Άνιση μάχη με τον χρόνο, το δριμύ ψύχος και τους μετασεισμούς δίνουν οι διασώστες στις δύο γειτονικές χώρες ενώ ο τελευταίος τραγικός απολογισμός από το διπλό χτύπημα του Εγκέλαδου αυξήθηκε στους 17.100 νεκρούς: 14.000 στην Τουρκία και 3.162 στη Συρία.
Το κρίσιμο παράθυρο των 72 ωρών παρήλθε με αποτέλεσμα να σβήνουν δραματικά οι ελπίδες για απεγκλωβισμών των παγιδευμένων στους τόνους ερειπίων. Περισσότερο από το 90% των επιζώντων διασώζονται μέσα στις τρεις πρώτες ημέρες, επεσήμανε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Ίλαν Κέλμαν, καθηγητής φυσικών καταστροφών, σημειώνοντας ότι όσοι δεν συνθλιφτήκαν ή δεν έλαβαν έγκαιρα ιατρική βοήθεια, πεθαίνουν από την υποθερμία.
Δεκάδες χιλιάδες είναι οι αγνοούμενοι με εκτιμήσεις να κάνουν λόγο ακόμα και για πάνω από 150.000 ανθρώπους. «Ο ανιψιός μου, η κουνιάδα μου και η αδερφή της κουνιείναι στα ερείπια. Είναι παγιδευμένοι κάτω από τα ερείπια και δεν υπάρχει κανένα σημάδι ζωής», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο νηπιαγωγός στο Χατάι της Τουρκίας. «Δεν μπορούμε να τους προσεγγίσουμε. Προσπαθούμε να τους μιλήσουμε, αλλά δεν ανταποκρίνονται... Περιμένουμε βοήθεια. Έχουν περάσει 48 ώρες τώρα», είπε.
Παράλληλα, απελπισμένοι είναι οι εκατοντάδες χιλιάδες άστεγοι, καθώς χιλιάδες είναι τα κτίρια που καταστράφηκαν. Σε προάστιο της Δαμασκού ένα τετραώροφο κτίριο κατέρρευσε απόψε σε προάστιο της Δαμασκού, έπειτα από σεισμική δόνηση μεγέθους 4,3 βαθμών, με επίκεντρο τη μεθόριο Συρίας-Λιβάνου, μεταδίδει το πρακτορείο ειδήσεων SANA. Επί τόπου έσπευσαν συνεργεία για να βρουν τυχόν εγκλωβισμένους.
Οι επιζώντες και στις δύο χώρες έχουν μείνει χωρίς φαγητό και καταφύγιο παρακολουθώντας αβοήθητοι τις αγωνιώδεις έρευνες. Στη Συρία περισσότεροι από 298.000 άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, σύμφωνα με συριακά κρατικά Μέσα που απ' ότι φαίνεται αναφέρονται μόνο στα μέρη υπό τον κυβερνητικό έλεγχο κι όχι σε εκείνα που ελέγχουν οι αντάρτες.
«Ούτε σκηνές δεν μας έδωσαν - Αναγκαστήκαμε να κάψουμε ρούχα»
Στην Τουρκία σχολεία, γυμναστήρια, καταστήματα και τεμένη έχουν υποδεχθεί επιζώντες, όμως τα κρεβάτια είναι λίγα και χιλιάδες άνθρωποι περνούν τις νύκτες τους μέσα στα αυτοκίνητά τους ή σε αυτοσχέδια καταλύματα.
«Τα παιδιά μας έχουν παγώσει» καταγγέλλει ο Αχμέτ Χουσεΐν, πατέρας πέντε παιδιών, ο οποίος αναγκάστηκε να δημιουργήσει ένα κατάλυμα κοντά στο κατεστραμμένο σπίτι του στην Γκαζίαντεπ, κοντά στο επίκεντρο του σεισμού των 7,8 βαθμών.
«Τα παιδιά μας έχουν παγώσει» καταγγέλλει ο Αχμέτ Χουσεΐν, πατέρας πέντε παιδιών, ο οποίος αναγκάστηκε να δημιουργήσει ένα κατάλυμα κοντά στο κατεστραμμένο σπίτι του στην Γκαζίαντεπ, κοντά στο επίκεντρο του σεισμού των 7,8 βαθμών.
