Μετά τον Ερντογάν τι;
Το 2023 θα συμπληρωθεί η εκατονταετηρίδα της Δημοκρατίας της Τουρκίας. Επίσης την ίδια χρονιά είναι προγραμματισμένες οι γενικές εκλογές στη γειτονική χώρα.
Η Τουρκία τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε μια πολεμοχαρή διάθεση τόσο στο εσωτερικό της όσο και στο εξωτερικό. Ο μεγαλοϊδεατισμός και τα νεοθωμανικά οράματα του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχουν βάλει σε μια περιδίνηση την τουρκική κοινωνία, αλλά και τους λαούς της περιοχής. Τα δυτικά κράτη δείχνουν να ανέχονται οριακά τον Ερντογάν, ο οποίος φαίνεται ότι έχει υπερβεί τα εσκαμμένα στα όρια της ύβρεως.
Ολο και περισσότεροι ισχυρίζονται ότι ο Τούρκος ηγέτης ακολουθεί έναν αδιέξοδο δρόμο και το μέλλον του είναι αβέβαιο, ενώ δεν είναι λίγοι και εκείνοι που διερωτώνται για το εάν η αλλαγή του καθεστώτος θα μπορέσει να γίνει δημοκρατικά και μέσω της κάλπης.
Για να κατανοήσουμε καλύτερα την κατάσταση σήμερα στην Τουρκία, το ενδεχόμενο κατάρρευσης του καθεστώτος και πως αυτό θα επηρεάσει τις σχέσεις μας με τη γείτονα, απευθυνθήκαμε στον διακεκριμένο Τούρκο συγγραφέα, και καθηγητή Πολιτικών Επιστημών, πρώην διευθυντή της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ Cengiz Aktar (Τζενγκίζ Ακτάρ).
Ο κ. Ακτάρ, ο οποίος ζει πλέον στην Ελλάδα και εργάζεται ως επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στις τοποθετήσεις του - όχι μόνο στη χώρα μας αλλά και στα διεθνή μέσα με τα οποία συνεργάζεται (Financial Times, Le Monde, Liberation) - παρουσιάζει μια ζοφερή εικόνα της σύγχρονης Τουρκίας.
«Σήμερα κανένας πολίτης και καμία επιχείρηση δεν είναι προστατευμένοι από τις αυθαίρετες πρακτικές του καθεστώτος.
Οι κεραυνοί του κράτους μπορούν να στοχεύσουν ανά πάσα στιγμή οιονδήποτε πολίτη, οιαδήποτε επιχείρηση ανακηρύσσοντας τους «εχθρό», «τρομοκράτη», «προδότη», συνεπώς απαλλοτριώσιμο χωρίς δίκη.
Συνολικά το τουρκικό καθεστώς βρίσκεται ενώπιον ενός απεριόριστου πεδίου πολεμοχαρούς έκφρασης, τόσο στους κόλπους της χώρας όσο και στο εξωτερικό...
Στην πράξη κανένας πολιτικός της αντιπολίτευσης δεν τόλμησε να αψηφήσει το φιλοπόλεμο του καθεστώτος, πράγμα που τους καθιστά συνενόχους. Αυτή η ευθυγράμμιση έχει συσκοτίσει όλες τις ελπίδες εναλλακτικής πολιτικής και αντιθέτως έχει παγιώσει τον raϊs και την ολοκληρωτική εξουσία του» γράφει ο κ. Ακτάρ στο πρόσφατο βιβλίο του «Το Τουρκικό Αχθος» από τις εκδόσεις Επίμετρο και τον ρωτούμε εάν είναι πράγματι τόσο ζοφερή η κατάσταση όπως την περιγράφει:.
Θα ήθελα να κάνω δύο βασικές παρατηρήσεις οι οποίες είναι σημαντικές για την εξέλιξη της συζήτησής μας και της κατανόησης της Τουρκίας σήμερα.
Τα πάντα στην Τουρκία σήμερα κινούνται προς τη λάθος κατεύθυνση. Ό,τιδήποτε σε μια χώρα που ορίζεται ως κανονικό, ως νορμάλ δεν ισχύει για την πατρίδα μου. Οσον αφορά τους πολίτες, την κοινωνία, την κοινότητα, δεν υπάρχει δείκτης ευτυχίας. Ο λαός δεν είναι ευτυχισμένος.
