Επανέλεγχο της μελέτης που υποδεικνύει πως ο νέος κορονοϊός κυκλοφορούσε εκτός Κίνας και δη στην Ιταλία από τον Οκτώβριο του 2019 ζήτησε ο ΠΟΥ, καθώς κλιμακώνονται οι διεθνείς πιέσεις προς τον οργανισμό να ρίξει φως στο μυστήριο της εποχής μας: την προέλευση της ολέθριας πανδημίας. Η πίεση αυξήθηκε κατακόρυφα μετά την πρόσφατη δημοσιοποίηση της απόφασης του Τζο Μπάιντεν να δώσει εντολή στις υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ να εντείνουν τη διερεύνηση του ζητήματος, χωρίς οι αμερικανικές Αρχές να αποκλείουν ούτε το (επικρατέστερο, σύμφωνα με πολλούς επιστήμονες) σενάριο της μεταπήδησης του ιού από νυχτερίδα σε ζώο-ξενιστή και κατόπιν στον άνθρωπο, ούτε το (συνωμοσιολογικό συχνά, πλην όχι απολύτως αδύνατο) ενδεχόμενο διαρροής του από κινεζικό εργαστήριο και συγκεκριμένα το Ινστιτούτο Ιολογίας της Γουχάν.
Ο ΠΟΥ αντέδρασε, ζητώντας να μη «δηλητηριάζεται από την πολιτική» ένα αμιγώς επιστημονικό ζήτημα. Ανακοίνωσε, όμως, παράλληλα ότι προετοιμάζεται ήδη πρόταση που αφορά τις επόμενες έρευνες για την προέλευση του νέου κορονοϊού, έπειτα μάλιστα από αίτημα Ηνωμένων Πολιτειών και Βρετανίας προς τον οργανισμό να διεξαγάγει δεύτερη αυτοψία στη Γουχάν με ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες, οι οποίοι να έχουν πλέον πλήρη πρόσβαση σε δείγματα και δεδομένα, σε αντίθεση με την πρώτη αυτοψία που έγινε τον χειμώνα.
Από την αρχή, βέβαια, το ζήτημα είχε πολιτικοποιήσει δηλητηριωδώς ο Ντόναλντ Τραμπ, που εξακολουθεί να ισχυρίζεται πως ο ιός διέρρευσε σκόπιμα από τους Κινέζους, αν δεν κατασκευάστηκε κιόλας ως βιολογικό όπλο, ζητώντας τους μάλιστα «να πληρώσουν δέκα τρισεκατομμύρια δολάρια στην Αμερική και τον κόσμο για τον θάνατο και την καταστροφή που προκάλεσαν». Βρήκε δε πάλι ευκαιρία να επιτεθεί φραστικά σε έναν από τους αγαπημένους του στόχους: τον κορυφαίο επιδημιολόγο και νυν επικεφαλής ιατρικό σύμβουλο του Λευκού Οίκου, Αντονι Φάουτσι, τον οποίο κατηγορεί τώρα με αφορμή την πρόσφατη αποκάλυψη του τελευταίου για την επιχορήγηση 600.000 δολαρίων στο Ινστιτούτο Ιολογίας της Γουχάν από δημόσια υγειονομική υπηρεσία των ΗΠΑ μεταξύ 2014 και 2019, προκειμένου να μελετηθούν οι κορονοϊοί από νυχτερίδες.
Ξανά στο Κογκρέσο
Ο Φάουτσι δέχεται τα πυρά των Ρεπουμπλικανών πως στηρίζει την Κίνα επειδή είχε δήθεν διατυπώσει σε μέιλ ότι τα επιστημονικά δεδομένα μέχρι στιγμής για την προέλευση του SARS-CoV-2 δεν συγκλίνουν στην εκδοχή της εργαστηριακής διαρροής, αλλά της φυσικής επαφής με ζώα. Καλείται, παράλληλα, να καταθέσει ξανά στο Κογκρέσο, αυτή τη φορά για «τον ρόλο της κυβέρνησης των ΗΠΑ στη χρηματοδότηση έρευνας που ίσως συνέβαλε στην ανάπτυξη του νέου κορονοϊού». «Νομίζω πως είναι σχετικά τραβηγμένη η ιδέα πως οι Κινέζοι κατασκεύασαν κάτι προκειμένου να μπορούν να σκοτώνουν τους εαυτούς τους, καθώς και άλλους ανθρώπους. Νομίζω πως είναι λιγάκι αλλόκοτο», δήλωσε ο Φάουτσι στο CNN.
Σύμφωνα πάντως με τους «Financial Times», ζήτησε τη δημοσιοποίηση των ιατρικών αρχείων τουλάχιστον τριών ανθρώπων, και δη ερευνητών στο Ινστιτούτο Ιολογίας της Γουχάν, που φέρεται να νόσησαν με Covid-19 στην Κίνα νωρίτερα από τον Δεκέμβριο του 2019, χωρίς να αποκλείει ωστόσο την πιθανότητα να είχαν κολλήσει την ασθένεια από τον ευρύτερο πληθυσμό.