«Αναγκαστήκαμε να κάψουμε τα παγκάκια του πάρκου και κάποια από τα ρούχα των παιδιών. Δεν υπήρχε τίποτα άλλο», προσθέτει. «Τουλάχιστον θα μπορούσαν να μας έχουν δώσει σκηνές», τονίζει αναφερόμενος στις τουρκικές αρχές.
Και συλλήψεις όσων διαμαρτύρονται στην Τουρκία
Από τη Δευτέρα η τουρκική αστυνομία έχει συλλάβει πάνω από δέκα πολίτες για αναρτήσεις τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με τις οποίες επέκριναν την κυβέρνηση για τη διαχείριση της καταστροφής.
Ο Ερντογάν υποσχέθηκε χθες από πληγείσα περιοχή ότι η κυβέρνησή του σκοπεύει να χτίσει κατοικίες εντός ενός έτους για όσους έχουν μείνει χωρίς στέγη στις δέκα επαρχίες, που επλήγησαν, αλλά ισχυρίστηκε ότι η διαχείριση της κρίσης βελτιώθηκε μετά την πρώτη μέρα της τραγωδίας προκαλώντας νέες έντονες επικρίσεις.
Οι χειρισμοί του για την επούλωση των πληγών θα είναι καθοριστικής σημασίας για το αποτέλεσμα των εκλογών σε τρεις μήνες, ενώ παραμένουν τα κρίσιμα ερωτήματα για τους οικοδομικούς κώδικες και την κλίκα των φιλοερντογανικών εργολάβων.
Έφτασε το πρώτο κομβόι ανθρωπιστικής βοήθειας στη Συρία
Η Ευρωπαϊκή Ένωση κινητοποίησε ομάδες έρευνας και διάσωσης για να βοηθήσει την Τουρκία, που απεύθυνε αμέσως έκκληση για διεθνή βοήθεια, ενώ το σύστημα Copernicus του μπλοκ ενεργοποιήθηκε για την παροχή υπηρεσιών χαρτογράφησης έκτακτης ανάγκης.
Η κυβέρνηση της Συρίας, που ζήτησε βοήθεια από την Ε.Ε. δύο μέρες μετά τους φονικούς σεισμούς, έχει λάβει βοήθεια από πλήθος αραβικών χωρών, συμπεριλαμβανομένης της Αιγύπτου και του Ιράκ, καθώς και από την σύμμαχό της Ρωσία.
Σύμφωνα με το Reuters, που επικαλείται πηγές από ανθρωπιστικές οργανώσεις, η πρώτη αυτοκινητοπομπή ανθρωπιστικής βοήθειας για τους σεισμόπληκτους της βόρειας Συρίας έφτασε και πέρασε τα νότια τουρκικά σύνορα. Ανταποκριτής του Γαλλικού Πρακτορείου είδε έξι φορτηγά, τα οποία μεταφέρουν κυρίως σκηνές και άλλα είδη πρώτης ανάγκης, να εισέρχεται στο συριακό έδαφος.
Νωρίτερα ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ για τη Συρία, Γκαίρ Πέντερσεν, είχε δηλώσει ότι οι Σύροι έχουν ανάγκη «περισσότερα από τα πάντα» σε ό,τι αφορά τη βοήθεια. Μιλώντας στους δημοσιογράφους από τη Γενεύη, είπε “την έχουν απελπισμένα ανάγκη άμαχοι όπου κι αν βρίσκονται, ανεξαρτήτως συνόρων και ορίων. Την έχουμε άμεσα ανάγκη μέσω των πιο γρήγορων, πιο άμεσων και πιο αποτελεσματικών οδών». «Λάβαμε διαβεβαιώσεις ότι θα μπορέσουμε να περάσουμε ανθρωπιστική βοήθεια” από το Μπαμπ αλ Χάουα, είχε σημειώσει ο ίδιος, ζητώντας να μην πολιτικοποιηθεί» η παροχή βοήθειας στον συριακό λαό, ώστε να φτάσει εκεί που την έχουν περισσότερο ανάγκη.
Σε κάθε περίπτωση οι διασώστες δεν επαρκούν και οι επιζώντες νιώθουν μόνοι. Στη Τζαντάιρις υπάρχουν περίπου 400 με 500 εγκλωβισμένοι κάτω από κάθε πολυκατοικία που έχει καταρρεύσει και μόλις δέκα άνθρωποι που προσπαθούν να τους απομακρύνουν. Δεν υπάρχουν μηχανήματα, σύμφωνα με κάτοικο.