Στην Τουρκία οι θεσμοί έχουν σχεδόν ολοκληρωτικά καταστραφεί. Ο στρατός, η δικαστική εξουσία, ο ακαδημαϊκός κόσμος, οι θεσμοί που αφορούν την οικονομία, τη διπλωματία, και τη διοίκηση του κράτους, αυτά τα έξι βασικά όργανα του κράτους που υπάρχουν σε κάθε χώρα και είναι οι πνεύμονές της για την επιβίωσή της, στην Τουρκία δεν λειτουργούν πλέον γιατί όλη η εξουσία μονοπωλείται από ένα άτομο
Δεύτερον, είναι αλήθεια ότι υπάρχουν πολλά κράτη των οποίων οι κυβερνήσεις είναι αδέξιες, κάνουν λάθη, είναι προβληματικές. Παραδείγματα υπάρχουν πολλά, όμως το σημαντικό είναι ότι σε αυτές τις χώρες οι θεσμοί του κράτους εξακολουθούν να λειτουργούν. Πάντα φέρνω ως παράδειγμα την Ιταλία. Δείτε από το 1945 τις εναλλαγές κυβερνήσεων και τις κυβερνητικές κρίσεις και όμως η Ιταλία εξακολουθεί να υπάρχει και να λειτουργεί ως ένα σοβαρό κράτος και αυτό διότι οι θεσμοί λειτουργούν.
Αντίθετα στην Τουρκία οι θεσμοί έχουν σχεδόν ολοκληρωτικά καταστραφεί. Ο στρατός, η δικαστική εξουσία, ο ακαδημαϊκός κόσμος, οι θεσμοί που αφορούν την οικονομία, τη διπλωματία, και τη διοίκηση του κράτους, αυτά τα έξι βασικά όργανα του κράτους που υπάρχουν σε κάθε χώρα και είναι οι πνεύμονές της για την επιβίωσή της, στην Τουρκία δεν λειτουργούν πλέον γιατί όλη η εξουσία μονοπωλείται από ένα άτομο, τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ο οποίος θέλει να έχει τον έλεγχο των πάντων και να αποφασίζει για τα πάντα.
Άρα επαναλαμβάνω ότι τίποτα δεν πάει προς τη σωστή κατεύθυνση, οι θεσμοί έχουν καταστραφεί και κάθε απόφαση που αφορά το έθνος, τους πολίτες την κοινωνία λαμβάνεται από έναν μόνο άνθρωπο.
Η Τουρκία δεν είναι μια φυσιολογική χώρα..Τουρκία δεν είναι μέρος της λύσης, αλλά αντίθετα είναι μέρος των προβλημάτων.
Και όμως η αίσθηση είναι ότι ο Ερντογάν έχει τη στήριξη του λαού...
Ακριβώς και αυτό είναι το θεμελιώδες σημείο που αποδεικνύει ότι οι άνθρωποι έχουν δυσκολίες να αντιληφθούν, να συλλάβουν και να αναλύσουν την κατάσταση που επικρατεί στην Τουρκία. Αυτό το καθεστώς έχει την υποστήριξη ενός 30% με 35% των ψηφοφόρων, δεν είναι φυσιολογικό!
Ωστόσο, βάσει αυτών, αντιλαμβανόμαστε ότι έχουμε να κάνουμε με ένα ολοκληρωτικό καθεστώς. Οι μάζες στηρίζουν τον Ερντογάν και όπως λέει και η Χάνα Αρεντ χωρίς τη μαζική υποστήριξη του λαού ούτε ο Χίτλερ ούτε και ο Στάλιν θα είχαν υπάρξει. Αυτοί οι δικτάτορες είχαν τεράστια στήριξη μέχρι το τέλος τους, μέχρι τη στιγμή που εξαφανίσθηκαν.