Ως γνωστόν, οι πρώτες μολύνσεις στον κόσμο από SARS-CoV-2 αναφέρθηκαν στη Γουχάν στα τέλη Δεκεμβρίου του 2019, ενώ στην Ιταλία το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα εντοπίστηκε στις 21 Φλεβάρη 2020 στην πόλη Κοντόνιο της Λομβαρδίας. Περσινή μελέτη, ωστόσο, Ιταλών επιστημόνων βρήκε αντισώματα είτε του αρχικού στελέχους του ιού είτε κάποιας παραλλαγής του σε ανθρώπους στην Ιταλία ήδη από τον Οκτώβριο του 2019, δίνοντας πάτημα στο κινεζικό καθεστώς να αρχίσει να διαδίδει πως ο SARS-CoV-2 δεν αναδύθηκε στην Κίνα, αλλά σε χώρα ή χώρες της Δύσης, απ’ όπου εισήχθη στη δική της επικράτεια, ενδεχομένως μέσω της εφοδιαστικής αλυσίδας κατεψυγμένων προϊόντων ή του εμπορίου αγρίων ζώων.
Η μελέτη έδειξε –μήνες νωρίτερα από το αναμενόμενο– την ύπαρξη εξουδετερωτικών αντισωμάτων στο αίμα του 11,6% συγκεκριμένου δείγματος 959 υγιών εθελοντών (οι περισσότεροι άντρες 55-65 ετών από τη Λομβαρδία, στο πλαίσιο εξέτασης για καρκίνο του πνεύμονα), με τον Τζοβάνι Απολόνε, επιστημονικό διευθυντή του Milan Cancer Institute (INT) που συμμετείχε στη σύνταξη της μελέτης, να τονίζει τον περασμένο Νοέμβριο, όταν είχε δημοσιοποιηθεί η έρευνα, πως «τα ευρήματα αυτά τεκμηριώνουν μόνο ότι η επιδημία στην Κίνα δεν ανιχνεύτηκε έγκαιρα».
«Ο ΠΟΥ μας ζήτησε αν θα μπορούσαμε να μοιραστούμε το βιολογικό υλικό και αν θα μπορούσαμε να ξανακάνουμε τα τεστ σε ανεξάρτητο εργαστήριο. Αποδεχτήκαμε», δήλωσε τις προάλλες στο Reuters ο Απολόνε. Το αίτημα επιβεβαίωσε και εκπρόσωπος του ΠΟΥ, συμπληρώνοντας μάλιστα πως ο οργανισμός έχει έρθει σε επαφή με όλους τους ερευνητές που δημοσίευσαν μελέτες ή παρείχαν πληροφορίες για θετικά δείγματα του SARS-CoV-2 εντός του 2019, αλλά δεν έχει ακόμα την τελική ανάλυση των αποτελεσμάτων.
«Καμία από τις μελέτες, που έχουν δημοσιευτεί ως τώρα, δεν έχουν ποτέ αμφισβητήσει τη γεωγραφική προέλευση», συνέχισε μιλώντας στο ειδησεογραφικό πρακτορείο ο επιστημονικός διευθυντής του INT. «Η εντεινόμενη αμφιβολία είναι», πρόσθεσε, «πως ο ιός, πιθανώς λιγότερο ισχυρός συγκριτικά με μήνες αργότερα, κυκλοφορούσε στην Κίνα πολύ πριν από τις αναφερθείσες μολύνσεις».
Αντισώματα
Με βάση διάφορες άλλες επιστημονικές μελέτες, άνθρωποι στην επαρχία Χουμπέι (πρωτεύουσα της οποίας είναι η Γουχάν) είχαν ασθενήσει με ύποπτα συμπτώματα επίσης από τον Οκτώβριο του 2019 ή ακόμα και τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου. Αντισώματα του νέου κορονοϊού εντοπίστηκαν σε ανθρώπους στη Δυτική Ακτή των ΗΠΑ τον Δεκέμβριο του 2019, όταν το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα στη χώρα καταγράφτηκε στις 20 Ιανουαρίου.
Αντίστοιχα, στη Γαλλία γιατροί σε νοσοκομείο του Παρισιού διαπίστωσαν πως ασθενείς με πνευμονία, που είχαν νοσηλευτεί τον Δεκέμβρη του 2019, έπασχαν από Covid-19 παρότι η πρώτη μόλυνση καταγράφτηκε επίσημα στις 24 Ιανουαρίου. Στην Ιταλία, πάλι, βρέθηκαν ίχνη του ιού σε λύματα υπονόμων στο Μιλάνο και το Τορίνο στις 18 Δεκεμβρίου, ενώ ανάλογα ευρήματα σε λύματα υπήρξαν και στην Ισπανία από ερευνητές του Πανεπιστημίου της Βαρκελώνης στα μέσα Ιανουαρίου του 2020, έξι βδομάδες πριν από την αναφορά του πρώτου κρούσματος στη χώρα.