Στο χωριό Μπεσνάγια, στα σύνορα με την Τουρκία, ένας άλλος άνδρας σκάβει χωρίς σταματημό στα ερείπια, αναζητώντας 30 μέλη της οικογένειάς του, που βρίσκονται όλοι στα συντρίμμια. Ήδη έχουν ανασυρθεί δέκα πτώματα. «Είκοσι άνθρωποι βρίσκονται στα συντρίμμια. Δεν έχω λέξεις, είναι μια καταστροφή. Οι αναμνήσεις μας θάφτηκαν μαζί τους, Είμαστε ένας λαός που έχει πληγεί με όλη τη σημασία της λέξης», τονίζει ο 40χρονος.
Εφιάλτης για τους συγγενείς νεκρών και αγνοούμενων
Στο μεταξύ συνεχίζουν να σπαράζουν οι συγγενείς των θυμάτων και κατά τις αναγνωρίσεις των σορών, σε γήπεδα και χώρους στάθμευσης, καθώς τα νεκροτομεία δεν επαρκούν.
Η Ράνια ψάχνει ανάμεσα τον αγνοούμενο θείο της ανάμεσα στους νεκρούς, που κείτονται στην άσφαλτο ενός πάρκιγνκ
στο μεγαλύτερο νοσοκομείου της Αντάκια. «Βρήκαμε τη θεία μου, αλλά όχι τον θείο μου», εξηγεί η ίδια, πρόσφυγας από τη Συρία που έχει χάσει οκτώ συγγενείς της.
Άλλοι επιζήσαντες λιποθυμούν ανάμεσα στα περίπου 200 παραταγμένα πτώματα σε έναν χώρο που δεν αρκεί πλέον. Επτά πτώματα έχουν αποτεθεί, αναγκαστικά, πλάι σε κάδο ξέχειλο από σκουπίδια.
Στο εσωτερικό του νοσοκομείου υπάρχουν ζημιές με αποτέλεσμα να μην γίνεται εισαγωγές τραυματιών. Οι πρώτοι δέχονται φροντίδες μέσα σε κόκκινες και λευκές σκηνές, αφού γίνει διαλογή ανάλογα με τη σοβαρότητα των τραυμάτων τους. Πολλοί διακομίζονται με ελικόπτερα σε άλλα νοσοκομεία που άντεξαν τους σεισμούς, κυρίως στα Άδανα.
Οι νεκροί αφήνονται στην παγωμένη άσφαλτο. Πόσοι μεταφέρθηκαν εκεί από τη Δευτέρα; «Πολλοί», απαντά ο Γιτζάν Καϊσεριλί, εθελοντής που ήρθε από την Άγκυρα να βοηθήσει. «Πιθανόν 400, πιθανόν 600», λογαριάζει.
«Περίπου το 70% των πτωμάτων εδώ είναι ανώνυμα» προσθέτει. Αν δεν αναγνωριστούν μέσα σε 24 ώρες, φορτώνονται σε βαρύ όχημα και καταλήγουν σε ομαδικούς τάφους. «Μπορούμε να τοποθετούμε πενήντα πτώματα στο εσωτερικό», είπε για να προσθέσει: «Θα μπορούσαμε να φορτώνουμε περισσότερα, αλλά δεν θέλουμε να τα βάζουμε το ένα πάνω στο άλλο».
Έως και τα 4 δισ. δολάρια οι οικονομικές ζημιές σύμφωνα με τον Fitch
Σε ό,τι αφορά το οικονομικό μέτωπο ο διεθνής οίκος αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας Fitch εκτίμησε ο ζημίες αναμένεται να «ξεπεράσουν τα 2 δισεκ. δολάρια» και «μπορεί να φτάσουν τα 4 δισ. δολάρια ή και παραπάνω».
Ωστόσο, τα ποσά που έχουν ασφαλιστική κάλυψη είναι «πολύ πιο χαμηλά», «ίσως γύρω στο ένα δισεκατομμύριο δολάρια», σύμφωνα με τον οίκο Fitch, «λόγω της χαμηλής ασφαλιστικής κάλυψης στις πληγείσες περιοχές».