Καταλαβαίνεται λοιπόν ότι η Τουρκία δεν είναι μια φυσιολογική χώρα. Δεν είναι μια χώρα με την οποία κάποιος μπορεί να καθίσει να συζητήσει μαζί της, απλούστατα γιατί η Τουρκία δεν είναι μέρος της λύσης, αλλά αντίθετα είναι μέρος των προβλημάτων.
Θα σας δώσω ένα πολύ πρόσφατο παράδειγμα. Η Διάσκεψη για τη Λιβύη που διεξήχθη στο Παρίσι και εκεί βρισκόταν το σύνολο των κρατών, εκτός από την Τουρκία η οποία ουσιαστικά απήχε και αυτό διότι έχει τη δική της ατζέντα. Ο Ερντογάν έχει τις δικές του προτεραιότητες και δεν νοιάζεται για κανέναν και για τίποτα. Βέβαια αυτό εμπεριέχει μια δόση βλακείας, στην ουσία πρόκειται για αυτοκτονική συμπεριφορά.
Όμως αυτό είναι ένα καλό παράδειγμα για όσους δυσκολεύονται να κατανοήσουν και να συλλάβουν την τουρκική ανωμαλία.
Δεν μπορώ να πιστέψω ότι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί δεν έχουν επίγνωση για το τι συμβαίνει. Εσείς πως εξηγείτε την κατευναστική πολιτική απέναντι στον Ερντογάν;
Πιστεύω ότι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί και οι Ευρωπαίοι νομοθέτες, οι δυτικοευρωπαίοι και ειδικότερα η Γερμανία είναι χαμένοι, δεν ξέρουν πως να συμπεριφερθούν στον Ερντογάν. Άλλωστε τα δημοκρατικά κράτη αντιμετωπίζουν ένα θεμελιώδες δίλημμα. Δεν έχουν τα μέσα, δεν ξέρουν πως να συμπεριφερθούν σε μη δημοκρατικές χώρες. Την ίδια στιγμή οι δυνάστες δεν ενδιαφέρονται για τις εκλογές και θα κάνουν ό,τι χρειαστεί προκειμένου να παραμείνουν στην εξουσία. Αυτό είναι το βασικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα δημοκρατικά κράτη σε περιπτώσεις όπως η Τουρκία ή η Ρωσία.
Ένα δεύτερο ζήτημα που εμποδίζει τη Δύση, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, να χειριστεί τον Ερντογάν είναι ο φόβος η Τουρκία να ξεκόψει από το ΝΑΤΟ και να πέσει στην αγκαλιά της Ρωσίας. Η Δύση πράγματι διακατέχεται από αυτό το υπαρξιακό άγχος.
Ο Ερντογάν εργαλειοποιεί το προσφυγικό όπως έκανε και στον Εβρο, η ΕΕ φοβάται τον εκβιασμό του Τούρκου προέδρου και έχοντας παντελή έλλειψη οράματος δεν θέλει να παραδεχθεί ότι το πρόβλημα με τους πρόσφυγες στην ευρύτερη περιοχή εξακολουθεί να υπάρχει εξαιτίας και της στάσης της Τουρκίας...
Ένα ακόμη θέμα που απασχολεί την Δύση και συγκεκριμένα την Ε.Ε., είναι αυτό των προσφύγων. Ο φόβος ότι μια λάθος κίνηση που θα ενοχλήσει τον Ερντογάν θα έχει σαν αποτέλεσμα να πλημμυρίσουν τα σύνορα της Ελλάδας ή της Βουλγαρίας ή αλλού με πρόσφυγες, είναι μεγάλος. Δείτε τι συμβαίνει τώρα στα σύνορα με την Πολωνία. Όλοι ξέρουν πως όλοι αυτοί οι άνθρωποι έχουν έρθει από την Κωνσταντινούπολη.
Και ενώ συμβαίνουν όλα αυτά έχουμε τον Σαρλ Μισέλ, μια αδύναμη φιγούρα κατά τη γνώμη μου, να τηλεφωνεί στον Ερντογάν και να τον ευχαριστεί γιατί οι Τουρκικές αερογραμμές αποφάσισαν να μην απογειωθούν και να μεταφέρουν ιρακινούς, σύρους, υεμενίτες με εισιτήριο χωρίς επιστροφή κάπου στην Ευρώπη. Αυτό είναι γελοίο.
