Θετικά αποτιμά η ελληνική πλευρά την «διακήρυξη των πέντε». Το Sputnik εξετάζει τους λόγους για τους οποίους τα κράτη συσπειρώνονται με Ελλάδα-Κύπρο απέναντι στις τουρκικές ενέργειες.
Ελπίδα απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα βλέπει η ελληνική διπλωματία, καθώς, από ότι φαίνεται, κερδίζει συμμάχους που βρίσκονται απέναντι στις τουρκικές εξαγγελίες και ενέργειες στο Αιγαίο και στις τουρκικές δραστηριότητες στην κυπριακή ΑΟΖ.
Όπως έγινε γνωστό, πριν από λίγα 24ωρα, σε κοινή διακήρυξη οι υπουργοί Εξωτερικών της Ελλάδας, της Κύπρου, της Γαλλίας, της Αιγύπτου και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων καταδίκασαν τη συμπεριφορά της Τουρκίας στον ελληνικό εναέριο χώρο, αναφορικά με τις υπερπτήσεις πάνω από κατοικημένες περιοχές και χωρικά ύδατα κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου.
© AFP 2020 / OZAN KOSE
Την ίδια στιγμή, την αντίθεσή τους εξέφρασαν και για τις τουρκικές παράνομες δραστηριότητες στην ΑΟΖ και στα χωρικά ύδατα της Κύπρου, οι οποίες, σύμφωνα με τη διακήρυξη, αποτελούν σαφή παραβίαση του διεθνούς δικαίου όπως αντανακλάται στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Επιπλέον, εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους προς την Τουρκία αναφορικά με την προσπάθεια εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού, κατά το προηγούμενο χρονικό διάστημα.
«Η Τουρκία θέλει να δημιουργήσει τετελεσμένα σε όλα τα μέτωπα. Ελλάδα και Κύπρος, οι δύο πρώτες χώρες αυτής της πενταπλής συμμαχίας, είναι αυτονόητο ότι προφανώς θέλουν να περιφρουρήσουν τα κυριαρχικά τους δικαιώματα σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο» επισημαίνει στο Sputnik, ο διεθνολόγος Πάμπος Χρυσοστόμου, Διευθυντής Έρευνας και Διεθνών Σχέσεων στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου.
Βασικός λόγος στήριξης φαίνεται ότι είναι η κατάσταση στη Λιβύη από την οποία τα τρία κράτη επηρεάζονται άμεσα.
Οι υπουργοί καταδίκασαν έντονα τη στρατιωτική παρέμβαση της Τουρκίας στη Λιβύη και κάλεσαν την Τουρκία να σεβαστεί το εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ και να σταματήσει τη μετακίνηση ξένων μαχητών από τη Συρία στη Λιβύη.
Υπενθύμισαν, επίσης, ότι τα Μνημόνια μεταξύ της Τουρκίας και του Σαράτζ αντιβαίνουν στο διεθνές δίκαιο και το εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ στη Λιβύη, και ότι υπονομεύουν την περιφερειακή σταθερότητα.
Αρχικά, η Γαλλία, η δεύτερη μεγαλύτερη δύναμη της ΕΕ, φαίνεται ότι στηρίζει Ελλάδα και Κύπρο για δύο λόγους.
«Η Γαλλία έχει ειδικό ενδιαφέρον για την Κύπρο λόγω των αδειοδοτήσεων της γαλλικής TOTAL σε πολλά οικόπεδα της κυπριακής ΑΟΖ, αλλά και λόγω του λιβυκού. Έχει παραδοσιακές σχέσεις με τη Λιβύη που θέλει να κρατήσει. Κανείς δεν θα ξεχάσει την επέμβαση και τους βομβαρδισμούς των γαλλικών αεροσκαφών λίγο πριν την πτώση του Καντάφι. Μια ενδεχόμενη επικράτηση του Φαγέζ Αλ Σάρατζ με τη στήριξη της Τουρκίας δεν είναι κάτι που επιθυμεί.
Άρα, η Γαλλία έχει αυτούς τους δύο ειδικούς λόγους να ανησυχεί για την τουρκική επιθετικότητα» αναφέρει σχετικά ο Π. Χρυσοστόμου.
Άρα, η Γαλλία έχει αυτούς τους δύο ειδικούς λόγους να ανησυχεί για την τουρκική επιθετικότητα» αναφέρει σχετικά ο Π. Χρυσοστόμου.
Από την πλευρά της, η Αίγυπτος που συνορεύει με τη Λιβύη, δεν φαίνεται να θέλει το καθεστώς Σάρατζ και Τουρκίας, υπό το φόβο επιστροφής των προκατόχων του Σίσι στην εξουσία.
«Η Αίγυπτος ενδιαφέρεται αρκετά για την επόμενη μέρα στη Λιβύη, θεωρώντας κρίσιμες τις εξελίξεις με τη Λιβύη. Είναι μεγάλος πονοκέφαλος τα γεγονότα στη Λιβύη για την κυβέρνηση Σίσι. Ο Σίσι και η Αίγυπτος δεν θέλουν επίσης την επικράτηση του εκλεκτού της Τουρκίας, του Σάρατζ και ειδικότερα ούτε την επικράτηση των ακραίων μουσουλμάνων που τον στηρίζουν. Η Αίγυπτος δεν θέλει αυτό το καθεστώς από τον φόβο μήπως επιστρέψουν οι προκάτοχοι του Σίσι στην εξουσία που έχουν σύνδεση με τους εξτρεμιστές. Προτιμά τον Χαφτάρ που δεν έχει σχέση με ακραίους Ισλαμιστές, γι' αυτό και τον στηρίζει αρκετά».
