρα στην πτώχευση και προ του Grexit, δεν εκπόνησαν αντίστοιχα σχέδια. Το κενό αυτό, για το οποίο έπρεπε να είναι υπόλογες όλες οι κυβερνήσεις της περιόδου 2000-14, δόθηκε εντολή από τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα να πάψει να υφίσταται.

Μαζί αναλάβαμε την ευθύνη για την εκπόνηση σχετικού σχεδίου, το οποίο ονομάσαμε Plan X, μια και εκείνο της ΕΚΤ είχε εξαντλήσει τα γράμματα του λατινικού αλφαβήτου.

Ο πρόσφατος καταιγισμός κατηγοριών, από τα ΜΜΕ της τρόικας εσωτερικού, περί «συνωμοσίας», «άνομης μυστικότητας» και «πραξικοπήματος», μας διασκεδάζουν ιδιαίτερα!

Ακριβώς επειδή στόχος μας ήταν να μην ενεργοποιηθεί ποτέ το Plan X (αλλά απλώς να υπάρχει σε περίπτωση που ο κ. Σόιμπλε και οι συν αυτώ κατάφερναν να πείσουν την κ. Μέρκελ και την ΕΚΤ να αποπέμψουν την Ελλάδα από την ευρωζώνη), η ομάδα του Plan X ήταν ολιγομελής, η ύπαρξη/λειτουργία της ήταν γνωστή μόνο στον πρωθυπουργό και το πόρισμά της το έλαβε μόνο εκείνος. Κι αυτό γιατί, αν διέρρεε η ύπαρξη εκείνης της ομάδας, το Grexit θα γινόταν αυτο-εκπληρούμενη προσδοκία.

Δεδομένης της αντίθεσής μας στο Grexit, είμαστε περήφανοι που τίποτα δεν διέρρευσε και που ο μόνος λόγος που η κοινή γνώμη σήμερα γνωρίζει για το Plan X είναι ότι εμείς την πληροφορήσαμε, όταν πλέον ήταν ασφαλές να το πράξουμε.

Οσο για τα δυσάρεστα μέτρα που προέβλεπε στην περίπτωση που η ευρωζώνη, παράνομα, θα απέπεμπε τη χώρα (π.χ. ενεργοποίηση ενόπλων δυνάμεων για τη διατήρηση της τάξης), απλά ενισχύουν τη θέση μας ότι το Plan X σχεδιαζόταν για να μη χρειαστεί η εφαρμογή του.

Εφιάλτης της τρόικας ήταν η ιδέα ότι η ελληνική κυβέρνηση θα υιοθετούσε, ώς το τέλος, την επιλογή της Ορθολογικής Ανυπακοής, όπως της έδωσε εντολή το εκλογικό σώμα τόσο την 25η Ιανουαρίου όσο και την 5η Ιουλίου του 2015.

Πριν ακόμα ορκιστεί η νέα κυβέρνηση, εκπρόσωποι της τρόικας στοχοποίησαν εκείνους που είχαν αναλάβει την εκπόνηση του Σχεδίου Αποτροπής των απειλών της. Στόχος τους ήταν η απομάκρυνση και η αντικατάστασή τους με στελέχη «ανοικτά» στην προσχώρηση στο Δόγμα Υποταγής. Μέσο τους ήταν η ταύτιση του Σχεδίου Αποτροπής των απειλών της τρόικας με το Plan X.

Ακόμα κι έναν χρόνο μετά την καθυπόταξη της κυβέρνησης στο Δόγμα της Υποταγής, με κίνηση που ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας χαρακτήρισε «πραξικόπημα», η ολιγαρχία φοβάται την επανάκαμψη της Ανοιξης της Αθήνας.