Το ίδιο έκανε πρόσφατα και ο γ.γ,. του ΟΗΕ...
Ακριβώς, ενώ όλοι γνωρίζουν τι κάνει ο Ερντογάν με τους πρόσφυγες και από που έρχονται όλοι αυτοί οι άνθρωποι. Είναι γελοίο επειδή όλοι ξέρουν ότι οι Τουρκικές Αερογραμμές μεταφέρουν ανθρώπους από την Κωνσταντινούπολη στο Μινσκ. Ο Ερντογάν εργαλειοποιεί το προσφυγικό όπως έκανε και στον Εβρο.
Φοβούνται λοιπόν τον εκβιασμό του Ερντογάν και έχοντας παντελή έλλειψη οράματος δεν θέλουν να παραδεχθούν ότι το πρόβλημα με τους πρόσφυγες στην ευρύτερη περιοχή, στη Συρία, το Λίβανο, το Ιράκ, στην Ιορδανία, εξακολουθεί να υπάρχει εξαιτίας και της στάσης της Τουρκίας.
Ο πόλεμος στη Συρία θα μπορούσε να έχει τελειώσει εάν δεν εμπλεκόταν η Τουρκία. Ο Ερντογάν ακόμη στηρίζει και εξοπλίζει αντάρτικες ομάδες κατά της Δαμασκού, εξακολουθεί να έχει σε κατοχή κουρδική περιοχή στα βόρεια της Συρίας. Αρα ναι, υποστηρίζω πως έχουμε μια Τουρκία που ακόμη προκαλεί πρόσφυγες και ταυτόχρονα τους χρησιμοποιεί ενάντια στην Ευρώπη η οποία δεν ξέρει πως να αντιδράσει. Κανείς δεν λέει στην Τουρκία σταμάτα τώρα να υποστηρίζεις αυτές τις τζιχαντιστικές ομάδες στη Συρία, σταμάτα να εισβάλλεις στα κουρδικά εδάφη της Συρίας, με αποτέλεσμα ο Ερντογάν να εκβιάζει τη Δύση, την ΕΕ., και το ΝΑΤΟ.
Τέλος μιλώντας για την κατευναστική πολιτική της ΕΕ έναντι της Άγκυρας δεν πρέπει να ξεχνάτε ότι πολλά ευρωπαϊκά κράτη φοβούνται για τις επενδύσεις τους στην Τουρκία. Υπάρχουν χιλιάδες ευρωπαϊκές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Τουρκία. Αυτό βέβαια που δεν καταλαβαίνουν είναι ότι η Τουρκία βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης.
Όμως την ίδια ώρα που φαίνεται ότι ο Τούρκος πρόεδρος είναι παντοδύναμος και μπορεί να εκβιάζει την ΕΕ., το ΝΑΤΟ, τη Δύση, από το εσωτερικό της χώρας διαρρέουν πληροφορίες ότι ο Ερντογάν είναι άρρωστος και πως οι μέρες του στην εξουσία είναι μετρημένες. Αυτό δεν αφήνει κάποια χαραμάδα αισιοδοξίας για την επόμενη ημέρα;
Πράγματι ο Ερντογάν είναι άρρωστος και ποτέ του δεν θα ανακάμψει για να ξαναγίνει αυτός που ήταν πριν από δέκα χρόνια. Η πορεία του θα είναι προς το χειρότερο. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Όμως ποιες είναι οι εναλλακτικές;
Η αντιπολίτευση δεν είναι ικανή να τρέξει τη χώρα και να γίνει η επόμενη κυβέρνηση. Αν την ενώνει κάτι είναι το μίσος της προς τον Ερντογάν. Αυτό είναι μοναδικό πρόγραμμα που έχει, αυτός είναι ο σκοπός της. Οι ηγέτες των κομμάτων δεν έχουν κάποια ουσιαστική πρόταση, δεν έχουν κανένα όραμα.