Την ίδια στιγμή, φαίνεται να εκκρεμεί και η προσπάθεια οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών Αιγύπτου-Ελλάδας.
Την πεντάδα των «αντιστασιακών, συμπληρώνουν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
«Όλες οι άλλες χώρες έχουν γεωγραφική γειτνίαση, αλλά τα Εμιράτα όχι. Οι σχέσεις Εμιράτων-Τούρκιας χαρακτηρίζονται από κακές ως εχθρικές, αφού ο Ερντογάν έκανε λόγο για χώρα του κακού, στον Κόλπο. Αυτό έχει να κάνει και με τη διαφορά που υπάρχει σε σχέση με τους ακραίους ισλαμιστές, καθώς τα Εμιράτα πολέμησαν το ISIS, σε αντίθεση με την Τουρκία που του παρείχε στήριξη κατά διαστήματα. Ο άλλος λόγος είναι ότι στηρίζουν τον Χαφτάρ, αφού είναι ο βασικός τους χρηματοδότης, ενώ οι Τούρκοι είναι υποστηρικτές της κυβέρνησης Σάρατζ καθώς και του Κατάρ. Δεν τους αρέσει η προσέγγιση Τουρκίας-Κατάρ».
Και προσθέτει:
«Άρα λοιπόν αυτές οι χώρες για ειδικούς λόγους προχώρησαν σε αυτήν την πολύ θετική διακήρυξη, για τα ελληνικά και ελληνοκυπρικά συμφέροντα. Αυτή η διακήρυξη των πέντε την οποία ο Ερντογάν χαρακτήρισε ως εχθρική ενέργεια, δείχνει ότι τον έχει ενοχλήσει αρκετά».
Το ζήτημα, όπως αναφέρει, είναι αυτές οι σημαντικές χώρες να προχωρήσουν ένα βήμα παραπέρα και να οικοδομήσουν στην πράξη, μηχανισμούς ασφαλείας στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο.
© AP PHOTO / OSMAN ORSAL
«Από μόνες τους οι διακηρύξεις δεν φτάνουν για να εμποδίσουν τον Ερντογάν να πραγματοποιήσει γεωτρήσεις εντός της Κυπριακής ΑΟΖ αλλά και κοντά στη Λιβύη. Χρειάζονται πράξεις. Το κρίσιμο ερώτημα που τίθεται είναι αν τελικά έχουν τη βούληση να το κάνουν» συμπληρώνει ο Π. Χρυσοστόμου.
Θετική είναι η αποτίμηση της διακήρυξης και από την Άννα Κουκίδη - Προκοπίου, Ανώτερη Επιστημονική Συνεργάτιδα στο Κυπριακό Κέντρο Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων του Πανεπιστημίου Λευκωσίας.
«Σωστότατα η Κυπριακή Δημοκρατία, ως θέμα αρχής, καταδικάζει τις ενέργειες της Τουρκίας στα Ηνωμένα Έθνη, ακολουθώντας τις διαδικασίες που επιβάλλει το διεθνές δίκαιο. Ταυτόχρονα, η ενδυνάμωση των περιφερειακών συνεργασιών της Λευκωσίας, μέσα από τον σχηματισμό και την ενεργοποίηση των τριμερών, με τη συμμετοχή άλλων ενδιαφερόμενων μερών, αποτελεί απάντηση προς την Άγκυρα. Η πρόσφατη κοινή δήλωση ΚΔ-Ελλάδος-Αιγύπτου-ΗΑΕ- Γαλλίας, η οποία καταδικάζει απερίφραστα τη στάση της Τουρκίας σε Ανατολική Μεσόγειο και Λιβύη, αποτελεί μια συλλογική απάντηση σε ένα παίκτη που λειτουργεί μονομερώς, ως υπονομευτής της ασφάλειας και της σταθερότητας στην περιοχή μας. Αναμένουμε ότι παρόμοιες συλλογικές κινήσεις θα υπάρξουν και στο μέλλον, με κοινό παρονομαστή τη σύμπνοια Αθήνας-Λευκωσίας» επισημαίνει στο Sputnik, η Άννα Κουκκίδη-Προκοπίου.
Παράλληλα, επικρίνει τη στάση της ΕΕ χαρακτηρίζοντας την άτολμη:
«Το γεγονός ότι η Τουρκία, ως υποψήφιο κράτος-μέλος της ΕΕ, παραβιάζει την κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και αψηφά τα οικονομικά συμφέροντα άλλων κρατών-μελών, όπως η Γαλλία και η Ιταλία, θα έπρεπε να προβληματίσουν πρωτίστως τις Βρυξέλλες, αφού η ατολμία της Ένωσης να επιβάλει σοβαρές κυρώσεις σε ένα κράτος πειρατή, αφοπλίζουν εντελώς το αφήγημα αξιών της Ευρώπης, υποδαυλίζοντας την αξιοπιστία της, καθώς και τις οποιεσδήποτε μελλοντικές της προσπάθειες για την ενίσχυση μιας κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας. Αν η Ευρώπη δεν μπορεί να παρέχει συμπαράσταση στα μέλη της για τα εντελώς αυτονόητα, είναι εξαιρετικά αμφίβολο τι είδους ασφάλεια θα μπορέσει να τους παρέχει στο εγγύς μέλλον».
Επιπλέον, αναφέρει ότι η Λευκωσία επιθυμεί σαφή θέση και καταδίκη, τόσο από την Ουάσινγκτον όσο και από τη Μόσχα απέναντι στην προκλητική στάση της Τουρκίας.
