Οργανισμός που είχε μονιμοποιήσει το καθεστώς ειδικών και έκτακτων αναγκών είχε αυτοανακηρυχθεί ο ΟΑΣΘ προκειμένου να συνάπτει συμβάσεις με ανάθεση και όχι με δημόσιους διαγωνισμούς, ακόμη και για ποσά πάνω από 200.000 ευρώ.
Ακόμη, σε ό,τι αφορά τις προμήθειες καυσίμων, φαίνεται από δειγματοληπτικούς ελέγχους παραστατικών ότι υπάρχει αναντιστοιχία ανάμεσα στα στοιχεία των τιμολογίων με τα δελτία καυσίμων που κόπηκαν από τον ΟΑΣΘ, οπότε ενδέχεται αντί για τα ρεζερβουάρ τα καύσιμα να πήγαιναν σε… τσέπες.
Τα σχετικά ευρήματα ήδη έχουν σταλεί στον εισαγγελέα για διερεύνηση.
Η «Εφ.Συν.» ανοίγει από σήμερα τον φάκελο με τα πεπραγμένα του Οργανισμού αρχίζοντας από τα ευρήματα και τα συμπεράσματα που προκύπτουν από το πόρισμα των επιθεωρητών των υπουργείων Μεταφορών και Οικονομικών, οι οποίοι ερεύνησαν τα πεπραγμένα της τελευταίας εξαετίας (2010–2016).
Οι συμβάσεις
Πρέπει να διευκρινιστεί αρχικά ότι σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία κι ενώ με το άρθρο 3 του Ν.Δ. 716/70 προβλέπονταν ρητώς δημόσιοι διαγωνισμοί, η ανωτέρω διάταξη καταργήθηκε με το άρθρο 12 του Ν. 2898/2001.
Ο ΟΑΣΘ, όμως, εντάσσεται στους φορείς γενικής κυβέρνησης και πληροί τα κριτήρια του ν. 4412/2016 περί αναθετουσών αρχών, δηλαδή έχει συσταθεί με ειδικό σκοπό την κάλυψη αναγκών γενικού συμφέροντος (ο μοναδικός σκοπός του είναι η εκτέλεση της δημόσιας υπηρεσίας του μεταφορικού έργου), έχει νομική προσωπικότητα και η δραστηριότητά του χρηματοδοτείται από το ελληνικό κράτος.
Επομένως, οφείλει να εφαρμόζει τον νόμο περί δημόσιων διαγωνισμών ανάθεσης έργων, υπηρεσιών και προμηθειών.
Ομως, όπως παρατηρούν οι επιθεωρητές, αν και στον κανονισμό του ΟΑΣΘ προβλέπεται η διαδικασία δημόσιου διαγωνισμού, εντούτοις από τον έλεγχο του κλιμακίου προέκυψε ότι κατά βάση προχωρούσε σε απευθείας αναθέσεις ή καταστρατηγούσε τις διατάξεις του κανονισμού περί παράτασης των συμβάσεων, η οποία όμως προβλέπεται σε ειδικές περιπτώσεις.
Δηλαδή η επέκταση των συμβάσεων δίχως διαγωνιστική διαδικασία είναι ο κανόνας, ενώ κανονικά θα έπρεπε να είναι η εξαίρεση. Ειδικά σε ό,τι αφορά τις συμβουλευτικές υπηρεσίες της «Link Technologies» αλλά και τις υπηρεσίες τηλεματικής της ιδίας εταιρείας και των «3Π Συστήματα Πληροφορικής», «3ΠΙ ΜΕΠΕ», «KONICA MINOLTA BGR A.E.», ακολουθείται είτε η απευθείας ανάθεση, είτε η διαδοχική ανανέωση και παράταση των συμβάσεων.
Η εφαρμογή της μεθόδου, όπως αναφέρεται στο πόρισμα, «δεν προκύπτει να έχει οικονομικά όρια», καθώς τα ποσά ξεκινούν από τις 38.000 ευρώ και φτάνουν τις 203.000 ευρώ.
Μάλιστα, όπως σημειώνεται, «ακόμα και για περιπτώσεις που έχει προσφύγει -ο ΟΑΣΘ- στη διαδικασία δημόσιου διαγωνισμού, έχει καταφύγει στη χρονική παράταση της αρχικής σύμβασης αποφεύγοντας μία εκ νέου διαδικασία δημόσιου διαγωνισμού (π.χ. υπ’ αριθμ. 838/5.12.2008 σύμβαση)».
Και επειδή η… μονιμοποίηση του έκτακτου καθεστώτος δημιουργεί ανάγκες για προβλέψεις νέων… έκτακτων αναγκών, όπως αναφέρει το πόρισμα, υπάρχει και «πρόβλεψη της μεθόδου της απευθείας αναθέσεως υλικού-έργου-υπηρεσίας, με απλή εισήγηση του γενικού διευθυντή και αιτιολογημένη πρόταση της αντίστοιχης εσωτερικής μονάδας του Οργανισμού».
Κι ως… λεπτομέρεια, βέβαια, φαίνεται το γεγονός ότι σε έξι συμβάσεις που δειγματοληπτικά εξετάστηκαν «παρατηρείται απόκλιση της ημερομηνίας υπογραφής τους από την αφετηρία έναρξης ισχύος τους». Τέλος, ακόμη και για διετείς συμβάσεις, η παράταση των οποίων προβλεπόταν, η πραγματική τους ανανέωση έγινε τέσσερα χρόνια μετά (η περίπτωση μιας συγκεκριμένης εταιρείας θα είναι αντικείμενο προσεχούς ειδικού δημοσιεύματος).
Τα καύσιμα
Ο ΟΑΣΘ τηρεί διαδικασία ηλεκτρονικής καταμέτρησης και διάθεσης καυσίμων έχοντας συμβληθεί με την εταιρεία «Εuromat», ώστε τα οχήματα του Οργανισμού να εφοδιάζονται με καύσιμα από συγκεκριμένα πρατήρια της ΕΚΟ. Η ΕΚΟ εξοφλεί τον πρατηριούχο και ο ΟΑΣΘ την ΕΚΟ. Η «Εuromat» καταγράφει και στέλνει στον ΟΑΣΘ συγκεντρωτική κατάσταση των χρεώσεων για καύσιμα.
Από δειγματοληπτικό έλεγχο των ελεγκτών προκύπτει στο πόρισμα ότι πολλά εκ των εκδοθέντων τιμολογίων των πρατηριούχων φέρουν ενδείξεις οδομετρητή του οχήματος διαφορετικές από τα αντίστοιχα δελτία εφοδιασμού καυσίμων του ΟΑΣΘ (προφανώς το κάθε τιμολόγιο αντιστοιχεί στο κάθε δελτίο εφοδιασμού που εκδίδει ο ΟΑΣΘ).
Οι αποκλίσεις έγκεινται σε δεκάδες χιλιάδες χιλιόμετρα στους οδομετρητές και σε δεκάδες χιλιόμετρα σε διανυθείσα απόσταση από τον τελευταίο εφοδιασμό. Επίσης υπάρχουν αποκλίσεις μεταξύ δελτίου καυσίμου, αντίστοιχου τιμολογίου και συγκεντρωτικής ηλεκτρονικής κατάστασης της «Euromat»