Να σας φέρω ένα παράδειγμα. Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ο επικεφαλής του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), ο οποίος θέλει να αναλάβει τα ηνία της χώρας, πριν από δύο περίπου εβδομάδες έγραψε ένα άρθρο στην εφημερίδα Τζουμχουριέτόπου υποσχόταν δουλειές και στέγαση για όλους.
Σε αυτό το άρθρο του στόχευε κυρίως τη νεολαία και τους υποσχέθηκε ότι θα μειώσει τη φορολογία για το πρώτο τους αυτοκίνητο. Συνέχισε δε την προεκλογική του παροχολογία λέγοντας πως θα υπάρξουν δουλειές για όλους καθώς προγραμματίζει να φτιάξει εργοστάσια σε κάθε πόλη. Πέρα από το ανέφικτο δεν έκανε καμία αναφορά για την κλιματική κρίση, το περιβάλλον, για τα τρέχοντα μεγάλα ζητήματα. Καμία αναφορά.
Η αντιπολίτευση δεν είναι ικανή να τρέξει τη χώρα και να γίνει η επόμενη κυβέρνηση. Αν την ενώνει κάτι είναι το μίσος της προς τον Ερντογάν. Αυτό είναι μοναδικό πρόγραμμα που έχει αυτός είναι ο σκοπός της. Οι ηγέτες των κομμάτων δεν έχουν καμία άλλη πρόταση, κανένα όραμα.
Πρέπει να καταλάβετε ότι αυτοί οι άνθρωποι προέρχονται από τη δεκαετία του ’70, έχουν κολλήσει σε αυτή την εποχή και δεν έχουν τίποτα καινούργιο να προτείνουν. Το μόνο που προτείνουν είναι ότι θα αντικαταστήσουν τον Ερντογάν. Όμως με αυτό τον τρόπο δεν μπορείς να συγκροτήσεις μια κυβέρνηση που θα αλλάξει τη χώρα. Δεν μπορείς να δημιουργήσεις ένα κυβερνητικό πλάνο που θα βασίζεται στο μίσος ή στα αρνητικά συναισθήματα απέναντι στον πολιτικό αντίπαλο. Δεν είναι σοβαρά πράγματα αυτά. Δεν φτιάχνεις ένα προεκλογικό πρόγραμμα που θα βασίζεται στο πως θα απομονώσεις τον αντίπαλο, αλλά φτιάχνεις κάτι που θα λέει πως θα αλλάξεις τη χώρα.
Ένα σενάριο που μπορώ να φανταστώ είναι να καταλήξουμε σε μια φόρμουλα όπως αυτή με τον Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι στην Αίγυπτο. Δηλαδή ένας ισχυρός άντρας που θα αντικαταστήσει τον Ερντογάν...Φυσικά θα πρόκειται για ένα ανελεύθερο αλλά φιλοδυτικό καθεστώς...
Αυτή η αντιπολίτευση ΄λοιπόν, δεν έχει πρόγραμμα, δεν έχει τίποτα να προτείνει και κανένας από τους ηγέτης δεν έχει ιδέα τι θα κάνει εάν γίνει κυβέρνηση. Όλοι λένε ότι θα αλλάξουν τα πράγματα, αλλά δεν μας λένε πως θα το πετύχουν αυτό, τι ακριβώς θα κάνουν.
Το χειρότερο είναι ότι δεν έχουν κοινή θέση σχετικά με το πρόβλημα που έχει η Τουρκία εδώ και περισσότερο από 100 χρόνια και αναφέρομαι στο κουρδικό ζήτημα.
Αρα τι πιστεύετε ότι θα γίνει; Θα πέσει ο Ερντογάν ή θα αντικασταθεί μέσω της εκλογικής διαδικασίας;
Ένα καθεστώς που είναι ένοχο για την παραβίαση κάθε άρθρου του Συντάγματος, που είναι τόσο ένοχο για την παραβίαση κάθε νόμου που έχει θεσπιστεί σε αυτή τη χώρα, θεωρείται και είναι ένα εγκληματικό καθεστώς. Ένα τέτοιο καθεστώς, όχι μόνο στην Τουρκία αλλά οπουδήποτε στον κόσμο, δεν πρόκειται να πάει σε εκλογές. Σε αυτές τις περιπτώσεις ή ο δικτάτορας πεθαίνει, ή κάτι γίνεται και το καθεστώς καταρρέει και αντικαθίσταται από κάτι άλλο. Αρα η πιθανότητα των εκλογών μου φαίνεται μικρή.