Είναι στη φύση του θρασύδειλου θύτη να ρίχνει το φταίξιμο για τη σύγκρουση σε όποιον τολμήσει να του αντισταθεί. Οι πραγματικοί πραξικοπηματίες και η τρόικα εσωτερικού, που μονολογούσε «Βάστα, Τόμσεν», επέλεξαν την επέτειο του ΟΧΙ (τη μέρα που όλως τυχαίως αναβλήθηκε άλλη μια φορά η δίκη της Siemens - υπόθεση εμβληματική της επανακάμπτουσας διαπλοκής) για να εξαπολύσουν καταιγισμό κατηγοριών εναντίον μας για «πραξικόπημα» και «δημοκρατική εκτροπή»!

Τολμούν να ισχυριστούν πως η προετοιμασία που κάναμε για την περίπτωση που ενεργοποιηθεί το πλάνο Σόιμπλε για Grexit ισοδυναμεί με... δρομολόγησή του.

Ανερυθρίαστα διακωμωδούν τον ελληνικό λαό που επέλεξε την Ορθολογική Ανυπακοή στις πολιτικές που σήμερα διαλύουν την Ευρώπη, αποδίδοντας στη γενναία αντίστασή του το... 3ο Μνημόνιο – κάτι ανάλογο του να κατηγορείται η κυβέρνηση του Οκτωβρίου του 1940 πως, απορρίπτοντας το μουσολινικό τελεσίγραφο, επέλεγε την... Κατοχή που ακολούθησε.

Το δίλημμα που αντιμετωπίζει ο ελληνικός λαός από το 2010 το αντιμετωπίζει σήμερα, ιδίως μετά το Brexit, η Ευρώπη όλη.

Οσοι θέλουν να υπάρχει Ευρώπη ώστε να μείνουν σε αυτήν έχουν την υποχρέωση να απορρίψουν το Δόγμα της Υποταγής στις ευρω-αποδομητικές πολιτικές.

Ηδη, ανερχόμενες δυνάμεις της Δεξιάς και της Αριστεράς ζητούν την εφαρμογή του Plan X παντού. Εμείς εξακολουθούμε να διαφωνούμε.

Γι’ αυτό, στο πλαίσιο του κινήματος DiEM25, συστρατευόμαστε με Ευρωπαίους δημοκράτες που πασχίζουν να διατηρήσουν ζωντανή την ιδέα μιας ενωμένης Ευρώπης με τον μοναδικό τρόπο που έχει δυνατότητα επιτυχίας: την πανευρωπαϊκή εφαρμογή της Ορθολογικής Ανυπακοής.

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΗ

Το Σχέδιο Αποτροπής μας σηματοδοτούσε στην τρόικα πως, αν έκλεινε τις τράπεζες, θα προχωρούσαμε σε: αναδιάρθρωση των ελληνικών ομολόγων που κατείχε η ΕΚΤ (αναιρώντας τη δυνατότητα της ΕΚΤ, για νομικούς κατεξοχήν λόγους, να στηρίζει το ευρώ μέσω των προγραμμάτων ΟΜΤ και «ποσοτικής χαλάρωσης»), δημιουργία παράλληλου συστήματος ηλεκτρονικών πληρωμών σε ευρώ και νομοθέτηση της επανάκτησης της εθνικής κυριαρχίας επί της Τράπεζας της Ελλάδος.

ΚΑΦΕΝΕΙΟ: Το «εξάνθημα» του λαϊκισμού…

ΚΑΦΕΝΕΙΟ: Το «εξάνθημα» του λαϊκισμού…

Κατευθυνόμενο δημοσίευμα Telegraph κατά Π.Καμμένου για Ρωσία

Κατευθυνόμενο δημοσίευμα Telegraph κατά Π.Καμμένου για Ρωσία: Kατευθυνόμενο δημοσίευμα της Telegraph κατά του Έλληνα Υπουργού Άμυνας, Πάνου Καμμένου, τον οποίο κατηγορεί ότι υπονομεύει το ενιαίο ΝΑΤΟϊκό μέτωπο κατά της Ρωσίας εξαιτίας των συμφωνιών που υπογράφει