Ένα σενάριο που μπορώ να φανταστώ είναι να καταλήξουμε σε μια φόρμουλα όπως αυτή με τον Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι στην Αίγυπτο. Δηλαδή ένας ισχυρός άντρας που θα αντικαταστήσει τον Ερντογάν και θα συγκροτήσει μια κυβέρνηση τεχνοκρατών με τον Αλί Μπαμπατζάν στην Οικονομία για παράδειγμα.
Φυσικά θα πρόκειται για ένα ανελεύθερο αλλά φιλοδυτικό καθεστώς το οποίο θα επαναφέρει μια κάποια κανονικότητα στη χώρα και πιθανά μια ειρήνη στο εξωτερικό, δηλαδή θα σταματήσει όλες τις επεμβάσεις σε ξένα εδάφη. Εκτιμώ ότι η Τουρκία θα σταματήσει τη διπλωματία των κανονιοφόρων και θα αρχίσει να λειτουργεί με τους κανόνες του ΝΑΤΟ. Πιστεύω ότι αυτή είναι μια πιθανότητα που μπορεί να συμβεί και είναι πιο πιθανή από το ενδεχόμενο η αντιπολίτευση να γίνει γίνει κυβέρνηση μέσω εκλογών.
Και ποιος πιστεύετε ότι θα είναι ο Τούρκος «αλ Σίσι»;
Νομίζω πως θα είναι ο Χουλουσί Ακάρ.
Και αυτός θα υπαναχωρήσει από το όραμα της Τουρκίας να γίνει περιφερειακή δύναμη;
Ο Ακάρ είναι κοντά, πολύ κοντά στους Αμερικανούς. Ήταν μια επιλογή για το μέλλον και κατά τη γνώμη μου είναι μια επιλογή αρκετά εφικτή. Ο Ακάρ είναι μια περίπτωση που μπορεί να φέρει μια σχετική εθνική ενότητα και οι ηγέτες της αντιπολίτευσης θα συναινέσουν. Ωστόσο επαναλαμβάνω δεν πρόκειται να υπάρξει λύση στο κουρδικό, αλλά η Τουρκία θα επιστρέψει στη Δύση.
Το κουρδικό λέτε δεν θα λυθεί. Με το Κυπριακό τι πιστεύετε ότι θα γίνει δεδομένου ότι διαχρονικά όλες οι κυβερνήσεις στην Τουρκία έχουν συγκεκριμένη στάση;
Όπως σας είπα εκτιμώ ότι η Τουρκία θα υπαναχωρήσει σε όλα τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με τις επεμβάσεις σε ξένα κράτη, όμως φοβάμαι ότι για την Κύπρο δεν πρόκειται να δούμε κάποια υπαναχώρηση. Το Κυπριακό προϋπήρχε του Ερντογάν και θα συνεχίσει να υπάρχει και με τους επόμενους. Το ζήτημα αυτό συνδέεται άμεσα και με την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην ΕΕ και δεν βλέπω κάποια λύση χωρίς την επανενεργοποίηση της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας, κάτι που υποστηρίζω πως έχει τελειώσει οριστικά. Οι Γαλλοι και οι Γερμανοί έχουν διαγράψει την πιθανότητα για ένταξη της Τουρκίας για τις επόμενες δεκαετίες. Είναι ένα κεφάλαιο που έχει κλείσει.
Όσον αφορά το πολιτικό ισλάμ που κυριαρχεί αυτή τη στιγμή στην Τουρκία;
Δεν θα εξαφανισθεί θα παραμείνει, αλλά αυτοί που το απαρτίζουν θα συμβιβαστούν με το νέο καθεστώς και θα σιωπήσουν, θα προσπαθήσουν να ζήσουν τις ζωές τους. Κάποιοι φυσικά θα την πληρώσουν, αυτοί δηλαδή που είχαν εμπλακεί σε παράνομες δραστηριότητες με το καθεστώς Ερντογάν θα τιμωρηθούν και ο Χουλουσί Ακάρ είναι το κατάλληλο πρόσωπο για να το κάνει αυτό.
Ο Ακάρ είναι ο άνθρωπος που μπορεί να αλλάξει τρόπο σκέψης πολύ γρήγορα και να γίνει ο άνθρωπος της αναδιάρθρωσης για τα επόμενα χρόνια. Δεν περιμένω τύπους όπως ο Αμπντουλάχ Γκιούλ να εμφανιστούν ή να επικρατήσουν στην πολιτική σκηνή. Όλοι αυτοί έχουν τελειώσει.
Μακροπρόθεσμα είστε αισιόδοξος για την πορεία της πατρίδας σας;
Όχι δεν είμαι. Δεν βλέπω τη δυναμική της κοινωνίας στην Τουρκία ικανή να μεταμορφώσει τη χώρα τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό. Άλλωστε η δυναμική αυτή στο εσωτερικό δεν υπήρχε ποτέ, και η ΕΕ που θα μπορούσε να καλύψει αυτό το κενό δεν πέτυχε γιατί επί Σαρκοζί όλα σταμάτησαν. Μπορεί η προοπτική που έδωσε η ΕΕ στο εξωτερικό να λειτούργησε αλλά όσον αφορά στο εσωτερικό δεν πρόλαβε να γίνει κάτι.
Όμως δημογραφικά η Τουρκία είναι σε εξαιρετική κατάσταση. Η νεολαία που ενδεχομένως έχει ένα διαφορετικό όραμα δεν θα μπορούσε να φέρει την αλλαγή;
Μετά και το πραξικόπημα, οι νέοι στην Τουρκία, έχουν ένα μόνο όραμα και αυτό είναι πως να φύγουν από τη χώρα και όσοι μπορούν το κάνουν γιατί ξέρουν ότι δεν υπάρχει μέλλον στην Τουρκία.
Επίσης αντίθετα από την Ελλάδα η νεολαία στην Τουρκία δεν είναι ετοιμοπόλεμη, δεν είναι οργανωμένη. Ελάχιστοι είναι οι νέοι εκείνοι που είναι έτοιμοι να παλέψουν για την αλλαγή. Η κουλτούρα τους είναι ατομοκεντρική, θέλουν να σώσουν το τον εαυτό τους. Τα σχέδιά τους περιλαμβάνουν μόνο αυτούς και όχι το συλλογικό, την κοινότητα και αυτό είναι ένα από τα τρωτά σημεία της τουρκικής κοινωνίας.
Εμείς στην Ελλάδα τι έχουμε να περιμένουμε από την Τουρκία;
Όλοι και όχι μόνο η Ελλάδα, πρέπει να καταλάβουν ότι η Τουρκία δεν είναι μια νορμάλ χώρα για να κάνει διάλογο και να διαπραγματευτεί κανείς μαζί της. Όταν έχεις μια τουρκική αποστολή μπροστά σου σημαίνει μονόλογος. Εχουμε 13 ανθρώπους που κάθονται στο προεδρικό μέγαρο, δεν έχουν ιδέα περί διπλωματίας και υποκρίνονται ότι ξέρουν τα πάντα, αλλά είναι ο Ερντογάν που παίρνει όλες τις αποφάσεις
Και με το νέο καθεστώς που ενδεχομένως να προκύψει βάσει τον εκτιμήσεών σας;
Τότε η Τουρκία θα θεωρείται μια, εντός εισαγωγικών, φυσιολογική χώρα. Αλλά και με αυτό το καθεστώς δεν πρόκειται να γίνει τίποτα.
Οι πολιτικοί μας καταλαβαίνουν όλο και περισσότερο ότι η Τουρκία δεν μπορεί να κρύβεται πίσω από την ευρωπαϊκή προοπτική της. Άλλωστε είναι παράλογο να επικαλούνται κάτι τέτοιο γιατί το τουρκικό καθεστώς υπάρχει μέσω της άρνησής του των ευρωπαϊκών κανόνων, αρχών και αξιών. Εάν τα αποδεχθεί απλά θα καταρρεύσει.
